WordPress database error: [Expression #1 of ORDER BY clause is not in GROUP BY clause and contains nonaggregated column 'oldsite_dcvwp.wp_posts.post_date' which is not functionally dependent on columns in GROUP BY clause; this is incompatible with sql_mode=only_full_group_by]
SELECT YEAR(post_date) AS `year`, MONTH(post_date) AS `month`, count(ID) as posts FROM wp_posts WHERE post_type = 'post' AND post_status = 'publish' GROUP BY YEAR(post_date), MONTH(post_date) ORDER BY post_date DESC

 
|

Vác thánh giá đi tu thiền

Ở thành phố San Jose này, có một khu phố xứng đáng với cái tên Little Sàigòn nhất, đó là đường Senter, khoảng từ đại lộ Tully đến Capitol Expressway.  Đứng ở ngã tư của hai đầu phố này, nếu bạn ném một viên sỏi ra đường thì bạn sẽ chọi trúng ít nhất là hai cái đầu người Việt.  Đây là một con phố nhỏ rất là Việt Nam, một phần vì nó bao gồm gần như hoàn toàn là những cơ sở kinh doanh và gia cư gốc Việt, nhưng phần nhiều hơn là vì nó mang đầy đặc chất sinh hoạt của người Việt ta.  Ngay cả không khí ở đây cũng thoang thoảng hương vị của hè phố Sài Gòn, đầy sắc thái của người mình.

Bên lối đi xe cộ như mắc cửi là quán cà phê Vỉa Hè.  Nơi đây, bạn có thể mua một ly cà phê sữa đá với giá một đô la, một khúc bánh mì thịt nguội cũng một đô, và tha hồ mà nhặt những tờ báo Việt ngữ biếu không nằm bên các cửa tiệm.  Bên cạnh đó là một căn nhà sát mặt đường, nơi đặt trụ sở của đài phát thanh Sóng Việt và Gallery Sóng.  Gallery Sóng là nơi tụ họp cuối tuần của các văn nghệ sĩ Việt, để uống rượu và tán gẫu.  Tối thứ Bảy nào ở đây cũng có một chương trình văn nghệ bỏ túi.  Các ca sĩ tài tử địa phương thoải mái lên sân khấu hát bất cứ bài nào mà họ thuộc.

Tối thứ bảy, 15/12, vừa qua, ở Sóng cũng vẫn có một buổi ca nhạc như thế.  Lần này có chủ đề “Mừng Giáng Sinh”.  Chương trình đã đi sâu vào phần giữa khi cô Yên Ly bước lên sân khấu.  Cô khoảng chừng ngoài 40 tuổi, người Công giáo, mang chiếc thánh giá khá lớn bỏ ngoài áo trên ngực.  Trước khi hát, Yên Ly trao quà Giáng sinh cho hết quan khách, rồi cô bắt đầu bằng vài câu tâm sự.  “Khi Pháp đã thông, khi Mê đã thức, khi Nghiệp đã giải, thì đường Luân Hồi sẽ không trở lại”.  Cái gì?  Đây là ngôn ngữ của một tín đồ Công giáo?  Càng đi sâu vào câu chuyện, Yên Ly không nói gì về mình, mà tiếp tục theo đuổi một “thời pháp” hoạt bát, trôi chảy, nghe như là từ cửa miệng thuyết giảng của một thiền sư nằm lòng kinh sách nhà Phật.  Hỏi ra mới biết rằng cô vừa theo học xong một lớp thiền trong phái Tánh Không của thầy Thông Triệt, một môn đệ của Thiền sư Thích Thanh Từ.  Khi Yên Ly cất tiếng cho bài ca “Hỏi” viết bởi một sư cô, âm hưởng của văn thiền chuyển sâu ý nghĩa vào giòng nhạc quen thuộc đã làm cho người nghe thấy một cái gì là lạ nhưng lại rất gần.  Tôi tự hỏi rằng, không biết rằng cô là một tín đồ Công giáo đang giảng Phật pháp, hay là một Phật tử đang hát bài ngợi ca Giáng sinh?

Trong men rượu và âm thanh, và qua hình ảnh bình dị của Yên Ly, tôi thấy mơ hồ cái nỗi niềm khúc mắc về tôn giáo như là một số biểu tượng và ngôn từ, đối với nội dung và bản sắc đạo học như là ý nghĩa cứu cánh tối hậu, đang được giải hóa.  Trong thể dạng bình dân của chiếc thánh giá quen thuộc, hòa theo tiếng ca cũng rất là đơn giản, tôi nhìn ra một tâm chất thuần khiết và cao cả của một con người phụ nữ Việt Nam nơi Yên Ly. Ở đây, tôi xin thuật rất ngắn, với sự cho phép của Yên Ly, về cuộc đời của cô.

Vốn sinh ra trong một gia đình Công giáo ở Sài Gòn, cha cô là dân “đạo gốc” nhưng ông lại đi theo học thiền với một tu sĩ Phật giáo trẻ tuổi ở Phan Thiết.  Khi đã hiểu được lý của thiền, ông và cả nhà phát nguyện ăn chay trường mà vẫn giữ đạo Công giáo, từ lúc mà Yên Ly chỉ mới 4 tuổi cho đến ngày hôm nay.  Yên Ly nói rằng nhiều lúc cô đã bị cám dỗ để bỏ chay trường, nhưng đã cầu nguyện Đức Mẹ Maria để cho cô tiếp tục được ăn chay, và đã được Đức Mẹ ban phép lành.   Khi lớn lên theo học trường Regina Pacis ở Sài Gòn, và được huấn luyện về ngành điện ảnh.  Sau 1975, Yên Ly đã  yêu một anh cựu lính “nguỵ” đi cải tạo về, với nhiều bệnh tật và đang làm nghề sửa giày độ nhật ở hè phố.  Dù có nhiều cơ duyên để lấy chồng “tốt lành” khác (kể cả lời cầu hôn của Tổng lãnh sự Sô Viết ở Việt Nam với lời hứa là sẽ cho cô cơ hội làm diễn viên điện ảnh quốc tế), dù cho gia đình cô không bằng lòng, nhưng Yên Ly đã giữ tình chung thuỷ với anh cựu tù cải tạo.  Sau khi làm đám cưới với cựu sĩ quan nguỵ, Yên Ly bị chế độ “đì,” cô không thể theo đuổi nghề điện ảnh. Vợ chồng vượt biên qua Mỹ năm 1993, và anh đã mất năm 1996.  Cuộc sống một thân cô độc đầy khó khăn, nhưng Yên Ly vẫn hào sảng với mọi người.  Cuối tuần, cô vẫn thường đi hát giúp vui cho các chương trình văn nghệ của chùa và thiền đường.  Các giáo hữu của Yên Ly thắc mắc tại sao mà cô lại “bỏ đạo” đi theo Phật giáo?

Người ta có nói rằng, tôn giáo cũng như là rượu, điều độ và vừa phải thì bao giờ cũng tốt.   Nhưng mà đời sống người ta không thể thiếu rượu – vì trong cõi sống thân xác và vật chất thì rượu là tinh thần.  Biểu tượng huyền nhiệm đầu tiên trong Tân Ước là khi Chúa Jesus đến thành phố Cana xứ Galilee dự đám cưới cùng mẹ và các môn đệ, Ngài đã biến nước lã thành rượu cho quan khách.  Ngài đã nói với chú rể, “Hãy mời rượu ngon cho khách trước, cho đến khi họ say mèm xong rồi hãy mời rượu vừa; vậy thế mà nhà ngươi lại giữ rượu ngon lại cho đến giờ” (John 2). Câu chuyện này không chỉ để vinh danh khả năng làm phép lạ của Chúa Jesus, mà đã nói lên ít điều khác.  Đời sống hôn nhân của vợ chồng phải như là rượu, hãy biến nước lã của quan hệ thân xác thành tình yêu tinh thần.  Và khi đối xử với tha nhân, ta phải đem sự tôn trọng trong tinh thần cao cả (rượu ngon) mà dâng hiến họ.  Rượu ngon phải mời trước cho khách, cho đến khi họ say, rồi đến phiên ta thì uống rượu vừa cũng được.

Khi Yên Ly hy sinh đời sống cá nhân, không nghe theo lời khuyên của gia đình, để chấp nhận hôn nhân với một người tù chiến tranh đã cùng kiệt; hay là khi cô mời bạn hữu đi ăn nhà hàng ngon cho số tiền lương nhỏ nhoi vừa mới lãnh được, là lúc Yên Ly, với sức mạnh tinh thần và ý chí vượt qua cái “cho mình,” mà giữ lời hứa với người yêu, hay với cái tâm tốt lành mà đối xử hào phóng trong trân trọng với bạn hữu, đó chính là lúc mà cô đã đi theo sự sống mà Chúa Jesus đã căn dặn, “Hãy mời rượu ngon đến tha nhân trước”, còn cô thì chấp nhận cho mình uống rượu nhạt hơn cũng được.

Và khi Yên Ly vái nhận sư Thông Triệt làm thầy, một lần nữa, cô lại vượt qua cái “của mình” trong niềm tin và truyền thống Công giáo độc tôn và bảo thủ để tìm đến một con đường đạo học khác, cũng là lúc cô đã nắm được tinh hoa tôn giáo.  Không có tôn giáo  nào là tuyệt đối – tất cả là những hệ thống biểu tượng, những chỉ dấu dẫn đường ra khỏi cõi vô minh, để hướng dẫn con người đi vào con đường ánh sáng tới vùng của giải thoát và cứu rỗi.  Không những Yên Ly biết mời rượu ngon cho tha nhân, cô còn biết đến nguyên tắc điều độ và khai mở trong niềm tin vào tôn giáo truyền thống của chính mình.

Trong buổi ra mắt sách về thiền lý của thầy Thông Triệt hai tuần trước ở một nhà hàng gần đó, ngoài Yên Ly, các người học thiền mới theo thầy bao gồm một số không nhỏ là tín đồ Công giáo.  Họ cùng lên sân khấu hát nhạc thiền, phát biểu cảm tưởng trong ngôn ngữ thiền học, cùng ăn chay, cùng nhau đứng chung với thầy để chụp hình một cách hân hoan, hỷ lạc.  Cơn say tôn giáo của họ thưở nào nay đã trở nên chất rượu giải hòa trong tình người và đạo lý khai dung.

Lý tưởng lớn lao của văn minh Tây phương hiện đại, trong truyền thống Thiên Chúa giáo, chỉ có thể được đạt đến khi nó có khả năng hóa giải những con người đầy ngã mạn với các tín đồ cuồng nhiệt để đem họ sang đến cõi tâm thức khai phóng, cấp tiến và không cố chấp.  Người Công giáo hoàn tất tư chất tín đồ khi họ vượt qua biên giới tôn giáo khép kín vốn thường hay nhân danh chỉ có mình mới là người “có đạo”; người Phật giáo hoàn mãn cơ trình tu học khi họ không còn vỗ ngực mình cho đạo ta là “khoa học, cao siêu”.   Sự sống còn của đạo học sẽ tuỳ vào khả năng của các tín đồ biết khai tử tinh thần cố chấp tôn giáo tự trong tâm – như Chúa Jesus đã phán, “Không ai có thể được sống lại nếu không đã phải được chuyển hóa trong tinh thần” (John 3).

Chúa Jesus kêu gọi, “Hãy vượt qua bên kia bờ” (Luke 8).  “Nếu kẻ nào muốn theo Ta thì hãy bỏ lại cái ‘ta’ (self) của họ bên này bờ… (Thử hỏi) được chi cho kẻ có cả thế gian nhưng đánh mất chân Ngã (true Self)?” (Luke 9).  Có phải đây là lời kinh Bát Nhã?  Hai bờ của tôn giáo, của Công Giáo đối với Phật Giáo, trong mùa Giáng sinh năm nay đã được nối lại, ít nhất là ở nơi chốn vỉa hè rất bình dị của một thị trấn xứ xa này, bằng một “con đò Bát Nhã” – mà trong lòng thuyền vô cùng đó, tôi có nhìn thấy hình bóng của những con người thế gian lận đận, đầy gian nan, như Yên Ly, ngồi bình an trông chờ.

© Nguyễn Hữu Liêm

24 Phản hồi cho “Vác thánh giá đi tu thiền”

  1. BẠT NGÀN says:

    CON NGƯỜI CÓ THỂ LÀ CÁI HOA MÀ CŨNG CÓ THỂ LÀ CÁI GAI CỦA CON NGƯỜI

    Trong lịch sử không phải con người chỉ nhân danh tôn giáo để tàn sát lẫn nhau, mà con người còn nhân danh chính trị để tàn sát lẫn nhau, kể cả nhân danh văn hóa để tàn sát lẫn nhau là như thế. Nhân danh tôn giáo là các cuộc thánh chiến, như mọi người đều rõ. Nhân danh chính trị là chiến tranh nóng, chiến tranh lạnh, chiến tranh giai cấp về ý thức hệ nhám nhúa, đó là điều mọi người đều biết. Nhân danh văn hóa như kiểu người Trung Hoa cổ xưa đi xâm hại, để gọi là nhằm giáo hóa các nước được cho là man di, các nước thực dân di khai hóa và truyền bá văn hóa đối với các nước còn lạc hậu ở cuối thế kỷ 19 chẳng hạn. Nạn độc tài phi dân chủ tự do, đó là cái gai giữa con người và con người. Sự dân chủ, tự do, văn minh, văn hóa đích thực, đó chính là cái hoa giữa con người và con người. Tuy nhiên giới người tầm thường thì cốt chỉ nhắm đến cái củ mà không cứ cái hoa. Đó là sự khuynh đảo về kinh tế, chính trị giữa nhân loại với nhau, sự đấu tranh giai cấp bằng cách đấu tố, sang đoạt dã man, và lấy búa đập đầu như kiểu Pôn Pôt của Khmer đỏ, kiểu Satlin với các trại tập trung, kiểu Hồng Vệ binh và cách mạng văn hóa với Mao Trạch Đông, kiểu Thiên an môn với Đặng Tiểu Bình v.v… và v.v…. không hết.

    NGÀN KHƠI
    (08/6/12)

  2. Tạ tốn says:

    Bài viết này quá hay . Những kẻ mù như mình còn hiểu được . Tại sao lắm kẻ trí thức lại không hiểu được giá trị của một nhà Hiền Triết . Có lẽ vì định kiến và ganh tị .

  3. Như Ba says:

    Trả lời chung cho các ngài còn mong cái vụ HHHG tôn giáo đặt catô lích bên cạnh Phật giáo : Điều mà tôi mong là ông Liêm muốn tôn thờ hay ca tụng catô lích như thế nào thì tùy ông ta, nhưng đừng đem nó đặt cạnh Phật giáo (PG) và lập lờ dùng những điểm hay trong PG lồng vào đó đây trong catô lích như cách dựa dẫm Phật giáo để cho thấy catô lích cũng có giá trị ngang bằng với Phật giáo vậy , giống như mục sai ( linh mục thừa sai ) Tạ Ân Phúc nói thiền cũng là ân sủng của thiên chúa!!
    Sự so sánh này chỉ là sự bịp bợm thô thiển những người không chịu động não, chứ làm sao có thể lừa được người có đôi chút hiểu biết, vì thiên chúa là lệ thuộc, là nô lệ cho một đấng chưa bao giờ có thật, nói trắng ra là phịa được giáo hội xử dụng như một công cụ để cầm giữ những con người không chịu động não này. Còn thiền là sự tự do là sự tháo bỏ tất cả những ràng buộc cầm giữ con người, khác nhau một trời một vực như thế sao người ta có thể trắng trợn đặt nó cạnh nhau được thì kể cũng thật lạ
    Ông Liêm trong bài cứ hay dẫn Dêsu nói những câu có vẻ giáo chủ, có vẻ thông thái nhưng lại lờ tịt những câu sắt máu, hoang dại cũng chính trong những bản kinh mà ông ta trích ra như : Ta đến thế gian không phải để mang hòa bình mà là gươm giáo…
    Hoặc: Kẻ nào không tin ta là con của cha ta trên trời thì ta sẽ chét cứt vào mặt nó, trong lưu ca, john đầy những lời như thế này . Tôi hỏi thật ông Liêm nhé, ông có đọc những lời này trong bịp bồ (bible) lưu ca (luke) không vậy? Ông trả lời là không thì sự tìm hiểu của ông bị thiếu sót, nếu trả lời là có thì sự trưng dẫn của ông thiếu sót nghĩa là thiếu lương thiện, che dấu mà ra trước dư luận thì tôi đề nghị ông nên viết một cách thành thật thì hơn vì có thể một người không biết nhưng những người khác chắc chắn sẽ biết và khi đó tất cả những điều ông viết trở thành vô giá trị .
    Còn đối với các vị gọi GS Trần Chung Ngọc và Nguyễn Mạnh Quang là cực đoan là chống catô thì tôi đề nghị hãy đi rửa cái óc của mình cho sạch khỏi các nhồi nhét, lừa dối trước kia rồi ngồi xuống hít thở cho sâu rồi dở từng trang sách của Cao Huy Thuần cuốn “ Đạo thiên chúa và chủ nghĩa thực dân tại VN “ và nếu chịu khó đọc từng trang một thì tôi cam đoan là các vị sẽ hiểu ra và rồi sau đó sẽ thầm cám ơn nhị vị GS trí thức này.

    • hcm says:

      Những gì ông viết giống y chang mùi của các tên tuyên truyền của cs.Chúng luôn gây mâu thuẩn giữa các tôn giáo và tổ chức người tỵ nạn cs như ông Chung Ngọc mà ông dã dề cạo

Phản hồi