WordPress database error: [Expression #1 of ORDER BY clause is not in GROUP BY clause and contains nonaggregated column 'oldsite_dcvwp.wp_posts.post_date' which is not functionally dependent on columns in GROUP BY clause; this is incompatible with sql_mode=only_full_group_by]
SELECT YEAR(post_date) AS `year`, MONTH(post_date) AS `month`, count(ID) as posts FROM wp_posts WHERE post_type = 'post' AND post_status = 'publish' GROUP BY YEAR(post_date), MONTH(post_date) ORDER BY post_date DESC

 
|

Nền dân chủ đã qua thử thách

Vụ tai nạn máy bay chở tổng thống Lech Kaczynski và nhiều quan chức khác của Ba Lan xẩy ra tại Smolensk (Nga) đã hơn một tháng. Nhưng những người dân Ba Lan vẫn chưa hết bàng hoàng. Sau tai nạn, tất cả các công việc như nhận dạng nạn nhân, tổ chức quốc tang, giúp đỡ các gia đình nạn nhân, phối hợp với chính phủ Nga tổ chức ủy ban điều tra nguyên nhân tai nạn v…v đã và đang được chính phủ Ba Lan tiến hành nhanh chóng và chu đáo.

Giờ đây, nhìn lại những gì đã xẩy ra trong hơn một tháng qua, nhiều nhà chính trị Ba Lan cho rằng, đất nước đã vượt qua một thử thách nghiêm trọng, giữ vững sự ổn định kinh tế, chính trị và xã hội.

Chiếc Tu- 154 rơi chỉ cách Katyn, nơi đã phát hiện ra nấm mồ tập thể đầu tiên của 22 ngàn sỹ quan quân đội Ba Lan bị Stalin ra lệnh thủ tiêu cách đây 70 năm chưa đầy 20 km, nó nhắc nhở người dân về một trong những quá khứ đau thương nhất của dân tộc Ba Lan.

Katyn -vết thương sau 70 năm vẫn nhức nhối

Ngày 23-08-1939 Liên Xô và Đức Quốc Xã ký Hiêp định Ribbentrop – Molotop. Trong hiệp định có điều khoản phân chia lãnh thổ Ba Lan giữa Liên Xô và Đức được giữ bí mật tuyệt đối.

Ngày 01-09-1939 Đức tấn công Ba Lan từ phía tây, hai tuần sau Liên Xô tấn công Ba Lan từ phía đông. Hồng quân Liên Xô và quân đội Đức Quốc Xã đã gặp nhau và dừng lại ở ranh giới như đã được thỏa thuận  trong hiệp định.

Hồng quân Liên Xô đã bắt giữ 180.000 tù binh Ba Lan. Sau thanh lọc, họ giữ lại 25.700. Đây là những sỹ quan quân đội, công an và những viên chức làm việc ở các cấp chính quyền dân sự của Ba Lan.

Ngày 05-03-1940, Jozef Stalin ký quyết định mật thủ tiêu số tù binh nói trên. Stalin và các cộng sự thân tín như L. Beria, W.Molotop… cho rằng, đó là những “kẻ thù nguy hiểm  không thể tha thứ được của Liên Bang Xô Viết”. Các tù binh này được chuyển về khu rừng Katyn cách thành phố Smolensk nơi  xẩy ra tai nạn máy bay vừa qua chưa đầy 20km. Ngoài Katyn, các tù binh Ba Lan còn được đưa về 5 địa điểm khác thuộc Nga , Ukraina và Belarusia. Đêm đêm, họ bị đưa lên các xe tải chở vào rừng để hành quyết bằng các phát súng bắn vào sau gáy, rồi quẳng xuống các hố chôn tập thể.

Ngày 22-06-1941 quân Đức tấn công và tiến sâu vào lãnh thổ Liên Xô. Ngày 13-04-1943 quân Đức thông báo đã tìm thấy mồ chôn tập thể của các sỹ quan quân đội Ba Lan trong khu rừng Katyn. Liên Xô ra tuyên bố bác bỏ và cho đó là sự vu cáo của quân Đức, đồng thời cáo buộc Đức là thủ phạm của những mồ chôn tập thể đó.

Từ ngày 29-04 đến 07-05-1943 Uỷ Ban Những Người Thày Thuốc Thế Giới cùng với các chuyên gia giám định pháp y đã khai quật 4.243 thi hài những tù nhân Ba Lan và nhận dạng được 2.800 người. Các chuyên gia pháp y khẳng định, những nạn nhân đã bị giết trước năm 1941, đó là thời gian quân Đức chưa hiện diện trên lãnh thổ Liên Xô.

Trước chứng cớ rõ ràng, Liên Xô vẫn một mực chối cãi và đổ vấy cho quân Đức.

Điều đáng kinh ngạc là chính quyền cộng sản Ba Lan, suốt trong 45 năm cầm quyền, cũng không bao giờ nhắc đến tội ác man rợ của Stalin trong sự kiện Katyn, nhắc đến số phận 22.000 công dân ưu tú của Ba Lan bị thủ tiêu một cách dã man. Họ còn đi xa hơn nữa, đàn áp bỏ tù những công dân dám công khai phát biểu, lên án Liên Xô là thủ phạm của vụ Katyn.

Sau khi Liên Xô tan rã, chính quyền dân chủ của Ba Lan đã nhiều lần đòi hỏi chính quyền Nga phải thừa nhận Katyn là tội ác chiến tranh   của Liên Xô và cung cấp toàn bộ các tài liệu mật liên quan đến sự kiện Katyn.

Katyn trở thành nỗi đau khôn nguôi của dân tộc Ba Lan.

Katyn trở thành trở ngại khó vượt qua để hòa giải trong quan hệ giữa Ba Lan và Nga.

Katyn trở thành cơ hội cho những nhà chính trị cứng rắn, đề cao chủ nghĩa dân tộc trong cuộc cạnh tranh ảnh hưởng giữa các đảng phái chính trị, trong một xã hội tự do, dân chủ của Ba Lan.

Chuyến bay định mệnh

Năm nay, lần đẩu tiên chính phủ Nga chủ động đứng ra tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm ngày sự kiện Katyn. Thủ tướng Nga Putin đã gửi giấy mời thủ tướng Ba Lan Donal Tusk đến dự lễ tổ chức vào ngày 07-04-2010 tại Katyn.

Sau khi thủ tướng nhận được giấy mời, phủ tổng thống Ba Lan đã gửi công hàm cho chính phủ Nga thông qua đại sứ quán Nga tại Ba Lan yêu cầu để tổng thống Ba Lan Lech Kaczynski được mời tham dự lễ.

Sự việc trên đây đã đưa Nga đến một tình thế khó xử. Phía Nga  tổ chức ở cấp thủ tướng, tổng thống Dimitri  Miedviediev sẽ không tham dự buổi lễ. Vây ai sẽ đón tiếp tổng thống Ba Lan?

Sau khi dàn xếp giữa 2 bộ ngoại giao của hai nước, tổng thống Lech Kaczysnki đồng ý sẽ không tham dự lễ do chính phủ Nga tổ chức. Phủ tổng thống Ba Lan sẽ đứng ra tổ chức buổi lễ riêng của Ba Lan cũng tại Katyn vào ngày 10-04-2010 , tức là sau khi Nga tổ chức lễ 3 ngày.

Theo dự kiến của văn phòng phủ tổng thống, buổi lễ sẽ được tổ chức vào ngày 10-04 tại gần bức tường tưởng niệm trước nghĩa trang, trên đó khắc tên những nạn nhân bị hành quyết cách đây 70 năm trong khu rừng Katyn. Danh sách các đại biểu được mời tham dự, nội dung chương trình buổi lễ … hoàn toàn do phủ tổng thống quyết định và chuẩn bị.

Ngày 07-04 đoàn đại biểu Ba Lan do thủ tướng Donal Tusk dẫn đầu đến Katyn dự lễ. Trong buổi lễ, hai thủ tướng Nga và Ba Lan đã đọc diễn văn.
Hai bài diễn văn được giới báo chí đánh giá  đã đi đúng hướng trên bước đường tiến tới hòa giải giữa hai dân tộc Nga và Ba Lan.

7giờ27 ngày 10-04-2010, chiếc chuyên cơ Tu-154 của chính phủ rời đường băng  sân bay Fryderyk Chopin của Vac-sa-va. Trên máy bay, ngoài tổng thống Kaczynski và phu nhân còn 94 người nữa. Đó là những quan chức cao cấp của nhà nước, đại diện các gia đình nạn nhân Katyn và đội bay.
Máy bay nhằm hướng Smolensk. Khi bay qua khu vực Minsk của Belarusia, đội bay nhận được thông báo vể tình hình thời tiết tại sân bay Smolensk. Sương mù dầy đặc, tầm nhìn xa theo chiều ngang chỉ có 400m (trong khi đó, tiêu chuẩn tối thiểu để có thể hạ cánh: tầm nhìn xa theo chiều ngang 1000m, theo chiều thẳng đứng 100m).

8giờ 23 máy bay đã vào vùng quét sóng của đài chỉ huy sân bay Smolensk, Đài chỉ huy đã hai lần thông báo cho đội bay các thông số về thời tiết tại sân bay, tầm nhìn xa theo chiều ngang 400m không đủ điều kiện để hạ cánh, Đài cũng đề nghị tổ lái nên bay đến một trong hai sân bay dự phòng là Minsk của Belarusia hoặc Moscow của Nga.

8giờ30 đội bay của chiếc chuyên cơ Jak-40 chở các nhà báo Ba Lan đến Katyn dự lễ, hạ cánh một giờ trước đó cũng thông báo cho đội bay Tu-154 về tình hình thời tiết xấu và trường hợp chiếc máy bay quân sự của Nga IL-76, cách đây mấy chục phút đã phải quay trở về Maskova vì thời tiết xấu không hạ cánh xuống sân bay Smolensk được.

Đội bay Tu-154 trả lời đài chỉ huy là sẽ thử hạ cánh, nếu không được sẽ bay đến hạ cánh tại một trong những sân bay dự phòng.

8giờ38 chiếc Tu-154 lượn 3 vòng quanh sân bay, rồi hạ độ cao chạm vào một ngọn cây cao 15m, tiếp sau cánh trái cưa đứt ngang thân cây bạch dương có đường kính 30-40cm ở độ cao 5m. Máy bay bị gẫy một phần cánh trái, lật ngược rơi xuống đất chỉ cách đầu đường băng khoảng 400m và nổ tung. Tổng thống, phu nhân cùng 94 hành khách tử nạn, không một ai trong chuyến bay sống sót.

Tai nạn thảm khốc đã làm cho nhân dân Ba Lan bàng hoàng, thương tiếc các nạn nhân. Nhiều câu chuyện xung quanh chuyến bay được kể trên báo chí làm nhiều ngừơi tin vào số mệnh. Bà Zofia Kruszynska-Gust một nhà hoạt động của Công Đoàn Đoàn Kết , từng là thư ký của cựu tổng thống Ba Lan Lech Walesa, hiện làm việc ở văn phòng phủ tổng thống. Bà có trong danh sách những đại biểu đi dự lễ trong chuyến bay Tu-154. Đêm trước khi bay, giữa đêm bà thức dậy, sáng ra bà bỏ chuyến bay mà không nói rõ lý do, bà đã được sống cuộc sống thứ hai.

Một số người dân cho rằng, Katyn là vùng đất dữ đối với người Ba Lan, tấn bi kịch lại xẩy ra một lần nữa tại đây sau 70 năm.

Hiện nay ủy ban điều tra nguyên nhân tai nạn đang đẩy nhanh tốc độ làm việc. Hộp đen đã được tìm thấy, những ghi nhận của hộp đen đã giải thích được nhiều thắc mắc, nhưng câu hỏi quan trọng được đặt ra: Tại sao trong  khi thời tiết xấu như vậy, đội bay biết rõ không đủ điều kiện để hạ cánh, nhưng vẫn tiến hành hạ cánh. Liệu có áp lực nào từ những nhân vật VIP  trên máy bay mà họ đã hạ cánh? Vẫn chưa có câu trả lời.

Nền dân chủ đã qua thử thách

Tai nạn máy bay tại Smolensk làm chấn động xã hội Ba Lan. Đây là một tai nạn bi thảm, đã cướp đi sinh mạng 96 công dân, trong đó có nhiều nhả chính trị, quân sự ưu tú, đảm nhiệm những chức vụ quan trọng của nhà nước và quân độị

Dưới đây là thống kê tóm tắt về các nạn nhân:

- Tổng thống Lech Kaczynski và phu nhân. Tổng thống là người có quyền lực cao nhất của quốc gia, do cử tri toàn quốc bầu trực tiếp.

- Tổng thống Cộng Hòa Ba Lan của chính phủ lưu vong trong chiến tranh thế giới II Ryszard Kaczorowski, người đã trao ấn kiếm tổng thống cho Lech Walesa khi ông tuyên thệ nhậm chức tổng thống năm 1990.

- 9 quan chức chủ chốt của phủ tổng thống: tránh văn phòng, các bộ trưởng, thứ trưởng của phủ tổng thống.

- 2 phó chủ tịch quốc hội, 1 phó chủ tịch thượng viên, 9 dân biểu quốc hội và 2 thượng nghị sỹ.

- 14 đại diện các cơ quan chính phủ và nhà nước : cố vấn an ninh của tổng thống, tổng giám đốc ngân hàng nhà nước, các thứ trưởng ngoại giao, quốc phòng, văn hóa v…v.

- 8 tướng lĩnh hàng đầu của quân đội: tướng tổng tham mưu trưởng, các tướng tư lệnh các binh chủng không quân, hải quân, bộ binh, lực lượng đặc biệt … của quân đội Ba Lan.

- Đại diện hội các gia đình nạn nhân Katyn, hội cựu chiến binh cùng một số đại biểu khác.

- 9 nhân viên của đội bảo vệ tổng thống và các quan chức chính phủ.
- 7 nhân viên của phi hành đoàn.

Thống kê trên đây cho thấy sự mất mát của nhà nước thật to lớn. Sự ra đi của nhiều tài năng chính trị, quân sự khó  thay thế đã để lại khoảng trống về nhân sự và quyền lực trong bộ máy nhà nước.

Để hiểu thêm các hệ lụy có thể xảy ra do hậu quả của tai nạn máy bay, chúng ta hãy nhìn qua sân khấu chính trị của Ba Lan trước khi xẩy ra vụ tai nạn máy bay.

Chính phủ hiện nay là chính phủ liên minh giữa Đảng Cương Lĩnh Công Dân (PO) và Đảng Nông Dân (PSL). Thủ tướng là ông Donal Tusk chủ tịch PO, người đã đưa đảng này đến thắng lợi trong cuộc bầu cử vào quốc  hội và thượng viên năm2007. Tuy chiếm nhiều ghế nhất trong quốc hội, nhưng chưa đủ quá bán nên phải liên minh với PSL, đảng chiếm ít ghế nhất trong quốc hội.

Tổng thống Lech Kaczynski là người của Đảng Luật Pháp và Công Lý (PiS). Đảng này do người anh em song sinh Jaroslaw Kaczynski của ông làm chủ  tịch. Đảng có số ghế đứng thứ 2 trong quốc hội, cùng với Liên Minh Dân Chủ Cánh Tả (đảng hậu cộng sản -SLD) là hai đảng đối lập trong quốc hội.

Nếu như hai đảng PO và PiS không thượng tôn luật pháp, lợi dụng tai nạn để trục lợi cho đảng của mình như đưa người  của đảng vào các vị trí bỏ trống, thay đổi tổ chức… làm nẩy sinh các mâu thuẫn , có thể dẫn đến những bất ổn về chính trị.

Về quân đội, những tướng lĩnh hàng đầu trong quân đội đã chết trong tai nạn. Nếu quân đội không tuân thủ nguyên tắc “quân đội chỉ trung thành với nhân dân và tổ quốc, không trung thành với bất cứ đảng phái chính trị nào”, thì chuyện gì sẽ xẩy ra? Một cuộc binh biển hay một cuộc đảo chính?

Ngay sau khi tai nạn xẩy ra, ông Bronislaw Komorowski chủ tịch quốc hội đã đảm nhiệm chức quyền tổng thống nước Cộng Hòa Ba Lan, như hiến pháp đã quy định. Ngày bầu tổng thống đã được ông ấn định 20-06-2010 (theo hiến pháp, không được quá 80 ngày kể từ ngày nhậm chức quyền tổng thống 10-04-2010).

Sau tai nạn, quốc tang tưởng niệm các nạn nhân đã được tổ chức trang nghiêm, chu đáo. Hàng triệu người đã đi viếng tổng thống L. Kaczynski và các nạn nhân khác trong không khí trang nghiêm, trật tự. Không có bất cứ một hoạt động nào ảnh hưởng đến  trật tự, an ninh và ổn định xã hội.

Trong quân đội, những tướng lĩnh ưu tú nhất đã được đề cử vào các chức vụ của các tướng lĩnh đã chết trong tai nạn. Mọi trật tự trong quân đội được duy trì, không có một biến động nào xẩy ra.

Hiện nay có 7 ứng cử viên của các đảng phái và cá nhân ra tranh cử chức tổng thống. Hai ứng cử viên hàng đầu là ông Bronislaw Komrowski, chủ tịch quốc hội, quyền tổng thống (ứng cử viên của PO) và ông Jaroslaw Kaczysnki (ứng cử viên của PiS). Trước khi xẩy ra tai nạn, đảng PiS đã dự định đưa ông Lech Kaczynski, đương kim tổng thống ra tái tranh cử tổng thống khi hết nhiệm kỳ vảo tháng 09-2010. Nhưng tai nạn bất ngờ xẩy ra, ông Jaroslaw Kaczynski được cử thay người anh em song sinh của mình ra tranh cử.

Hiện nay theo thăm dò dư luận, ông B. Komorowski dẫn đẩu với 48% cử tri ủng hộ , ông J. Kaczynski 33% .Hiện cuộc vận động bầu cử đang ở thời điểm sôi động nhất, các hoạt động tranh cử công khai và dân chủ. Ngày 20-06 tới đây, chắc chằn sẽ được ghi thêm vào dấu mốc lịch sử vẻ vang của nền dân chủ non trẻ Ba Lan, nền dân chủ do cuộc cách mạng của Công Đoàn Đoàn Kết đem lại mới chỉ 20 năm trước đây.

Kết luận

Nền dân chủ tại Ba Lan mới được thiết lập cách đây  20 năm, sau gần nửa thế kỷ dưới chế độ độc tài toàn trị cộng sản, nhưng nó đã bắt rễ sâu rộng và vững chắc trong xã hội, trong các đảng phái, tổ chức chính trị, trong quân đội… Nhờ vậy, nó vượt qua sự cố chính trị bất ngờ xẩy đến. Trái với những luận điệu tuyên truyền của các chế độ “dân chủ gấp vạn lần”, rằng dân chủ dễ loạn, rằng dân chủ sẽ gây ra những bất ổn chính trị, kinh tế, rằng dân chủ chỉ áp dụng đươc cho các quốc gia phương tây đã phát triển cao v…v.

Sự bất ổn xã hội thường xẩy ra ở các quốc gia khi gặp  các sự cố mà các chế độ độc tài cộng sản đưa ra để biện hộ cho sự tồn tại của họ, thường đó là các chế độ dân chủ nửa vời, dân chủ què quặt, dân chủ giả hiệu.

Thiết nghĩ, sự cố tai nạn  máy bay xẩy của Ba Lan và cách ứng xử của nhà nước và xã hội, đã là một kinh nghiêm quý báu cho các quốc gia đang trên con đường đi tới nền dân chủ đích thực.

Warsaw tháng 06-2010

Bài nhận được từ tác giả.

——————————————————
Tài liệu tham khảo:
-Nhật báo” WYBORCZA” và „POLSKA”  Ba Lan

-Encyklopedia. Nhà xuất bản PWN, Warszawa 2005

Phản hồi