Jeremiah Denton: Cựu thượng nghị sĩ, cựu tù binh chiến tranh Việt Nam qua đời

Tù binh chiến tranh Jeremiah Denton tuyên bố trung thành với chính phủ Mỹ khi Cọng sản Việt Nam mang ông ra phỏng vấn thu hình vào năm 1966 để tuyên truyền trước quốc tế. Nhưng phía cai tù lúc đó không biết người tù binh này khi đứng trước ống kính đã dùng mắt để đánh đi tín hiệu Morse cho bên ngoài bằng 7 chữ “T-O-R-T-U-R-E” (tra tấn) để cho biết về điều kiện sống ông đang chịu đựng.

Ông Denton, người đã từng sống hơn 7 năm ở Hỏa Lò và nhiều nhà tù khác, trong đó có thời gian bị biệt giam, trước khi được thả năm 1973 theo hiệp định Paris, đã qua đời hôm thứ Sáu tại thành phố Virginia Beach, tiểu bang Virginia, thọ 89 tuổi.

Chiếc phi cơ A-6 của Hải quân Trung tá Denton bị bắn rơi tháng 7 năm 1965 trên vùng trời gần Thanh Hóa. Ông bị bắt và kể lại câu chuyện về thời gian giam cầm trong cuốn “When Hell Was in Session,” khi địa ngục bắt đầu.

Trả lời phỏng vấn của báo Los Angeles Times năm 1979, ông cho biết đã bị đánh đập, dọa giết chết trong tù. Màn khá độc là dùng giây trói chặt cánh tay để ngăn không cho máu lưu thông, khiến các ngón tay không còn cảm giác và các cơ bắp bị co giật liên tục. Ông khiến những người tra tấn nổi điên khi tiếp tục tuyên bố vẫn ủng hộ chính phủ Mỹ “cho đến hơi thở cuối cùng.”

Trong quyển sách của mình, ông viết “Mỗi buổi sáng, tôi cầu mong để luôn luôn tỉnh táo cho đến ngày ra tù. Tôi không thể khuất phục trước những đòi hỏi của họ, bởi vì tôi chẳng có tội gì cả. Hoàn toàn là một hành động trả thù.”

Cú chớp mắt đánh đi tín hiệu Morse vào năm 1966 đã được các chuyên viên tình báo Mỹ nắm bắt nhưng theo ông nghĩ, phải mất một thời gian lâu sau đó các cai tù mới phát hiện. Năm 1974, ông Denton được tặng huy chương Navy Cross, cao thứ nhì về sự dũng cảm, và trong bản tuyên dương đi kèm huy chương có nhắc đến cú chớp mắt.

Được trao trả tù binh vào năm 1973, khi nhóm POW bước ra khỏi chiếc máy bay đáp xuống căn cứ Không quân Clark ở Philippines, mang cấp bậc trung tá, lớn nhất trong nhóm,  Denton nói: “Chúng tôi vinh dự có dịp phục vụ đất nước trong những tình huống khó khăn. Chúng tôi hết sức biết ơn vị tổng tư lệnh và biết ơn đất nước đã có ngày hôm nay. Thượng Đế ban ơn cho nước Mỹ.”

Tuyên bố của ông từ Philippines đã được nhanh chóng xuất hiện trên các máy TV của các gia đình bên Mỹ đã làm ấm lòng giới quân nhân vào thời điểm nhân dân Mỹ tiếp tục hoang mang và chia rẽ về hướng đi sắp tới của cuộc chiến Việt Nam.

Trung tá Denton tiếp tục phục vụ Hải quân cho đến khi giải ngũ vào tháng 11 năm 1977, mang hai sao trên cổ áo.

Ông quay sang chính trị. Xuất thân từ thành phố Mobile, ông ra tranh chức Thượng nghị sĩ của Alabama, tiểu bang nhà, dù chưa hề bao giờ có kinh nghiệm tranh cử cho một chức vụ chính trị bao trùm cả tiểu bang. Ông là đảng viên Cộng hòa đầu tiên đắc cử Thượng nghị sĩ Alabama từ thời kỳ Tái thiết, 1865-1877, tiếp theo cuộc nội chiến 1861-1864.

Trước Thượng viện ở Washington, ông được xem là thuộc phe Ronald Reagan, bảo vệ sức mạnh quân sự, hô hào nước Mỹ trở lại với những giá gị gia đình truyền thống, bảo thủ trong các đề tài đạo đức. Ông bị chỉ trích vì lập trường cứng rắn, có lẽ rút kinh nghiệm từ trong tù, và không chấp nhận thỏa hiệp. Ảnh hưởng của ông ngày càng giảm sút, không giúp ích gì được nhiều cho Alabama.

Ông gặp thất bại trong lần tái tranh cử vào năm 1986, thua vài phần trăm so với đối thủ Richard Shelby, vẫn còn đang đại diện cho tiểu bang này trước Thượng viện.

Rời chính trường, ông đi diễn thuyết ở nhiều nơi để cổ vũ cho những giá trị gia đình, và lập một tổ chức từ thiện chuyên quyên góp vật dụng và gửi đi khắp các nước nghèo.

Những năm cuối cùng, ông về sống tại thành phố Virginia Beach của Virginia, thỉnh thoảng cũng xuất hiện trước công chúng. Tháng 11 năm 2008, ông xuất hiện trước một công viên tưởng niệm ở Mobile, Alabama. Tại đây, để vinh danh ông, người ta đã cho trưng bày một chiếc không chiến/oanh tạc cơ A-6 Intruder, giống như chiếc ông đã bị bắn rơi trên vùng trời miền Bắc Việt Nam.

Tổng thống Barack Obama, Thượng nghị sĩ  Richard Shelby của Alabama, người bạn tù Thượng nghị sĩ John McCain đã gửi lới chia buồn đến tang quyến, gọi ông là tấm gương cho các binh sĩ nam nữ Hoa Kỳ hiện nay.

Theo Foxnews

© Đàn Chim Việt