WordPress database error: [Expression #1 of ORDER BY clause is not in GROUP BY clause and contains nonaggregated column 'oldsite_dcvwp.wp_posts.post_date' which is not functionally dependent on columns in GROUP BY clause; this is incompatible with sql_mode=only_full_group_by]
SELECT YEAR(post_date) AS `year`, MONTH(post_date) AS `month`, count(ID) as posts FROM wp_posts WHERE post_type = 'post' AND post_status = 'publish' GROUP BY YEAR(post_date), MONTH(post_date) ORDER BY post_date DESC

 
|

Tô Hoài & Ba Người Khác

1920 -1914

1920 -1914

Nhà văn Tô Hoài sinh 27 tháng 9 năm 1920 và vừa từ trần vào ngày 6 tháng 7 năm 2014 vừa qua. Chúng tôi xin ghi lại bài viết dưới đây về tác phẩm cuối cùng, và cũng là cuốn sách gây nhiều tranh cãi nhất, của ông với hy vọng rọi thêm được chút ánh sáng về cuộc đời của tác giả này.

“Một ngày phiên chợ, u tôi mua về đôi gà nhỏ. Hai con gà: một trống, một mái, dáng còn bé tí teo, như vừa mới lìa đàn. Suốt ngày chúng cứ rúc vào một góc sân và kêu chim chíp bằng một giọng ai oán, thảm thương!”

Ðó là một đoạn văn ngắn, trong tập truyện O Chuột, của Tô Hoài mà tôi đã được cô giáo đọc cho nghe – khi còn thơ ấu. Tôi tin rằng mình vừa ghi lại đúng nguyên văn, nếu không hoàn toàn đúng thì chắc cũng gần đúng (y) như thế. Sao tôi cứ thương mãi đôi gà nhỏ côi cút đó, và có cảm tình hoài với tác giả của đoạn văn vừa dẫn.

Tô Hoài (có lẽ) sẽ sướng ngất ngư, khi biết có một độc giả đã nhớ nằm lòng – suốt đời – những điều mình viết. Và chắc sẽ tức điên luôn, nếu biết thêm rằng: tôi chưa bao giờ đọc thêm một dòng chữ nào khác nữa của ông.

Tôi sinh trưởng ở miền Nam, nơi mà trẻ con không đeo khăn quàng đỏ, không thi đua lập chiến công, cũng không có kế hoạch (lớn – nhỏ) nào phải hoàn thành hay vượt chỉ tiêu. Chúng tôi chỉ có việc học với chơi, và chơi mới là chuyện chính. Tôi quá mải chơi nên không có thì giờ để đọc Tô Hoài, hoặc bất cứ ai.

Sau khi cuộc chiến Bắc/Nam chấm dứt, thỉnh thoảng, tôi cũng có ghé vào những hiệu sách quốc doanh nhưng không bao giờ ngó ngàng gì đến Tô Hoài. Dù bắt đầu từ đây, cũng như bao nhiêu người dân miền Nam khác, cuộc đời của tôi (bỗng dưng) hoá rảnh – rất rảnh, và rất … đói!

Tác phẩm duy nhất mà tôi thực sự tâm đắc, vào thời điểm đó, là Hồ Chí Minh Toàn Tập – dù tác giả viết nhiều đoạn hơi (bị) dở. Thí dụ như: “Không có lực lượng gì ngăn trở được mặt trời mọc. Không có lực lượng gì ngăn trở được loài người tiến lên. Cũng không có lực lượng gì ngăn trở được chủ nghĩa xã hội phát triển.”

(Giời ạ, mặt trời chứ bộ mặt trận sao mà đòi lấy lực lượng ra ngăn trở. Tương tự, có cái lực lượng mẹ rượt nào mà ngăn trở được loài người tiến lên, cha nội? Viết như thế mà cũng bầy đặt cầm bút).

Ngoài những lỗi lầm nho nhỏ không đáng kể như trên – về nội dung – phải nói đây là một công trình đồ sộ, rất đáng đồng tiền bát gạo. Sách rất dầy, giấy in rất tốt, giá rất rẻ, và (rất) được những bà hay những cô bán hàng rong ưa chuộng. Họ cần giấy để gói, hoặc để chùi; còn tôi, tôi cần một phần ăn – nhiều hơn số tiền túi mình có thể mua. Do đó, dù có đói thảm thiết tôi cũng chả bao giờ (dại dột) xà ngay xuống mẹt xôi hay mẹt bánh. Tôi luôn luôn chịu khó đi lòng vòng mua sách, rồi mới mang đổi lấy thức ăn – cho đỡ khổ cái dạ dầy!

Trong hoàn cảnh ấy, nói tình ngay, lỡ mà có thấy những tác phẩm của Tô Hoài chắc tôi cũng ngó lơ. Mắt tôi lúc nào cũng chỉ dáo giác, liếc nhìn ra biển, tìm một đường chui.

Nhờ Trời thương, tôi chui lọt!

Sau khi “đã đi hết biển”, khác với nhiều người, tôi quyết định đi luôn – cho nó chắc ăn. Lưu lạc mãi, có hôm tôi tình cờ gặp lại Tô Hoài, trong một tác phẩm phê bình văn học – có tựa là Cây Bút, Ðời Người – của Vương Trí Nhàn, do công ty Phương Nam xuất bản năm 2002.

Đến lúc này thì tôi đủ tuổi đời, đủ rảnh (và cũng đủ no) để có thể tìm đọc thêm chút đỉnh về một tác giả mà mình đã yêu thích – từ khi còn bé. Và nay thì Tô Hoài đã bước vào tuổi bát tuần.

“Ngay từ năm 1940, khi bắt tay làm quen với giới sáng tác đương thời, thì đồng thời tác giả Dế mèn cũng bước vào hoạt động cách mạng. Lúc đâu ở thời kỳ Mặt trận bình dân, ông hoạt động trong cơ sở Hội ái hữu thợ dệt Hà Ðông. Sau đó lại được tổ chức Ðảng ở Hà Nội bắt liên lạc để hình thành nên lực lượng Văn hoá cứu quốc.”

“Tiếp đó, từ sau 1945, những hoạt động xã hội của nhà văn ngày một đa dạng. Triển khai theo chiều rộng, có lúc ông trở thành cán bộ địa phương, có thời gian đi cải cách ruộng đất, đi học trường Ðảng, nhiều năm làm đối ngoại nhân dân, đồng thời vẫn giữ chân trưởng ban đại biểu dân phố (1956–1972) ở cơ quan văn nghệ trên Trung ương hay ở Hà Nội, hầu như từ năm 1946 tới nay, khoá nào ông cũng được bầu làm bí thư chi bộ, đảng bộ.”

“Mặt khác, ngay trong giới cầm bút, ông cũng luôn luôn có hoạt động xã hội của mình, khi là Phó Tổng thư ký Hội Nhà Văn, khi chủ tịch Hội Văn nghệ Hà Nội, từ đó đẻ ra cơ man nào là đầu việc, là họp hành, mà người ta gọi chung là công tác.” (sđd, 264).

Tiểu sử Tô Hoài (như thế) có vẻ lung tung lang tang, ngổn ngang cả đống chức vụ, nhưng không để lại một ấn tượng đậm nét nào về đời người và cây bút của ông. Tô Hoài như luôn bị nhấn chìm vào những đoàn đội hay đoàn thể (vớ vẩn) gì đó, “với cơ man nào là đầu việc”. Thực là một cuộc đời chán ngán và nhạt nhẽo, tôi đoán thế.

Tôi lầm đấy. Ðược thế thì đã phúc.

Cuộc đời của Tô Hoài chán ngán hẳn có thừa nhưng nhạt nhẽo thì chưa chắc, và đắng chát với tủi nhục (xem ra) không thiếu – nếu vẫn theo như ghi nhận của nhà phê bình văn học Vuơng Trí Nhàn:

“… bao nhiêu từng trải, như còn in dấu vào cách sống, cách chuyện trò của Tô Hoài hôm nay, bên cạnh cái nhũn nhặn lảng tránh, con người ấy thật cũng đã nhiều phen phải dàn mặt, phải chịu trận, nói chung là phải đối chọi với đời và nếu như có lúc phải đầu hàng thì đó cũng là bước đường cùng, rồi, nín nhịn chẳng qua để tồn tại, và sau hết, để được viết”.

“Ấy là cái điều không chỉ Tô Hoài biết mà nhiều người cũng biết…”

Ðại khái có thể hình dung như cái cảnh đứa bé bị qùy, thì cũng quỳ đấy, song mắt vẫn liếc về phía mọi người đùa bỡn. Xá gì chuyện này, qùy cho xong nợ, tí nữa lại tha hồ tung tẩy.” (sđd 266).

Dù chỉ là một thường dân – chứ chả phải nhà văn, hay nhà báo gì ráo trọi – tôi cũng muốn ứa nước mắt xót xa cho “cây bút” và “đời người” của Tô Hoài, khi biết rằng (đôi lúc) ông vẫn phải qùi như thế. Tôi còn e rằng Vuơng Trí Nhàn cũng chỉ khéo miệng mà nói thế (để đỡ tủi cho nhau) chứ chuyện “đùa bỡn” và “tha hồ tung tẩy” làm sao tìm được trong “cây bút” và “đời người” của Tô Hoài!

Tất cả những đoạn văn thượng dẫn, tôi viết trong những trang sổ tay trước – cách đây đã vài năm. Hôm nay, đọc lại tôi thấy ngượng. Tôi trật! Tôi thành thật xin lỗi vì đã quyết đoán một cách hấp tấp về văn nghiệp, cũng như tư cách, của Tô Hoài. Ông ấy quả là có “tròn” nhưng không “tròn mãi,” như tôi đã tưởng. Tưởng như thế là tưởng … năng thối!

Đúng như nhà phê bình văn học Vương Trí Nhàn đã ví von, có thể hình dung Tô Hoài “… như cái cảnh đứa bé bị qùy, thì cũng quỳ đấy, song mắt vẫn liếc về phía mọi người đùa bỡn. Xá gì chuyện này, qùy cho xong nợ, tí nữa lại tha hồ tung tẩy.”

Ảnh: VNN

Ảnh: VNN

Tô Hoài đã “tung tẩy” như thế trong cuốn Ba Người Khác. Talawas đã có lời giới thiệu về tác phẩm này, như sau:

“Cuốn tiểu thuyết 250 trang của nhà văn Tô Hoài (NXB Đà Nẵng vừa ấn hành) đang làm xôn xao dư luận trong và ngoài giới văn học. Cuộc toạ đàm về tiểu thuyết này do Hội Nhà văn Hà Nội tổ chức tại trụ sở Viện Văn học sáng ngày 22 tháng 12 năm 2006 đã hầu như một cuộc vinh danh lão tướng văn chương 87 tuổi…

Trong cuộc tọa đàm này, Hoàng Minh Tường nói: “Cuốn sách thể hiện sự dũng cảm và tư cách công dân của nhà văn Tô Hoài.” Trong một xã hội mà chuyện thể hiện “tư cách công dân” (rất) có thể khiến người ta … mất mạng – hay rẻ ra là mất việc, hoặc ngồi tù – thì lời phát biểu vừa rồi đích thị là một cách vinh danh, chứ chả còn phải là “hầu như” hay “dường như” gì nữa ráo.

Nguyên Ngọc thì khen: “Cách viết hay, độc đáo về CCRĐ. Không viết về nông dân mà viết về ba anh đội. Hoá ra cái thảm kịch của đất nước, xã hội, là do ba cái anh lăng nhăng. Những cuốn khác viết về nông dân là nạn nhân, nhưng đây là lại là thủ phạm. Ba kẻ chẳng có kiến thức gì cả, tự nhiên làm đảo lộn hết cả xã hội…”

Không hiểu sao ý kiến của Nguyên Ngọc về ba anh đội, ba nhân vật chính trong tác phẩm của Tô Hoài, lại khiến tôi nhớ đến những nhân vật chính khác – những người đã có thời mà quyền lực nhất họ nhì trời – trên sân khấu chính trường ở Việt Nam: Lê Duẩn, Lê Đức Thọ, Đỗ Mười…

Thì cũng đều là cái thứ “lăng nhăng” và cũng chính là “thủ phạm” đã làm “đảo lộn hết cả xã hội” bằng nhiều chuyện kinh thiên động địa khác: Hợp Tác Hoá Nông Nghiệp, Cải Tạo Công Thương Nghiệp, Học Tập Cải Tạo, Kinh Tế Mới … Toàn là những “cơn điên tập thể,” theo như cách nhìn của Phạm Xuân Nguyên.

Cũng với cách nhìn này thì (cái được mệnh danh là) cuộc chiến Chống Đế Quốc Mỹ Xâm Lược hay Giải Phóng Miền Nam chỉ là một cơn điên vĩ đại, trong đó bao gồm rất nhiều những cơn điên nho nhỏ – chả hạn như cái cơn thảm sát, cả chục ngàn người, hồi Tết Mậu Thân.

(Tôi xin lỗi đã nổi nóng, và đi hơi xa vấn đề chút đỉnh. Nghĩ đến tình trạng đất nước – hơn nửa thế kỷ qua – chắc Bụt cũng phải nổi khùng chứ đừng nói chi đến cái thứ thường dân rất dễ sân si và dấm dớ, cỡ như tôi. Dù vậy, tôi vẫn xin được mọi người lượng thứ vì sự thiếu tự chế của mình và xin trở lại ngay vấn đề – trước khi trời sáng!)

Riêng Nguyễn Xuân Khánh – trong bài tham luận Đọc ‘Ba Người Khác’ Của Tô Hoài – đã có ý kiến rất độc đáo, xin được tóm gọn:

“Cuốn sách đã chạm tới một vấn đề rất nhạy cảm là Cải cách ruộng đất (CCRĐ)… Cuốn Ba người khác đã nói đến vấn đề to lớn ấy bằng một giọng điệu rất bình tĩnh, dung dị, không hề lên gân, hầu như rất thản nhiên mà lại ám ảnh chúng ta vô cùng. Anh em nhà văn thường bảo ông Tô Hoài khôn, hay tránh né. Cuốn sách này bác Tô Hoài chẳng hề né tránh…
Trong mỗi con người đều có cả cái ác lẫn cái thiện, cả những bản năng hung bạo và tính văn hoá. Phải giải quyết vấn đề nông thôn bằng văn hoá và nhân nghĩa chứ không thể bằng bạo lực. Năm mươi năm đã trôi qua nhưng vẫn còn quá ít tác phẩm hay nói về vấn đề to lớn đó. Vấn đề vẫn còn đó, nó nằm trong vô thức của cộng đồng. Nhiều người chứng kiến nhưng không ai nói cho rõ được vấn đề. Trong khi đó tôi nghĩ văn học là giải toả, văn học là chữa bệnh.

Tôi chợt liên tưởng tới cách chữa bệnh về tinh thần cho con người. Người thầy thuốc, bằng những biện pháp tâm lý, tìm cho ra cái nguyên cớ sinh ra bệnh tật. Tức là làm cho nguyên nhân bệnh từ vô thức chồi lên ý thức. Ở một khía cạnh nào đó, tác phẩm văn học cũng có giá trị như vậy.Cộng đồng người cũng như một con người. Cộng đồng cũng có những ẩn ức. Đưa những ẩn ức nằm trong vô thức của tập thể trở thành minh bạch trong ý thức sẽ giúp cho cộng đồng phòng ngừa được những điều không lành mạnh trong tương lai.”

Lại Nguyên Ân cũng có nhận định (gần) tương tự:

“Tôi nghĩ, đối với xã hội ta, sự xuất hiện nhữngcuốn sách như cuốn này là một cách giải toả cho một trong những chấn thương của xã hội ta. Sự kiện CCRĐ để lại một chấn thương trầm trọng ai cũng biết, nhưng những người giữ quyền ăn quyền nói ở xã hội ta lại muốn xoá đi bằng cách cấm mọi người nhắc đến. Và đó là một giảipháp sai lầm hiển nhiên, vì các chấn thương tinh thần không thể được chữa khỏi bằng bắt buộc người ta im lặng; ngược lại, chỉ bằng việc thường xuyên nhắc nhớ, ôn lại, phân tích nguồn cơn, tính đếm thiệt hại, v.v… mới là phương cách tốt, chẳng những làm nguôi chấn thương mà còn đề phòng khả năng lặp lại những tai hoạ tương tự cho cộng đồng.”

Tôi có giấy phép hành nghề tâm lý trị liệu, và kiếm cơm nhờ đó. Có lẽ vì méo mó nghề nghiệp, tôi “chịu” quá nhận định của nhà phê bình Lại Nguyên Ân, và vô cùng thích thú với cái nhìn – rất Jungian và Freudian – của nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, về nội dung cuốn Ba Người Khác của Tô Hoài.

Dù vậy, tôi vẫn không tin rằng một (hay nhiều) tác phẩm văn học – cho dù là kiệt tác, như cuốn Ba Người Khác chăng nữa – có thể “giải toả” những “chấn thương xã hội” do cuộc C.C.R.Đ. gây ra.

“Do pháp trị thiếu sót mà Cải cách Ruộng đất đã hỏng to đến thế.” Nguyễn Hữu Đang đã viết (như thế) trên báo Nhân Văn số 4, phát hành ngày 5 tháng 11 năm 1956. Dù chậm, chúng ta cần phải nhìn vấn đề cho minh bạch và “chính qui” như vậy – theo như yêu cầu của Nguyễn Hữu Đang, từ hơn nửa thế kỷ trước.

Hoạ cộng sản sẽ qua, và sắp qua. Ngoài C.C.R. Đ., còn nhiều “vụ động trời” khác nữa – như Nhân Văn, Xét Lại, Đổi Tiền, Cải Tạo Công Thương Nghiệp, Mười Ngày Học Tập, Thu Vàng Bán Bãi Vuợt Biên … – chưa xử và bắt buộc phải xử, trong tương lai gần.

Vấn đề không phải là để truy thù hay báo oán. Truyền thống văn hoá bao dung dân tộc Việt không cho phép bất cứ ai thực hiện điều đó. Tuy nhiên, quá khứ cần phải được thanh thoả – và không thể thanh thỏa bằng một (hay vài) cuốn truyện– để chúng ta đều cảm thấy được nhẹ lòng, và an tâm hơn khi hướng đến tương lai.

© Tưởng Năng Tiến

© Đàn Chim Việt

10 Phản hồi cho “Tô Hoài & Ba Người Khác”

  1. vb says:

    Độc giả Tuân , camca, và quý độc giả,

    Nếu muốn đọc Ba Người Khác xin vào đây:
    http://www.talachunhat.org/truyen.php?bai=106#story

    Muốn nghe nhận xét về tác phẩm này, xin mời dự toạ đàm tại đây:
    http://www.talawas.org/tala DB/show File. php? res=8936&rb=0102

    Xin để ý đoạn Tô Hoài “tự thú’, lúc làm Chánh Án toà án nhân dân, TH đã viết sẵn không biết bao nhiêu bản khẩu cung, rồi ép nạn nhân ký tên, điềm chỉ, tuy vậy, TH vẫn “vô tư”( hay tự mỉa mai) đó cũng chỉ là…”sáng tác” vậy thôi! hehehe!

  2. Tội ác của Việt gian HCM says:

    “Ba Người Khác” – Tác giả Tô Hoài : ( Trích đoạn) : Bác Diệc chỉ tay vào địa chủ Thìn:

    “Tao thù mày! Tao thù…”

    Rồi khóc rống lên, chạy xuống…

    Chỉ một cảnh ngắn cho thấy cái man rợ không bút nào tả xiết của HCM. Diệc phải đấu tố bố vợ, người đã giúp đỡ Diệc rất nhiều lại gả con gái cho. Cố gắng lắm mới nói được: Tao thù mày, tao thù mày…rồi khóc rống lên, chạy xuống. Khóc rống vì cái lương tâm ông Trời phú cho chưa ngủ hoàn toàn như đám đội, còn nghĩ ta đang làm điều quá sai quấy. Cái Đơm phải theo đội để đấu tố ông ngoại nhưng nước mắt ròng ròng. Có còn hoạt cảnh nào của nhân gian nói lên được cái đểu cáng, phi đạo đức, phi luân lý và mọi rợ hơn những cảnh đấu tố CCRĐ này?

    • camca. says:

      Nếu chuyện “3NK” của TH chĩ là vậy mà làm “Tội ác của Việt gian HCM” cảm động,khóc rống lên ,lên án “Có còn hoạt cảnh nào của nhân gian nói lên được cái đểu cáng, phi đạo đức, phi luân lý và mọi rợ hơn những cảnh đấu tố CCRĐ này?” thì qủa là và chắc là chưa bao giờ đọc cuốn sách truyện nào viết về đấu tố thời ccrđ trước đó ,sau này…
      Hữu Loan cũng là “anh bọ đọi cụ hồ” đã thấy cái dã man của đấu tố nên đã xin ra khỏi đãng ,ra khỏi bộ đội đẻ nhất quyétt bảo vệ cô gái nhỏ,cũng là vợ của Ong, con của “địa chủ’ đã từng giưp đở ,cung cấp ăn uông cho cả ông và toán linh của Ong khi Ong đóng quân trong nhà của cha cô ta.
      DTH cũng nói về ccrđ trong cuốn “T ĐM” ,lúc đó đãng cs vn chưa đổi mới chưa mở trói cho vân nghệ sĩ…Và còn nhiều ,nhiều người đè cập tơi …
      Trong Nam có phim “CTMS” (ở đây có kênh TV chiếu lại phim này) và nhiều chuyên kể về “vùng GP” tức vùng do VC kiểm soát dân sống trong cùm kẹp cs ,dã biết thế nào là VM ,là đấu tố di cư vào Nam nhiều nhất. Dù VC ra sức ngăn cản ,tuyên truyền là đi tàu ra tới biển ,Mỹ sẻ thả xuông biển ,hay vào Nam làm cu li cao su,gái thì làm điếm trong các trại điếm cho Pháp cho Mỹ nhưng cũng không ngăn đuộc dân quê ra đi (vì họ dã biết bộ mặt thật của cs).
      Năm 80, trong lúc nói về miền Bắc,một cô dược sĩ miền Bắc kể lại là ong Bác cô khá giã ,nhà ngói cây mít,có ít ruông cũng bị đem đấu tố, Người đấu tố là con dâu của Ong ta (chồng cô ta bị bắt rruwowsc đó đẻ tra khảo về của nả cất dấu trong nhà..) Cô ta đã tố cáo cha chông đã nhiều lần hảm hiếp cô ta , hành hạ cô ta .Bà mẹ chồng cay nghiệt ,ghên tuông nên chủ bới cô ta ,đay nhiến và bia chuyện đẻ “thằng chồng ” cô ta đanh đập ,hành hạ cô ta khổ sở. Nói xong ,giữa mọi người ,cô ta cởi váy trùm lên đầu cha chông ,thoi vào mặt mẹ chồng ,dạp hai vợ chồng già té ngữa.Sau đó có sữa sai ,ong cha chết,chông ở tù về đuổi cô ta ra khỏi nhà. lang thang rách rưới ,xin không ai cho đến đâu bị đuổi đó,sau thì chết đói trong ngôi miếu hoang.trần truồng,hôi thối.
      Một người địa chủ khác có con trai làm lớn nên 54 không chịu di cư (vì tin có con trai chắc không đến nổi nào) . Nhưng con ở trong nhà ,được bắt buộc theo phường đọi học tập đẻ đấu tố ong già địa chủ ,chủ của cô ta nên cô ta dã liều mang ,trốn vào nhà “cụ địa chủ” khóc lóc .lạy lục xin cụ “đi đi” vì có lệnh đấu tố cụ mà cô ta là người được chĩ định lên “đấu” đầu tiên vói tất cả lời bịa đặt mà bọn vc mớm cho ,lập đi lập lại cũng chĩ cái tội hảm hiếp ,đánh đập ,bỏ đói, đày đọa… .Cuối cùng thì Ong cụ giã dạng đi bộ hơn 20 cây số mới tới vùng tụ do .chân sưng tếu,trong lưng không một đồng bạc…
      Trên đây là 2 chuyện thật người thật …
      Ngoài ra NN Ngạn cũng có 01 chuyện về đấu tố ,tuy là tiểu thuyết ,nhưng cũng lấy chất liêu từ người thật việc thật …
      Do đó ,theo tui nghĩ ,nếu TH chĩ viết có vậy thì chẳng có gì đáng đẻ nói tới. Nó chĩ thêm vào hồ sơ tội ác của Bắc Kông HỒ LY TINH đối vói nhân dân vn mà thôi !
      ….
      (c)
      ++++“Ba Người Khác” – Tác giả Tô Hoài : ( Trích đoạn) : Bác Diệc chỉ tay vào địa chũ Thìn:
      “Tao thù mày! Tao thù…”
      Rồi khóc rống lên, chạy xuống”
      Không biết đoạn này thật hay TH” cải lương hóa?”
      Dưới họng súng ,dưới uy quyền ,và dưới sự chuẫn bị học tập kỷ cũng như chung quanh là bọn “chúng” ngầm quan sát, bắt ép ,dọa nat…mà Bác Diệc lại có thái độ này. ?Và bọn đấu tố chịu đễ “cái cảm xúc ” đầy tư sản như vậy sao ?Tiếc là không đọc được sau đó Bác Diệc bị đi TÙ không ?
      (c)

  3. HƯƠNG NGÀN says:

    TÔ HOÀI

    Tô đi tô lại tô hoài
    Cũng toàn màu đỏ mệt nhoài chưa thôi
    Tới hồi tô tới “Ba Người”
    Tô Hoài mới chút Tô Hoài thời xưa
    Thôi thì gió đánh đò đưa
    Ai người nhuộm đỏ ngày xưa Tô Hoài
    Phiêu lưu một cuộc Dế Mèn
    Hóa ra rồi chỉ bông phèn vậy thôi
    Giờ xong cũng một kiếp người
    Thong dong ném bút tô hoài mà chi !

    BẠT NGÀN
    (13/7/14)

    • tonydo says:

      Trích Hương Ngàn: (Giờ xong cũng một kiếp người
      Thong dong ném bút tô hoài mà chi !) hết trích.
      Vừa hay, vừa thâm. Tuyệt!
      Xin chúc linh hồn Dế Mèn phiêu lưu ký an nghỉ nơi miến Cực Lạc.
      Thanks.

  4. camca. says:

    “Tô Hoài và 3 người khác” ? Nhân dịp nhà văn về vói bok hồ ly. nghĩ là TN Tiến sẻ viết về nhà văn vợí kỹ niệm mà mình có và sẻ ca ngợi nhà văn qua tác phẩm phê phán đãng csvn qua “chuyện 3 người “. Nhưng “bé cái lầm .” TNT chĩ kế thời đi học biết Tô hoài qua “dế mèn phiêu lưu ký” nhưng không phải đọc mà nghe cô giáo kể.
    Thật ra năm 1954 thì sach của các nhà văn miền Bắc rất hiêm. Tìm mãi ở nhà sách Vĩnh Bão mơi có “con Trâu ” . Chĩ sau 66 , nhà xuât bãn mới in chuyện ,gọi là tác phẩm tiền chiến, giá rẻ,giấy xấu hơn của các nhà văn tiên chiến này. Nhàvăn nỗi tiếng như NT thì nhà in Khai trí in tren giấy láng trưng bày vào tủ kính cùng các cuốn thơ của LT LƯ ,Xuân Diệu khiến NT sau 75 nhìn VBMT trang trọng như vậy cũng rất cãm động.Cuốn sách của Tô hoài in lại là cuốn Quê Người.Cuốn này mới là tiêu biễu cho sự nghiệp nhà văn khiến Ông được nhiều người đọc…
    Cho nên, TNT vói bài viết trên ,không cho người ta hiểu thêm sâu sắc hơn về TH tiền chiến /cs/ và đỏi mới ,gióng như NCH sau này không còn chổ dựa (Nch làcháu của nll bằng)nên viết cuốn “Đống rác củ” phê phán xã hội cs mà Ông sống.,nhưng nghe nói in xong bị phê bình nặng và bị thu hồi !..( chưa đọc)
    Nên thiết nghĩ ,TNT không cần mở đè dài quá đẻ nói về minh. Thêm thêm phần tóm lược “chuyện 3 người” đẻ nhiều người không đoc được hiểu cuốn chuyện và ngoài nhận xét của các nhà văn miền Bắc thì cũng cho vài dòng về ý kiên của cá nhân TNTvề chuyên 3 người cũng như tác giã !
    Theo thiển nghĩ cuốn tt đã cho in chắc cũng chẳng co chi đặc biệt đẻ coi.
    Mong tác giã bài chủ viết thêm bái mới về tô hoài và chuyện ba người súc tích hơn.
    (c)

    • tonydo says:

      Rõ khổ!
      Đàn anh camca cứ nói toạc móng heo ra, chứ còn úp úp, mở mở làm gì.
      Thời buổi này ở hải ngoại, viết ai đọc?
      Còn nói tới chuyện tìm người mua thì chỉ có nằm mơ.
      Thế nên ai được bà “Chủ Tiệm” cho post lên thì cũng phải nói chút chút, rằng thì là, ta là ai, ai là ta mới trọn bộ, ngủ mới ngon.
      Em chịu cái Còm này của đại ca.
      Kính.

  5. nguenha says:

    “Cải-cách-ruộng-đất” do HCM phát động là một Tội ác. “Tội ác ” phai đưoo7

  6. Tuân says:

    “Do pháp trị thiếu sót mà Cải cách Ruộng đất đã hỏng to đến thế.”
    1- Tác giả Tưởng Năng Tiến trưng dẫn ý kiến của nhiều người về quyển “Ba Người Khác”, nhưng nội dung chính của Ba Người Khác là gi thi tác giả lại đề cập rất ít, quá ít. Người đọc chỉ lờ mờ biết Ba Người Khác của Tô Hoài viết về Cải Cách Ruộng Đất.
    2- Cải Cách Ruộng Đất “hỏng to” như thế nào tác giả bài viết đã không đưa ra thí dụ cụ thể – it nhất là một thí dụ cụ thể.

    • vu trung says:

      CCRĐ hỏng “to” như thế nào? Như lời bài hát: “if you don’t know me by now, you’ll never never know me.” :)

Leave a Reply to tonydo