Truy tố cựu nữ Thủ tướng Yingluck Shinawatra vì chương trình trợ giá lúa

Hôm nay, thứ Sáu, Quốc hội Thái – không phải dân bầu, mà được chỉ định bởi chính quyền quân đội – nhóm họp bỏ phiếu phế truất cựu nữ Thủ tướng Yingluck Shinawatra với tỷ lệ: 190/219 phiếu thuận, 8 phiếu chống, còn lại là phiếu trắng. Phiếu được kiểm, viết lên một tấm bảng trắng và truyền hình trực tiếp.

Như vậy, nguyên Thủ tướng Yingluck Shinawatra phải đối diện với ba hình phạt:
- Bị phế truất khỏi chức thủ tướng
- Cấm không được tham gia vào mọi hình thức hoạt động chính trị trong năm năm.
- Phải đối mặt với cáo buộc tham nhũng bởi chương trình trợ giá lúa cho nông dân. Nếu tòa tìm thấy những bằng chứng của cáo buộc trên, bà có thể phải đối diện với bản án tù 10 năm.

Quân đội nắm quyền lãnh đạo đất nước từ tháng Năm 2014 qua một cuộc đảo chính lật đổ chính phủ của bà Yingluck. Bầu khí quyển chính trị tại Bangkok đang nóng rừng rực, chứng tỏ không có thương lượng, hay khoan dung nào. Phe đối lập đang làm tất cả những gì có thể để loại bỏ vĩnh viễn gia đình Shinawatra ra khỏi chính trường Thái.

Bà Yingluck cùng với người anh ruột nguyên Thủ tướng Thái, Thaksin Shinawatra, vẫn có ảnh hưởng rất lớn ở những vùng nông thôn nghèo, nhưng bị căm thù bởi giới trung lưu thành thị. Cuối cùng, cả bà và người anh đều bị cáo buộc về tội tham nhũng và lạm dụng quyền hành.

Thực ra, đảng chính trị do anh em nhà Shinawatra vẫn rất nổi tiếng tại Thái, mặc dù đã phải đổi tên nhiều lần, nhưng luôn thắng trong mọi cuộc bầu cử dân chủ kể từ năm 2001 đến nay.

Ngay khi nghe tin bị phế truất, bà Yingluck tổ chức họp báo tại một khách sạn ở Bangkok. Quân đội có mặt ngay để giải tán cuộc họp báo. Thái đang trong tình trạng thiết quân luật, cấm không có bất kỳ cuộc họp mặt chính trị đông người.

Bà Yingluck viết trên Facebook: Những luận điệu buộc tội bà là tàn phá sự nghiệp chính trị của gia đình bà, nền dân chủ trên đất Thái đã bị bóp chết.

Phe đối lập giải thích rằng: Đây không phải là chính trị, đơn giản chỉ là giải quyết nạn tham nhũng trong chính phủ của bà thông qua chương trình trợ cấp giá lúa gạo. Không một nghi ngờ gì, có vô vàn những nhân chứng, bằng chứng. Chính phủ đã trợ cấp tài chính qúa hào phóng, với số tiền mặt khổng lồ.

Không một ai hiểu nổi, ngay cả đối thủ của bà Yingluck cũng không giải thích được cuộc phế truất này như thế nào, khi mà bà đã không ngồi ngế thủ tướng, không lãnh đạo chính phủ Thái trong nhiều tháng rồi. Hơn nữa quốc hội này có hợp pháp, hợp hiến không vì đều là những nhân vật do quân đội chỉ định, không phải do dân bầu.

Những người ủng hộ bà cho rằng: Đây không phải là tham nhũng, hay luật pháp. Nó chỉ là một âm mưu nhằm loại bỏ toàn bộ gia đình bà ra sân khấu chính trị Thái.

Năm năm không được hoạt động chính trị cộng với bản án 10 năm tù giam treo lơ lửng trên đầu bà thực sự là đẩy bà vào con đường lưu vong như số phận người anh trai. Giờ đây bà chỉ còn hai lựa chọn: Tù hay sống lưu vong.

Những người ủng hộ đảng của bà đang tìm kiếm một lãnh tụ mới để chống lại chính quyền quân đội.

Chương trình trợ cấp giá lúa

Tâm điểm của câu chuyện là chương trình trợ cấp giá lúa. Chính phủ phủ của bà đã thu mua một khối lượng lúa khổng lồ với giá cao hơn giá thị trường. Kết quả gây ra một sự tồn kho,và bị cáo buộc làm tổn hại đến nền kinh tế xuất khẩu gạo của Thái.

Phe đối lập cáo buộc rằng: Bản chất của chương trình trợ cấp giá lúa này là để mua phiếu bầu của những người nông dân, nhất là vùng nông thôn phía bắc.

Bà Yingluck vẫn giữ thái độ: Đây là chính sách trợ giúp vùng nông thôn nghèo, nông dân bị thất thu do biến động giá cả thị trường. Bà không tham gia vào công việc hàng ngày của chiến dịch thu mua gạo ở mỗi địa phương. Bà cũng bảo rằng bà không hề bị phế truất, khi mà bà không còn ngồi trong văn phòng thủ tướng từ nhiều tháng rồi.

Những người ủng hộ bà cho đây chỉ là trò hề, một âm mưu loại bà ra khỏi chính trường Thái.

Surasak Threerattrakul, Tổng Giám đốc Văn phòng Công tố nói đã xem xét rất kỹ những những nhân chứng, vật chứng, do Ủy ban Chống Tham nhũng Quốc gia cung cấp: “Chúng tôi đồng ý đây là một tội phạm nghiêm trọng với quá nhiều bằng chứng rõ ràng nên phải truy tố Yingluck”.

Canada, January 2015
Nguồn: Tổng hợp và viết lại từ bản tin của BBC, CBC, CNN.

© Trần Gia Hồng Ân
© Đàn Chim Việt