Ứng cử viên Tổng thống Donald Trump và Hillary Clinton

Mùa Đại hội đảng

Đúng như nhiều người tiên đoán từ năm tháng qua, ông Donald Trump và bà Hillary Clinton đã được hai đảng Cộng Hòa và Dân chủ đề cử làm đại diện trong cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc sau Đại hội của cả hai đảng tháng 7-2016. Gia đình Clinton và Donald Trump cùng ở Nữu Ước, họ đã giao thiệp thân mật nhau từ lâu, nay bạn thành thù, họ sát phạt nhau không thương tiếc. Cô Chelsea con gái Clinton và Ivanka ái nữ Trump nay vẫn là đôi bạn thân. Có nguồn tin cho hay năm ngoái chính Bill Clinton đã khuyên Donald Trump ra ứng cử Tổng thống nhưng không dè ông ta thành công lớn như vậy.

Ngày 15-7 Donald Trump tuyên bố chọn ông Mike Pence, 57 tuổi, Thống đốc tiểu bang Indiana , làm ứng cử viên phó Tổng thống.

Đại hội đảng Cộng Hòa được tổ chức tại Cleveland, Ohio trong 4 ngày vừa qua từ ngày 18-7 tới 21-7-2016, số người tham dự chính thức là 2,500 người, nếu kể cả quan khách, an ninh, cảnh sát, những người bênh, chống tổng cộng khoảng 50,000 người . Ngày đầu 18-7, nhóm đảng viên (CH) âm mưu loại Trump bị ban tổ chức dẹp bỏ ngay. Nhóm này yếu, chỉ là một thiểu số, đã được truyền thông thổi phồng lên mục đích phá Trump.

Bà Melanie Trump đọc diễn văn ủng hộ chồng nhưng sau đó bị phát hiện bài này sao chép một phần trong bài nói chuyện của Michelle Obama năm 2008 khi bà này đọc diễn văn ủng hộ chồng. Cộng hòa bị chỉ trích vì sơ suất này.
Ngày hôm sau 19-7, các đảng viên CH chỉ trích, lên án gắt gao bà Clinton là gian dối trong việc xử dụng email cá nhân, có người cực đoan nói hãy giam bà ấy lại, Clinton có nhiều xì căng đan là đề tài chính cho buổi Đại hội. Cuộc bầu cử đại diện được tiến hành, Cuối cùng Chủ tịch Đại hội Paul Ryan gõ búa tuyên bố kết quả ứng cử viên Donald Trump được đa số phiếu bầu, trở thành người đại diện đảng Cộng Hòa. Trump được 1,725 phiếu, người về nhì Ted Cruz chỉ được 484 phiếu.

Donald Trump là người đầu tiên được đề cử đại diện một chính đảng Mỹ tranh cử Tổng thống mà không phải là chính trị gia chuyên nghiệp, không giữ một chức vụ dân cử hay công quyền nào cả.

Ngày 20-7, trực tiếp truyền hình ngày đại hội Cộng Hòa vĩ đại, ông Gingrich, cựu Chủ tịch Hạ viện phát biểu ý kiến, sau đến TNS Ted Cruz nói, ông này không ủng hộ Trump bị la ó phản đối, sau này Cruz nói lý do ông không ủng hộ Trump vì ông ấy chửi bố tôi, chửi vợ tôi. Mike Pence, Thống đốc Indiana ứng cử viến phó Tổng thống phát biểu chấp nhận đề cử, Pence là người bảo thủ, thận trọng. Donald Trump tuyên bố chấp nhận đề cử của Đại hội đảng.

Ngày cuối cùng của Đại hội 21-7, Trump đọc diễn văn hơn một tiếng đồng hồ về đường lối sẽ thực hiện khi đắc cử. Trước hết ông chỉ trích chính sách kinh tế của TT Obama khiến nợ công của Hoa Kỳ nay đã tăng gấp hai thành 19 ngàn tỷ (so với thời Bush), ông cũng nói di sản của Clinton để lại là cuộc chiến tại Trung đông làm thiệt hại biết bao nhân mạng. Khẩu hiệu của Trump là Hoa Kỳ trên hết ( America first), cần tái lập trật tự luật pháp, không có sự thịnh vượng nào thiếu pháp luật, trật tự. Trump sẽ thay đổi cán cân mậu dịch từ xấu đến tốt đẹp hơn, về cuộc chiến tranh chống khủng bố sẽ đánh thắng Isis thật nhanh.

Ông ta chỉ trích các hiệp ước kinh tế của chính phủ Obama cướp việc làm của người Mỹ. Trong một bài viết trích trong cuốn sách của Trump nói về Trung cộng, ông cho biết họ không phải là bạn ta, xem ta như kẻ thù. Họ cướp việc làm của ta, phá kỹ nghệ chế tạo Mỹ, trộm thông tin công nghiệp, quốc phòng, tới năm 2027 Trung Cộng sẽ vượt Mỹ và trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới. Từ 2001 tới 2008 Mỹ mất 2 triệu việc làm vào tay Trung Cộng, nay tại Mỹ có 14 triệu người mất việc. Trong khoảng 7 năm, nền kinh tế Trung Cộng tăng gấp hai lần, họ đánh bại Mỹ về thương mại, hàng Mỹ không cạnh tranh nổi vì giá rẻ, Trung Cộng là đối thủ của ta.

Nhận xét của Donald Trump có nhiều điểm thiết thực, các TT tiền nhiệm, nhất là Obama ham lợi trước mắt đã để Mỹ mất nhiều quyền lợi về tay Trung Cộng và nuôi béo quốc gia thù nghịch này.

Dư luận truyền thông cho rằng Đại hội đảng Cộng Hòa được coi là thành công ngoài mong đợi, mọi người đã từ bỏ bất đồng chính kiến để đoàn kết trong cuộc tranh cử. Sự hỗn loạn từ những người chống đối không xẩy ra như đã tiên đoán, kẻ bênh người chống đã biểu lộ thái độ ôn hòa, không va chạm với cảnh sát an ninh như dự đoán.

Sau ngày Đại hội, thăm dò cho thấy khoảng cách giữa Clinton và Trump thay đổi hẳn, vài thăm dò mới cho thấy Trump hơn Clinton từ 2% tới 7%. Donald Trump có tiếng là người nói năng lỗ mãng thiếu tế nhị, nhưng trong bài diễn văn kỳ này ông đã tránh được nhiều sơ xuất.

Mấy ngày trước Đại hội Dân Chủ, bà Clinton cho biết đã chọn ông Tim Kaine 58 tuổi Thượng nghị sĩ Virginia làm ứng cử viên phó Tổng thống. Ông này nói thông thạo tiếng Tây Ban Nha có thể sẽ giúp Clinton lấy thêm phiếu của người gốc Mễ tại các tiểu bang Swing states.

Đại hội Dân Chủ khai mạc tại Philadelphia tiểu bang Pennsylvania ngày 25-7-2016, số người đổ về tham dự đông như kiến khoảng 50,000 người. Trước ngày Đại hội có 19 ngàn email của Chủ tịch Dân Chủ chỉ thị các vị chức sắc trong đảng ủng hộ Clinton, loại bỏ Sanders đã bị tiết lộ vào tay Wikileak. Nhiều nghìn người ủng hộ Sanders đã biểu tình phản đối đường lối thiên vị của đảng, họ đả đảo bà Chủ tịch Debbie Schultz khiến bà này tuyên bố sẽ từ chức sau Đại hội. Đây là một lỗi lầm tai hại của Dân Chủ vì mặc dù Sanders được rất nhiều người ủng hộ nhưng Clinton vẫn có thể thắng ông ta. Cho dù thua, Clinton cũng vẫn có 90% phiếu Siêu đại biểu (645 phiếu) do các ông to bà lớn DC bầu. Nếu cứ bầu cử tự do không cần phải gian lận ma mãnh Clinton vẫn thắng nhưng vì quá tham lam, muốn ăn cho nhiều nên đã rước hậu quả thê thảm, sẽ bị mất phiếu từ những người ủng hộ Sanders.

Ngày đầu Đại hội 25-7 tình cảm vẫn sôi sục về vụ Wikileak, đám ủng hộ Sanders vẫn la ó phản đối Clinton và Chủ tịch đảng gian trá, lừa dối cử tri, họ nói Clinton là người bất xứng. Thượng nghị sĩ Warren người từng công kích Trump rất hung hãn lên tiếng ủng hộ Clinton . Warrant thèm được đứng phó cho Clinton nhưng lại không được Clinton mời, lý do chính là nếu ứng cử viên TT là phụ nữ, rồi người đứng phó cũng là đàn bà thì ai sẽ bỏ phiếu cho họ?

Michelle Obama công kích đại diện Cộng Hòa nhưng không nói đến tên ông và cổ võ ủng hộ gà nhà như sau: “bạn đừng nghe ai nói nước Mỹ không vĩ đại, 8 năm trước Clinton không được đề cử nhưng bà không bất mãn nản lòng, không bỏ cuộc, đúng là người đầy tớ trung thành của nhân dân (true public servant)……”

Nhóm ủng hộ Sanders vẫn la ó xỉ và, nhục mạ Clinton và bà Chủ tịch đã trù dập loại bỏ thần tượng của họ, mặc dù Sanders và nhiều vị chức sắc kêu gọi đoàn kết nhưng nay cử tri Dân Chủ cũng chia rẽ nát bấy như tương.

Ngày thứ hai 26-7 đại biểu các tiểu bang bầu đại diện, khoảng 5 giờ rưỡi chiều (giờ Pennsylvania) bắt đầu kiểm phiếu tuyên bố kết quả (trực tiếp truyền hình CNN) lúc 5 giờ 50 Clinton được 550 phiếu, Sanders 359, lúc 6 giờ Clinton được 1000 phiếu, Sanders được 600 , 6 giờ 10 Clinton được 1,500, Sanders được 980… lúc 6 giờ 35 Clinton được 2,334 (gần đủ), Sanders được 1,515 chừng năm phút sau Clinton đủ số phiếu cần để được đề cử 2,382… cuối cùng khi kết thúc Clinton được 2,719, Sanders được 1,695.

Clinton được coi là người phụ nữ đầu tiên được một chính đảng Hoa Kỳ đề cử làm Đại diện đảng để tranh cử Tổng thống.

Mặc dù tím mặt vì hết hy vọng Sanders cũng cố tuyên bố ủng hộ Clinton để tỏ đoàn kết, ông này trước đây tuyên bố vẫn tin tưởng sẽ được bầu chọn tại Đại hội nay thì hết hy vọng. Ngày 26-7 tại Đại hội chủ yếu đề cao nhân đạo tính của Hillary Clinton như giúp người dân Nữu Ước sau ngày khủng bố 9/11, gúp các trẻ em không có bảo hiểm, bảo hiểm cho cựu chiến binh.. người ta tô điểm cho Clinton có hình ảnh mẹ Teresa nhưng cũng cho biết bà là người cứng rắn.

Dù sao Sanders đã chơi rất đẹp với đảng Dân Chủ (mà ông không phải là đảng viên), mặc dù bị phe Debbie – Clinton chơi trò ma bùn gạt ra rìa, ông vẫn ủng hộ cuộc tranh cử của họ. Người ta thấy rõ ai là kẻ tiểu nhân, ai là người quân tử.
Tổng kết bầu sơ bộ Dân chủ (tháng trước) ngày 7 tháng 6, về phiếu cử tri Sanders được 1,831 phiếu, Clinton được 2,220 (chưa kể phiếu Siêu đại biểu) Ông này chủ trương Dân chủ xã hội, mặc dù thua cuộc nhưng số phiếu của ông cũng khá cao nhờ mị dân như tăng lương tối thiểu lên 15 đồng một giờ, miễn học phí cho một số sinh viên… Trong kỷ này họ có mời gia đình các nạn nhân da đen bị cảnh sát bạo hành bắn chết nhưng lại không mời gia đình các cảnh sát viên bị cựu chiến binh da đen bắn tỉa, một dấu hiệu gây chia rẽ chủng tộc.

Sang ngày thứ ba 27-7, lúc 10 giờ tối, Kim Kaine TNS Virginia chấp nhận đảng đề cử làm ứng cử viên Phó TT, ông phát biểu ca ngợi Clinton là người đáng tin cậy, tôi tin Clinton, bà kiên trì, tranh đấu cho mọi người. Donald Trump có nhiệt tình nhưng cho bản thân ông ta nhiều hơn. Ông chế nhạo Trump người hứa nhiều, nhại cách nói Trump “Believe me”, Trump hứa giúp quĩ từ thiện nhưng hứa xạo, đừng nghe những gì Trump nói”, không tin được.

Một tiếng sau TT Obama lên diễn đàn kể thành tích kinh tế chính phủ, tin tưởng tương lai nước Mỹ, nước ta sẽ thịnh vượng hơn, ta cần bảo đảm an ninh cho dân. Obama ca ngợi Clinton, khen Clinton năm 2008 tranh cử rất kiên trì, một người đàn bà cứng rắn (hồi 2008 Obama, Clinton chỉ trích nhau, nay ca ngợi nhau), Obama ca ngợi Tim Kaine, chê Trump, gọi Trump là một gã (guy), ca ngợi Clinton là người được cả thế giới kính trọng, bà sẽ là vị Tổng tư lệnh. Trump gọi quân sự của Mỹ là sự thảm bại, ca ngợi Saddam Hussein, nước Mỹ vốn đã vĩ đại, chẳng cần Trump. “Tôi cá Trump sẽ thua”, nay chúng ta đã lo cho 20 triệu người có bảo hiểm y tế, chúng ta sẽ tạo chiến thắng tháng 11 sắp tới. Clinton có sai lầm cũng như tôi, như mọi người, bà phục vụ nhân dân, là người yêu nước, quí vị làm cho Clinton cũng là làm cho tôi, bà Clinton sẽ là vị TT kế tiếp….

Người ta cho là sở dĩ Obama phải ra sức vận động cho Clinton vì sợ nếu Cộng hòa thắng họ sẽ dẹp bỏ Obamacare hiện đang bị nhiều người chống (40% ủng hộ, 50% chống).

Dư luận truyền thông cho biết Obama tự ca ngợi mình hơi nhiều, tự nhắc tên ông hơn 100 lần và ca tụng Clinton quá lố, bà là người xứng đáng nhất hơn cả Bill Clinton, Obama. Ở cương vị TT mà Obama gọi Trump là gã (the guy) thì không đàng hoàng cho lắm, cứ gọi Trump là sòng phẳng nhất.

Đêm Đại hội cuối cùng 28-7, lúc hơn 10 giờ cô Chelsea ái nữ của gia đình Clinton lên phát biểu ca ngợi thành tích mẹ cô, tôi hãnh diện vì mẹ tôi, tôi tin tưởng bà sẽ là Tổng thống kế tiếp của Hoa Kỳ.

Sau đó Clinton lên diễn đàn tuyên bố chấp nhận đề cử của đảng Dân Chủ và nói chúng ta sẽ không xây tường tại biên giới mà ta xây dựng một nền kinh tế tốt đẹp để mọi người đều có công ăn việc làm. Làm ngoại trưởng tôi đã đi 112 nước, tôi sẽ cải thiện kinh tế, an ninh cho Hoa Kỳ, sẽ tranh đấu giúp đỡ cho tất cả mọi người kể cả những ai không bỏ phiếu cho tôi, không để cho Wall street phá hỏng Main Street (ý nói không để thị trường chứng khoán phá hoại nền kinh tế bằng kiềm chế nó).

Clinton lên án chính sách trục xuất di dân lậu vô nhân đạo, chỉ trích Trump đưa các sản phẩm của ông ra làm tại các nước khác như Tầu, Mễ, Ấn độ… nhưng miệng ông nói làm cho Mỹ vĩ đại trở lại. Clinton sẽ tiếp tục giữ NATO chống Nga, ưu tiên hàng đầu là giữ an ninh đất nước, bà nói tối nay tôi chấp nhận đề cử của đảng, bênh vực cho da đen, Mễ trước bọn kỳ thị racist, chỉ trích Trump kỳ thị ông quan tòa Mễ, chê bai McCain, chế nhạo người phóng viên tàn tật….TNS McCain có tham gia Đại hội này.

Nói chung Dân Chủ chê bai đối lập, trăng khoe trăng tỏ hơn đèn.

Nhà báo Rick Newman mới nói Cliton tối qua đưa nhiều vấn đề lớn tuy có thể thực hiện được, nhưng Clinton nói bà sẽ tạo ra nhiều việc làm, mà tạo bằng cách nào? không thấy nói cụ thể.

Kết thúc Đại Hội bằng cảnh thả bong bóng truyền thống tuyệt đẹp và vĩ đại

Các vị chức sắc Dân Chủ trong Đại hội nói

“Mục tiêu lớn nhất vẫn là phải chận ông Trump, không cho ông ta cơ hội đặt chân vào Tòa Bạch Ốc.”
Truyền thông Mỹ không giữ được vai trò vô tư khách quan, họ nghiêng ngả, bênh vực bên này, lên án bên kia, họ vẫn láo khoét như trong thời chiến tranh VN.

Nhận định chung

Cộng Hòa đã bớt căng thẳng nhưng chưa thể hiện đoàn kết thống nhất như đảng đối lập. Trong khi bên Dân Chủ người thất cử Bernie Sanders tuyên bố ủng hộ bà Clinton thì phía Cộng Hòa Rubio TNS Florida, Cruz TNS Texas, Kasich Thống đốc Ohio .. .vẫn còn nuôi uất hận với người thắng cuộc Donald Trump. Cộng Hòa tỏ ra lo ngại khi Kasich không ủng hộ cho ứng cử viên đại diện đảng của mình tại Ohio , một tiểu bang quan trọng của cuộc đua.

Cách đây một năm, đầu tháng 7-2015 theo thăm dò toàn quốc của Real Clear Politics (tổng hợp các thăm dò) Clinton hơn Trump 20% nhưng khoảng cách thu hẹp dần. Hai tháng sau (từ 9-2015 tới 7-5 -2016) chỉ còn cách biệt từ 3 tới 5%, tháng 3 và 4-2016 Trump thua từ 7 tới 8%, khoảng cách giảm dần, theo thăm dò sau ngày Đại hội Cộng Hòa Trump chuyển bại thành thắng, hơn điểm Clinton.

Xin nói sơ về lối bầu cử Tổng thống tại Hoa Kỳ: họ bầu theo lối cử tri đoàn không theo phổ thông đầu phiếu như nhiều nước khác nên phức tạp và khó hiểu. Tổng cộng toàn quốc có 538 phiếu cử tri đoàn, chia đôi thành hai nửa bằng nhau 269, ai được hơn một nửa (tức 270 trở lên) sẽ thắng cử. Mỗi đảng có một sồ một số tiểu bang thuộc hẳn hoặc nghiêng về họ thí dụ Dân Chủ có Cali (55 phiếu), New York (29) Iliinois (20) … Cộng Hòa có Texas (38 phiếu) Louisiana (8), Alabama (9)… Cộng Hòa có nhiều tiểu bang hơn nhưng đa số nhỏ, thưa dân, ít phiếu, ngược lại Dân Chủ có ít tiểu bang hơn nhưng lại đông dân cư, là vựa phiếu.

Ngoài những tiểu bang của DC và CH như trên, hiện có 13 tiểu bang chưa đứng về bên nào (Swing states, Toss up), các tiểu bang này đóng vai trò quyết đinh của cuộc tranh cử . Trong số này có các tiểu bang nhiều phiếu như: như Florida (29 phiếu), Pennsylvania (20) Ohio (18) Georgia (16), Michigan (16), Michigan (16), Georgia (16) , North Caronia (15). Florida và Ohio là hai địa bàn rất quan trọng thường quyết định sự thắng bại của cuộc chạy đua. Theo thăm dò mới thì hai bên coi như ngang nhau.

Năm 2000 theo thăm dò ông Al Gore (DC) hơn ông Bush con từ khoảng 5% hoặc 6% nhưng trong ngày bầu cử Bush được 246 phiếu sau đó thắng tại Florida nhờ hơn đối thủ chỉ có 537 phiếu phổ thống, ông được thêm 25 cử tri đoàn tại đây (Florida) thành 271, đủ phiếu (270) để đắc cử Tổng thống trong khi Gore hơn Bush khoảng 300 ngàn phiếu phổ thông.

Nay Cộng Hòa tuy đã đoàn kết được tại Đại hội nhưng nhiều vị chức sắc còn ấm ức chưa chịu ủng hộ gà nhà, ông Bush con than phiền có lẽ ông là Tổng thống Cộng Hòa cuối cùng.

Bên Dân chủ, mặc dù Clinton và Chủ tịch đảng đã ma mãnh tìm cách loại Sanders nhưng ông này vẫn ủng hộ Clinton cho thấy họ đoàn kết và có tinh thần mã thượng. Bên Cộng Hòa nếu Thống đốc Kasich tiểu bang Ohio và TNS Rubio tiểu bang Florida ủng hộ Trump để thắng hai tiểu bang này thì Cộng hòa sẽ chắc ăn như bắp. Kasich và Rubio vẫn thâm thù Trump một phần vì Trump thiếu tế nhị, lỗ mãng làm mất lòng nhiều người, phần vì các đối thủ thua cuộc nhỏ nhen, không được quân tử cho lắm.

Để vào Tòa Bạch Ốc Donald Trump sẽ phải vượt được nhiều khó khăn vì chính sách của ông về kinh tế, đối ngoại có nhiều rủi ro nguy hiểm (risky).

Về di dân ông chủ trương xây tường tại biên giới, về kinh tế ông trương đánh thuế trên hàng nhập cảng nhất là từ Trung Cộng và đưa đầu tư trở về nước, về đối ngoại ông chủ trương không can thiệp theo như thuyết biệt lập của Nixon (có từ 1969, thời chiến tranh VN).

Mấy tháng trước Trump tuyên bố khi đắc cử sẽ rút khỏi Nam Hàn, Nhật Bản và khối NATO để các nươc này phải tự bảo vệ, người ta cho đó là điều nguy hiểm đi ngược lại chính sách phòng thủ từ xa cố hữu của Hoa Kỳ. Việc rút khỏi Nhật bản có thể thực hiện được vì người Nhật biểu tình đòi Mỹ rút khỏi Okinawa từ bấy lâu nay, họ không muốn Mỹ đóng quân tại nước họ, nói chung trên thế giới người ta đều không muốn quân đội ngoại quốc đóng tại nước mình.

Đảng đối lập chỉ trích chính sách kinh tế của Donald Trump, nó có thể đưa tới khủng hoảng vì quá phiêu lưu. Họ nói trong ngày Đại hội “Trump đã hâm nóng tinh thần quốc gia, chủ trương biệt lập, chống di dân, chống mậu dịch” (“stew of growing nationalism, growing isolationism, anti-immigration and anti-trade.”)

Về phía Dân chủ, con đường vào Tòa Bạch Ốc của Hillary Clinton phải vượt qua ba bức tường lửa:

-Từ 63 năm qua, tính từ 1953 (thời TT Eisenhower) tới nay 2016, mỗi đảng chỉ được dân bầu hai nhiệm kỳ (8 năm), người ta sợ độc tài. Chỉ có một trường hợp duy nhất Cộng Hòa làm ba nhiệm kỳ Reagan hai nhiệm kỳ (1981-1989) và sau đó TT Bush cha làm một nhiệm kỳ (1989 tới 1993). Đó chỉ là trường hợp đặc biệt vì uy tín của Reagan quá lớn (68% ủng hộ) nên Phó Tổng thống Bush cha nhờ đó được bầu làm Tổng thống một nhiệm kỳ. Obama không thể so sánh với Reagan được.

-Gia đình Clinton đã ở 8 năm trong tòa Bạch ốc, đã nhiều tai tiếng vì các vụ án tình dục làm nhục cả ước Mỹ. Người dân khó có thể chấp nhận cho họ trở lại Tòa Bạch Ốc.

-Năm 2008 khi bà Clinton ra tranh cử, Tổng thống Bush nói “Tôi ủng hộ bà, nhưng bà không thể làm Tổng thống được”. Một phụ nữ khó có thể là Tổng thống siêu cường, khó có thể đảm nhận vai trò Tổng tư lệnh quân đội trong trường hợp có chiến tranh.

Clinton có ưu thế mạnh nhờ hơn 90% phiếu của da đen, da mầu, Chà zà Ma rốc, nói chung đám lãnh oeo phe phút tem, di dân tỵ nạn…

Kỳ bầu cử bán phần Quốc hội 2014 hai năm trước, Cộng Hòa thắng lớn chiếm đa số toàn quốc tính từ gần một thế kỷ nay với 54 ghế Thượng viện (54%) và 247 ghế Hạ viện (56.8%), họ cũng chiếm 31 ghế Thống đốc (62%). Nếu Cộng Hòa thắng cử vào Tòa Bạch Ốc, chắc họ không giữ được Thượng Viện.

Thăm dò mới cho thấy Donald Trump đẫn trước Clinton vài điểm, từ 1 tới 7%. Đài VOA tiếng Việt
“Mức ủng hộ dành cho ông Trump đã tăng sau Đại hội Đảng Cộng hoà tại Cleveland hồi tuần trước” . Nhưng Trump nói hớ nên lại bị mất nhiều điểm.

So sánh việc Dân Chủ trù dập TNS Sanders và Cộng Hòa đánh phá Tỷ phú Trump ta thấy có hai sự khác biệt:
-Phía Dân Chủ, bà Chủ tịch Debbie, Clinton gian lận bầu cử loại bỏ Sanders để đưa Clinton lên bằng âm mưu đen tối như đã nói trên và đảng Dân Chủ đã loại Sanders bằng phiếu Siêu đại biểu ngày 7 tháng 6: Clinton được 591 phiếu (hơn 90%) , Sanders chỉ có 48 phiếu. Tóm lại việc loại bỏ Sanders là chủ trương của Đảng.

-Phía Cộng Hòa thì ngược lại, việc đánh phá Donald Trump từ hơn nửa năm trước là do các vị chức sắc CH không chấp nhận Trump thực hiện, Trung ương đảng (CH) không chủ trương như vậy. Ông Chủ tịch Cộng Hòa từ đầu năm 2016 đã nói rõ đường lối đứng đắn không thiên vị của Ban chấp hành: “ai nhiều phiếu sẽ được đề cử” và họ đã giữ đúng lời hứa.
Nói chung đảng Cộng Hòa bảo thủ nhưng lại dân chủ tự do hơn bên đảng Dân Chủ, họ không có phiếu Siêu đại biểu (mà các vị chức sắc muốn bầu cho ai thì bầu).

Khi Đại Hội Cộng Hòa kết thúc Trump lên điểm khá nhiều như đã nói trên nhưng lại mất nhiều điểm sau khi ông tuyên bố hớ hênh về vụ 19 ngàn email rò rỉ của Dân Chủ, người ta cho là ông ta khen Nga đã xâm nhập vào hệ thống điện thư của Dân Chủ.

Nay FBI đang điều tra về vụ tình báo Nga xâm nhập email của Dân Chủ, nhưng vấn đề chỉ liên quan đến đảng Dân Chủ chứ không liên hệ gì tới Quốc gia. Vả lại ai làm chuyện xấu xa phải chịu trách nhiệm và hậu quả, không thể đổ vạ cho người khác.

Cuộc bầu cử TT Mỹ không những được nhân dân Hoa Kỳ theo dõi mà cả bên VN và nhiều nươc trên thế giới quan tâm, người Việt trong nước nghĩ rằng nếu Donald Trump thắng cử, Trung Cộng sẽ gặp khó khăn và họ thích ông này làm Tổng thống Mỹ. Thực ra dủ Trump hay Obama thì chính sách của Mỹ đối với VN không thay đổi.

Phía người Mỹ gốc Việt tại đây không đông lắm, chưa được hai triệu người, họ tập trung nhiều nhất ở California và Texas mà hai tiểu bang này, một thuộc hoặc nghiêng về Dân Chủ (Cali) một thuộc hoặc nghiêng về Cộng Hòa (TX). Người Việt cư ngụ ít tại hai tiểu bang Swing states quan trọng Ohio và Florida nên nói chung lá phiếu của người Việt hầu như không ảnh hưởng gì.

Nay Clinton lại lên điểm nhiều, nhất là từ sau ngày Đại hội đảng. Thật khó đoán biết Cộng Hòa hay Dân Chủ sẽ vào Bạch Cung kỳ này, Trump hay sơ hở lại thiếu tế nhị, mất lòng nhiều người, Clinton quá nhiều tai tiếng nhưng được đa số truyền thông đánh bóng, chính phủ DC bao che. Clinton đi ve vãn đám cử tri CH chống Trump để kiếm phiếu nhưng chính đương sự cũng sẽ bị mất phiếu DC từ đám người sùng bái Sanders.

Người dân thay đổi ý kiến rất nhanh, mới hôm trước Donald Trump lên điểm khá cao, thế mà hôm sau chỉ một câu nói bậy đã làm cho mất sạch (evaporate), nó tiêu tan y như một cơn gió thoảng. Clinton chỉ chờ Trump nói bậy để được hưởng lợi, người ta cũng gài cho Trump mắc bẫy.

Hai bên bắt đầu đi vận động tranh cử, Clinton kết án Trump cấu kết với Nga để xâm nhập hệ thống máy điện toán của Dân Chủ. Julian Assange người chủ Wikileaks cho biết sẽ công bố những sự thật về Clinton một ngày gần đây khiến bà này lo sợ.

Phía Cộng Hòa chờ cho tới gần ngày bầu cử sẽ công bố những dối trá của Clinton về quĩ từ thiện, email cá nhân, gian lận bầu cử…để làm cho Clinton mất phiếu.

Họ sát phạt nhau thẳng cánh, bằng cả những hình thức tồi tệ nhất.

© Trọng Đạt

© Đàn Chim Việt