Kết luận của Bộ Chính trị về tập đoàn Vinashin
“Mặc dù vẫn trong tầm kiểm soát và có thể khắc phục được, nhưng nếu không có các chính sách, biện pháp đúng đắn, kịp thời, tình hình của Vinashin có thể ảnh hưởng xấu đến các tổ chức tín dụng, các đơn vị được nhận chuyển giao, ngân sách nhà nước, sự ổn định vĩ mô của nền kinh tế, việc làm và thu nhập của cán bộ, công nhân trong tập đoàn và nhiều hộ gia đình nông dân nơi có đất bị thu hồi; ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân đối với chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển doanh nghiệp nhà nước và mô hình tập đoàn kinh tế nhà nước; tác động tiêu cực đến ổn định chính trị – xã hội của đất nước…”
Bộ Chính trị đã nhận định về những ảnh hưởng mà Vinashin có thể gây ra – nếu vụ việc liên quan đến tập đoàn này không kịp thời bị ngăn chặn, xử lý – vào chiều ngày 31.7.2010 trong kết luận về tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam.
Phân minh công – tội
Theo kết luận của Bộ Chính trị, từ khi thành lập vào năm 1996 đến nay, tập đoàn Vinashin bước đầu đã hình thành được cơ sở vật chất – kỹ thuật quan trọng cho ngành công nghiệp đóng, sửa chữa tàu biển với trình độ công nghệ tiên tiến và khá đồng bộ; xây dựng được đội ngũ trên 70.000 cán bộ, công nhân kỹ thuật, trong đó nhiều người có tay nghề khá, có khả năng đóng được nhiều loại tàu phục vụ cho nhu cầu đa dạng và ngày càng cao của nền kinh tế, quốc phòng, an ninh và cho xuất khẩu, kể cả tàu trọng tải trên 100.000 DWT. Vinashin cũng xây dựng được một số cơ sở công nghiệp phụ trợ, nâng cao một bước tỷ lệ nội địa hoá trong đóng và sửa chữa tàu biển. Giai đoạn 1996 – 2006, Vinashin đã đạt tốc độ tăng trưởng khá cao, kinh doanh có lãi, tăng được vốn chủ sở hữu và giá trị tài sản của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, hiện nay, theo Bộ Chính trị: “Vinashin đang gặp nhiều khó khăn lớn, bộc lộ nhiều yếu kém, sai phạm nghiêm trọng”.
Theo đó, tập đoàn này đã đầu tư mở rộng quá nhanh, quy mô lớn, một số dự án trái với quy hoạch được phê duyệt, dàn trải trên nhiều lĩnh vực, địa bàn, có lĩnh vực không liên quan đến công nghiệp đóng và sửa chữa tàu biển, có nhiều công ty, dự án thua lỗ nặng nề; ước tính dư nợ lên tới khoảng 86.000 tỉ đồng; tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu gấp gần 11 lần, khó có khả năng tự cân đối dòng tiền.
Năng lực và trách nhiệm của lãnh đạo tập đoàn còn yếu kém
Theo kết luận của Bộ Chính trị, những hạn chế, yếu kém của Vinashin trước hết là do trình độ cán bộ lãnh đạo, quản lý của công ty mẹ và các đơn vị thành viên chưa đáp ứng được yêu cầu quản trị một tập đoàn kinh tế lớn. Người đứng đầu tập đoàn còn hạn chế về năng lực, có biểu hiện thiếu trách nhiệm, tuỳ tiện, cá nhân, báo cáo không trung thực, cố ý làm trái, vi phạm pháp luật trong việc chỉ đạo các hoạt động đầu tư, dự án, vốn cho sản xuất kinh doanh, sử dụng vốn và bố trí cán bộ.
Hội đồng quản trị và người đứng đầu với chức năng đại diện trực tiếp chủ sở hữu – theo Bộ Chính trị – đã sai lầm trong tổ chức, quản lý, điều hành, nhất là trong việc xác định lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, tổ chức quản lý các công ty con, công ty liên kết, tiến hành các hoạt động đầu tư xây dựng, quản lý vốn, tài chính, vay và trả nợ, chậm xây dựng điều lệ hoạt động và các quy chế quản lý tài chính, quản lý đầu tư xây dựng, các định mức kinh tế kỹ thuật.
Về nguyên nhân khách quan, là do mô hình tập đoàn còn đang trong giai đoạn thí điểm, chưa có sơ kết, tổng kết, đánh giá hiệu quả; thể chế, cơ chế còn thiếu hoặc chưa đồng bộ; ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới đến ngành công nghiệp đóng tàu, vận tải biển.
Cơ quan quản lý nhà nước và đại diện chủ sở hữu nhà nước có khuyết điểm
Bộ Chính trị cho rằng một số cơ quan tham mưu liên quan thuộc Chính phủ, một số địa phương và cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát ở Trung ương đã có thiếu sót, khuyết điểm trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước và chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với tập đoàn; chưa giám sát, kiểm tra chặt chẽ và đánh giá đúng, kịp thời về công tác tổ chức, cán bộ và tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, thực hiện định hướng chiến lược phát triển của tập đoàn; từ năm 2006 đến năm 2009, tuy đã qua 11 lần kiểm toán, kiểm tra, thanh tra nhưng vẫn không phát hiện được đầy đủ, kết luận đúng tình hình và những yếu kém, khuyết điểm nghiêm trọng của Vinashin, chưa đưa ra được những biện pháp chấn chỉnh, ngăn chặn, xử lý kịp thời, có hiệu quả dù những biểu hiện về khó khăn, khuyết điểm của Vinashin đã được cơ quan thông tin đại chúng và dư luận phản ánh, cảnh báo từ sớm và nhiều lần.
Cơ cấu lại Vinashin đúng với ngành sản xuất chính
Ban cán sự Đảng, Chính phủ được Bộ Chính trị giao nhiệm vụ phải khẩn trương cơ cấu lại tập đoàn Vinashin theo hướng tập trung vào ba lĩnh vực chính là công nghiệp đóng và sửa chữa tàu biển với quy mô phù hợp; công nghiệp phụ trợ phục vụ cho việc đóng và sửa chữa tàu biển; đào tạo, nâng cao tay nghề cho đội ngũ cán bộ, công nhân công nghiệp tàu biển.
Việc sắp xếp, xử lý cụ thể công ty mẹ, các công ty con, công ty liên kết, các dự án đầu tư của Vinashin cũng dựa trên định hướng cơ cấu này. Các lĩnh vực còn lại sẽ tiến hành bán, chuyển nhượng, chuyển giao, cổ phần hoá cho các tổ chức kinh tế và cá nhân khác có nhu cầu, sớm thu hồi vốn để tập trung xây dựng ngành công nghiệp đóng tàu biển và trả nợ.
Chính phủ có phương án xử lý nợ khả thi, đảm bảo lợi ích của các bên
Bộ Chính trị yêu cầu Chính phủ có phương án khả thi, phù hợp với các quy định của pháp luật Việt Nam và thông lệ quốc tế trong việc xử lý nợ và tăng vốn điều lệ của tập đoàn, nhất là những khoản liên quan đến ngân sách nhà nước; đảm bảo hài hoà quan hệ lợi ích giữa các bên, không gây khó khăn, đổ vỡ cho các tập đoàn, tổng công ty khác cũng như các tổ chức tín dụng trong quá trình giải quyết, xử lý nợ; chú ý hạn chế tối đa thiệt hại và những ảnh hưởng tiêu cực về tư tưởng, tài sản và việc làm, thu nhập của công nhân, lao động.
Bộ Chính trị, Ban Bí thư sẽ chỉ đạo kiểm điểm tổ chức, cá nhân có liên quan
Cụ thể, sẽ chỉ đạo kiểm điểm những tổ chức và cá nhân có thiếu sót, khuyết điểm trong việc quản lý nhà nước, việc thực hiện chức năng tham mưu cho Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước và đại diện chủ sở hữu đối với tập đoàn Vinashin; thành lập các đoàn kiểm tra để kiểm tra, giám sát việc xử lý các cá nhân sai phạm ở tập đoàn Vinashin và các cơ quan, đơn vị. Bộ Chính trị cũng giao cơ quan chức năng sớm điều tra, làm rõ và xử lý nghiêm minh những cá nhân vi phạm pháp luật; thành lập ban chỉ đạo nghiên cứu, đề xuất, triển khai thực hiện các chính sách, biện pháp xử lý nhằm sớm ổn định và phát triển sản xuất, kinh doanh của Vinashin.
Nguồn: Saigontiepthi
