Washington DC: QH Liên bang trở lại làm việc

 

LTS: sáng thứ Tư 12 tháng Mười Một 2014, các vị dân cử Thượng và Hạ Viện đã trở lại để làm việc đồng thời cũng là buổi gặp gỡ đầu tiên giữa những nhà lãnh đạo Dân Chủ và Cộng Hòa với các vị dân biểu, thượng nghị sĩ mới đắc cử. Phiên họp và cuộc gặp gỡ diễn ra chỉ một tuần sau cuộc bầu cử giữa kỳ với kết quả đảng Cộng Hòa thành công lớn, chiếm khối đa số Thượng Viện và tăng thêm ghế dân biểu ở Hạ Viện, sẽ trở thành đảng điều khiển lập pháp. Câu hỏi được đặt ra là từ bây giờ cho đến cuối năm 2014, Quốc Hội Liên Bang sẽ làm những gì trước khi trao quyền lại cho dảng Cộng Hòa? Câu hỏi này được chúng tôi đặt ra với đặc phái viên Nguyễn Văn Khanh hiện đang làm việc tại Washington D.C.

—————————————————————-

Hỏi: những gì diễn ra trong ngày đầu tiên khi Quốc Hội Liên Bang nhóm phiên họp sau ngày bầu cử giữa kỳ 2014?

Nguyễn Văn Khanh: có thể nói tất cả mọi sinh hoạt của ngày hôm nay (thứ Tư 12 tháng Mười Một 2014) diễn ra khá êm thắm. Mọi người trông thấy những vị dân biểu, thượng nghị sĩ mới đắc cử nhiệm kỳ đầu tiên gặp gỡ với các đồng viện, được chỉ dẫn những thủ tục cần thiết phải làm, kể cả những thủ tục của nghị trường, chọn văn phòng v.v… Ngày đầu tiên của những vị dân cử này cũng là dịp giúp họ trao đổi, làm quen với mọi người và đương nhiên cũng là cơ hội để họ chọn hoặc nhờ một vị dân cử kinh nghiệm nào đó đóng vai trò của người “chỉ đạo”, giúp họ biết những gì cần lam, phải làm và những điều nên tránh.

Bên Thượng Viện có vẻ sôi nổi hơn.

Ngày làm việc được mở đầu bằng bài phát biểu không dài nhưng cũng chẳng ngắn của Thượng Nghị Sĩ Trưởng Khối Đa Số Harry Reid, trong đó ông ngỏ lời chức mừng sự thành công của đảng Cộng Hòa và chúc mừng đối thủ chính trị Mitch McConnell, người sẽ giữ vai trò lãnh đạo khối đa số vào năm tới. Cũng trong bài diễn văn này ông Reid của đảng Dân Chủ có đưa ra lời hứa hẹn sẽ làm việc sát cánh với đảng Cộng Hòa, hứa hẹn sẽ làm việc chặt chẽ với ông McConnell. Tôi còn nhớ trong khi ông Reid đọc bài phát biểu này, hầu như mọi người đều đưa mắt nhìn ông McConnell, chính trị gia đã hơn 72 tuổi không bao giờ nghĩ đến chuyện sẽ ra tranh cử tổng thống hay sẽ trở thành tổng thống mà chỉ ước mong nắm vai trò điều khiển thượng viện. Nhìn ông McConnell xong, lại nhìn ông Reid và không ai bảo ai, tất cả đều có chung ý nghĩ trong đầu là ông ta sẽ gặp nhiều khó khăn khi tái ứng cử vào năm 2016.

Sôi nổi ở Thượng Viện khởi đầu khi ông McConnell lên diễn đàn, việc đầu tiên ông làm là tấn công thỏa thuận bảo vệ môi trường mà Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama vừa đạt được sau vòng thảo luận ở Bắc Kinh với Chủ Tịch Nhà Nước Trung Quốc Tập Cận Bình. Thỏa thuận này cho thấy từ nay đến năm 2015, Hoa Kỳ sẽ giảm từ 26% đến 28% lượng khí carbon dioxide so với năm 2005, phía Trung Quốc cũng hứa đến năm 2030 sẽ bắt đầu chương trình mà Hoa Kỳ đang làm, bắt đầu bằng cách giảm bớt số lượng nhà máy kỹ nghệ chạy bằng than đá.

Theo ông McConnell, thỏa thuận của ông Obama gây nhiều thiệt hại cho nền kinh tế của nước Mỹ, gây khó khăn cho kỹ nghệ than và cả triệu người đang làm việc cho một trong những ngành kỹ nghệ quan trọng của quốc gia. Không chỉ lên tiếng chỉ trích Tổng Thống Obama, ông McConnell còn nói là vào đầu năm tới khi đảng Cộng Hòa chính thức nắm cả Thượng lẫn Hạ Viện, lúc đó Quốc Hội sẽ ban hành những đạo luật vừa bảo vệ được môi trường vừa tạo được công ăn việc làm cho người dân. Lời tuyên bố này tức khắc được sự ủng hộ của ông John Boehner, Chủ Tịch Hạ Viện Cộng Hòa, và các nhà quan sát chính trị vội vã lên tiếng, cho rằng đó là dấu hiệu báo trước chuyện Cộng Hòa-Dân Chủ làm việc chung với nhau là điều khó có thể xảy ra.

Sôi nổi kế tiếp là trong 6 năm qua và trước áp lực của những tổ chức bảo vệ môi trường, Thượng Viện Dân Chủ tìm đủ mọi cách để không đưa dự luật dựng đường ống dẫn dầu từ Canada sang Mỹ, được gọi là Keystone Pipeline. Mới sáng sớm đã có tin nói bà Thượng Nghị Sĩ Dân Chủ Mary Landrieu muốn dự luật này được thông qua để giúp bà có lợi thế chính trị, có điểm để nói với cử tri Louisiana là bà luôn luôn ủng hộ kỹ nghệ năng lượng, một trong những ngành kỹ nghệ quan trọng của tiểu bang bà đại diện. Yêu cầu của bà được chấp thuận, thứ Ba tuần tới sẽ bỏ phiếu.

Ít giờ sau đó, đối thủ đang tranh chức nghị sĩ của bà Landrieu là Dân Biểu Cộng Hòa Bill Cassidy cũng yêu cầu Hạ Viện thông qua dự luật này, và cuộc bỏ phiếu sẽ diễn ran gay ngày hôm sau. Ông Cassidy cũng lên diễn đàn nói rằng bên Hạ Viện Cộng Hòa đã thông qua dự luật cả thảy 8 lần, nhưng Thượng Viện Dân Chủ không cứu xét, nhắc nhở mọi người việc làm của Thượng Viện chỉ mang ý nghĩa chính trị chứ không phải là theo đúng nguyện vọng của người dân.

Đó là những điểm chính của ngày làm việc đầu tiên của Quốc Hội Liên Bang, sau cuộc bầu cử giữa kỳ 2014.

Hỏi: đầu năm tới, quyền điều khiển cả Thượng và Hạ Viện đều thuộc về đảng Cộng Hòa. Chẳng lẽ từ bây giờ đến cuối năm, Quốc Hội không làm gì hết hay sao? Có phải là mọi chuyện đều chờ đến năm tới mới bắt đầu thảo luận, giải quyết không?

Nguyễn Văn Khanh: không phải như vậy đâu, cả Thượng lẫn Hạ Viện phải giải quyết một số chuyện trước ngày 15 tháng Mười Hai, tức trước ngày các vị dân cử nghỉ lễ.

Trước hết là Quốc Hội phải thông qua luật tiếp tục ngân sách cho tài khóa năm nay. Xín nói rõ hơn là chính phủ vẫn chưa có ngân sách, trước ngày rời Washington D.C. về địa phương vận động tranh cử, các vị dân cử Thượng và Hạ Viện chỉ thông qua khoản tiền tạm thời cho chính phủ liên bang sử dụng cho đến ngày 11 tháng Mười Hai. Thời hạn đó đã gần kề, và những ngày tới là những ngày phải thông qua khoản tiền mới…

Hỏi: liệu Quốc Hội có thông qua toàn bộ ngân sách trước ngày đóng cửa nghỉ lễ không? Hay là sẽ tranh cãi để chính phủ không có tiền, lại phải đóng cửa?

Nguyễn Văn Khanh: chuyện chính phủ đóng cửa vì hết tiền là điều sẽ không xảy ra, theo lời cam kết của cả ông Cộng Hòa McConnell bên Thượng Viện và ông Cộng Hòa Boehner bên Hạ Viện. Nhưng chuyện Quốc Hội thông qua toàn bộ ngân sách cho tài khóa 2014-15 cũng không xảy ra, vì các vị dân cử Cộng Hòa muốn đem vấn đề này ra thảo luận vào năm tới khi họ nắm quyền chủ động chứ không muốn vội vàng thông qua trong năm nay khi Thượng Viện còn nằm trong tay Đảng Dân Chủ. Do đó, cả Hạ Viện lẫn Thượng Viện đồng ý với nhau tiếp tục cấp cho chính phủ tiền để chi tiêu trong vài tháng, và đợi đến đầu năm 2015 mới bàn chuyện trọn gói ngân sách.

Hỏi: những việc khác mà Quốc Hội phải làm là những việc gì?

Nguyễn Văn Khanh: Quốc Hội phải thông qua dự luật gia hạn quy định giảm thuế cho người dân. Đây là quy định được gia hạn từng năm một, bên Sở Thuế Vụ Hoa Kỳ đã gửi thư yêu cầu Hạ Viện và Thượng Viện sớm giải quyết chuyện này, vì mùa thuế hàng năm sắp đến, có thay đổi gì thì phải cho biết ngay. Theo tôi hiểu thì mọi chuyện sẽ như cũ, tức luật thuế sẽ không có thay đổi, chính phủ sẽ tiếp tục giảm thuế, người dân tiếp tục được hưởng mức thuế nhẹ như đã được hưởng những năm trước đây.

Hai vấn đề khác nữa cũng được Quốc Hội Liên Bang giải quyết là khoản tiền hơn 6 tỷ giúp Phi Châu chống dịch bệnh Ebola và khoản tiền 6 tỷ rưỡi cho Bộ Quốc Phòng để đưa thêm 1,500 binh sĩ sang giúp Iraq. Tin hành lang Quốc Hội nói tiền cho Bộ Quốc Phòng sẽ được thông qua đi kèm với chỉ trích của đảng Cộng Hòa là Tổng Thống Obama đã quá vội vã khi quyết định rút quân khỏi Iraq, khoản tiền giúp chống dịch bệnh Ebola cũng được thông qua nhưng ít hơn số tiền bên hành pháp xin. Lý do là vì Quốc Hội nghĩ đây là chuyện của thế giới chứ không phải chỉ riêng của Hoa Kỳ, mọi người phải đóng góp chứ không chỉ một mình nước Mỹ.

Hỏi: tin đồn chính trị nói bà Nancy Pelosi bị một số dân biểu Dân Chủ trẻ tuổi chống đối, có thể mất ghế trưởng khối thiểu số. Điều này dung hay sai?

Nguyễn Văn Khanh: chống đối thì có, và đây cũng là điều dễ hiểu.

Trong 4 năm qua, đảng Dân Chủ mất hơn 70 ghế dân biểu Hạ Viện, lỗi này một phần bà Pelosi phải nhận trách nhiệm. Nhưng cho đến bây giờ tôi thấy vẫn chưa có một vị dân cử nào thuộc hàng có thế lực lên tiếng nói sẽ ra tranh chức vụ mà bà đang nắm giữ. Những nhân vật đứng hàng thứ hai, thứ ba, thứ tư trong hệ thống điều hành đảng Dân Chủ ở Hạ Viện vẫn lên tiếng ủng hộ bà.

Điều đó có nghĩa là đầu năm 2015 khi các dân biểu Dân Chủ nhóm phiên họp chọn người lãnh đạo, sẽ có một vài vị dân cử trách móc về khả năng lãnh đạo của bà, nhưng cuối cùng bà Pelosi vẫn được đa số phiếu ủng hộ để tiếp tục vai trò bà đang nắm giữ hiện giờ.

Cám ơn anh Nguyễn Văn Khanh.