Chiến thắng của xã hội dân sự phôi thai
500 triệu đô la Mỹ Formosa nộp phạt cho thảm họa môi trường tại bờ biển Miền Trung có thể là con số khổng lồ nếu so sánh với mức phạt các vụ án môi trường từ trước đến nay tại Việt Nam nhưng có lẽ chẳng là gì so với mức nộp phạt 20.8 tỷ của BP sau sự cố tràn dầu tại vịnh Mexico năm 2010. Bên cạnh đó, theo phán quyết của Tòa, BP còn phải nộp 5.5 tỷ cho các hình phạt liên quan tới Đạo luật nước sạch (Clean Water Act) của liên bang và 28 tỷ để dọn dẹp và đền bù thiệt hại cho người dân tại 5 bang Alabama, Florida, Lousiana, Mississippi và Texas.
Bất cứ ai trong chúng ta đều hiểu, 500 triệu hay 500 tỷ USD tiền bồi thường thiệt hại cũng chẳng thể bù đắp được những mất mát mà con người nơi đây phải gánh chịu sau thảm họa môi trường. Nhưng vụ Formosa lại đánh dấu một thắng lợi của internet, của mạng XH, của những con người dấn thân cho công lý, cho sự thật, của nền báo chí chân chính… tựu chung lại là tất cả những gì làm nên XÃ HỘI DÂN SỰ.
Lần đầu tiên, XHDS, dù chỉ bằng sự phôi thai của nó đã làm các quan chức chính phủ không thể cho vụ việc chìm xuồng bởi lý do lãng xẹt: Thủy triều đỏ, nó cũng làm vở kịch nhảy xuống biển tắm của các quan chức cấp tỉnh trở nên lố bịch, nó cũng chứng tỏ sức mạnh của các cuộc tuần hành kéo dài nhiều tuần lễ tại các thành phố lớn không đến từ 1 tổ chức yếu đuối mang tên Việt Tân và nó chứng tỏ, trong XH xuống cấp trầm trọng về đạo đức này vẫn còn nhiều người quan tâm đến đồng loại và môi trường sống của đồng loại.
Sẽ chỉ có XHDS mới làm sự thật hiện ra đúng hình hài của nó dù trước đó có phải đi qua cuống họng của những ông quan chức trán hói bụng phệ. chỉ có XHDS mới làm bản báo cáo phải “nâng lên đặt xuống” lâu đến vậy thay vì bọn họ có thể thản nhiên dối trá như 5 hay 10 năm trước.
Vì vậy, có thể sự mất mát sau thảm họa này là hàng trăm hàng nghìn tấn cá; có thể thảm họa này là sự hủy diệt toàn bộ hệ sinh thái của 1 dọc bờ biển trong nhiều năm, nhưng sự mất mát này như 1 vụ va chạm thiên thạch với trái đất, có thể manh nha mở ra 1 KỶ NGUYÊN mới, tốt hơn, hợp quy luật hơn.
(Theo Facebook Nguyễn Duy Khang)
Chiến thắng của xã hội dân sự ?
Xin hỏi xã hội dân sự nào ? Phải có một tổ chức dân sự Civil Society có tên đàng hoàng đứng ra thưa kiện và thắng kiện thì mới gọi là chiến thắng. Trong trường hợp này thì số tiền bồi thường sẽ được giao cho XHDS đứng tên nguyên đơn.
Quý vị nên nhớ vấn đề Formosa liên quan tới biển, môi trường, sinh thái của nước VN bị huỷ diệt. Trên nguyên tắc, nhà nước VN tại địa phương phải đại diện đưa Formosa ra toà với đầy đủ bằng cớ. Vì đây là lảnh thổ tài sản của người dân VN. ở đây VC chưa bao giờ làm như vậy đối với Formosa, nhưng Formosa đồng ý đền 500 triệu USD tức nhiên là do có sự thoả thuận dàn xếp giữa Formosa và V. Trong luật pháp, có những trường hợp tội dân sự được dàn xếp và đồng ý bãi nại không cần chứng cớ và xét xử. Ở VN, VC theo thể chế độc tài toàn trị kiêm nhiệm hành pháp lập pháp tư pháp và truyền thông đều do đảng lãnh đạo nên vấn đề càng dễ dàng thương lượng trong bóng tối.
Tóm tắt, vụ này chắc chắc VC sẽ bỏ túi tiền bồi thường. Sau đó sẽ thông qua “quy trình” đền bù cho người dân tuỳ theo VC ấn định qua các “khâu” xem xét v.v…
Formosa huỷ diệt môi trường là tội ác…
Các cán Cộng chạy chữa bao che cho Formosa trước đây, tội ác…lớn hơn.
Cho nên, nhân dân hay điều tra Formosa nhân viên, coi em cán Cộng nào đã từng nhận tiền, bồ tèo, chạy chữa cho Formosa.
Tóm cổ mấy em này, tịch thu lại tiền ăn hối lộ, chia điều cho dân ven biển 4 tỉnh…
Không nên để cho tội phạm nhỡn nhơn trên đầu trên cổ các nạn nhân môi trường…
Hôm 1/7 từ Hà Nội, luật sư Hà Huy Sơn, một trong 27 luật sư tham gia Liên danh Phục vụ Công lý trợ giúp ngư dân miền Trung, nói với BBC: “Theo tôi, con số bồi thường 500 triệu đôla là không có căn cứ pháp luật”.
“Cơ quan pháp luật, cụ thể ở đây là cơ quan điều tra của Bộ Công An phải lập tức khởi tố vụ án theo điều luật Bộ Luật Hình sự để xác định tội phạm và định mức thiệt hại của ngư dân miền Trung”.
“Kết luận bồi thường vụ cá chết quá sớm. Ngay cả Thủ tướng cũng không đủ thẩm quyền để tuyên bố và chỉ đạo về việc bồi thường vô căn cứ trước khi có một bản án hình sự”.
Ông cũng cho biết thêm là đến nay, chưa có ngư dân nào nhờ các luật sư khởi kiện thủ phạm gây thảm họa cá chết và ông “không rõ lý do”.
“Tuy vậy, những ngư dân bị ảnh hưởng bởi vụ cá chết không cần phải chứng minh thiệt hại của họ mà cơ quan điều tra sẽ làm việc này”.
“Theo Điều 4 Hiến pháp thì ban lãnh đạo Đảng phải xin lỗi nhân dân vì để xảy ra vụ cá chết, vì Đảng lãnh đạo mọi hoạt động trong xã hội thì cũng phải chịu trách nhiệm”.
Một chiến thắng chưa trọn vẹn.
Xong, dân chúng thở phào, dư luận xẹp xuống, 500 triệu đô với 1 người thì to, nhưng với 1 vài triệu người thì phỏng có nghĩa lý gì ? chia đều ra mỗi người được vài đô.
Rõ ràng là trong chuyện này Formosa lúc đầu đã tìm cách chạy tội, hối lộ đút lót các quan chức có thẩm quyền. Chả thế mà chính bộ tài nguyên môi trường lúc đầu đổ tội cho thủy triều đỏ (sau đó lại chối), chả thế mà chính phủ chậm trễ lề mề một cách khó hiểu. Đến khi sức ép của dư luận , của dân chúng mà tác giả bài viết này gọi là của “xã hội dân sự” đe dọa sự tồn vong của chế độ, cộng với sự thức tỉnh lương tâm còn xót lại của những quan chức ít ra thì cũng là “từ nhân dân mà ra” rồi cộng với sự sợ hãi không dám ” làm liều” nữa của họ thì mới XONG vụ này.
Nhưng chúng ta hãy để ý thêm một chút sự việc thì sẽ thấy ngay đây là một chiến thắng chưa trọn vẹn của xã hội dân sự.
Đồng ý là tại Formosa mà cá chết, nhưng “tại” như thế nào ? Có đúng là tại sự cố hỏng thiết bị xử lý chất thái những ngày đầu tháng tư – mà theo như ông bộ trưởng tài nguyên môi trường cho biết , là được phát hiện qua mức tiêu thụ điện những ngày đó giảm chỉ còn bằng 15 % so với bình thường hay không? hay là tại cái gì khác nữa.
Trong khi đó Formosa đã có “truyền thống” hủy hoại môi trường và bị phạt ở các nước khác. Vậy phải chăng 500 tấn hóa chất mà công ty này nhập vào VN là “chất độc” mà họ không dám thải ở nơi khác, đem vào thải ở đây ?
Một chiến thắng trọn ven chỉ có được khi chính phủ VN hãy trưng ra đủ bằng chứng cho sự cố này và các nhà khoa học hãy cho biết tại sao luyện kim sắt thép lại phải cần nhiều hóa chất đến như thế, hóa chất gì ?
Nếu vụ này xẩy ra ở một nước pháp quyền thì dù chính phủ không kiện Formosa ra tòa thì cũng sẽ có hàng trăm cơ quan, tổ chức có tư cách pháp nhân khác kiện nó ra tòa để đòi minh bạch, chưa hẳn là đòi tiền, và khi đó chính phủ sẽ phải trình ra bằng chứng mức tiêu thụ điện “chỉ còn bằng 15%” cũng như các hóa chất mà Formosa nhập vào là chất gì ? có cần thiết cho sản xuất của họ hay không?
“Cần thép hay cần cá” là lời cảnh báo vừa ngạo mạn, vừa thực tế dành cho tất cả.
XÃ HỘI DÂN SỰ VẪN LUÔN LÀ CƠ BẢN, ĐỒNG THỜI
CŨNG LÀ NGUYÊN TẮC KHÁCH QUAN CỦA LOÀI NGƯỜI
Mọi người sinh ra đều có quyền sống và quyền bình đẳng như nhau, đó chính là cái nền tảng khởi đầu và cũng là ý nghĩa của việc tạo thành xã hội dân sự. Tự làm ăn, tự sinh sống, tự hợp tác với nhau, nói chung trên nền tảng bình đảng và tự do mọi mặt của mọi cá nhân con người được sinh ra trong xã hội, đó là xã hội dân sự.
Như vậy, chính quyền, quân đội, cảnh sát, luật pháp thật sự chỉ là những công cụ cần thiết do xã hội dân sự tạo thành và nhằm bảo vệ lại cho xã hội dân sự mà không gì khác. Trong khi ấy các thể chế độc tài lại giựt riêng các công cụ thiết yếu đó cho riêng mình, biến xã hội dân sự tự nhiên, khách quan thành công cụ bị cai trị của mình để có được mọi ưu quyền trong tay, xã hội quân chủ phong kiến và xã hội kiểu toàn trị ý thức hệ chính là những quái thai một thời kiểu như thế.
Như vậy cũng thấy được nguyên tắc tự do dân chủ là nguyên tắc khách quan và nền tảng của xã hội dân sự. Vì không thể có bất kỳ cá nhân nào, nhóm người nào, giai cấp nào tự mình đặt ra nguyên tắc ý thức hệ nào đó, nguyên tắc độc tài độc đoán nào đó để úp chụp lên người khác, lên toàn thể xã hội nhằm thu vén moi đặc quyền đặc lợi nào đó về cho mình. Đó chỉ là những thói hợm hính, phi lý, trái với xã hội, trái với nhân bản tự nhiên, và cũng hoàn toàn phi khách quan và phản công lý, phản khoa học.
Học thuyết Mác đã từng một thời thu hút nhiều người trong quá khứ, bởi vì người ta không nhận ra được ý nghĩa của xã hội dân sự. Chính Mác đã ngụy biện đưa ra ý niệm giai cấp và đấu tranh giai cấp để hỏa mù và khiến nhiều người lầm lẫn điều đó. Đó là lý do tại sao khi khoa học phát triển, nhận thức phát triển, kỹ thuật phát triển mọi mặt, cả thế giới đều nhận ra đầy đủ ý nghĩa và giá trị sâu xa của xã hội dân sự, và chủ nghĩa Mác đã dần dần phải lùi về quá khứ vì tính cách hoàn toàn giả tạo, phản khách quan, phản tự nhiên của nó là như thế.
ĐẠI NGÀN
(01/7/16)
Cứ đóng cửa kín cổng cao tường như Bắc hàn mà còn sống lâu chứ đã mở cửa ra thế giói bên ngoài làm ăn rồi thì dù định hướng xhcn hay hướng nào rồi cũng chết vì xu thế thời đại.
Việt Nam chậm, dù người dân đã có cái nhìn khác về chế độ theo thời gian nhưng phải nói là rất chậm vì còn sợ. Nhưng cái sợ sẽ vơi dần theo ngày tháng và chế độ cộng sản sẽ chết.
nv
Điều quan trọng là chính quyền của ông Nguyễn Phú Trọng cần biết là nếu không có những người dân đứng lên biểu tình phản đối hàng loạt từ Hà Nội tới Saigon thì liệu bọn Tàu cộng núp dưới bóng Formosa có xin lỗi và bồi thường như vậy không? Mặc dù số tiền bồi thường chẳng thấm tháp vào đâu so với việc làm rò rỉ dầu của BP (0,5 tỉ so với mấy chục tỉ đô la)!