Điều tra Chu Vĩnh Khang báo hiệu một “đổi mới” của Trung Quốc?

 

 

Con trai ông ta bắt được các hợp đồng bán thiết bị cho các giếng dầu quốc doanh và hàng vạn trạm xăng dầu khắp Trung Quốc. Bà sui gia với ông có phần hùn trong các đường ống dẫn dầu và trạm bơm khí đốt suốttừ tỉnh Tứ Xuyên ở miền Tây đến đảo Hải Nam ở miền Nam.  Con dâu ông đầu tư vào các dự án hầm mỏ, bất động sản và năng lượng.

Trong hàng vạn trang tài liệu của các doanh nghiệp nghiệp này, không có trang nào nêu tên Chu Vĩnh Khang, nguyên ủy viên Bộ Chính trị, nắm toàn bộ ngành an ninh tình báo tòaán, và coi như lãnh đạo trong thực tế của ngành dầu khí Trung Quốc.

Nhưng giờ đây, giữa lúc Chủ tịch Tập Cận Bình ra lệnh điều tra ông Chu Vĩnh Khang, các doanh nghiệp này và những người chủ của chúng đang nằm trong tầm ngắm.

Mặc dù trong văn hóa Trung Quốc, việc loại bỏ không thương tiếc các đối thù chính trị là chuyện thường ngày, lệnh của Tập Cân Bình được cho là khá căng.

Thông thường, tình hình tài chính của lãnh đạo cấp cao là một trong những bí mật tế nhị và nhạy cảm nhất của nhà nước. Từ nhiều năm qua, đảng có một quy định hiểu ngầm là bà con của nhóm “ưu tú” có thể làm giàu trong lúc ăn theo chính sách mở cửa kinh tế của nhà nước, một chính sách nhằm vừa bồi dưỡng cho những vị công thần trung kiên với đảng vừa tránh rạn nứt trong ban lãnh đạo.

Cho dù cú đập này có đinh xóa sạch ảnh hưởng của họ Chu hay nhắm đánh đi một tín hiệu không thể nhầm lẫn cho toàn bộ phe ưu tú, họ Tập dường như muốn lập ra những quy định mới.

Ông Tập Cận Bình đã nới rộng cuộc điều tra ông Chu Vĩnh Khang sang người vợ, con trai, anh em ruột, chị em dâu, con dâu, con trai ông thông gia. Những người này hoặc được mời lên làm việc rồi cho về, hoặc là tạm giam.

Bà Chiêm Dân Lợi, đang sống tại California, một trong số rất ít bà con của ông Chu Vĩnh Khang vẫn còn tự do, cho nhà báo biết một cháu gái gọi bà bằng bà nội, gọi ông Chu bằng ông ngoại, phải giao cho một nhà giữ trẻ ở Bắc Kinh trông nom hộ, vì bố mẹ cháu đều nhập kho.

Về mặt chính thức, lãnh đạo Trung Quốc không nói gì về cuộc điều tra nhắm vào ông Chu Vĩnh Khang hoặc chính thức cho biết đã có bà con nào của ông bị giam hay chưa. Người bên ngoài cũng không biết được ông Tập Cận Bình rút cục sẽ xử lý vụ này theo hướng nào, chỉ toàn những lời đồn.

Một số nhà phân tích cho rằng một lãnh đạo tầm cỡ ông Chu Vĩnh Khang khó có thể bị trảm kiểu này nếu ông Tập Cận Bình không xem ông ta là một đe dọa trực tiếp đến quyền lực. Nói cách khác, họ Chu thuộc phe bại trận trong cuộc tranh giành quyền lực. Các nhà phân tích này nói rằng các bí mật tài chính  của bà con ông Chu Vĩnh Khang không còn được hưởng quyền miễn trừ chỉ vì ông bị thất sủng chứ thật ra các doanh nghiệp của giai cấp ưu tú chưa sao.

Nhưng một số nhà phân tích khác nghĩ rằng ông Tập Cận Bình xem việc tích lũy tài sản tham lam của vợ chồng, con ruột, con dâu, con rể của ban lãnh đạo hàng đầuđang đe dọa đến ổn định xã hội, dung dưỡng tham nhũng và làm quần chúng mất tin tưởng vào đảng. Các nhà phân tích này còn cho rằng ông Tập Cận Bình nhấn ga cho cuộc điều tra ông Chu Vĩnh Khang vượt lằn ranh truyền thống làcốt đánh đi một tín hiệu: luật chơi bây giờ đã thay đổi, lãnh đạo hàng đầu bây giờ phải chịu trách nhiệm về các hoạt động doanh nghiệp của bà con mình; mặc dù ngay chính trong gia đình ông Tập Cận Bình cũng có nhiều người lên đời nhờ vị trí của ông.

Nếu quả thật lời bàn của nhóm các nhà phân tích thứ nhì này đúng, vụ Chu Vĩnh Khang có tiềm năng thay đổi khung cảnh chính trị Trung Quốc trong những năm sắp tới.

Cho tới giờ này, vẫn chưa có bằng chứng chính thức nào được đưa ra để chứng minh ông Chu Vĩnh Khang có can dự vào các vụ đầu tư của thân nhân hoặc đã làm điều gì trái luật. Dù nhiều người bà con của ông đã bị điều tra hoặc tạm giam, nhưng chưa có gì nói rõ là họ đã làm trái luật hoặc đã dùng thế lực của ông Chu Vĩnh Khang để ký được những hợp đồng hoặc làm chủ các tài sản đang bị điều tra.

(Nguồn: The New York Times)

© Đàn Chim Việt