Cộng Hòa 24h trước bầu cử sơ bộ Carolina: Đánh nhau vỡ đầu, chưa phân thắng bại
Bà Nikki Haley. Ảnh www.salon.com
Từ chiều thứ Tư, tin tức được loan tải cho thấy cuộc vận động kiếm phiếu của các ứng cử viên Cộng Hòa tại tiểu bang South Carolina đã thật sự bước vào khúc quanh rất quan trọng, sau khi bà Thống Đốc Nikki Haley loan báo ủng hộ ứng cử viên Marco Rubio.
Quyết định của bà Thống Đốc South Carolina được xem là thắng lợi chính trị cho ông Rubio vì bà là người được dân chúng trong tiểu bang mến mộ (81% cho biết họ hài lòng với chính sách bà Haley thực hiện), đồng thời cũng là một trong những chính trị gia sáng giá trẻ tuổi, sáng giá của đảng, có tên trong danh sách những người triển vọng sẽ được mời đứng phó cho liên danh Cộng Hòa trong cuộc đua năm nay.
Một điểm khác cũng được nhiều nhà quan sát nói tới là mặc dù ông tỷ phú Donald Trump đang dẫn đầu những cuộc thăm dò trước khi cuộc bầu cử sơ bộ tại South Carolina diễn ra vào ngày thứ Bảy tuần này (với tỷ lệ phiếu ủng hộ hơn ông Rubio tới 18%), nhưng ứng cử viên Rubio là nhân vật “khởi sắc” nhất, hơn hẳn 2 đối thủ khác là Thượng Nghị Sĩ Ted Cruz và ông Cựu Thống Đốc Jeb Bush.
Không chỉ được bà Thống Đốc Haley ủng hộ, ông Rubio còn được sự yểm trợ mạnh mẽ của 2 vị dân cử nổi tiếng bảo thủ trong tiểu bang là Thượng Nghị Sĩ Tim Scott và Dân Biểu Trey Gowdy. Riêng Thượng Nghị Sĩ Lindsey Graham, người mới rời cuộc đua tranh chức tổng thống cách đây chẳng bao lâu, lại lên tiếng cho biết ông ủng hộ Cựu Thống Đốc Jeb Bush.
Tin bà Nikky Haley ủng hộ ông Rubio khiến mọi người ngạc nhiên vì trước đó, cả gia đình ông Jeb Bush và gia đình người anh trai là Cựu Tổng Thống George W. Bush gặp riêng bà Haley để vận động xin hỗ trợ, ngoài ra bà Haley từng là người giữ vai trò cố vấn bán chính thức cho Ban Tham Mưu của ông Jeb Bush về chính sách giáo dục và xã hội. Chính ông Jeb Bush cũng công nhận “quyết định ủng hộ ai của bà Haley sẽ là quyết định chính trị quan trọng nhất của tiểu bang South Carolina”, có thể thay đổi cả cục diện của cuộc vận động. Vì thế, hầu hết các quan sát viên bầu cử tin rằng ông Bush “sẽ gặp nhiều khó khăn ở South Carolina”, sau khi về thứ 5 tại Iowa và tuần rồi đứng thứ tư ở cuộc bầu cử sơ bộ tại New Hampshire, sau khi bỏ ra rất nhiều thì giờ và khoản tiền khổng lồ để vận động kiếm phiếu ở hai tiểu bang có tên nêu trên.
Nhưng dường như chuyện ông Rubio được bà Thống Đốc South Carilina ủng hộ hay chuyện ông Jeb Bush sẽ ra đi hay ở lại không được cử tri chú ý cho bằng chuyện các ông ứng cử viên Cộng Hòa… đánh nhau vỡ đầu, cho dù họ đang đánh nhau bằng lời nói. Hình ảnh mọi người thấy rõ là trong cuộc tranh luận được trực tiếp truyền hình từ cuối tuần trước, ông này đua tay chỉ trỏ, mắng nhiếc ông kia và dùng những chữ ít khi thấy các chính trị gia Hoa Kỳ sử dụng, như “nói láo” (liar) hoặc “bẩn thỉu, dơ dáy, đáng kinh tởm” (nasty), tới mức ngay sau khi cuộc tranh luận vừa kết thúc, ông Thống Đốc kiêm ứng cử viên John Kasich phải lắc đầu than thở “tôi ước gì họ (các ứng cử viên khác) đừng dùng những chữ không thể chấp nhận được đó để xỉa xói nhau”.
Tranh cãi, mắng mỏ nhau trên diễn đàn chưa đủ, trong những buổi tiếp xúc với cử tri họ xắn tay áo đánh nhau tiếp. Ông Cruz đánh ông Bush, ông Trump đánh ông Ted Cruz, ông nào mặt mày cũng sưng vù, thân thể đầy thương tích, dáng đi rõ ràng mệt mỏi nhưng vẫn nhất định không buông tha nhau.
Họ đánh nhau tới mức nào?
“Ông ta (Jeb Bush) bỏ ra tới 50 triệu bạc để tấn công tôi”, ông Rubio trình bày với mọi người về loạt quảng cáo tranh cử của người từng “hướng dẫn” ông trên chính trường. “Tôi đã nói ông ta không có kinh nghiệm về chính sách ngoại giao. Tôi không xem điều mình nói nhắm vào mục tiêu tấn công đối thủ, mà tôi xem đó chính là sự thật. Ông ta không có kinh nghiệm về ngoại giao”.
Ít giờ sau đó, đến lượt ông Cựu Thống Đốc tiểu bang Florida lên tiếng nói về ông Thượng Nghị Sĩ trẻ tuổi từng có lúc là “học trò” của mình: “điều tôi khó chịu nhất là bị dậy dỗ bởi một anh thanh niên trẻ tuổi chỉ ngồi họp ở các ủy ban của Thượng Viện rồi nghĩ là mình hiểu biết chuyện thế giới”, nhắc lại những gì ông đã làm trong quá khứ và những chuyến viếng thăm nước ngoài ông đã thực hiện để ký kết thỏa thuận thương mại có lợi cho tiểu bang và cho quốc gia, kêu gọi cử tri cân nhắc kỹ xem “người chỉ ngồi họp và người thực sự bắt tay làm việc” ai có kinh nghiệm hơn ai.
Với ông Trump và Thượng Nghị Sĩ Ted Cruz, không chỉ mẳng mỏ nhau trong những cuộc tranh luận, họ còn đe dọa sẽ đưa nhau ra tòa sau khi ông Cruz chỉ trích ông Trump tửng ủng hộ phá thai, tức không phải là người bảo thủ. Theo lời ông Trump, nếu đối thủ Cruz không rút lại lời nói đó, “tôi sẽ kiện anh ta ra tòa” với lý do ông Thượng Nghị Sĩ Cruz là người Mỹ nhưng sinh trưởng ở Canada, tức không hội đủ điều kiện hiến định để làm tổng thống Mỹ. Ông Cruz phản pháo ngay bằng câu “cả đời ông ta (Trump) chỉ dọa kiện người khác”, lần này “có ngon thì kiện đi”. Ông Cruz cũng chẳng ngần ngại dọa dẫm sẵn sàng đối chất với ông Trump trước tòa, đồng thời nghe đâu ông còn có ý định kiện ngược lại, cáo buộc đối thủ tội cố ý sỉ nhục ông.
Cũng vào ngày thứ Bảy tuần này, đảng Dân Chủ sẽ tổ chức bầu sơ bộ ở tiểu bang Nevada. Cho đến tối thứ Năm, các bản tin nói về bầu cử đều viết rằng “không thể đoán trước giữa ông Bernie Sanders và bà Hillary Clinton ai là người sẽ chiến thắng”. Cả 2 người vẫn tiếp tục lên tiếng chê bai nhau, nhưng ít nhiều, không ở mức “đánh đấm” như chuyện đang xảy ra bên cánh Cộng Hòa.
© Nguyễn Văn Khanh
© Đàn Chim Việt
