Vụ kiện Formosa và tư pháp
LM Đặng Hữu Nam cùng người dân đi khiếu kiện
Tòa án Kỳ Anh nhận đơn kiện Formosa và báo nhà nước đưa tin là một động thái tích cực. Nếu Chính quyền thụ lý tốt vụ kiện này nhằm tạo ra một “án lệ” thì coi như đã khởi đầu cho một lộ trình xây dựng nhà nước pháp quyền. Nếu coi đây chỉ là giải pháp “chiến thuật” thì sẽ như đang cài kíp vào những trái bom nổ chậm.
Khi thu thập đủ bằng chứng, buộc Formosa nhận tội và đòi được khoản bồi thường 500 triệu USD, có lẽ các quan chức Chính phủ cũng hí hửng như khi Ronaldo lập hattrick, đưa Bồ Đào Nha tới EURO 2016. Và, có lẽ họ đã rất chưng hửng khi ngước lên thay vì thấy khán giả reo hò thì lại có rất nhiều người la ó.
Trong vụ Formosa, người dân cũng muốn dõi mắt theo các đường banh, hồi hộp, xuýt xoa, la hét… Nhưng họ gần như đã bị đặt ra ngoài “sân vận động” ngay cả khi trở thành nạn nhân. Hành động dân chúng kéo nhau lên tòa nhắc nhở rằng, vai trò của chính phủ là kiến tạo trận cầu chứ không phải tự mình sút vào lưới hay âm thầm dàn xếp tỉ số.
Có thể bằng sức mạnh của bộ máy toàn trị chính quyền tin sẽ không có phản ứng từ những người dân chưa ủy quyền đàm phán bồi thường thiệt hại cho mình. Có thể vì thiếu tự tin, chính quyền không muốn để dân hành xử quyền của họ. Có thể số tiền tự dân chúng kiện đòi được từ Formosa ít hơn con số 500 nhưng nhu cầu của dân chúng còn là công lý chứ không đơn giản là tiền bạc.
Cần cám ơn những người dân Kỳ Anh đã dạy cho Chính phủ giới hạn quyền của cơ quan hành pháp. Trong giai đoạn điều tra, thu thập chứng cứ để buộc Formosa nhận trách nhiệm, Chính phủ đã làm tốt. Nhưng trong giai đoạn bồi thường, Chính phủ cũng chỉ là một nạn nhân như người dân, đại diện cho các chủ thể bị xâm hại thuộc khu vực công (tài sản công và môi trường thiên nhiên…).
Hòa giải là một lựa chọn ưu tiên (trong các vụ tranh chấp dân sự như đòi bồi thường) chứ không nhất thiết vụ kiện nào cũng phải qua tòa án. Nhưng, khi hòa giải, phải có đủ đại diện nạn nhân (thuộc cả khu vực tư và khu vực công).
Chưa kể cách thỏa thuận một khoản tiền đền bù trước khi có một quy trình đánh giá thiệt hại khoa học và minh bạch là không thuyết phục. Việc chính phủ cho rằng mình đương nhiên có quyền đại diện cho dân chúng để đứng ra thỏa thuận và nhận tiền từ Formosa, tưởng là có tinh thần trách nhiệm với dân, hóa ra lại rất sơ hở về mặt pháp lý và mắc một lỗi khá lớn về chính trị.
Sự kiện các nạn nhân của Formosa chiều 26-9-2016 vác đơn đi kiện đánh dấu một bước trưởng thành của dân chúng. Chính quyền cũng nên coi đây là một cơ hội để tự trưởng thành. Đừng nghĩ có thể “câu giờ” khi người dân đã trở về nhà mà phải bắt đầu nhận ra rằng, dân không còn để cho mình hành xử theo thói quen cũ nữa.
Nền tảng quan trọng nhất của công lý là niềm tin. Nếu không có một tòa án độc lập, không bị Formosa mua và không chịu sức ép của cấp ủy, để đưa ra một phán quyết mà người dân cảm nhận được công lý thì chính quyền sẽ khó yên với dân.
Theo Facebook Trương Huy San
Vậy ra trong hàng ngũ (mạo danh) tị nạn, cũng có lác đác vài người (1 trong 1 triệu người) lập lại cái logic của tay giám đốc người Tàu “chọn cá hay chọn sắt thép”.
Cái câu hỏi này người dân VN, nhất là bà con ở 4 tỉnh miền Bắc Trung phần đã dứt khoát nói rõ :”Chúng tôi chọn cá tôm, chọn môi trường sống yên lành cho hàng chục triệu người dân chớ không chọn cái thứ sắt thép ngu xuẩn tàn sát môi trường biển cả nước VN !”
Mr. tonydo đừng đem cái chết chóc của Tàu cộng ra làm gương cho VN noi theo
Mr. tonydo cũng đừng đem so sánh những ô nhiễm khó tránh như không khí nhiễm bẫn ở Mỹ, Nam Hàn … với cái chết đe dọa người dân vùng biển 4 tỉnh VN. Cái tàn sát môi trường vô nhân đạo, vô trách nhiệm của Formosa + chính quyền VN rất khác những ô nhiễm không khí ở các quóc gia kỹ nghệ.
Nhà báo Huy Đức (là tác giả cuốn sách “Bên Thắng Cuộc”) viết trong bài chủ này : “Cần cám ơn….”
Tôi thiển nghĩ những người dân Kỳ Anh (hoặc “Bên Thua Cuộc” chúng tôi) chẳng cần cái đảng cs Việt Nam và cái nhà nước khốn nạn này (giả bộ) cám ơn…hoặc (giả vờ) xin lỗi gì hết.
Những lời-nói (giả dối) đó vô nghĩa ông à. Cùng xuống đường đòi hỏi tranh đấu cho lẽ phải là bổn phận phải làm của mọi người dân Việt chân chính không chấp nhận tà thuyết cộng sản. Trân trọng.
Thưa tác giả và quí đồng hương,
Nói thẳng tôi rất CHỐI TAI GAI MẮT
khi đọc to đoạn văn sau đây của tác giả:
1/
[trích]
Trong giai đoạn điều tra, thu thập chứng cứ để buộc Formosa nhận trách nhiệm, Chính phủ đã làm tốt. Nhưng trong giai đoạn bồi thường, Chính phủ cũng chỉ là một nạn nhân như người dân, đại diện cho các chủ thể bị xâm hại thuộc khu vực công (tài sản công và môi trường thiên nhiên…).
[hết trích]
V+ “làm tốt” khi điều tra và thu thập chứng cớ ư !?
Huy Đức quên chuyện mị dân của quan chức V+ rồi sao !?
V+ cũng là nạn nhân ư ????
V+ cấu kết với Formosa để làm bậy,
bị dân phát hiện tố giác, nhưng cố lấp liếm.
Chạy tôi không được Formosa phải xì tiền đền.
Tiền vào tay V+ coi như để giúp V+ ém nhẹm nội vụ.
V+ chắc chắn sẽ tìm mọi cách ăn chặn ăn bớt tiền này.
Ngắn gọn, V+ rước Formosa vào phá hoại đất nước, giết dân kiếm tiền !
V+ là chính phạm, Formosa chỉ là tòng phạm, giúp cho V+ làm giầu bất chánh.
2/
[trích]
Hòa giải là một lựa chọn ưu tiên (trong các vụ tranh chấp dân sự như đòi bồi thường) chứ không nhất thiết vụ kiện nào cũng phải qua tòa án.
[hết trích]
Bố khỉ thằng giết người xin hoà giải với gia đình nạn nhân là song chuyện ư ?
Huy Đức học hay đọc ở sách nào thế nhỉ ? Cứ điều đình thu xếp với nhau coi luật pháp như pha !
Chả lẽ vụ việc trên chả khác chi một vụ đụng xe, hai bên tự thu xếp với nhau hay qua trung gian các bảo hiểm. Xin lỗi cọ quẹt sơ sơ thì được, nhưng nếu có chết người thì sẽ khác đi. Phải ra toà chứ !
Formosa giết lần giết mòn mạng sống của người dân trong vùng, giết chết tương lai của họ, giết chết nguồn sống của dân và nền kinh tế quốc dân, gieo rắc sự sợ hãi cho dân ở đó, cho những ai đến đó du lich, làm việc, học tâp …
Ngắn gọn, Formosa là môt thứ KHỦNG BỐ MÔI TRƯỜNG SỐNG CHUYÊN NGHIỆP.
Tại sao tôi lại kết án là chuyên nghiệp, và có thể bảo là ngoan cố nữa ???
Tội lỗi của Formosa ở khắp thế giới, chứng tỏ chúng CHỨNG NÀO TẬT ĐÓ !
Chúng đến VN với hy vọng dùng tiền để mua chuộc đám tham nhũng để tiếp tục làm bậy.
Phải khiếu kiện chẳng những ở VN, mà ra đến tận quốc tế để ngăn cản bàn tay máu bọn vô lại.
Khi thấy Formosa thu xếp gọn bân, bọn mafia đỏ VN đang tìm cách làm bây ở Cà Ná đấy bà con ơi!
Lão Ngoan Đồng
Tổ sư y trị :-) !
Đại Vẹt chí dị, hồi 5.
Thưa “lão Ngoan Đồng” , ông chắp nhặt làm chi với kẻ víết (Huy Đức) về cuộc chíên tranh xăm lăng miền Nam, mà Lê Duẩn (lãnh đạo của Vịêt Cộng) nói là ta ” đánh Mỹ là đánh cho Liên Xô, Trung Quốc”! Đáng lẽ phải víết tập sách đó là ” BÊN HÁN THUỘC” hắn (Huy Đức) lại gọi là ” bên thắng cuộc”!
Xin Quan Đốc một vừa hai phải thôi nhá!
Muốn thép hay muốn cá?
Tất cả các nước muốn tiến nhanh, tiến mạnh công nghiệp hóa đều phải nhắm tới thép. Và vì thế họ phải trả một cái giá nào đó.
Từ Mỹ, Nhật, Hàn, Đài và nay là Trung Quốc, không anh nào có thể tránh được ô nhiễm môi trường, đỏ ngòm sông, biển.
Quan Đốc hãy nhìn lên bầu trời Los Angeles, Hàng Châu, Tứ Xuyên…v.v. xem có bao giờ ngài thấy được ánh mặt trời? Ngay cả giữa trưa hè nắng gắt?
Và cũng xin ngài Tổ Sư Y Trị để mắt vào Youtube mà coi cái (Ký Sự Sông Hàn) xem người Nam Triều Tiên phải trả giá như thế nào cho công nghiệp hóa.
Ngày nay, người ta biết cái hại của những con đập thủy điên. Mỹ, Canada đã cấm không xây thêm đập, người Tàu biết, nhưng vẫn phải làm. So sánh giữa lợi và hại, nước nghèo mới phát triển, thủy điện vẫn là cách dễ làm và rẻ nhất.
Dân ta có câu:
Nghèo mà ham. Chân lấm tay bùn, kiếm cơm độ nhật, còn đòi đeo găng tay, đi ủng?
Mệt ngài Tổ Sư qúa!
Kính!
Dear tonydo,
Các cụ dậy: Không học cái KHÔN, chỉ chăm chăm học cái NGU !
Xưa các nước phương Tây nghĩ với khoa học kỹ thuật có thể “vắt đất ra nước, thay trời làm mưa” bởi “bàn tay ta làm nên tất cả, với sức người sỏi đá cũng thành cơm”. Cho nên mới có sự ngăn sông đắp đập làm thuỷ điện, rồi rêu rao “nguyên tử phụng sự hoà bình” qua bom đạn hạt nhân, cũng như điện nguyên tử v.v…
Về lâu về dài vài thập niên sau mới rõ ra tác hại đó ở xứ mình. Chính vì thế phải lo “xuông thang giải trừ quân bị” vũ khí giết người hàng loạt hạt nhân, bỏ xây lò nguyên tử sản xuất điện và tìm cách triệt hạ dần đi.
Nói chung đến mãi cuối thập niên 70 mới chú trọng đến môi sinh (ecologie) dần dần.
Tuy nhiên bọn khốn nạn phương Tây “tiếc của”, bèn bán tống bán tháo “know-how” và vật dụng cùng nhân sự (các thằng kỹ sư kỹ sọt và các công ty to nhỏ về nguyên tử, thuỷ điện) sang các nước nghèo, nhất là các nước CS như Tàu, Ta ….thông qua các dự án phát triển quốc gia do các đinh chế (institution) quốc tế về tài chánh như World Bank, IMF hổ trợ và cho mượn tiền !
(Cố tìm đọc hai tác phẩm lớn “Cửu Long Cạn Dòng, Biển Đông Dậy Sóng” và “Mekong, dòng sông nghẽn mạch” của bác sĩ Ngô Thế Vinh thì rõ chi tiết)
Bọn CS Tàu và Ta còn ôm cái mộng cũ của LêNin (điện khí hoá toàn Nga để ưu tiên phát triển công nghiệp nặng như luyện thép một cách hợp lý, trên cơ sở bla bla bla) mới vồ vập ôm chầm vào người.
Thực ra bọn nó cũng có thể biết ít nhiều (qua kinh nghiêm cái đập Aswam ở Ai Cập trên sông Nile do Nga xây dựng gây tác hại ra sao), nhưng cái lợi phá rừng khai thác gỗ làm giầu khi đào hồ chứa nước thuỷ lợi, nên cha con nó nhất là ở miền Trung thi nhau hò kéo gỗ như ai ai cũng rõ thảm hoạ của thuỷ điện cũng như xây dựng cái gọi là xa lộ Trường Sơn ra sao.
Ngoải ra WB và IMF cung cấp tiền thì dại gì không tiêu để chấm mút ít nhiều chứ.
Cho nên bất chấp những phản đối khắp nơi T+ mới cố thực hiện các megaproject thuỷ điện nổi tiếng để hiện đại hoá Tàu lục địa theo như ý chí của Đặng Tiểu Bình. Chẳng hạn đập Tam Hợp (Three Gorges) trên sông Dương Tử, khoảng hơn chục con đập thuỷ điện bậc thềm (en cascade) ở thượng lưu Mekong nơi tỉnh Vân Nam, khiến hạ lưu ở các nước như Thái Lan, Lào, Miên, nhất là đồng bằng sông Cứu Long chịu nhiều thiệt hại (mùa khô thiếu nước, mùa mưa lũ lụt về sớm hơn; sự nhiễm mặn ….)
V+ thì cho xây ở khắp nước, nhất là miền Trung các dự án thuỷ điện lớn nhỏ và hệ quả tai hại ra sao khỏi bàn thêm ở đây.
Các nước giàu như Nam Hàn, sau khi phát triển vài thập niên mới nhận chân ra sự tai hại của việc theo đuôi Tây phương như “đô thị hoá” vội vã vùng đất nông nghiệp, không biết cách qui hoạc thành phố (thiết kế đô thị), cứ xây bừa phứa như V+ hiện nay đang bắt chước Nam Hàn và T+, khiến nghẽn mạch sông rạch (ở Hà Nội bị bức tử gần chết có sông Tô Lich, ở Sài Gòn có rạch Thị Nghè nhất là con kinh Nhiêu Lộc, là những nơi tôi đã ở kề cận trong ba thập niên 60,70 và 80)
Ngắn gọn, do NGU DỐT và NGOAN CỐ dẫn đến giáo điều cứng nhắc của bọn lãnh đạo V+, cứ nghĩ CS là giải pháp tốt nhât cho VN, mặc dù thiên hạ đã vất vào thùng rác lịch sử, cho nên VN cứ theo đuôi và học mót cái xấu của thiên hạ, ăn của rơi của rơi của rớt của thiên hạ.
Thiên hạ đã vứt bỏ thuỷ điện, điện nguyên tử … để chuyển sang hình thức gọi là NĂNG LƯỢNG BỀN VỮNG (duurzame energie / renewable energy) của sức gió và mặt trời thì V+ và T+ cứ ôm lấy thuỷ điện và điện nguyên tử. Tương tự người ta chuyển sang DÂN CHỦ ĐA NGUYÊN từ lâu nhưng chúng cứ khư khư ôm lấy độc tài độc đảng.
Đáng tiếc vẫn còn hiện diện không ít kẻ như tonydo, do quán tính cũ mà hoan hô cái gọi là “độc tài sáng suốt” kiểu Sing, Nam Hàn, Taiwan … để có một chính quyền trung ương mạnh (tay đàn áp các nguyện vọng dân chủ tự do của dân).
Những kẻ như tonydo ăn phải bả của CS, tiếp tục ra sức tuyên truyền là dân chủ tự do sẽ dẫn đến “chaos” !
Nên nhớ kỹ dù nghèo đến đâu đi nữa khi thực hiện phẫu thuật lớn nhỏ là phải mang găng. Không thể dùng tay trần mày mò ruột gan phèo phổi người ta, hay giữa rừng thiêng nước độc cứ thế giăng chiếu chăn mùng màn để biến thành phỏng mổ !
Không có nơi nào lại có sự đào tạo y khoa như ở VN thời CS, bác sĩ mà trình độ văn hoá cấp 1 cấp 2 và thời gian đào tạo có 1-2 năm !
Làm ruộng bón phân bắc và con trâu đi trước cái cày mà đi chân đất là có ngày sẽ bị phong đòn gánh (tetanus), giun móc (ankylostomiasis / hookworm disease); cũng như cái tật ăn gỏi cá sống sẽ bị sán lá ở gan … Nghèo giầu gì cũng phải ăn chín uống (nước đun) sôi, không rửa khăn mặt chung mà bị đau mắt hột (Trachoma) như dân Bắc ở đồng bằng sông Hồng và mang bệnh này vào trong Nam khi di dân.
Thôi thôi y học thường thức như rứa là đủ, thêm nữa e tonydo bội thực mất.
Rõ khổ lúc bé ở lâu với CS nên tonydo vẫn còn dư chứng “ăn như tu ở như tù nói như lãnh tụ (CS)”, cứ tìm cách qua mặt tổ sư y trị mà ko bóp còi tin tin tin :-) !