Mỹ rời TPP – nhân quyền tại Việt Nam sẽ tốt hơn?
TT Donald Trump lỳ quyết định rút khỏi TPP
Khi Tổng Thống Donald Trump ký quyết định không tham gia TPP, trao đổi với BBC Việt ngữ nhà báo Phạm Chí Dũng có 4 nhận định tóm tắt như sau:
“Không có TPP, thứ nhất là công đoàn độc lập sẽ không được thành lập, không được thí điểm thành lập, thứ hai không chấp nhận, không thừa nhận xã hội dân sự, thứ ba là sẽ không có thả tù nhân lương tâm,… và thứ tư là sẽ ‘đàn áp’ nhiều hơn…”
Ông Dũng đặt không đúng vấn đề. Quyết định ông Trump không phải “không có TPP”, đúng ra phải là “TPP không có Mỹ”. 11 quốc gia còn lại sẽ tiếp tục ngồi lại với nhau và (có thể) TPP vẫn sẽ tồn tại.
Đương nhiên Hoa Kỳ vẫn được xem là quốc gia chủ lực nên quyết định không tham gia TPP của Mỹ có ảnh hưởng đến hiệu quả của TPP về mọi mặt.
Nhưng đừng quên rằng thay vì đứng chung trong TPP, Hoa Kỳ sẽ tiến hành các Hiệp Định song phương, trong đó sẽ (có thể) có Hiệp Định giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.
Bài viết này đứng từ nhận định nói trên cho thấy nhân quyền tại Việt Nam (có thể) sẽ tốt hơn.
Thất bại mậu dịch toàn cầu
Khi đặt bút ký lệnh ông Trump tuyên bố: “Điều chúng ta vừa mới làm là một điều vô cùng to lớn cho người lao động Mỹ.”
Trên lý thuyết giao thương tự do sẽ mang lại lợi ích chung cho mọi quốc gia. Thực tế lại chứng minh Hoa kỳ chịu thiệt thòi chịu bất công vì:
Trong khi Mỹ thả nổi đồng tiền, thì Trung Quốc, Việt Nam định giá đồng tiền, giảm giá hàng xuất cảng, tăng giá hàng nhập cảng, gây bất lợi cho Mỹ.
Trong khi nghiệp đoàn và hội đoàn Mỹ hoạt động tự do, thì Trung Quốc, Việt Nam là hai quốc gia cộng sản mọi hội đoàn đều bị Măt Trận Tổ Quốc và đảng cộng sản kiểm soát.
Trong khi các doanh nghiệp của Mỹ phải cạnh tranh sống còn, thì tại Trung Quốc, Việt Nam nhiều tập đoàn kinh tế nằm trong tay nhà nước hay được nhà nước bảo hộ.
Trong khi môi trường tại Mỹ được quan tâm đúng mức, tại Trung Quốc và Việt Nam môi trường đang bị hủy hoại trầm trọng.
Trung Quốc, Việt Nam đánh thuế hàng của Mỹ rất nặng, thật bất công khi hàng hóa hai nước trên nhập vào Mỹ một cách dễ dàng nhẹ thuế.
Việt Nam chỉ là một sân sau của hàng hóa Trung Quốc, ưu đãi cho Việt Nam không khác gì ưu đãi cho Trung Quốc, quốc gia đang được chính phủ Trump quan tâm.
Và điều quan trọng nhất Mỹ là quốc gia tự do, còn Trung Quốc, còn Việt Nam là hai quốc gia cộng sản, người dân hai nước này không có 1 chút quyền.
Hậu quả là hằng chục triệu lao động Mỹ bị mất việc và hằng triệu người khác đang bị đe dọa mất việc khi Hiệp Định TPP có hiệu lực.
Những người này đã bầu cho ông Trump. Và vì thế ông Trump sẽ phải đại diện quyền lợi của họ và bảo đảm quyền có công ăn việc làm cho họ.
Tóm lại, một hiệp định song phương giữ Hoa Kỳ và Việt Nam nếu được ký kết sẽ rất cụ thể để có thể kiểm soát một cách có hiệu quả các điều khoản về công đoàn, tự do lập hội và hội họp… nói chung là tốt hơn cho nhân quyền Việt Nam.
Sửa soạn cho công đoàn tự do
Trên diễn đàn BBC tôi đã từng chia sẻ ý kiến là phong trào công đoàn tại Việt Nam chẳng khác gì những ngọn gió tự phát, thiếu tổ chức và nhanh chóng tàn lụi. Vì thế công đoàn tự do tại Việt Nam gần như chưa có.
Vẫn biết nhà cầm quyền cộng sản luôn kềm tỏa phong trào là lý do khách quan. Nhưng thiếu đường lối, chiến lược để xây dựng được tổ chức xuất phát từ công nhân, phục vụ công nhân, phát triển nhờ công nhân chính là vấn đề những người hoạt động công đoàn cần nhận ra.
Nếu tình trạng vẫn tiếp tục thì mọi Hiệp Định thương mãi sẽ chẳng mang lại mấy lợi ích thiết thực cho tầng lớp công nhân và công đoàn cũng chỉ là biến dạng của công đoàn nhà nước hiện nay.
Xin mời bạn đọc xem lại hai bài viết “Cần nhận định đúng về đình công” và “Công Đoàn Việt Nam con đường chưa khai phá”
Xã hội dân sự đã và đang chuyển biến
Chẳng khác gì sinh hoạt công đoàn tự do các tổ chức mệnh danh là tổ chức xã hội dân sự mà nhà báo Phạm Chí Dũng nhắc đến vừa ít, vừa thiếu tổ chức, thiếu sinh hoạt và đang tự cô lập.
Thực tế trong vòng 20 năm trở lại đây tại Việt Nam đã hình thành một xã hội dân sự với thật nhiều tổ chức hoạt động công khai.
Các tổ chức dân sự gồm tổ chức tôn giáo, hướng đạo, đồng hương, từ thiện, môi trường, nghiên cứu, các câu lạc bộ, các nhóm thân hữu. Họ đều là những tổ chức vô vụ lợi với những mục đích khác nhau.
Các tổ chức này sẽ càng ngày càng mở rộng và thoát dần sự kiểm soát của nhà cầm quyền cộng sản. Xin đọc bài “Đừng vội phê phán mọi tổ chức dân sự” để nắm thêm chi tiết
Nhân Quyền Việt Nam nhìn chung
Để giữ vững thể chế, nhà cầm quyền cộng sản thường xuyên và liên tục gia tăng đàn áp thành phần hoạt động xã hội.
Nhưng vì nhân quyền là giá trị chung cho toàn nhân loại, các quốc gia như Hoa Kỳ, Úc, Liên Minh Âu Châu có trách nhiệm thường xuyên nhắc nhở nhà cầm quyền Hà Nội.
Và để việc nhắc nhở nhà cầm quyền Hà Nội họ không chỉ dùng các hiệp định thương mãi, họ dùng mọi phương tiện có thể có được như ngoại giao, viện trợ, quân sự, giáo dục,…
Về nhân quyền cho Việt Nam rất có thể chính phủ của ông Trump sẽ cứng rắn hơn các chính phủ Hoa Kỳ trước đây. Ông cũng sẽ không để nhà cầm quyền cộng sản lợi dụng nhân quyền như một phương tiện mua bán, đổ chác tù nhân lương tâm.
Kết
Khi Tổng Thống Obama sang thăm Việt Nam ông nhắc nhở chúng ta chuyện Việt Nam là của người Việt.
Tổng Thống Trump gởi một tín hiệu mạnh mẽ và rõ ràng hơn người Mỹ phải lo cho người Mỹ và người Mỹ sẽ thương lượng với người Việt một cách công bằng và bình đẳng hơn.
Nói chung nhân quyền bao gồm các quyền hoạt động công đoàn, hoạt động dân sự không do ai ban cho chúng ta, mà phải qua sự bền bỉ vừa đấu tranh, vừa học tập, vừa thực tập mới có thể có được.
Khi chúng ta chưa nhận định đúng vấn đề, chưa có được đường lối, chiến lược để hoạt động đúng đắn thì đừng vội mong chờ nhân quyền được tốt hơn qua bất cứ Hiệp Định nào.
Melbourne, Úc Đại Lợi
26/01/2017
Nguyễn Quang Duy
(Tác giả gửi đăng)
NÓI VỀ GIAI CẤP VÀ XÃ HỘI
Xã hội loài người chính yếu nhất vẫn phải là xã hội dân sự. Xã hội dân sự đó được cấu tạo bởi như giai cấp đều là những giai cấp nghề nghiệp. Vì xã hội luôn luôn cần đến nghề nghiệp của mỗi người. Chính những nghề nghiệp đó nuôi sống và phục vụ mọi nhu cầu cần thiết nhất của xã hội về mọi phương diện.
Ngay từ ngày xa xưa, xã hội Việt Nam thời cổ đã định hình được bốn giai cấp nền tảng là sĩ nông công thương. Vì đó là xã hội trọng sĩ. Nhưng ngày nay thời hiện đại, kinh tế trở nên ý nghĩa quan trọng nhất, do vậy giai cấp nông dân và giai cấp công nhân trở nên phổ biến và nổi bật nhất. Nhưng đó là cái căn cơ của xã hội. Còn thật ra phát triển công thương vẫn luôn là mặt nổi hay chìa khóa phát triển hàng đầu của mọi xã hội hiện đại. Công nghiệp đi song hành với thương nghiệp, cái này hỗ trợ và dẫn dắt cái kia.
Như vậy nghiệp đoàn nông dân tự do và nghiệp đoàn công nhân tự do quả thật không thể thiếu trong một xã hội dân sự hiện đại. Bởi vì có hai nghiệp đoàn đó hoạt động tự chủ độc lập, quyền lợi của nông dân và công nhân mới thật sự được bảo đảm. Có nghĩa nông nghiệp và công nghiệp là hai thành phần chủ yếu của xã hội, nên hai giai cấp đó phải có quyền tự chủ thật sự, không tuyệt đối phụ thuộc vào nhà nước, cho dù nhà nước nào cũng vậy. Họ phải có quyền tự do bầu cử ra người đại diện hay lãnh đạo giai cấp họ một cách lành mạnh và hiệu quả, không bị bất kỳ áp lưc hay chi phối nào bên ngoài, đó mới là ý nghĩa công đoàn giá trị thật sự. Tất nhiên trong xã hội dân sự cũng phải có những công đoàn khác, hoạt động giống kiểu như thế nhằm bảo vệ mọi nghề nghiệp cá nhân theo các diện khác. Nền tảng của xã hội dân sự là nền tảng kinh tế và nền tảng văn hóa xã hội song hành nhau là như thế.
Trong khi đó nhà nước thật ra chỉ là tập hợp mang ý nghĩa chính trị chung nhất hay bao quát nhất. Vai trò và ý nghĩa của nhà nước chủ yếu là vai trò điều phối mà không phải chỉ kiểu vai trò chỉ đạo chỉ tay năm ngón tuyệt đối. Nhà nước có ba bộ phận chính là bộ phận chính trị, bộ phận hành chánh, và bộ phận công chức. Trong đó bộ phận chính trị là bộ phận đương quyền hay cầm quyền, bộ phận hành chánh là guồng máy điều hành, quản lý. Đội ngũ công chức đều chỉ là bộ phận công nhân thuần túy như mọi loại công nhân khác của xã hội.
Đương nhiên bộ phận cầm quyền không tự nó có quyền kiểu trên trời rớt xuống theo cách độc tài, nhưng phải do dân bầu trực tiếp lên người lãnh đạo tối cao của mình, đó là mọi thể chế dân chủ tự do hiện đại trên thế giới. Nhà nước kiểu đó không có loại ý thức hệ giả tạo riêng biệt nào mà chỉ có ý thức hệ duy nhất là ý thức hệ dân tộc, khoa học, và dân chủ tự do thật sự.
Điều đó hoàn toàn trái với mọi nhà nước kiểu cộng sản mác xít. Bởi trong nhà nước kiểu mác xít chỉ có nguyên tắc độc nhất là đảng cộng sản mác xít cầm quyền lãnh đạo, không cần ai bầu nó lên hết mà nó chỉ nhân danh ý thức hệ mác xít và chủ nghĩa Mác để lãnh đạo nhà nước, lèo lái xã hội toàn diện cũng như mọi công đoàn nghề nghiệp hay toàn xã hội dân sự khách quan cũng đều phải được gom vào duy chỉ trong thị hiếu chủ quan đó.
Đấy tính cách khác nhau giữa xã hội dân sự và giai cấp dân sự là như thế. Sự khác nhau giữa xã hội dân chủ tự do khách quan và xã hội chủ quan độc tài cũng là như thế. Sự khác nhau giữa khoa học xác đáng và ý thức hệ mù mờ mơ hồ cũng như thế. Sự khác nhau giữa dân quyền nhân quyền và quyền của duy người lãnh đạo hay cầm quyền độc tôn tự phong mình lên cũng như thế. Hay nói chung sự khác nhau giữa nguyên tắc tự do dân chủ khách quan tự nhiên của xã hội và ý nghĩa độc tài của một số người tự xưng cầm quyền trong xã hội hay cầm quyền đối với xã hội cũng chỉ là như thế.
THƯỢNG NGÀN
(02/02/17)
“Tóm lại, một hiệp định song phương giữ Hoa Kỳ và Việt Nam nếu được ký kết sẽ rất cụ thể để có thể kiểm soát một cách có hiệu quả các điều khoản về công đoàn, tự do lập hội và hội họp… nói chung là tốt hơn cho nhân quyền Việt Nam. (Nguyễn Quang Duy)
Trump sẽ ký song phương với nhiều nước thay cho TPP chung với 12 nước, nghĩa là chỉ “hai ta” trao đổi trực tiếp với nhau, không có kẻ thứ ba xen vào, sẽ công bằng hơn, và đương nhiên điều kiện trao đổi sẽ được nêu lên rõ ràng và cụ thể mà khi anh đã ký thì bắt buộc anh phải theo đúng đó mà thi hành. Chắc chắn là quyền lợi người công nhân sẽ được bảo vệ tốt hơn, kể cả về mặt nhân sinh và nhân quyền, khó viện lý do để ăn gian hoặc tráo trở được. Nói tóm lại là có luật lệ kiểm soát hẳn hòi, nếu anh vi phạm Mỹ sẽ chế tài là anh…chết.
nv
Lập-luận của Nguyễn Quang Duy nghe xuôi tai hơn lập-luận của Phạm Chí Dũng.
Mon hang ma Viet-Nam thuong dat gia va lam mon hang de trao doi voi My, da bi e roi ! Ong Trump se
khong mac muu nua dau ! Nguoi dan cua cac nguoi ,cac nguoi muon bat, muon giet bao nhieu thay ke !
Neu VN co du nha giam , co com gao ( an don ) cho hang trieu nguoi, thi cu bat …My se khong quan tam
dau ? Vi,do la chuyen cua V.N ! Vay la CSVN pha san roi ? Se khong bat them nua dau ?