WordPress database error: [Expression #1 of ORDER BY clause is not in GROUP BY clause and contains nonaggregated column 'oldsite_dcvwp.wp_posts.post_date' which is not functionally dependent on columns in GROUP BY clause; this is incompatible with sql_mode=only_full_group_by]
SELECT YEAR(post_date) AS `year`, MONTH(post_date) AS `month`, count(ID) as posts FROM wp_posts WHERE post_type = 'post' AND post_status = 'publish' GROUP BY YEAR(post_date), MONTH(post_date) ORDER BY post_date DESC

 
|

Một bài hịch liên quan đến hai nhà văn Yêu Nước: Nguyễn Đình Chiểu và Trương Vĩnh Ký

Trương Vĩnh Ký. Ảnh Conggiao.info

Trương Vĩnh Ký. Ảnh Conggiao.info

Ở trong nước mấy chục năm nay người ta không chứng minh, chỉ đề quyết rằng Trương Vĩnh Ký (TVK) là người theo Tây, ông làm công chức cho Tây (thông dịch viên, thầy giáo trường Thông Ngôn..), làm quan trong triều đình Việt Nam nhưng dưới sự điều khiển của Tây… Vậy thì TVK phải bị xổ toẹt ra khỏi danh sách danh nhân Việt Nam bằng mọi cách.

Kết tội ông là tạo nên Cái Oan Thế Kỷ.

Ta chỉ cần dựa trên một vài bài văn mà TVK cho đăng trên nguyệt san giáo dục Thông Loại Khóa Trình (Miscellanées) do ông chủ trương để thấy rằng ông không ưa Tây. Cái khó là dưới sự kềm kẹp và nhiều mũi dùi chăm chăm vào mình, ông TVK phải rất cẩn thận nên sự chống đối đó cũng hơi khó thấy. Khó thấy nhưng ta cũng tìm được.

Trong Thông Loại Khóa Trình ông đăng bài Vè Nằm Giỏ nói về sự cực khổ của người dân phải chịu trong việc canh phòng. Dưới thời Pháp thuộc nói về chuyện khổ của dân thì chắc chắn là không ưa người Pháp rồi.

Cũng trong Thông Loại Khóa Trình, bài HỊCH CON MUỖI (Miscellanées số 8 tháng 12-1888) ông đăng một bài mà ai ai đọc qua cũng biết rằng đó là ám chỉ người Pháp với sự xấu xa và lòng tham lam của thực dân được mô tả một cách khéo léo.

Ông TVK không cho biết tác giả- ai dám xưng mình là tác giả một bài có thể chết người như vậy – Khi sửa soạn đăng bài nầy trên tờ báo của mình, chắc ông TVK muốn giữ sự an toàn cho tác giả lúc đó còn sống.

Giả thuyết mà ta có thể tin tưởng nhứt: Nguyễn Đình Chiểu (NĐC) chính là tác giả bài Hịch Con Muỗi vì Nguyễn Đình Chiểu, mới mất vài tháng trước, đã là tác giả nhiều bài văn tế lộ ra rõ ràng lòng yêu nước của ông.

Vấn đề đặt ra là tại sao những bài khác có tên tác giả mà bài Hịch Con Muỗi lại không. Thưa vì khi TVK sửa soạn in bài nầy trên Thông Loại Khóa Trình thì NĐC còn sống.

Tác giả lấy con vật làm hại người để ám chỉ người Pháp lúc đó.

Và người chủ trương tờ báo cho đăng bài nầy trong lúc người Pháp quá mạnh trên đất nước Việt (1888) quả là người can đảm với lòng yêu nước không thể nghi ngờ gì được.

Điều đáng ghi nhận là bài Hịch Con Muỗi nầy sau đó được một nhà Nho viết lại cùng ý – vẫn trách con muỗi để ngụ ý chống Pháp – nhưng bỏ đi những điển tích bác học vốn khó hiểu và khó phổ biến. Bài Phú nầy bằng chữ Nôm chúng tôi sẽ giới thiệu trong một ngày gần đây.

(NVS, Victorville, CA, cuối tháng Giêng năm con gà 2017)

————————————————–

HỊCH CON MUỖI

Tượng mắng:

Thật loài rất mọn, Quả giống nhỏ nhoi.

Ngày thì ở bụi ở bờ, Tối lại dạo làng dạo xóm.

Tụ côn đồ chi phỉ loại, Tùng ác đảng chi gian manh.

Âm mưu toan hại người lành, Độc kế cắn châm kẻ khó.

No bụng chẳng thương con trẻ nhỏ, Cành hông nào đoái đứa dân nghèo.

Trường giáo đạo thánh nhơn đương bình câu tứ đức, lúng lính vô chích áo học trò.

Cửa thiền môn hòa thượng đương tập giảng chúng sanh, rình mò vô châm đầu thầy sãi.

Sanh trong nước sao ngươi khuấy nước, Ở dưới trời lại hại con trời.

Nơi cung viện chỗ trong cấm địa, Dám vào ve vản ngày đêm.

Trên lầu đài thật chốn phép nghiêm, Mà tới xông pha năm tháng.

Hoa chỉ xuân phong chẳng ngán, Hồng nhan má phấn không kinh.

Trên bệ phụng còn khi lăng thánh thượng, Xao xiếng trước ngai rồng.

Dưới sân chầu vượt lễ đình thần, Vãn ve nơi mảng hạt.

Chốn kinh kì là chỗ đế vương, Trong cung điện là nơi phi hậu.

Rất đỗi lầu son các tía, Chẳng sợ phép lịnh nghiêm

Huống chi trướng phụng màn loan, Đi làm loạn ô quốc thể.

Chẳng có thương người vì nước tôi ngay, Chốn phong trần nằm giá khóc măng.

Làm cho đau ốm anh hùng, Làm cho gầy mòn tướng sĩ.

Vạn vật của giống sanh tạo hóa, Còn chẳng sợ phép thiên đình

Con dân thật xích tử quốc gia, Đà không kính trong vương thổ

Chữ rằng quốc pháp nan dong, Có chữ luật hình bất miễn

Tội gã chép nam sơn đà chẳng hết, Nhơ ngươi rửa bắc hải cũng không cùng

Nay luật nghị đốt loại sanh lòng độc dữ, Đặng răn người cải ác tùng tân

Nay án ra trừ kẻ ngoan hung biến dạ, Đặng giải kẻ khử tà qui chánh

Rao tam quân lãnh mạng, Phủ tướng sĩ lịnh truyền.

Đuốc Đơn Điền soi thấu u thâm, Đốt loài cho tận tuyệt.

Lửa Thoại Thị soi cùng yếu lộ, Diệt đảng chẳng tái sanh.

Hịch tống ra rao khắp hương lân, Ấn phát chạy thông trong lê thứ.

Sao cho biết:

Thuận thiên giả hảo, Nghịch thiên giả vong

Lấy vật nọ khuyên răn, Để truyền trong thiên hạ.

(Nguyễn Văn Sâm, soạn theo bản của TVK với những sửa đổi chánh tả, cách trình bày và sai lầm đánh máy…)

Nguyễn Văn Sâm

3 Phản hồi cho “Một bài hịch liên quan đến hai nhà văn Yêu Nước: Nguyễn Đình Chiểu và Trương Vĩnh Ký”

  1. Austin says:

    Kính gửi bác Nguyễn văn Sâm.
    Tôi chỉ là một kẻ hậu bối. Nhân đọc bài viết rất thú vị của bác tôi có một vài suy nghĩ và mạn phép được trình bày và mong bác cho ý kiến.
    1.Theo các tài liệu sau
    https://vi.wikipedia.org/wiki/Nguy%E1%BB%85n_%C4%90%C3%ACnh_Chi%E1%BB%83u

    http://tailieu.vn/doc/-thong-loai-khoa-trinh-chuyen-san-van-hoa-giao-duc-dau-tien-o-viet-nam-2-712131.html

    Có những chi tiết đáng chú ý sau:
    - Nguyễn Đình Chiểu (NĐC) mất ngày 3/7/1988.
    - Tờ báo Thông Loại Khóa trình này chỉ “chập choạng” sau hai số đầu tiên và từ số 3 (tháng 7/1988) thì rất đều đặn.
    – ”Từ số đầu đến số 5, các bài đều không ghi tên tác giả, nhưng theo lời “Bảo” (lời tòa soạn, chủ bút) ở số 1 thì có thể xem tất cả các bài ấy đều của Trương Vĩnh Ký viết. Từ số 6 trở đi bắt đầu có thêm một vài bài diễn Nôm của Trương Minh Ký làm để giải nghĩa các câu”.
    - “Từ số 7 trở đi còn có bổ sung thêm một số cây bút khác như Léon Trương Vĩnh Viết, Trần Chánh Chiếu, Antoire Trần Hữu Hạnh, Nguyễn Khắc Huề (Hòa)…”

    2. Các câu hỏi của tôi ( nếu có xúc phạm các bậc tiền bối thì xin bỏ qua) là:
    - Có thể tờ báo của TVK ngày đó phải mất nhiều thời gian để chuẩn bị. Theo giả thuyết của bác thì “ ông TVK muốn giữ sự an toàn cho tác giả lúc đó còn sống” nên khi chuẩn bị đăng đã không đề tên tác giả là NĐC. Nhưng chẳng lẽ 5 tháng sau từ khi NĐC mất (tháng 7/1988) đến khi số báo 8 ra mắt (tháng 12/1988) thì TVK vẫn không muốn ( hay không thể) đề tên tác giả vào bài hịch?
    - Trong tờ báo số 8, có những bài báo nào không đề tên tác giả ( hay chỉ duy nhất bài Hịch Con Muỗi là không có tên tác giả)? Từ số 6 trở đi những bài của TVK có ghi tên tác giả không hay vẫn không đề tên tác giả ?
    - Một giả thuyết (của riêng tôi) được nêu ra là : Ngay từ số 1 “Bảo” ( Lời tòa soạn, chủ bút báo ) đã cho độc giả biết những bài không ghi tên tác giả đều của TVK và từ số 7 mới có ghi thêm tên tác giả khác. Như vậy, phải chăng TVK muốn người đọc hiểu ngầm rằng bài hịch Con Muỗi này là của ông (TVK). Tôi không dám kết luận xa hơn về ý đồ này của TVK và xin dành cho bác và các nhà nghiên cứu khác trả lời.
    Trân trọng cám ơn bác.

  2. Dao Cong Khai says:

    Phan Chu Trinh cũng có 1 bài thơ con muỗi:
    “Mình thì ngăn ngắn cẳng thì dài,
    Nho nhỏ nhưng mà chẳng sợ ai.

    Ăn người rồi lại nói bên tai.”

    Tôi không nhớ hết.

    Vấn đề học giả Trương Vĩnh Ký thì trong chương trình Văn Học dưới thời VNCH chúng tôi được học hiểu đầy đủ, ông ta là cầu nối từ văn học chữ nôm sang văn học chữ Quốc Ngữ vì ông ta là người đầu tiên sáng tác văn chương VN bằng chữ quốc ngữ; nhưng VC thì cố bưng bít và bóp méo, bôi nhọ học giả Trương Vĩnh Ký là vì ông ta là người công giáo. Kể cả những nhóm bảo thủ, phong kiến cực đoan như là hậu duệ của đám “Bình Tây Sát Tả”, dư đảng của những nhóm Văn Thân thời Cần Vương… họ đều bôi nhọ học giả Trương Vĩnh Ký. họ bôi nhọ cả anh hùng Phan Thanh Giản.

  3. Ngụy-yến says:

    Xin chỉnh: hia chữ đầu phải là “tượng mảng” nghĩa là “phỏng nghe” chứ không phải “tượng mắng” ghi trong bài.

Leave a Reply to Dao Cong Khai