Dưới núi Vô Tích uống rượu với Kiều Phong

Nếu bạn đi đây đi đó thật nhiều như tôi, nhiều lúc bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi và chỉ muốn về trong một căn lều, ngồi yên dưới mái hiên nhà, nhìn ra sông núi, cây vườn, và ở thế hệ chúng tôi, thú vị nhất là đọc lại một đoạn truyện kiếm hiệp Kim Dung.  Đọc truyện chưởng, như thế hệ trước 75 thường hay nói, cho ta cái cảm tưởng như là tìm lại một quá khứ đầy hương vị cho trí tưởng tượng đến một thế giới mà ở đó, con người và xã hội có một số những luật chơi, hay là luật giang hồ, khác hẳn với con người và xã hội thời nay.  Các tay kiếm sĩ, đạo sĩ, giang hồ, ma đạo đều hành hoạt trong một không gian như ảo, như thực – và cái điều hay nhất là không ai có vẻ bận tâm gì đến chuyện kinh tế, cơm áo cá nhân.  Chuyện kiếm hiệp là chuyện thần tiên cho người lớn mà không ai ở miền Nam trước đây, một khi đã đọc Kim Dung, mà không say mê cho đến suốt cả cuộc đời.

Trong mỗi tập truyện Kim Dung, đều có những đoạn chuyện kể thật tuyệt vời mà tác giả dàn dựng một cốt lõi sự kiện làm cho người đọc bị lôi cuốn vào một sự tưởng tượng tối đa thành ra một cuốn phim nội tại cho đầu óc của mình.  Ví dụ, trong tập Lục Mạch Thần Kiếm, tập Một, Kim Dung kể chuyện khi Đoàn Dự, thái tử nước Đại Lý, bị thất tình với Vương Ngọc Yến (sau này dịch lại là Vương Ngữ Yên) ở Thinh Hương Tịnh Xá ở khu vực Cô Tô Mộ Dung, chèo thuyền ra đi suốt đêm, đến sáng ra thì thuyền ghé vào thành Vô Tích.  Đoạn này viết,

“Vừa tới ngã ba đuờng phố, thì một toà tửu lầu cao ngất đứng sững ngay trước mắt chàng.  Cái biển ba chữ vàng “Tùng Hạc Lầu” treo trong tiệm lâu ngày bị khói bám đen kít, nhưng chữ vàng vẫn còn lóng lánh.  Mùi rượu thịt từ trong tiệm đưa ra, tiếng dao bằm trong bếp, tiếng tửu bảo gọi nhau nhộn cả lên.  Đoàn Dự lên lầu, gọi tửu bảo lấy cho một bình rượu và mấy món nhắm.  Chàng ngồi vào chiếc bàn kê  ngoài hiên, rót rượu uống một mình, cảm thấy nỗi thê lương cô quạnh nặng chĩu trên đầu, bất giác buông một tiếng thở dài não nuột.   Tiếng thở dài chưa dứt, một đại hán ngồi đầu mé tây, hai mắt sáng như điện, quay lại nhìn chàng hai lần.  Đoàn Dự cũng nhìn gã thì thấy người này thân thể cao lớn, trạc ngoài ba mươi tuổi, mặc áo vải màu tro, phục sức có vẻ sơ sài mộc mạc, mặt vuông chữ điền, tướng mạo tuy không tuấn tú, nhưng oai phong lẫm liệt.  Đoàn Dự lẩm bẩm khen thầm, ‘Người này trông oai gớm, có lẽ là một kẻ sĩ khẳng khái đất Yên, Triệu.  Bất luận Giang Nam hay Đại Lý đều không có nhân vật thế này.’  Trên bàn trước mặt đại hán đặt một mâm thịt bò chín, một bát canh lớn, một hồ rượu to, ngoài ra không có gì khác nữa.  Thấy thế chàng biết gã là người ăn uống tự nhiên, phóng lãng.”

Lão đại hán đó là Kiều Phong, chưởng môn của Cái Bang Hội, một nhân vật kỳ lạ của tập truyện Lục Mạch Thần Kiếm.  Kế tiếp, Kiều Phong mời Đoàn Dự đến ngồi chung bàn.  Hai bên thi nhau uống rượu.  Đoàn Dự nhờ vào phép chưởng bí truyền Lục Mạch Thần Kiếm mà cho rượu tiết ra ngón tay nên uống hoài không say.  Uống xong, hai người ra ngoài chạy đua.  Và sau đó là liên tục những chuyện ân oán giang hồ, gió tanh mưa máu, liên tục xảy ra, suốt cả hơn 2400 trang sách chữ nhỏ.   Mỗi lần đọc đến đoạn trên, không biết là bao nhiêu lần, có thể hàng trăm lần rồi, mà tôi vẫn lấy lòng mình trổi lên một cơn sóng lòng, muốn tìm về một quán ăn giang hồ nào đó ở Việt Nam, ngồi bên lan can, nhìn ra đường phố náo nhiệt, kêu một dĩa thịt heo rừng luộc thật to, một bình rượu đế Kim Long hâm nóng, một bát uống rượu lớn, một mình nốc từng chén cay xè, nhắm từng miếng thịt lớn chắm nước mắm ớt thật cay, say men choáng váng.  Uống say xong, kéo anh em anh hùng nghĩa khí đi ra ngoài bìa rừng đấu chưởng, đánh kiếm.  Hay là tưởng tượng đến cảnh một mình ngồi bên ven rừng trong một đêm tuyết phủ, sau cả ngày đường trên yên ngựa vượt sông núi, uống rượu nóng, nhìn tuyết rơi, suy nghĩ đến chuyện ân oán giang hồ.  Ha! Đời thật là hứng thú, thi vị.

Các bạn có thưởng thức được chuyện đó không?  Đây là chuyện của một cõi sống không lo về vấn đề chất béo trong máu, hay là tiền bạc, hóa đơn, vợ con, người thân, công ăn, việc làm.  Ngay cả bệnh tật, cái chết cũng không lo.  Những anh hùng kiếm hiệp chỉ biết đến chuyện đạo nghĩa giang hồ và tìm cái chết cho xứng đáng với tên tuổi của mình.  Mọi chuyện khác đều không quan trọng.  Để tôi nhắc thêm một đoạn khác.  Trong Tiếu Ngạo Giang Hồ, một tuyệt tác khác của Kim Dung, khi nhân vật giang hồ, lãng tử, đa tình, đa tài Lệnh Hồ Xung, đang nằm dưỡng thương với ni cô Nghi Lâm ở một khu sơn dã.  Nghi Lâm thầm yêu Hồ Xung, và niệm Phật “như năn nỉ” để cầu nguyện cho Hồ Xung chóng bình phục:

“Lệnh Hồ Xung chớt nhả với hết thảy mọi người, trừ phi đối với sư phụ mẫu.  Lúc này gã thấy Nghi Lâm tận thành niệm Phật giải nạn cho mình thì bầu nhiệt huyết sôi lên và trong mắt gã thấy toàn thân Nghi Lâm phát ra ánh sáng khả kính.  Nghi Lâm niệm kinh thanh âm mỗi lúc một êm dịu, tưởng chừng như trong tay nàng có cầm một cành dương thật sự vẩy nước nhiệm mầu cứu khổ cứu nạn của Bạch Y Đại Sĩ.  Mỗi câu niệm Quan Thế Âm Bồ Tát là một lời thỉnh nguyện chân thành.  Lệnh Hồ Xung thấy trong lòng vừa cảm kích vừa được an ủi, bất giác nhiệt độ lui dần.  Tiếng niệm kinh ôn hòa đưa gã vào cõi mộng.” Đến đây, Kim Dung chuyển khung cảnh câu chuyện:  “Nơi khu sơn dã nầy yên tĩnh, nhưng trong lư phủ ở Hành Sơn, quần hùng tụ hội vừa diễn ra một trường khoa kiếm giương cung, một trận gió tanh mưa máu, một phen rồng tranh, hổ đấu.”  Tiếp theo là một màn giết chóc, tranh tài, lý sự về chánh tà, máu me vung vãi suốt cả mấy chục trang, đưa người đọc vào một câu chuyện ly kỳ về thế giới giang hồ của Trung Hoa thời kiếm hiệp trong suốt sáu bộ sách liên tục.  Mỗi lần đọc lại đoạn này là tôi mất luôn cả ngày đọc kiếm hiệp, không bỏ sách xuống được, cứ đi vào cõi tưởng tượng, sống lại cái thế giới mà phim Tàu ngày nay tôi không hề thỏa mãn được.

Truyện kiếm hiệp Kim Dung nay đang trở lại ào ạt ở Việt Nam.  Mỗi lần tôi về Sài gòn đều đi uống rượu với các bạn bè trên vỉa hè náo nhiệt.  Hào hứng lắm là với một người bạn Nam kỳ có tên là Dương Ngọc Dũng, mà tôi hay so sánh với Kiều Phong.  Dũng có thân hình to lớn, dân gốc hình như là Vĩnh Long, thuần chất Nam bộ, dáng điệu ngang tàng, ăn nói oang oang, uống rượu, bia như hảo hớn giang hồ.  Anh nguyên là sĩ quan công an chính trị, sau đi học triết ở Harvard và Boston.  Tôi quen được Dũng khi tôi chủ trương tập san Triết mười năm trước, khi Dũng còn học ở Harvard, và đang làm luận án tiến sĩ.  Dũng viết thư cho tòa soạn chỉ trích tôi.  Tôi đăng lên trang đầu.  Dũng cũng rất dị ứng với nhóm Giao Điểm, mà tôi là một thân hữu thỉnh thoảng có viết bài cho nhóm này.  Nhưng không sao cả.  Chuyện tư tưởng, chính kiến bỏ qua một bên.  Trong cuốn sách gần đây ở Việt Nam, “Đường Vào Triết Học,” Dũng cũng nhắc đến tên tôi cùng với Phạm Công Thiện.  Sau này hai đứa tôi trở nên bạn hữu.  Dũng bây giờ là giáo sư triết ở Đại học Nhân Văn Tp Hồ Chí Minh, viết rất nhiều sách, báo.  Nhưng tôi thích nhất các bài viết của Dũng là về truyện kiếm hiệp Kim Dung.  Mỗi lần gặp nhau là chúng tôi kêu một nhóm triết học, từ Bùi Văn Nam Sơn, Ngô Văn Tao, Lê Tuấn Huy, Trương Thái Dzu, đến nhóm lãnh đạo công ty văn hóa Phương Nam, uống bia, rượu say mèm.  Tôi vẫn hỏi là sao mà Dũng có thể viết lách được với số rượu bia hàng chục tấn vào cơ thể như rứa.  Anh ta cười ha hả.  Tôi thích cái phong cách giang hồ, ngang ngược, hảo hớn, thành thật, thẳng thắn, kiểu Nam kỳ quốc của Dũng.  Uống rượu với Dũng, bàn chuyện triết học, với một kiến thức uyên bác, và có một trí nhớ lạ lùng, tôi thích không thể tả.  Nó giống được như luyện kiếm với một cao thủ hơn mình xa.  Mỗi lần uống rượu với Dương Ngọc Dũng là một lần đầy cảm hứng giang hồ.   Tôi ngờ ngợ thấy mình như là Đoàn Dự, đôi khi thấy mình như là Mộ Dung Phục – tôi tưởng tượng về mình một cách cao ngạo, tự đắc kiểu trẻ con vậy mà.  Còn Dũng là Kiều Phong, hay là lệnh Hồ Xung, con người đa tình, đa tài, không biết sợ trời, sợ đất, ngang ngược, hào khí, không câu nệ chi cả.  Phải về Việt Nam, tôi mới có dịp được uống rượu say những con người như vậy.  Có phải vì xã hội ta bây giờ nó cũng bàng bạc như không khí giang hồ kiếm hiệp thời của Tiếu Ngạo Giang Hồ?  Chắc là vậy.  Rừng nào cọp ấy; sông nào thì cá sẽ như rứa đó, quý vị ạ.

Nay thì Dương Ngọc Dũng có xe hơi mới, mỗi lần chở tôi đi nhậu, loay hoay kiếm chỗ đậu xe, không như hồi trước, chạy xe máy hai bánh, giản dị hơn nhiều.  Hắn bây giờ cũng phải chạy sâu (shows) để viết sách kinh doanh, làm thông dịch, dạy thêm giờ – vì lương giáo sư đại học chính thức không đủ chi tiêu theo kiểu Sài Gòn hiện nay.  Anh ta lại bị một cái tai biến mạch máu nhẹ nữa.  May ra chưa can gì.  Tôi muốn nhắn với Dũng là hãy ít ăn nhậu với bạn bè (ngoại trừ với tôi!), để thêm thì giờ mà viết hay dịch những cuốn triết học có chất lượng, bề sâu – như là Bùi Văn Nam Sơn đang làm vậy.  Nhưng chắc là khó.  Dũng là mẫu người Sài Gòn, năng động quá, không còn tâm sức cho chuyện học thuật bền bĩ, kiên nhẫn được.  Tôi nghĩ đến nhân vật Kiều Phong nếu mà không tiếp tục luyện Giáng Long Thập Bát chưởng thì có ngày công lực cũng hao mòn vì phung phí năng lực vào thú vui của đường phố Sài Gòn  – một loại phố thị Vô Tích của thời nay.

Nếu để tôi chọn làm một nhân vật trong kiếm hiệp Kim Dung, tôi sẽ chọn làm Mộ Dung Phục trong Lục Mạch Thần Kiếm, người ngày đêm theo đuổi cơ đồ khơi phục nước Mộ Yên của tổ tiên, chứ không là Kiều Phong, một con người nghĩa khí nhưng với đầy duyên nợ oan nghiệt.  Nhưng tôi muốn Mộ Dung Phục có được cái tấm lòng thành, cái chân chất khẳng khái của Kiều Phong, thêm vào cái lãng mạn rất là con người của Đoàn Dự để hành hoạt trong giang hồ.  Mộ Dung Phục cũng cần phải có thêm một chất tâm khác từ Vi Tiểu Bảo trong Lộc Đỉnh Ký: tấm lòng chung thuỷ với bạn hữu dù bất cứ với giá nào.  Vì thiếu cái đức lớn của trái tim và trí óc hành hiệp mà con người tài hoa ngút trời Mộ Dung đã thất bại bi đát.  Đọc kiếm hiệp có nhiều khi cũng là để nhắc nhở chính mình nuôi mộng lớn và tự hỏi trong mộng lớn ấy mình có đánh mất chính mình hay chưa?  Thôi, mời bạn lên tửu lầu Tùng Hạc cùng tôi chén chú chén em bàn chuyện giang hồ cho dến khi say men, nóng mặt rồi cùng kéo nhau ra bìa rừng đấu chưởng với bọn ma đầu.  Dzô!

© Nguyễn Hữu Liêm