Hội chứng Hậu Thuộc địa

56 Phản hồi cho “Hội chứng Hậu Thuộc địa”

1. mirordor says:

   11/06/2012 at 19:30

   “Giám tỏ ra chăm học, và chỉ biết học, ko thoải mái phóng khoáng”

   Tôi không đọc báo ĐCV thường xuyên (có nhiều websites nên đọc lắm, đọc không xuể!) nên không biết là tên tôi đã được nhắc đền trên ĐCV qua phần phản hồi cho bài “Hội chứng Hậu Thuộc địa” này, cho đến khi một người bạn từ nữa “dưới” của địa cầu nhắn cho tôi là Lão Ngoan Đồng hỏi thăm tôi. Hy vọng là không phải là lối “hỏi thăm sức khoẻ” từ những người không ở trong ngành y khoa, và cũng hy vọng nhũng giòng này tới mắt LNĐ.

   Tôi xin thú thật là măc dù tôi chưa bị lú lẫn vì Alzheimer’s – chưa đủ già – tôi không nhớ ra Lại Mạnh Cường là ai, hay lý do nào tôi được xem như là bạn thân. Bạn thân gì mà lại quên cả bạn – nhất là người bạn mang tên Lão Ngoan Đồng về sau!!! [Nếu làm được xin ĐCV nhắn dùm LMC về cái phản hồi này, xin cám ơn trước]. Viết như thế không có nghĩa là tôi nghi ngờ gì LMC/LNĐ đâu nhá, nhưng vì tôi là người ẩn danh và vô danh, không ai màng đến tôi, trừ có lý do chính đáng. Thôi thì thôi, đôi khi ta cũng phải xuất đầu lộ diện, ít nhất để nhắc bà con rằng vẫn có vài người sống đủ lâu để thành tinh.

   Xin “sửa sai” một chút về lai lịch của tôi. Trường YK Huế “gữi” tôi vào SG không phải để học môn cơ thể bệnh lý học mà để vào môn nephrologie với bs Trần Lữ Y. Bs TL Y bảo tôi nên học pathologie làm căn bản và tôi “ở lỳ’ trong đó luôn. Gặp LMC trong trường hợp nào thì tôi nhớ không ra. Tôi không thoải mái, phóng khoáng như anh bạn DQH thì đúng, nhưng câu viết của LNĐ tạo ấn tượng là tôi có thể chỉ là con mọt sách (phải có lý do gì đó mà LMC xem tôi là bạn thân, phải không?). Tôi chăm học chỉ ví thói quen và nếu không thể chăm thì không nên đi học chuyên khoa. Tôi không phóng khoáng vì a) bản tính trời sinh; b) tôi chỉ phóng khoáng trong môi trường tôi chọn và môi trường đó rất hiếm có ở Sài Gòn (ít nhất dưới mắt tôi). Bốn mươi năm rồi, nghĩ đến tình cảnh quê hương và người đồng hương thời đó vẫn làm người rươm rướm lệ.

   In general, tôi đồng ý với Lão Ngoan Đồng (viết y như thể ý kiến của một người ẩn danh có giá trị gì!) về bài “Hội chứng Hậu Thuộc địa”. Tôi còn có ác cảm ngay từ đầu là khác, không phải vì lập luận, ý kiến trong bài nhưng vì lối hành văn “kỳ quái” của tác giả Tác giả rành Pháp văn nhưng hành văn như một người chưa hề nghe đến grammaire – văn phạm, bao giờ với những câu thiếu chủ từ. Viết thiếu chủ từ có thể làm lối hành vă của ta độc đáo nhưng kết quả tất nhiên lả làm câu văn tối ý.. Đọc những câu thiếu chủ từ đó, độc giả không hiếu ai đang nói/nghĩ/bàn gì. Hy vọng đây không phải là dụng ý của tác giả. Tôi là con mọt sách, nhưng tôi kén chọn loại giấy có chữ nào tôi muốn ăn. Lối hành văn của tác giả làm tôi “đau bụng”.

   Tôi thấm hiểu nỗi khó khăn của sinh viên Việt nam khi thầy giảng bài bằng tiếng ngoại quốc. Mặc dú tôi không học trường “Tây”, tôi có cái may mắn trời cho về khà năng ngoại ngữ, và cái kết quả bất ngờ là rất nhiều bạn học nhờ tôi để hiểu thầy dạy gì vì tôi là một trong những người hiếm hoi đủ sức nghe, ghi, chép, và vẻ trong khi thầy đang thao thao bất tuyệt trên bàng đen bằng tiếng Pháp. Về vấn đề sinh ngữ/chuyển ngữ trong giáo dục, nhất là giáo dục đại học, tôi mong ước rằng ta có thể giảng dạy hoàn toàn bằng Viết ngữ. Mới ngày hôm nay, một cô bạn từ Đức quốc (sống bằng nghề viết/biên tập bài tiếng Việt cho những báo chí y/dược/khoa học) gữi tôi giòng này: “Thế mới biết tiếng Việt mình biến hoá khủng khiếp và thâm thuý không ngôn ngữ nào sánh bằng”. Thế nhưng, theo dõi và liên lạc với những người học y và khoa học quốc nội cho tôi biết rằng hoài bảo vẫn chưa thể thực hiện được. Một lý do (tiềm ẩn) cho vấn đề này là những người chỉ dùng Việt ngữ sẽ bị thất thiệt rất nhiều khi phải giao thiệp với những người chỉ dùng Anh hay Pháp ngữ, hay khi tìm tài liệu không bằng Việt Ngữ. Đề nghị của tôi là cứ tiếp tục tìm thành ngữ Việt để thay thế nhưng chua thêm vào tiếng Anh hay Pháp cho bà con nhờ. Không như NVL viết, đại đa số giáo sư YKHuế – ít nhất trong thời tôi – giảng dạy bằng tiếng Pháp, hay Anh ngữ (các giáo sư người Đức) dù rằng họ nói chuện bằng tiếng Việt ngoài lớp học.

   Xin kể cho người đọc về một cái lợi của xử dụng ngoại ngữ trong mội trường bệnh viện, Có một lần thời nội trú, tôi được thầy giao mổ một “ca” hématocolpos (ứ máu vì màng trinh không có lổ). Nử hộ sinh, thầy và trò, bao quanh sau tôi để nhìn vì loại bệnh này tương đối hiếm và vì sự liên hệ tới tình dục.Một giảng viên nử hộ sinh nhịn không nổi, buột miệng nói: “Anh Giám, anh đang phá trinh cô”. Tôi không quay lại và trả lời; “Parlez Francais, s’il vous plait!”

   Như anh bạn D.Nhật Lệ viết, tôi có dịp trao đổi tư tưởng trên ĐCV một lần vì một bài viết về Phạm Công Thiện, “Giáo sư Phạm Công Thiện qua đời”. LNĐ có thể lục lại bài đó và bài “nhớ đứng chờ ta ở cõi siêu” trên tạp chí Da Màu nếu còn tò mò/ thắc mắc vể người bạn thân gần 40 năm về trước, để xem tối có xứng đáng bắt liên lạc trở lại.

   Đối với tôi, những vấn đề liên hệ đến ngôn ngữ trong đại học Việt Nam có thể được giải thích bằng thành ngữ “conflict of interest”. Khi ta còn bị tham sân si chi phối, nhất khi ta là người “trí thức”, dân ngu khu đen còn khỗ. Đề tài Hội chứng Hậu Thuộc địa có thể đến từ một “phát minh” của những nhà nhân bản học, hay của những nhà hoạt động chính trị với hậu ý, nhưng nó chĩ là một ý nghĩ, một lý thuyết. Sao ta không có một cái nhìn đơn giản và thực tiển hơn về lý do tại sao có người sính ngoại ngữ hay văn hoá ngoại quốc?

   BTW, Lão Ngoan Đồng ơi, tôi có dị ứng với những bài viết với nhiểu ngôn từ ta chưa hề nghe trước 75. Ta có thể dùng nhũng ngôn từ đó với dụng ý đặc biệt, nhưng tôi không hiểu nổi sao bạn có thể dùng “ko” cho chữ không. Bạn là người viết có tài và hiểu rộng, và tôi tin là bạn có nhiều kiến thức về căn bản ngữ học.

   mirordor@gmail.com

   Reply
2. D.Nhật Lệ says:

   19/04/2012 at 05:54

   Trước khi trả lời cho bác sĩ L.M.Cường các câu hỏi ở dưới,xin lỗi tôi phải nói thẳng ra thế này,dù có làm
   mất lòng bác Cường.Bài viết của NVLục,thay vì tìm luận cứ để phê phán,bác LMCường lại chiếm đất của
   bạn đọc nhiều qúa,bằng những chuyện y khoa đi qúa xa chủ đề bài viết là “Hội chứng hậu thuôc địa”.Căn
   bệnh này không chỉ riêng trong lãnh vực y khoa mà còn ở nhiều lãnh vực khác nữa,bác LMC.ạ ! Nhân tôi
   hỏi về Đinh Tiến Lãng,bác Cường lại dẫn tài liệu về Nguyễn Tiến Lãng,làm tôi cũng ngạc nhiên.
   Về nhũng người bác hỏi thì Hà Vũ Trầm đang ở Úc,cách chổ tôi khoảng 25 phút lái xe.Huỳnh K.Giám chính
   là người từng trao đổi với tôi về bài viết liên quan tới Phạm Công Thiện,dưới tên Mirrordor.Khoảng sau
   năm 1970 HKG.du học Mỹ về chuyên khoa tâm thần,vẫn đang ở Mỹ.Còn DQHớn nay cũng ở Mỹ.Cả hai
   đều hành nghề một thời gian ở Mỹ,nay đã về hưu.
   Về bà dược sĩ Hạnh Phước xinh đẹp,sau là vợ bác sĩ Bửu Châu.Có điều bác Cường lộn Bùi Duy Tâm ra
   Phạm Biểu Tâm trường khu Biochemistry,lúc đó gs.PBT.đã thôi khoa trưởng Y khoa SG.và chuyên môn
   của PBT.kông phải về Sinh Hoá như bác kể lầm.
   Riêng về bác sĩ Bùi Minh Đức,từng là thầy tôi về ORL.nhưng phải nói thật là tôi thấy ông thầy về tham dự đại hội Việt Kiều năm 2010 (?),tôi thấy thế nào ấy và tôi không liên lạc gì từ ngày qua Úc.Bác Cường nên nhớ là giúp đỡ âm thầm thì rất đáng cảm phục nhưng Cộng Việt lơị dụng là HỎNG vì chúng có ý đồ gây
   chia rẽ.bằng cách ban thưởng những tờ giấy khen (đáng vất vào sọt rác) hay mời tham dự đại hội vớ vẩn
   như đã nói trên.Chuyện CV.móc nối thầy BMĐ,tôi cũng biết qua trung gian một giáo sư ORL.quốc nội,là đảng viên CV.Người cộng sản thường có thủ đoạn tuyên truyền lôi kéo bằng những liện hệ gia đình,họ
   hàng,nghề nghiệp v.v. ai dễ tính hay ngây thơ thì tưỏng vô thưởng vô phạt nhưng có ý đồ cả đấy !
   Hiện nay,việc tuyên truyền của CV.vẫn không ngưng nghỉ để gây phân hoá cộng đồng người VN.tỵ nạn,
   nếu lơ là mất cảnh giác thì không chừng thế hệ con cháu chúng ta sẽ bị lừa bịp như chúng ta đã bị lừa !
   Trưóc kia bị lừa bịp,chúng ta còn có chổ đểlưu vong nhưng lần này nếu con cháu bị lừa bịp thì đất nước
   ta sẽ rơi vào vòng Bắc thuộc,thậm chí đang bị Bắc thuộc như một vài trí thức trong nước đã tố cáo !
   Trân trọng.

   Reply
   • LÃO NGOAN ĐỒNG says:

     19/04/2012 at 14:13

     Bạn mến,

     Xin trả lời bạn rõ một số điểm chính yếu:

     1/
     Tôi quan niệm vào đây để, trước nhất vui chơi với bà con và bằng hữu, nhằm kết bạn hơn kết thù qua xử dụng con chữ, cho nên tôi ko tranh luận rốt ráo với một số người (nhất là những người cố tình mạ lị tôi bằng mọi cách); thứ hai đào sâu mọi khía cạnh chung quanh một sự kiện hay một số sự kiện.
     Nên nhớ rút kinh nghiệm từ các sự kiện lịch sử, người ta chỉ bàn đến sự việc đó thôi, như bài viết của ông Lục và mọi người bạn loạn, nhưng ko ai để ý kỹ xem thời cuộc quanh đó ra sao, xã hội thới đó với cuộc sống của dân thường thế nào …. Chính vì thế tôi lôi một số nhân vật có thật, là những người làm giáo dục cấp thấp nhất ở thời đó ra chứng minh. Những người mà hạng thường nhân ai cũng có thể gặp, tiếp xúc, nói chuỵện.
     Tôi muốn đưa các bằng chứng sống, ko lý luận dài dòng lôi thôi lý thuyết vớ vẩn, để rồi bàn cãi có logique chăng ? có đúng từ ngữ ko ? Nghĩa là rất hàn lâm (academic), ko cần thiết.

     2/
     NVL đã đưa ra một đề tài quá rộng, bàn luận linh tinh mỗi thứ một tí, để dẫn dắt độc giả vào mê hồn trận, nhằm thuyết phục hơn là dẫn chứng cụ thể. Chẳng hạn, từ chuyển ngữ tiếng Việt, từ lối giáo dục theo Pháp ở trường Y, bla bla bla

     Cái tệ hại của NVL là chỉ trích dẫn những gì có lợi cho luận điệu tuyên truyền của mình. Một số kẻ ko rõ, a dua nói bậy nói bạ, có kẻ còn mạ lị các bậc thức giả, những vị có trách nhiệm giáo dục lẫn các bác sĩ thời trước … (xem bình luận trong diễn đàn DCV Online cách đây đã lâu thì rõ)

     Bất lương nhất ở chỗ NVL lấy tác phẩm của ông Trần Ngọc Ninh, một senior prof nổi tiếng ở nhiều phương diện, và popular trong giới trí thức VN, ra dẫn chứng, nhưng lại cắt vụn, xé nhỏ tác phẩm ,,, đến nỗi ko phản ánh trung thực những gì ông Ninh bố viết.

     Tôi đọc kỹ tác phẩm này, nên nhẩn nha dẫn chứng từng chỗ một. Cũng như từng vạch ra những điểm đúng, điểm cần xét lại khi đọc sách ông thày lớn của tôi. Tôi cần vạch rõ cho mọi người ngoài ngành Y, nhất là những người chưa từng đọc trọn vẹn tác phẩm này biết mặt mạnh mặt yếu của nó ra sao ? Ko phải cái gì của thày Ninh bố viết hay nói là chân lý !

     Nói rõ, một đề tài lớn nhưng bị kẻ tâm địa nhỏ nhen, tài năng kém cõi làm hỏng. Muốn chữa lại ko phải chuyện dễ dàng.
     Vả chăng tôi lúc này mùa xuân vui tươi sau sáu tháng ảm đạm của mùa thu và mùa đông, tôi phải enjoy cuộc đời, ko để lỡ ngày xuân bạn ạ.
     Đồng thời tôi vẫn thưa rõ xưa nay, QUỐC SỰ KHÔNG NÓNG VỘI TRONG GIẢI QUYẾT !

     3/
     Một điều quan trọng tôi cần nói cho bạn rõ, tôi viết góp ý cho số đông, những người ở mọi ngành nghề khác, nhất là thế hệ sinh sau đẻ muộn, lại ở trong nước, đọc được tài liệu của CS, hay do đám CS viết đăng trên internet, như Wikipedia phần tiếng Việt.
     Chính vì thế qua đây, tôi đánh tan luận điệu tuyên truyền của CS hay những kẻ ngu xuẩn không rõ chuyện, kiểu như Nguyễn Văn Lục, viết chửi bới bôi nhọ thời VNCH cũ, không hề động tâm, chỉ cốt thoả mãn cái tôi đáng ghét của y.

     Bạn thấy rõ hệ thống đào tạo thày thuốc nói riêng, hay các tầng lớp có học đến trí thức của thời Tây thực dân đến thời Ta độc lập có những mặt mạnh hơn hẳn so với thời CS, nhưng NVL lại cố tìm bôi đen, đi theo vết xe đổ của các người đi trước. Tức là viết bóp méo lịch sử chỉ vì mục đích phục vụ cho chính trị. Tôi muốn nói rõ chả cứ gì bọn CS, mà phe quốc gia cũng làm thế, trong thời đệ nhất và đệ nhị Cộng hòa.

     Chính vì thế mà tôi mong rằng qua đây mọi người thấy rõ hơn nữa, nhưng sai lầm quá khứ, để chấn chỉnh lại cho đứng đắn hơn, tiếp cận đến sự thật hơn.

     Tôi nói thẳng mà ko sợ mất lòng, chính Phong Uyên và cả bạn cũng rất mù mờ về cách giáo dục Y khoa thời các vị đang học. Tôi đã phải bỏ công sưu tầm và trao đổi rốt ráo với mọi người qua email để nắm vững lịch sử trường Y với các biến động ra sao?
     Tôi có thể tự hào mà rằng, KHÓ MÀ AI QUA MẶT ĐÁNH LỪA TÔI VỀ NÓ !

     [Mở ngoặc đơn, tôi đã không muốn tranh luận trong bài viết của Nguyễn Thanh Giang về tác phẩm Tố quốc Ăn năm của Nguyễn Gia Kiểng. Bởi tôi biết tuyệt đại đa số chưa đọc nó; hay đọc vớ vẩn một số chỗ, nên phê phán rất ư chủ quan. Nhưng cái quan trọng là ông Nguyễn Thanh Giang có chủ ý dùng Kiểng làm bung xung mà đánh Cộng; dùng các phê phán CS của Kiểng để chửi CS. Đó là trò Đoàn Giỏi ngày xưa khéo léo giới thiệu bài viết chửi CS còn dạng bản thảo của cụ Phan Khôi hồi đánh Nhân văn Giai phẩm. Vả chăng mấy kẻ được như Nguyễn Thanh Giang và Nguyễn Gia Kiểng mà lắm kẻ ko ra gì lại phê bình loạn cào cào, chửi như … con chó trong nhà.
     Chỉ cái tựa đề của tác phẩm trên cũng nên bỏ công tìm hiểu bằng sự đọc tác phẩm trên kỹ kỹ một chút. Cũng như cái cách viết gây “choc”, “chọc giận” độc giả, để làm nổi đình nổi đám lên của Kiểng thì cũng nên biết Kiểng vốn thế xưa nay. Chẳng hạn tựa đề “Qũi đạo của chó”, trí thức VN chỉ là đám con cháu của cô Tư Hồng …
     Với Nguyễn Thanh Giang tôi ko rõ lắm, nhưng tôi từng chơi thân và có thời rất ngưỡng mộ Kiểng, nên hiểu rõ rất nhiều về con người Kiểng. Vì thế tôi buồn cười về những luận điệu chụp mũ bừa bãi, với những chửi bới quá đáng, lý luận lố lăng đến lố bịch của một số người chống Cộng cực đoan khi nghe đến cụm từ ngữ “hòa giải hòa hợp dân tộc” mà đánh đồng với sự kết hợp với CS, mà ko nắm rõ nội dung ra sao trong đó. Điều mà Kiểng bàn luận rất nhiều, nhưng vẫn bị bóp méo như thường. Đáng tiếc và đáng buồn).

     4/
     Chuyện giúp nhân đạo VN mỗi người có một cách nhìn và tôi từng tiếp xúc với đủ hạng người ấy. Chẳng hạn như anh Bùi Minh Đức, Tôn Thất Hứa, Nguyễn Công Bằng với hội SAP-VN, của bạn hữu bên Paris (trong đó có hội của bà xã Nguyễn Gia Kiểng …). Và chúng tôi bàn thảo rất rốt ráo trong nhiều năm, trong giới Y hải ngoại, cũng như bạn hữu trong lớp (tranh luận rốt ráo với Bùi Trọng Cường ở Úc hồi họp lớp Hè 1994 ở Mỹ qua báo chí; trong các lần tổ chức họp bạn ở Âu châu, trên Forum của riêng lớp tôi). Sau cùng chúng tôi đã thành lập được Nhóm Thiện Nguyện để hổ trợ cho đồng bào vào lúc cuối đời mình, cũng như hổ trợ tích cực các chương trình khác.
     Tôi còn thảo luận rốt ráo với giáo sư Nguyễn Đăng Hưng ở Bỉ vì anh Hưng đã giúp rất nhiều việc cụ thể ở trong nước, nhằm đào tạo nhân tài cho VN cấp hậu đại học.

     Tôi nghĩ, MÌNH NÊN NHÚNG TAY VÀO LÀM HƠN LÀ ĐỨNG NGOÀI XÉT ĐOÁN NGHIÊM KHẮC VIỆC LÀM CỦA NGƯỜI KHÁC !
     Cũng nên phê phán trong tinh thần đa nguyên, tức TÔN TRỌNG KHÁC BIỆT.
     Đừng đồng phục trong tư tưởng và hành động như CS, bởi cho mình là chân lý, lẽ phải, chính nghĩa bla bla bla. I’m sick of it !

     5/
     Anyway cám ơn những thông tin của bạn về những người quen năm cũ của tôi.
     Có gặp Trầm và Hớn cho tôi gửi lời hỏi thăm và nếu thích liên lạc với tôi qua địa chỉ email
     lmcuongadam@hotmail.com.

     Ciao,
     Lão Ngoan Đồng

     Reply
     • Vũ duy Giang says:

       20/04/2012 at 04:00

       Theo địa chỉ email của LNĐ lmcuongadam@hotmail.com thì Lão ngoan Đồng và Lại mạnh Cường chỉ là MỘT com-sĩ phản hồi dưới 2 tên nhiệu khác nhau?

       Dù sao D.Nhật Lệ đã phản hồi đúng rằng”…bác LMC đã chiếm đất của bạn đọc nhiều quá,bằng những chuyện y khoa đi quá xa chủ đề bài viết là”Hội chứng hậu thuộc địa…”,mặc dầu D.Nhật Lệ cũng là Y sĩ,vì”Riêng BS.BMĐ,từng là THẦY tôi về ORL,nhưng phải nói thật là tôi thấy ông thầy về tham dự đại hội VK năm 2010(?),thì tôi thấy thế nào ấy,và tôi không liên lạc từ ngày qua Úc.”

       Nếu D.Nhật Lệ đọc báo mạng của những kẻ”chống Cộng chết bỏ”chửi rủa ông BMĐ,thì có thể biết là ông này đã trở về VN đã từ lâu,để hỗ trợ đại học Y ở Huế(là nơi ông dậy cả D.Nhật lệ trước 1975?),và mua nhà ở khu Phú Mỹ Hưng(Saigon),để mỗi năm về nghỉ,vả viết sách(loại Tự điển tiếng Huế!),và BMĐ cũng đã được MTTQVN và báo Vietnamnet”Vinh danh”trong đợt 2(2005/06),củng với những trí thức VK khác(có hay không “yêu nước”!?).Tổng cộng khoảng 50 người,trong từ 2004-5,đến 2006/07,trong số đó có GS.Nguyễn đăng Hưng(Bĩ),mà LNĐ viết:”Tôi còn thảo luận rốt ráo(?)với GD.NĐH ở Bỉ,vì anh Hưng đã GIÚP rất nhiều VIỆC CỤ THỂ trong nước(cũng như đa số 50 VK được”Vinh Danh)nhằm đào tạo nhân tài cho VN cấp hậu đại học”

       Trở lại với còm-sĩ”LNĐ,tức LMC” đã phản hồi quen BIẾT rất rộng,lớn,không những trong Y giới,mà còn lan ra cả”hội SAP-VN của bạn hữu bên Paris(trong đó có hội của BÀ Xà Nguyễn gia Kiểng…)…Sau cùng chúng tôi đã thành lập đươc nhóm Thiện Nguyện để hỗ trợ cho đồng bào vào lúc CUỐI ĐỜI mình,cũng như hỗ trợ tích cực các chương trình khác”(?).Nhưng còm-sĩ có biết là ở Paris, người VN thường chế nhạo nhóm Nguyễn cây Kiểng thông loạn”gossips (commerages),cũng là nhờ”ăn nằm với tổ quốc” không?!

       VN có câu”Chọn bạn mà chơi”theo chất lượng thay vì số lượng,cũng như”Chọn đề tài,mà phản hồi cho đúng”,chớ đừng”chiếm đất của bạn đọc nhiều quá nữa” !
     • D.Nhật Lệ says:

       20/04/2012 at 17:35

       Đến nay bác mới biết LMC.và LNĐ.là một thì trễ qúa.
       Bác Cường này có thói quen xấu không bỏ được là
       lúc nào cũng ‘dạy đời’ người khác.
       Đồng ý là tôn trọng sự khác biệt nhưng tôn trọng khác
       biệt không có nghĩa ủng hộ người thiên cộng (có bằng
       chứng).Nói ra vậy có khác nào đi ngược lại lập trường
       chống cộng,đấu tranh cho dân chủ lâu nay của mình,có
       phải không bác Cường ?
       Lại nữa,bác Cường dùng chữ Y để gọi NVLục thì bác
       chứng tỏ chẳng tôn trọng gì sự khác biệt cả !
       Mâu thuẫn qúa đấy ! Hai lần mâu thuẫn !
     • Lão Ngoan Đồng says:

       21/04/2012 at 02:04

       hhahahaaaaaaaaaaaaaaa :-)) !

       Bác quả là có thành kiến quá nặng với tôi.

       Có những khi bác kết tội khá vô lý với tôi.
       Chẳng hạn Nguyễn Hiền hiểu lầm về tôi
       và tôi không đính chính trong góp ý !
       Làm sao tôi đủ thì giờ xem mọi góp ý về mình,
       rồi đúng sai ra sao mà góp ý chứ ?
       Cũng như bác có khuynh hướng chẻ sợi tóc làm tư làm tám.
       Tôi có sai một chút trong lúc gõ máy góp ý thật nhanh, cũng bị bác dùng kính hiển vi ra chỉnh và trách !???
       Tôi đã nhiều lần thưa rõ, tôi lấy ý là chính, còn hình thức không quan trọng lắm. Khi nào viết thành bài mới cần chú ý thật kỹ càng.
       Còn nếu xem kỹ, anh nào cũng lỗi đầy ra cả trong góp ý, nếu muốn bới bèo ra bọ.

       Anyway bá nhân bá tánh, bá bao tử :-) !

       Nói thế nào thì cũng bị qui chụp cho thế này thế khác.

       NO COMMENT ANYMORE

       Lão Ngoan Đồng
     • Lão Ngoan Đồng says:

       21/04/2012 at 02:15

       hhahahaaaaaaaaaaaaaaa :-)) !

       Bác quả là có THÀNH KIẾN quá nặng với tôi.

       Có những khi bác kết tội khá vô lý với tôi. Chẳng hạn như, Nguyễn Hiền hiểu lầm về tôi, và tôi không đính chính trong góp ý (theo lời kể tội của bác) !
       Làm sao tôi đủ thì giờ xem mọi góp ý về mình, rồi đúng sai ra sao mà góp ý chữa lại chứ ?
       Cũng như bác có khuynh hướng chẻ sợi tóc làm tư làm tám.
       Tôi có sai một chút trong lúc gõ máy góp ý thật nhanh, cũng bị bác dùng kính hiển vi ra chỉnh và trách !???
       Tôi đã nhiều lần thưa rõ, tôi lấy ý là chính, còn hình thức không quan trọng lắm. Khi nào viết thành bài mới cần chú ý thật kỹ càng.
       Còn nếu xem kỹ, anh nào cũng lỗi đầy ra cả trong góp ý, nếu muốn bới bèo ra bọ.

       Anyway bá nhân bá tánh, bá bao tử :-) !
       Nói thế nào thì cũng bị qui chụp cho thế này thế khác.

       NO COMMENT ANYMORE !

       Tôi xin nhấn mạnh, tôi vào đây vui chơi với đồng hương là chính, tuyệt đối không có ý dậy đời ai cả. Bởi tôi tôn trọng sự khác biệt trong chính kiến.
       Tôi viết dài dòng, chỉ vì muốn chứng minh rõ ràng về lý lẽ mình nêu ra trong góp ý. Tuyệt đối ko ngoài ý đó. Tôi đi thẳng vào thực tế, không lý luận suông kiểu academic.
       Và tôi quan niệm viết để cho thế hệ sau, nhất là người trẻ trong nước biết những gì tôi đã từng trải nghiệm một đời ra sao ? Có đúng có sai, có lên bờ xuống ruộng đủ thứ hết.

       Tôi chẳng phải là hiền nhân quân tử, chỉ là kẻ bình thường. Và đã nhận thức rằng, càng tỏ ra biết nhiều, càng cho thấy rõ mình ko biết gì hết trơn, hay cái biết còn thô thiển lắm ! Cũng như biển học mênh mông, càng học càng thấy mình dốt !
       Vì thế tôi cố gắng trau dồi và trình bày để bà con thấy tôi có gì sai thì chỉ điểm dùm cho thôi. Tuyệt đối ko có ý khoe kiến thức hay tỏ ra mình trên chân ai hết. Cuối đời rồi mà vẫn còn lưu vong nơi xứ người thì hãnh diện cái gì chứ :-( !
       Vả chăng, tôi hơn các bác ở đây một chút lời ăn tiếng nói thì được …. cái giải rút gì chứ !???

       Lão Ngoan Đồng
     • D.Nhật Lệ says:

       21/04/2012 at 05:00

       Cám ơn bác Cường đã hồi âm khá đàng hoàng và nếu tôi có lần
       nào ‘kết tội khá vô lý’ cho bác thì xin lỗi bác vậy.OK ?
       Xin nói thêm là thầy BMĐức mỗi lần vào dạy YK/SG.chừng 1,2
       tuần là nhờ tôi ngồi phòng mạch giùm cho thầy,dù lúc đó tôi chưa ra trường.(Đó là sau khi thầy đã tu nghiêp từ Tây Đức về).
       Thế nhưng,không phải vì thế mà tôi ủng hộ thầy về chính trị,khi
       tôi đọc được bài viết của 1 bác sĩ ORL (ENT) trong nước kể
       chuyện lôi kéo thầy làm sao và đạt kết qủa như thế nào v.v.
       Tôi không hề có thành kiến như bác nói đâu nhé !
       Chào thân mến.
     • Lão Ngoan Đồng says:

       21/04/2012 at 12:01

       Thưa bác,

       1/
       Chúng ta dặn nhau hoài hủy: Đừng nghe những gì CS nói …

       Tại sao chúng ta căn cứ vào điều bọn CS trong nước viết, nói bla bla bla làm bằng chứng cụ thể kết tội nhau ???

       Chẳng hạn Liên Thành viết, chính Tố Hữu kể là đã kết nạp (thượng toạ) Thích Trí Quang hồi kháng Pháp vào đảng !
       Nên nhớ thời kháng Pháp thì CS dấu mặt trong Mặt trận Việt Minh chống Pháp, nên ai dám cả gan gia nhập hàng ngũ kháng chiến chống Pháp phải là người yêu nước. Cho nên nếu chuyện đó có thật, thì là điều đáng vinh dự cho TTQuang. Nếu TTQ sau này gia nhập đảng CS, mới đáng phỉ nhổ.
       Rồi bảo tài liệu của mật thám Pháp nói TTQ là CS, nhưng lại ko trưng ra được bằng cớ nào hết !

       Thú thật, tôi rất buồn và thương cho những ai tin vào lời kết tội của Liên Thành, cho dù tôi ghét cay ghét đắng (như đào đất đổ đi) TTQuang.

       Chưa có “hard proof”, thì đừng bao giờ hồ đồ kết tội ai đó. Vẫn chỉ là nghi can (the suspected; de verdacht).

       Bẩn thỉu và vô sỉ nhất là những chuyện bịa đặt về sự tự thiêu của Phật giáo, nhất là với cố thượng toạ Thích Quảng Đức.

       2/
       Tương tự chưa có bằng chứng cụ thể nào về chuyện làm lợi cho CS của đàn anh Bùi Minh Đức, ngoại trừ được CS vinh danh trong đại hội Việt kiều mà lấy đó làm bằng chứng, theo tôi quá dễ tin đến hồ đồ ! Chuyện anh Đức mua nhà và sống ở VN cũng chả làm sao cả. Đứng đồng hóa quê hương và dân tộc với chế độ CS hiện hành.

       Mỗi người có suy nghĩ và phương cách hành động khác nhau. Chả nên đòi hỏi người ta phải thực giống mình, mới là phải, là đúng, là chính nhân quân tử !

       Cứ xem Hàn Tín phải luồn trôn thằng hàng thịt, để dựng nên nghiệp cả sau này. Cho nên ta khó mà xét đoán rõ ràng chính xác, nếu như ko trong cuộc. Ai cũng rõ CS tinh ma qủi quái khôn lường. Lạng quạng là chết với chúng. Hoạt động trong nước như cá nằm trên thớt !

       Tôi có trao đổi và tiếp xúc với anh Nguyễn Đăng Hưng kỹ để tìm hiểu tận gốc, ko nghe qua nghe ai cả. Rồi từ đó điều tra thêm xem anh ấy có nói thật chăng ? và thật bao nhiêu ? Dân khoa học thực nghiệm là phải hành xử như thế khi muốn tiếp cận sự thật. Thú thật có những cái mình đồng ý có cái không, nhưng phải công nhận anh ấy rất có lòng với dân với nước, nhưng hình như hơi bị ấu trĩ về chính trị. Đó là căn bệnh chung của các trí thức VN, rất giỏi chuyên môn, nhưng lại nhẹ dạ đến cả tin hay lạc quan cách mạng tếu (như Bùi Trọng Cường và Nguyễn Xuân Ngãi lớp tôi vậy)
     • D.Nhật Lệ says:

       21/04/2012 at 18:27

       Có lẽ không nên sa đà cãi cọ vô ích như thế này nữa vì lời lẽ bác xét ra có hơi hám thiên tả (tôi đoán thế),dù trước kia thì không (?).Hay bác thuộc thành phần thứ 3 trước đây ?
       Hiện nay mà còn thiên tả hay thân cộng làm gì nữa cơ chứ ? Bác chờ khi có bằng chứng RÕ hơn nữa,nhiều hơn nữa thì miền Nam đã thua rồi đó,có điều sau khi thua mới lột mặt nạ !
       Một nhà khoa bảng không phải là cán bộ chuyên nghề tuyên truyền nhưng muốn kiểm chứng đáng tin hay không thì bác cứ
       dựa hành động cụ thể tiếp theo sau đó,chứ khó khăn gì đâu !
       Bác cứ nói “đừng nghe nhữn gì CS.nói…” nhưng bác lờ đi vế
       thứ 2 là hãy nhìn những gì CS.làm và nhất là kiểm chứng qua
       việc làm trong thực tế
       “Hãy nói cho tôi biết anh làm bạn với ai”,đó là câu kết thúc cho
       những tranh cãi nhì nhằng không đúng lúc như thế này !
       Chào nhé !
     • Lão Ngoan Đồng says:

       22/04/2012 at 05:55

       hahahahahahahhahhaaaaaaaaaaaaa

       HẾT Ý KIẾN VỚI BÁC LUÔN !

       Sau khi đặt ra một loạt giải thuyết cho tôi là hiện nay thiên tả, hay trước thuộc thành phần thứ ba bla bla bla
       Rồi bác xin hưu chiến, bởi thấy đối thoại lằng nhằng vô ích.

       Riêng tôi thấy rất có ích, chẳng riêng gì cho bác và cho tôi, mà cho những ai theo dõi đối thoại này bác ạ.

       Bác mà còn đưa ra những luận điệu chụp mũ như thế về tôi, một người luôn luôn nói có sách mách có chứng và không hề dấu diếm một tí nào lý lích cá nhân và gia đình, mình, trước kia và cả hiện tại.
       Cứ thế này thì đúng là BẾ TẮC THẢO LUẬN ĐỂ TIẾP CẬN SỰ THẬT, TÌM CON ĐƯỜNG ĐỨNG ĐẮN CỨU QUỐC, CỐ TIẾN LẠI GẦN NHAU HƠN NỮA !

       Tôi sẽ gửi mẩu đối thoại lý thú này tới một số đồng nghiệp để nghe thêm cao kiến bốn phương. Chẳng hạn ở Úc có vợ chồng Bùi Trọng Cường và Kim Dzung, Đặng Vũ Thúy Dzoan, Trần Trung Hòa … cùng lớp, cũng như lớp trẻ có Bảo Qúy, cũng như các bạn khác ở Pháp, Mỹ, Canada ….

       Yếu tính của dân chủ là TRONG SÁNG, CÔNG KHAI phải ko bác.
       Trong tinh thần đa nguyên, tôi rất mong được nghe thêm về chuyện đôi ta (nào có thế thôi đâu) :-) !
3. LẠI MẠNH CƯỜNG says:

   18/04/2012 at 22:45

   RIÊNG TẶNG PHONG UYÊN, D. NHẬT LỆ và những ai quan tâm đến ngành Y VN

   MỘT LẦN NỮA RẤT MONG BAN BIÊN TẬP THỂ TẤT CHO SỰ DÀI DÒNG CHI TIẾT, NHƯNG RẤT BỔ ÍCH CHO KIẾN THỨC TỔNG QUÁT BẠN ĐỌC MUỐN TÌM HIỂU VỀ VIỆT SỬ THỜI CẬN VÀ HIỆN ĐẠI RA SAO ?

   Xin thành thật cám ơn rất nhiều.

   Lại Mạnh Cường

   =====

   Kính qúi hữu,
   Tôi tình cờ vào web dưới đây và tìm ra được nhiều tài liệu hay. Tôi ghi lại và bình phẩm chơi chơi cho dzui bên dưới từng đề mục, nhất là khi thử sắp xếp lại phần trình thèse từng năm.

   Tuy nhiên khi tôi ĐỌ VỚI “DANH SÁCH Y SĨ VIỆT NAM TRÊN THẾ GIỚI” ấn bản 1993 do HỘI Y SĨ VIỆTNAM TẠI CANADA phát hành thì thấy mình có nhận định sai nhiều chỗ lắm, nếu như chỉ dựa vào những gì mình kiếm thấy trên web này !
   Tôi không sửa đổi lại vì tốn thì giờ, cũng như để chúng ta rút kinh nghiệm cùng nhau là, khi xem một tài liệu nào nên cẩn thận và phải so đọ thật nhiều mới chính xác thêm.
   Kết luận, những gì tôi gửi cho qúi hữu qua diễn đàn email kiểu mới thu hẹp trong một số bạn hữu chỉ là BẢN THẢO mà thôi.
   Chúng ta làm nháp với nhau, và sau đó nếu cần thiết tổ chức hội thảo mổ xẻ thêm; hay nếu cần sẽ trích dẫn hay viết lại để đăng trên sách báo, trang web để rộng đường dư luận.

   Références bibliographiques, cartographiques, webliographiques

   http://hanoi.not.free.fr/references_bibliographiques.htm

   * ÐANG-VU Lac†, Contribution à l’étude clinique et étiologique du béri-béri, thèse, Paris 1927.

   1935

   1* Dô Du Anh. Contribution à l’étude des myosites tropicales plus particulièrement des myosites en milieu tropical. Thèse Hà Nôi 1935

   2* Duong Tân Tuoi, Lutte contre le paludisme à Tuyên Quang (Tonkin). Thèse Hà Nôi 1935

   3* Nguyên Trong Tuê. Contribution à l’étude des abcès du lobe gauche du foie. Thèse Hà Nôi 1935

   4* Dang Van Ngu. Contribution à l’étude étiologique et clinique des abcès du foie au Tonkin. Thèse Hà Nôi 1935

   5* Nguyên Manh Thân. Contribution à l’étude des ictères de la chimiothérapie antisyphilitique. Thèse Hà Nôi 1935

   6* Nguyên Trong Hiêp. Etudes sur l’avenir chirurgical des dysentériques et des colitiques tropicaux. Thèse Hà Nôi 1935

   7* Nguyên Trong Tuê. Contribution à l’étude des abcès du lobe gauche du foie. Thèse Hà Nôi 1935

   8* Phan-Huy Quat†. Contribution à l’étude de la distomatose hépatique à Clonorchis sinensis au Tonkin. Thèse Hà Nôi 1935

   [Phan-Huy Quat†, Les syndromes cliniques de la distomatose hépatique à Clonorchis sinensis. Bull. Soc. Méd. Chir. Indoc., XIV, 1936, p. 1094 ]

   9* Pham Van Phan. Contribution à l’étude du paludisme congénital. Thèse Hà Nôi 1935

   10* Truong Hô Ly. Traitement chirurgical des colites chroniques par fistulisation en particulier par l’appendicostomie. Thèse Hà Nôi 1935
   11* Vo Duy Trach. Contribution à l’étude de la pathogénie des oedèmes dans le béri-béri. Thèse Hà Nôi 1935

   ======

   LMCường: Gần như hoàn toàn là bệnh nhiễm trùng nhiệt đới (trừ “bb” / béri-béri) !

   NĂM 1936 KHÔNG THẤY CÓ AI TRÌNH THÈSE ! TẠI SAO ???

   1937

   1* Dang-Vu Giac†. Sur le traitement médical de la poradénite inguinale (maladie de Nicolas et Favre, venereal lymphogranuloma, Chlamydia) et de ses formes associées. Thèse Hà Nôi 1937, Taupin G. édit.

   2* Nguyên Van Buu. Contribution à l’étude des ulcères gastro-duodénaux en milieu tonkinois et essai de traitement médical. Thése Hà Nôi 1937

   3* Dinh Van Kinh. Le typhus murin (Rickettsia mooseri) en Indochine. Thèse Hà Nôi 1937
   (LMC:Tôi từng là bệnh nhân của bác sĩ Đinh Văn Kính. Hình như phòng mạch ở đường Yên Đổ quận ba SG)

   4* Nguyên Van Cuong. Contribution à l’étude clinique, biologique et thérapeutique du bubon climatique. Thèse Hà Nôi 1937

   5* Tôn Thât Hoat. Contribution à l’étude de la sparganose oculaire (Spirometra mansoni) en Indochine. Thèse Hà Nôi 1937

   6* Trân Huu Nghiêp. Contribution à l’étude des anémies graves à ankylostomes au Tonkin. Thèse Hà Nôi 1937

   7* Trinh Xuân Tru. Contribution à l’étude des rapports entre le paludisme et les hépatites chroniques avec sclérose observées en Indochine. Thèse Hà Nôi 1937

   8* Vu Công Hoè. Du suicide dans la société annamite. Thèse Hà Nôi 1937

   9* Vu Ngoc Huynh. Le laquage des dents en Indochine. Thèse Hà Nôi 1937

   LMCường: Gần như hoàn toàn là bệnh nhiễm trùng nhiệt đới (trừ ca loét bao tử, tự tử; tục nhuộm răng / laque des dents) !

   1938

   1* Pham Khac Hy. Contribution à l’étude du traitement des perforations d’ulcères gastro-duodénaux. Thèse Hà Nôi 1938

   2* Dang Van Ho. Etudes du chimisme gastrique des Annamites à l’aide de l’épreuve à l’histamine. Thèse Hà Nôi 1938

   3* Lê Công Mao. Contribution à l’étude de la lithiase hépatobiliaire en Indochine et plus particulièrement au Tonkin. Thèse Hà Nôi 1938

   4* Lê Van Hop. Recherche sur les variations de la protéinémie des syphilitiques au cours du traitement spécifique. Thèse Hà Nôi 1938

   5* Lê Van Tan. Contribution à l’étude des accès pernicieux du paludisme observés au Tonkin. Thèse Hà Nôi 1938

   6* Luong Van Lau. Contribution à l’étude de la strongyloidose (anguillulose) humaine et expérimentale au Tonkin. Thèse Hà Nôi 1938

   7* Nhu Thê Bao. Etat actuel de la chimioprophylaxie collective du paludisme. Thèse Hà Nôi 1938

   8* Pham Kim Luong. Contribution à l’étude des relations entre la syphilis et le cancer au Tonkin. Thèse Hà Nôi 1938

   9* Pham Kim Tuong. Le choléra au Tonkin. Thèse Hà Nôi 1938

   10* Vu Kim Vinh. Recherches sur les traitements et particularités radiologiques des arthrites blennorragiques au Tonkin. Thèse Hà Nôi 1938

   11* Nguyên Van Vinh. Contribution à l’étude de la néphrose lipoidique chez les Annamites adultes et adolescents au Tonkin. Thèse Hà Nôi 1938

   12* Duong Van An. La prophylaxie de la maladie béribérique. Thèse Hà Nôi 1938

   13* Trân Van Côn. Recherches sur l’oeil des Indochinois. Thèse Hà Nôi 1938

   14* Buu Dông. Approvisionnement de l’Indochine en eau potable. Thèse Hà Nôi 1938

   15* Ng.-Van Tuyên. La question des logements insalubres à Hà Nôi. Thèse Hà Nôi 1938

   NĂM 1939 do THẾ CHIẾN II, giáo sư Pháp không qua VN, nên ko có trình thèse !
   Đề tài đa dạng hơn xưa.

   1940

   1* Tôn-Thât Tùng. La vascularisation veineuse du foie et ses applications aux résections et lobectomies hépatiques. Thèse Hà Nôi 1940
   2* Nguyên Ngoc Doan. Ascaridiose infantile au Tonkin. Thèse Hà Nôi 1940

   3* Pham Dinh Lam. Le tétanos post-opératoire. Thèse Hà Nôi 1940

   4* Trân Duy Hung. La lymphadénie abdominale. Thèse Hà Nôi 1940

   5* Truong Tân Trung. La formule leucocytaire du sang du paludéen. Thèse Hà Nôi 1940

   6* Nguyên Tan Lung. Recherches sur les dents, le maxillaire inférieur et le masséter des Indochinois. Thèse Hà Nôi 1940

   7* Truong Duy Thu. Craniologie maxillo-faciale des Tonkinois. Thèse Hà Nôi 1940

   8* Lam Van Bon. Traumatismes causés par la faune d’Indochine. Thèse Hà Nôi 1940

   LMC: Đề tài ngày một đa dạng thêm lên

   ======

   * Trân Ly. Traitement des affections d’oreilles par la médecine sino-annamite, thèse de Hà Nôi, 1941

   * Nguyên Trân Huân. Contribution à l’étude de l’ancienne thérapeutique vietnamienne, thèse de Hà Nôi, 1951

   * Trân Van Ninh. Contribution à l’étude de l’alimentation végétale des Vietnamiens, thèse de Hà Nôi, 1952

   ——————-

   LMCường:
   So sánh thật nhanh những gì tìm được trên web trên với DANH SÁCH Y SĨ VIỆT NAM TRÊN THẾ GIỚI TỰ DO ấn bản 1993 đăng lại DANH BIỂU LUẬN ÁN Y KHOA / BIBLIOGRHAPHIE DES THÈSES DE MÉDECINE của phiá quốc gia, ta thấy có nhiều bất cập:
   1/
   Chỉ trừ năm 1939 do Thế chiến Hai bùng nổ ở Âu châu, nên các thày Pháp không từ “mẫu quốc” qua Đông Dương chấm luận án tiến sĩ Y khoa thôi.

   2/
   Năm 1935 có đến 12 (mười hai) ông nghè tây chuyên về Y khoa, đề tài luận án không chỉ có bệnh truyền nhiễm mà thôi.
   Bác sĩ Hoàng Gia Hợp có mặt trong nhóm này với đề tài L’Anesthésie intraveineuse au Numal; bs Nguyễn Xuân Nguyên với Contribution à l’étude de la mélioidose en Indochine.

   3/
   Năm 1936 có thêm 13 ông nghè Tây. Bs Phan Huy Quát với Contribution à l’étude de la distomatose hépatique à Clonorchis sinensis au Tokin.

   4/
   1937 có 19 vị. Trong số này có hai thạc sĩ Y khoa vào năm 1952 là giáo sư cơ thể học VŨ CÔNG HOÈ (mà thày Trần Văn Bảng hết lời ca tụng, bởi ông đã đóng góp một phần giúp thày Bảng hoàn thành luận án, cũng như sau 1975 hai bên liên lạc thân tình với nhau và cụ Hoè “điếc” đã cho bạn mình biết bài thơ chửi Tôn Thất Tùng của mình ) và giáo sư TRỊNH VĂN TUẤT chuyên về Stomatologie / khẩu soang với tựa đề Les lésions de l’artère fessière dans la pratique coloniale.

   Ngoài ra còn có ông TÔN THẤT HOẠT là người mà giáo sư Bảng cho là một thiên tài Toán VN thời đó. Thày Bảng kể một giai thoại là, trong cuốn Hình học phẳng (Géométrie plane) có một bài toán đố mà ông TTH có thể giải bằng 32 (ba mươi hai) cách khác nhau, trong khi ông Hoàng Xuân Hãn chỉ tìm ra được 23 lối thôi. Ông Hãn đi Pháp nên học cao thêm về Toán, ông TTH ở lại nên đành chọn Y !
   5/
   1938 tăng vọt lên thành 31 vị, với một nữ giới người (quốc tịch ?) Pháp tên rất lạ FRANCE HÉRÉTIER (Mme H. Michon) qua Contribution à l’étude des pancréatites atténuées và một tên Tàu đặc sệt WING TSE TCHAN với Contribution à l’étude des plaies du colon.

   6/
   1940 có 25 vị với thày TRẦN VĂN BẢNG và giáo sư TÔN THẤT TÙNG, cũng như nhà thơ Thái Can.
   TVB với nghiên cứu Méningococcie maligne và TTT dĩ nhiên có liên quan đến lá gan !

   Wikipedia:
   Thái Can (1910-1998), là bác sĩ và là nhà thơ VN thời tiền chiến. Bài thơ này được phổ nhạc ((mang tên của câu đầu bài thơ) rất hay mà tôi nghĩ đa số chúng ta đều biết. Ca sĩ trẻ Mạnh Đình của Trung tâm Asia hát bài này khá hay và trở thành bài tủ của anh ! Tuy nhiên tôi thich giọng hát Vũ Khanh hơn.

   Anh biết em đi

   Anh biết em đi chẳng trở về,
   Dặm ngàn liễu khuất với sương che.
   Em đừng quay lại nhìn anh nữa:
   Anh biết em đi chẳng trở về.
   Em nhớ làm chi tiếng ái ân.
   Đàn xưa đã lỡ khúc dương cầm.
   Dây loan chẳng đuợm tình âu yếm,
   Em nhớ làm chi tiếng ái ân.
   Bên gốc thông già ta lỡ ghi
   Tình ta âu yếm lúc xuân thì.
   Em nên xóa dấu thề non nước
   Bên gốc thông già ta lỡ ghi.
   Chẳng phải vì anh chẳng tại em:
   Hoa thu tàn tạ rụng bên thềm.
   Ái tình sớm nở chiều phai rụng:
   Chẳng phải vì anh chẳng tại em.
   …
   Anh biết em đi chẳng trở về
   Dặm ngàn liễu khuất với sương che.
   Em đừng quay lại nhìn anh nữa;
   Anh biết em đi chẳng trở về.

   (Chép theo một bức thư) (1934)

   7/
   Sau đó là những năm “táo bón kinh niên”, như với năm 1941 có mỗi 5 (năm) vị với giáo sư NGUYỄN TẤN GI TRỌNG (De l’intérêt de la ponction sternale dans l’étude du paludisme), cùng một vì người Tàu và một nữ bác sĩ VN NGUYỄN THỊ SƯƠNG qua đề tài Statistique des ruptures de grossesse tubaire.

   * Sang năm 1942 có 7 vị với giáo sư PHẠM GIA CẨN với đề tài về Cataracte ở VN.

   * Năm 1943 tăng gần gấp đôi thành 13 vị có bác sĩ LÊ KHẮC QUYẾN và bs Kỳ Quan Thân mà tôi hồi bé thường ghé thăm ông vì căn bệnh hen suyễn.

   * 1944 có 14 vị hai vị giáo sư thạc sĩ sau này là ĐẶNG VĂN CHUNG (Les dilatations congénitales de l’artère pulmonaire) và NGUYỄN ĐÌNH CÁT (Contribution à l’étude des traumatismes oculaires), cũng như ông giáo sư bộ trưởng y tế NGUYỄN TRINH CƠ.
   Tôi xin giới thiệu thêm về ông này cho mọi người biết, vì chính tôi it được nghe tiếng ông. Hình như thày Trần Ngọc Ninh có nhắc đến nội trú Cơ là ông này thì phải trong sách của ông viết. Tôi sẽ xem lại sau.

   * 1945 là năm “dầu sôi lửa bỏng” ở VN, nên chỉ có 5 vị trình thèse.

   * Năm 1946 KHÔNG có ai.
   Do chiến tranh chăng ? Bởi quân Pháp theo chân quân Anh trở lại VN và chiến tranh Việt Pháp bùng nổ.
   Nhưng tôi cho lý do chính yếu là NỘI BỘ trường Y Hà Nội. Nguyên do lúc đó là chỉ có bác sĩ Việt Nam thôi ! Và lúc đó chưa có giáo sư Việt, bởi muốn làm giáo sư phải có bằng thạc sĩ y khoa ! Mà chưa ai có bằng này cả về phiá bác sĩ VN, cho dù học ở Pháp về như bác sĩ Trần Quang Đệ vốn là cựu nội trú các bệnh viện Paris !
   Khoa trưởng là bác sĩ HỒ ĐẮC DI, có ông Tôn Thất Tùng phụ tá, không đủ tư cách lập hội dồng chấm thi hay cho đề tài làm luận án. Phải là giáo sư thạc sĩ Y khoa đàng hoàng.

   Khoa trưởng là bác sĩ HỒ ĐẮC DI, có ông Tôn Thất Tùng phụ tá, không đủ tư cách lập hội dồng chấm thi hay cho đề tài làm luận án. Phải là giáo sư thạc sĩ Y khoa đàng hoàng.
   Gs TNNinh đã nhận định trong tác phẩm của ông vào thời kỳ đó (trg 22 & 23):

   “Cướp chính quyền song, Trường Thuốc VN do Cụ Hồ Đắc Di lên làm khoa trưởng và luôn cho đến năm 1975 vào tham qua Sài Gòn chi biết nói tiếng Tây và một câu Việt Nam là tiếng Đức. Bác sĩ Tôn Thất Tùng chỉ lo mỗi chiều cắp cặp vào Bắc Bộ phủ để chích Vitamine C cho Hồ Chí Minh để sáng hôm sau khoe rằng vừa gặp đại tá Patti (tác giả cuốn Why Vietnam ?) và được tặng mấy cuốn Journal of The American Medical Association. Sinh viên bắt đầu lục tục đi học trở lại.

   Ngày 19 tháng 12 năm 1946 tôi đang làm công việc của một Nội trú sinh viên (LMCường: đúng ra ông đang giữ chức vụ “lưu trú” như chính ông đề cập trong tác phẩm của mình nơi trg 34-35 và 49 và hình như cả ông Nguyễn Lưu Viên cũng nói đến tình trạng đặc biệt ấy, mà ông cho là khi VM cướp chính quyền vì các thày người Pháp lại ko được hành nghề) ở bệnh viện Phủ Doãn vào khoảng 3 giờ chiều thì được gọi vào họp và được bảo rằng phải sửa soạn để trong số sáu người sinh viên Nội trú, 3 người đi theo bác sĩ Tôn Thất Tùng ra khỏi thành phố, còn ba người ở lại giữ nhà cùng với nội trú Phạm Biểu Tâm. Rút thăm thì tôi đi, nhưng tất cả các bạn tôi đều biết rằng có những lý do để tôi không đi được, nên một anh đồng ý thay tôi để tôi chịu trận, cùng với hai anh Nguyễn Bá Khả và Đào Đức Hoành. (…)”

   * 1947 đặc biệt trình thèse ở Hà Nội và Sài Gòn, vì quân Pháp đã chính thức nắm quyền bính và cho mở thêm trường YKSG, xem như một chi nhánh (annexe) của YKHN ! Giáo sư Huard làm khoa trưởng cả hai trường, cư trú ở Hà Nội và để ông giáo sư phó khoa trưởng coi sóc trường YK miền Nam, theo như tài liệu của giáo sư Đào Hữu Anh.

   Tổng cộng ngoài Bắc ba người mà hai trong số đó khá nổi tiếng đến rất nổi tiếng là thí sinh Phạm Biểu Tâm và Lý Hồng Choeng (hình như thời ông Diệm bắt đổi tên hoàn toàn Việt là Lý Hồng Chương, anh của bác sĩ Lý Hồng Hòa; chuyên về quang tuyến).
   Ở trong Nam có 7 thí sinh với hai thí sinh một nam một nữ mang tên tây và một sau này là giáo sư Trần Đình Đệ, thạc sĩ Sản Phụ khoa ở đầu thập niên 60, khi Pháp rút hết nhân viên giảng huấn Pháp về lại chính quốc vào năm 1962.

   Ở SG TRẦN ĐÌNH ĐỆ với Données anatomiques sur le nouveau-né vietnammien.

   Ở Hà Nội có nội trú “kinh niên” (nội trú 8 năm, bởi ông Tâm chỉ dưới ông TTT một lớp thôi) PHẠM BIỂU TÂM với đề tài Introduction de la médecine occidentale en Extrême-Orient (Giới thiệu Tây Y vào Viễn Đông).

   Nội trú TTT trình luận án 1940, thì nội trú PBT mãi đến bảy năm sau mới làm việc này. Tôi sẽ trở lại đề tài Nội trú vào những năm đầu tiên tổ chức thi nội trú, vì còn những trình bày khác biệt giữa hai đại giáo sư Bảng và Ninh “bố”, để nhân đây nói sơ qua cảm nghĩ riêng các đợt thi thạc sĩ đầu tiên ở đây tại VN.

   Người Pháp sau vụ trên thấy cần CẤY NGƯỜI BẢN XÚ để gây ảnh hưởng lâu dài, nếu như một mai chính thức rút chân khỏi thuộc điạ, bởi cao trào ĐẢ PHONG BÀI THỰC. Chưa kể Mỹ cũng bài bác chính sách thực dân kiểu cũ là chiếm đât đai làm của riêng. Họ đưa ra chiến lược mới là không chiếm thuộc điạ, nhưng nắm chặt các nước yếu kém hơn mình, nói rõ ra các thuộc điạ cũ bằng chính trị, kinh tế, ngoại giao …, nếu cần mới bằng quân sự. Vì thế người CS gọi là chính sách thực dân mới là thế (thực ra CS cũng dựa theo các nhà học giả mà đánh động cho nổi to lên, cứ như là họ tìm ra vậy) !
   Giới chức chính trị cao cấp ở mẫu quốc chỉ thị ngầm cho giới chức Pháp ở thuộc điạ cố đào tạo người bản xứ lên tầm mức cao nhất, nhằm có thể thay thế họ. Tuy nhiên có năng lực là một chuyện, có thể thay thể nổi họ để điều hành ở tầm quốc tế thì vẫn phải dựa vào họ, tức phải nằm trong khối liên hiệp Pháp hay Anh vậy.

   Vi vậy năm 1948 ông khoa trưởng Pierre Huard đã “dẫn độ” hai con gà ruột qua Pháp thi thạc sĩ về Phẫu khoa (Chirurgie), để một ông sẽ trấn nhậm ở Bắc (Phạm Biểu Tâm) và một ông trong Nam (Trần Quang Đệ) là thế. Cũng như cho các ông khác du học ở Pháp để chuẩn bị thi thạc sĩ.
   Để rồi vào năm 1952 lại cùng ông giáo sư Huard dẫn độ lần này bốn con gà đá thứ chiến là Đặng Văn Chung (nội khoa), Vũ Công Hoè (Cơ thể bệnh học), Nguyễn Hữu (Cơ thể học) và Trịnh Xuân Tuất (Nha và Khẩu soang).
   Cũng năm 1952 hai ông Ngô Gia Hy và Trần Ngọc Ninh sang Pháp để chuẩn bị thi thạc sĩ, rồi về nước năm 1954 !

   Phải công nhận các vị thạc sĩ này rất có khả năng chuyên môn, khác xa với những vị đi thi thạc si vào đầu thập niên 60, lúc các giảng viên Pháp phải rút dù khỏi VN vĩnh viễn, thực ra ở đại học YKSG, vào năm 1962 (nói thế chứ lúc tôi học năm thứ ba vẫn có giáo sư Hautier ở bệnh viện Hồng Bàng; nhưng năm sau thì ông phải biến khỏi VN do bị “vu” cho tội gián điệp thì phải)

   (còn tiếp)

   Reply
4. LẠI MẠNH CƯỜNG says:

   18/04/2012 at 22:29

   Thưa qúi hữu,

   Phần này sẽ có nhiều điều đáng chú ý để chúng ta thử mở rộng nhãn quan sang điểm chính yếu: Tại sao người Pháp muốn đẩy mạnh tiến trình Âu hóa Đông Dương, cụ thể Việt Nam ???
   Có phải vì cần người làm tay sai cho chế độ thực dân như xưa nay ta vẫn nghe nói ?
   Hay muốn kéo VN về mình, tách rời càng xa càng tốt VN khỏi ảnh hưởng Tàu như từ ngàn xưa ?

   Dù sao ta cũng thấy rõ một điều là, số người Pháp yêu mến VN không ít. Họ thật lòng muốn giúp dân bản xứ tiến lên theo kịp văn minh nhân loại, nói rõ phương Tây hùng cường.
   Cũng có người chẳng những yêu mà còn nguỡng mộ (tôi chưa dám mạnh miệng nói là ngưỡng phục), sẵn sàng sống hoà đồng, như kết hôn với phụ nữ bản xứ, cho dù họ thuộc thành phần ưu tú trong xã hội Pháp, hay chí ít ra ở thuộc điạ, như một vài giáo sư, bác sĩ người Pháp.

   Riêng trường hợp nhà bác học Alexandre Yersin là môt đặc biệt hoạ hiếm. Ông chả khác gì một ông bác sĩ người Đức (quên tên) rất nổi tiếng rất giỏi nhưng lại tha thiết với lục điạ Phi Châu, nói rõ một bộ lạc lạc hậu trong rừng sâu nguy hiểm !

   Francis Garnier cũng là một nhân vật đặc biệt, nếu ta tìm hiểu thật kỹ về ông ta. Một người ưa mạo hiểm tìm tòi khám phá những vùng đất lạ, còn hoang dã. Chả khác gì Yersin mê say vùi đầu trong thế giới Y khoa, Dược thảo …, cũng như hobby về thiên văn và khí hậu !

   Có lẽ là người Thụy Sĩ gốc Pháp, hiến dâng đời mình cho Y khoa, nên Yersin có cái tâm bồ tát. Trong khi Ngạc Nhi (Garnier) là dân Pháp với nhiều kiêu hãnh, thuộc thế hệ thanh niên chịu nhiều ảnh hưởng của Nã Phá Luân dại đế, gốc nhà binh, nên dễ biến thành kẻ đi xâm lược chăng !???

   Lão Ngoan

   ===

   Xin Ban Biên Tập cho đăng thật nhiều tài liệu dưới đây để dẫn chứng cụ thể điều tôi thưa bên trên về cái gọi là KHAI HÓA DÂN THUỘC ĐỊA THỜI PHÁP THUỘC có thật chăng ???

   ======

   Đại Học Việt Nam
   Thời Khai Sinh

   Hoà Giang Đỗ Hữu Nghiêm
   Oakland, CA, Hoa- kỳ

   1. Việc thành lập Viện Đại Học Đông Dương tại Hà Nội

   Viện Đại Học Đông Dương tại Hà Nội được thiết lập do sáng kiến của chính quyền thuộc địa, đã được bổ sung nhiều lần từ đó qua những thời kỳ khác nhau

   Theo Trung tâm Lưu trữ Hải ngoại (Centre des Archives d’Outre-Mer) tại Aix-en Provence, miền Nam nước Pháp, và Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I, Hà Nội, một khối lượng lớn tài liệu về Đại học Đông Dương (Université Indochinoise) từ khi thành lập (1906) cho đến khi người Pháp chính thức rời khỏi miền Bắc Việt Nam còn được bảo quản (1954).

   Những tài liệu này tập trung cơ bản trong các kho tư liệu của Phủ Toàn quyền Đông Dương Fonds du Gouvernement général de l’Indochine – GGI), kho tư liệu Phủ Thống sứ Bắc Kỳ (Fonds de la Résidence supérieure au Tonkin – RST) và khối tài liệu của Bộ Pháp quốc Hải ngoại (Ministère de la France d’Outre-Mer – FOM).

   Như thế trong cuộc di tản khỏi miền Bắc Việt Nam năm 1954-55, chính quyền Việt Pháp đã không chuyển toàn vẹn những kho lưu trữ tư liệu tại Hà Nội từ các thời kỳ trước cho đến thời điểm chính quyền Việt Pháp rời khỏi Hà Nội vào Nam (ngày giao vùng Hà Nội cho lực lượng Việt Minh là ngày 10/10/1954).

   Ngoài ra, hai Trung tâm Lưu trữ Quốc gia này còn lưu trữ một khối lượng lớn tài liệu khác có liên quan trực tiếp đến sự ra đời và phát triển của trường Đại học Đông Dương và về hai cuộc cải cách giáo dục ở Đông Dương do hai viên Toàn quyền Pháp là Paul Beau và Albert Sarraut là những người khởi xướng. Ở đây chúng ta chú trọng hai tài liệu quan trọng có ý nghĩa quyết định đối với thời gian ra đời của trường đại học Đông Dương.

   2. Quá Trình Thành Lập Viện Đại Học Đông Dương
   Nghị định số 1514a ngày 16/5/1906 do Toàn quyền Đông Dương Paul Beau ký ban hành. Nghị định này chính là văn bản khai sinh ra trường đại học đầu tiên theo mô hình của Pháp tại Đông Dương.

   Điều 1 của Nghị định ghi rõ:
   “Nay thành lập ở Đông Dương, dưới tên gọi Viện đại học, một tập hợp các khoá đào tạo bậc đại học cho các sinh viên xứ thuộc địa và các nước láng giềng.
   Cơ sở đào tạo này có nhiệm vụ phổ biến ở Viễn Đông, chủ yếu là thông qua tiếng Pháp, những kiến thức về các ngành khoa học và các phương pháp Châu Âu”.

   Mục đích thành lập Viện Đại Học được ghi rõ trong Nghị định số 1514a là nhằm “đào tạo nhân viên bản xứ cho các bộ máy hành chính địa phương hoặc các cơ quan chuyên môn thuộc Phủ Toàn quyền Đông Dương”.

   3. Các trường đưọc thành lập

   Theo Nghị định số 1514a ngày 16/5/1906, Viện Đại Học Đông Dương được tổ chức khởi đầu với 5 trường liên thuộc:

   a). Trường Cao đẳng Luật và Pháp chính (École supérieure de Droit et Administration) gồm ba khoa dự kiến được thành lập bởi Hội đồng Tốt Nghiệp Giáo dục Bản xứ (Conseil de Perfectionnement de l’Enseignement Indigène), trong đó khoa thứ nhất đã có từ trước, đó chính là trường Hậu bổ Hà Nội (École d’Administration de Hanoi) được thành lập theo Nghị định ngày 20-6-1903, là nơi đào tạo nên hệ thống quan lại cho bộ máy hành chính người bản xứ.

   Trường nhắm đào tạo những người có bằng Thành chung trong ba năm để làm Tham tá Hành chánh (Commis de Services Civils).
   Năm 1926, trường đổi tên thành Cao học Đông Dương (Hautes Études Indochinoises), đào tạo sinh viên có bằng Tú tài, bổ làm Huyện.
   Năm 1933, Trường Cao Học Đông Dương bãi bỏ chương trình đào tạo này và thay vào đó là các Cử Nhân Luật Khoa

   b). Trường Cao đẳng Khoa học (École supérieure des Sciences): gồm các ngành Toán, Vật lý, Hóa học và sinh vật. Nhiệm vụ của trường là đào tạo những người nghiên cứu khoa học và giáo viên trung học hoặc cao đẳng sư phạm. Trường được trang bị các phòng thí nghiệm và khoá học của năm thứ nhất thì không phải chỉ dành riêng cho sinh viên của trường này mà còn cho sinh viên của các trường khác như trường Y, trường Xây dựng dân dụng.

   Về sau mở thêm Trường Cao Đẳng Sư Phạm (École Supérieure de Pédagogie), đào tạo các giáo sư trung học, trong hai ban chuyên khoa: Toán Pháp và Khoa học; Văn Chương và Sử Địa. Phần mở rộng chính là việc đào tạo giáo sư trung học dậy ban Văn chương.
   Các sinh viên phải học đủ ba năm trước khi thi tốt nghiệp.

   c). Trường Cao đẳng Y khoa (École supérieure de Médecine): đây chính là Trường Y khoa Hà Nội (École de Médecine de Hanoi) được thành lập theo Nghị định ngày 8/1/1902 và được tổ chức lại theo Nghị định ngày 25/10/1904 do Toàn quyền Paul Beau ký ban hành.
   Theo Nghị định ngày 25/10/1904, trường Y khoa Hà Nội được đổi tên thành trường Y khoa Đông Dương (École de Médecine de l’Indochine). Nhiệm vụ của trường là đào tạo y sĩ và dược sĩ phụ tá (médecin et pharmacien auxiliaire), hạn học 4 năm về y tế và 3 năm về dược. Sinh viên tốt nghiệp ban đầu chỉ được gọi là médecin auxiliare (y sĩ phụ tá), sau mới đổi là médecin indochinois (y sĩ Đông Dương)

   Vào khoảng 1925-26, sinh viên muốn học Y khoa Bác sĩ, phải có Tú tài Pháp. Những sinh viên nào có Tù tài bản xứ, khi tốt nghiệp, vẫn tùy thuộc quyền docteur en medicine (bác sĩ y khoa). mặc dù học lực tương đương nhau và có khi còn nhiều năng lực hơn.

   Trong trường còn có lớp nữ hộ sinh bản xứ (sage-femme indigène), học trong hai năm.
   Về sau Trường Y Khoa tách lập với Trường Dược Khoa (École de Pharmacie). Sinh viên phải học bốn năm để được đào tạo thành Dược sĩ Đông dương (pharmacien indochinois)

   Phần y sĩ cho thú vật cũng được tổ chức giảng dậy trong Trường Thú Y (École Vétérinaire). Sinh viên phải học bốn năm, để được đào tạo thành Thú Y Sĩ Đông Đương (vétérinaire indochinois).

   d). Trường Cao đẳng Xây dựng Dân chính (École supérieure du Génie Civil) với ba khoa dự kiến được thành lập, trong đó khoa Cầu – Đường bộ, Đường sắt và Mỏ chính là những ngành của trường Công chính (École des Travaux publics) được thành lập theo Nghị định ngày 22/2/1902.
   Ở Hà Nội người ta gọi là Trường Lục Lộ, đào tạo các Đốc Công (agent technique), trong hai năm. Nếu sinh viên học tập theo một chương trình lâu hơn, thì khi tốt nghiệp, họ sẽ thành adjoint technique, agent voyeur, ingénieur adjoint.

   Mãi sau năm 1945, mới có thuật ngữ kỹ sư cho những sinh viên nào học ở trường Công chánh cũ hay du học từ ngoại quốc về nước.

   e). Trường Cao đẳng Văn chương (École supérieure des Lettres): dạy Ngôn ngữ và Văn học cổ điển phương Đông, Lịch sử và Địa lý các nước Viễn Đông, Lịch sử văn học Pháp và nước ngoài, Lịch sử triết học và Lịch sử nghệ thuật.

   Về sau có thêm Trường Cao Đẳng Thương Mại (École Supérieur de Commerce), sinh viên phải học hai năm. Họ được đào tạo những kiến thức thương mại để tính lời lỗ trên bàn tính một cách đơn gỉản và tham gia điều hành doanh vụ.

   4. Những người đủ điều kiện nhập học đại học

   Kèm theo Nghị định số 1514a ngày 16/5/1906 là Bản Nội quy của Trường do Tổng Giám đốc Học chính (Directeur général de l’Instruction publique) Gourdon ký ngày 12/10/1907, xác định rõ thành phần sinh viên cùng đội ngũ giáo viên và chương trình của năm học đầu tiên 1907-1908

   Bổ sung cho Nghị định số 1514a ngày 16/5/1906 là hai Nghị định số 577 và 578 cùng ngày 17/2/1908 do Toàn quyền Paul Beau ký về việc thành lập Ban Thư ký và bổ nhiệm ông Henri Russier làm Thư ký trường ĐHĐD

   Nghị định số 1514a ngày 16/5/1906 và những tài liệu đi kèm cho thấy, Viện Đại Học Đông Dương được thành lập trên cơ sở một số trường đã được thành lập trước đó và có mở thêm một số ngành đào tạo mới. Điều đó chứng tỏ rằng, sự thành lập ĐHĐD không phải là một việc làm hứng thú nhất thời của một cá nhân nào, mà sự kiện này là kết quả của một quá trình vận động phù hợp trong lịch sử Việt Nam và thế giới.

   Quá trình vận động đó, qua tài liệu lưu trữ, chính là cuộc cải cách giáo dục lần thứ nhất ở Đông Dương mà Paul Beau là người khởi xướng, bắt đầu bằng việc thành lập Sở học chính, một tổ chức “chịu trách nhiệm đưa ra một sự xung động toàn thể về sự nghiệp giáo dục trong toàn xứ Đông Dương” do Gourdon làm Tổng Giám đốc.

   Chính thức nhậm chức Toàn quyền ngày 15/10/1902, ngay từ 1904, Paul Beau đã ký nhiều nghị định nhằm xác định những nét lớn trong tổ chức giáo dục Pháp-Bản xứ, trong đó có Nghị định thành lập Hội đồng Tốt nghiệp Giáo dục Bản xứ (Conseil de Perfectionnement de l’Enseignement Indigène) được Paul Beau ký ngày 9/3/1906.
   Với trách nhiệm “nghiên cứu những điều kiện để thành lập và hoạt động của một trường đại học gồm các môn giảng dạy ở bậc đại học dành cho người bản xứ và người Châu Á”, vào ngày 11/4/1906, trong phiên họp thứ nhất, sau nhiều cuộc tranh luận, Hội đồng Tốt nghiệp Giáo dục Bản xứ đã nhất trí đề nghị lên Toàn quyền việc thành lập ĐHĐD và được Toàn quyền chuẩn y bằng Nghị định số 1514a ngày 16-5-1906 như đã giới thiệu ở trên.

   5. Viện Đại Học Đông Dương Khánh Thành

   Trường được phép làm lễ khánh thành bằng Nghị định ngày 12/6/1907 và ngày 10/11/1907, lễ khánh thành được tổ chức tại Phủ toàn quyền cũ (khu nhượng địa) ở Hà Nội, dưới sự chủ tọa của Thống sứ Bắc Kỳ De Miribel.

   Cuối tháng 11/1907, Trường đã tổ chức lễ khai giảng đầu tiên với sự có mặt của 94 sinh viên mới, 62 sinh viên dự thính và 37 sinh viên năm thứ nhất trường Y Khoa sẽ tham dự một số giờ học của môn khoa học của Trường, tổng cộng gồm 193 sinh viên. Trong năm học đầu tiên này, một số viên chức các sở chuyên môn tuy không theo học chính thức nhưng cũng được phép tham gia các giờ thực hành tại các trường thuộc ĐHĐD.
   Tuy nhiên, sau khi năm học đầu tiên này kết thúc, ĐHĐD đã đột ngột đóng cửa, không bởi một văn bản pháp lý nào, không cả một lời giải thích của bất cứ một vị quan chức nào trong bộ máy chính quyền thuộc địa.
   Mặc dù ĐHĐD đã phải đóng cửa sau một năm hoạt động vì chương trình đào tạo của nó còn nhiều điểm chưa phù hợp với điều kiện thực tế lúc đó, song thực tế cũng đã chứng minh rằng, những sinh viên được ĐHĐD đào tạo dù chỉ trong một năm học cũng đã không ngừng đem lại nhiều kết quả đáng khích lệ.
   Nhiều sinh viên của Trường đã tiếp thu được những khái niệm vững chắc cần thiết cho nghề nghiệp của họ, sự ham thích thực sự đối với khoa học, và nhất là về phương pháp giảng dạy, phương pháp mà sau này đã được phát hiện trong rất nhiều sách giáo khoa phổ biến khoa học tập hợp về sau do một vài người trong số họ soạn ra.

   Trong vòng 10 năm, từ giữa 1907 đến 1917, sau cuộc cải cách của Paul Beau, nền giáo dục bậc cấp 2, cả giáo dục bản xứ lẫn giáo dục Pháp ở Đông Dương đã phát triển tốt hơn chuẩn bị cho những sinh viên theo được giáo dục cấp 3, tạo điều kiện vững chắc cho sự hồi sinh của ĐHĐD vào năm 1917. Cuộc cải cách giáo dục lần thứ nhất của Paul Beau, trên thực tế, đã đặt nền móng cho toàn bộ nền giáo dục ba cấp của Pháp ở Việt Nam.

   ĐHĐD gắn liền với tên tuổi của Paul Beau, Toàn quyền Pháp thứ 13 ở Đông Dương. Quá trình hình thành trường đại học đầu tiên của xứ thuộc địa này cũng gắn liền với cải cách giáo dục ở Đông Dương mà Paul Beau khởi xướng.

   6. Hệ thống giáo dục ba bậc

   Bộ “Tổng quy Học chính” (Règlement général de l’Instruction publique) do Toàn quyền Albert Sarraut ban hành theo Nghị định ngày 21-12-1917.
   Với 7 chương gồm 558 điều, bộ “Tổng quy Học chính” của Albert Sarraut qui định nền giáo dục ở Việt Nam theo 3 cấp:

   * Sơ cấp là nền học vấn tiểu học (Enseignement primaire) gồm các trường tiểu học toàn cấp (Écoles Primaire de plein exercice) và các trường sơ tiểu học (École Primaire Elémentaire).

   * Trung cấp là học vấn trung học gồm cao đẳng tiểu học (học trong 4 năm để thi lấy bằng cao đẳng tiểu học, gọi là bằng Thành chung hay Diplôme) và trung học, học trong 2 năm để thi lấy bằng Tú tài (Diplôme de bachelier).
   Các trường tiểu học và trung học đều nằm trong hệ thống các trường Pháp-Việt. Ngoài ra còn có hệ thực nghiệp cho cả hai bậc giáo dục: bậc tiểu học có các trường dạy nghề mộc, rèn, nề, trường gia chánh (École ménagère); bậc trung học có các trường thực nghiệm toàn cấp (École professionnelle de plein exercice).
   Theo quy định của bộ “Tổng quy Học chính”, hệ phổ thông sau khi tốt nghiệp trung học, học sinh sẽ thi vào các trường cao đẳng, còn hệ thực nghiệp thì tùy tính chất của từng loại trường và số năm học (tương ứng với tiểu học hoặc trung học), sau khi tốt nghiệp sẽ làm việc ở các cơ sở sản xuất.

   * Cao đẳng: về nguyên tắc tổ chức, các trường Cao đẳng Đông Dương làm thành trường ĐHĐD nhưng trên thực tế, các trường Cao đẳng này chưa thành lập hết nên trong “Tổng quy Học chính”, hệ cao đẳng chỉ được nêu một cách khái quát như sau:

   - Trường Quan Lại ở Hà Nội (École des Mandarins à Hanoi) và trường Hậu Bổ ở Huế (École d’Administration à Hué) là những trường chuyên đào tạo quan lại, theo quy chế này sẽ ngừng hoạt động và tổ chức lại hợp nhất trực thuộc Giám đốc ĐHĐD quản lý.

   - Trường Y khoa Đông Dương (École de Médecine de l’Indochine) thành lập theo Nghị định ngày 25/10/1904 và trường Cao đẳng Thú y Đông Dương (École Supérieure Vétérinaire de l’Indochine) thành lập theo Nghị định ngày 15/9/1917 vẫn tiếp tục hoạt động.

   - Trường Công chính (École des Travaux publics) thành lập theo Nghị định ngày 22/2/1902 và tổ chức lại theo Nghị định ngày 15/4/1913 sẽ trực thuộc vào Giám đốc ĐHĐD.

   - Bỏ các lớp dạy luật (Cours de Droit) được thành lập theo Nghị định ngày 29/3/1910.
   Bổ sung cho Nghị định ngày 21/12/1917 ban hành bộ “Tổng quy Học chính” là Tổng Quy về giáo dục Cao đẳng ở Đông Dương (Règlement général de l’Enseignement supérieur) được Toàn quyền Albert Sarraut ban hành lần đầu tiên bằng Nghị định ngày 25-12-1918 và sau đó không ngừng được bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với tình hình thực tế. Đây là một văn bản có tính chất pháp lý quan trọng đối với giáo dục bậc cao đẳng ở Đông Dương nói chung và đối với tổ chức ĐHĐD nói riêng.

   Như vậy là, trên thực tế, kể từ khi ĐHĐD do Toàn quyền Paul Beau sáng lập ra theo Nghị định số 1514a ngày 16/5/1906 đã ngừng hoạt động không do một văn bản pháp lý nào cho tới khi Nghị định ngày 31/12/1917 được Toàn quyền Albert Sarraut ban hành, chính quyền thuộc địa đã không ra thêm một văn bản nào khác về ĐHĐD. Điều này hoàn toàn hợp lý, vì người ta không thể ra một văn bản để thành lập một tổ chức vẫn còn đang tồn tại dù chỉ là trên giấy tờ. Hơn nữa, ĐHĐD được nhắc tới trong bộ “Tổng quy Học chính” này, về thực chất, được tập hợp từ các trường thành viên của ĐHĐD do Paul Beau sáng lập ra. Có thể nói rằng, nếu sự ra đời của ĐHĐD gắn liền với chương trình cải cách giáo dục lần thứ nhất của Pháp ở Việt Nam mà Paul Beau là người khởi xướng thì sự tái thành lập của Trường lại không thể tách rời chương trình cải cách giáo dục lần thứ hai của Albert Sarraut, Toàn quyền thứ 23 của Pháp ở Đông Dương. Với bộ “Tổng quy Học chính”, Albert Sarraut đã làm cho trường ĐHĐD được hồi sinh sau 10 năm ngừng hoạt động.

   Theo hai tài liệu trên đây, Đại học Đông Dương được thành lập ngày 16/5/1906 và được tiếp tục khẳng định vai trò của mình trong lịch sử giáo dục ở Đông Dương nói chung và ở Việt Nam nói riêng bắt đầu từ ngày 31/12/1917. Những chứng cứ này tồn tại khách quan, được lưu giữ tại các cơ quan lưu trữ Việt Nam và Pháp. Đó là những tư liệu đáng tin cậy cho những ai quan tâm nghiên cứu về lịch sử Đại học Đông Dương và lịch sử giáo dục đại học Việt Nam. Như thế những thay đổi tiếp tục trong thực tế.

   Reply
5. Lão Ngoan Đồng says:

   18/04/2012 at 13:56

   Xin Ban Biên Tập thông cảm cho tôi copy lại các góp ý có liên quan với nhau, để tôi đi tiếp phần dở dang đang hầu chuyện độc giả, rồi ngưng lại vì lý do riêng. Nhưng rồi có một vị yêu cầu viết tiếp rõ ràng cho có ngọn ngành, nên tôi xin đi tiếp ngay sau đây

   Kính cáo,
   Lão Ngoan

   =================

   Lão Ngoan Đồng says:
   16/04/2012 at 23:27

   Thưa bà con,

   1/
   Phải công bằng mà nói, bọn thực dân Pháp quả có đến KHAI HÓA cho dân mình rất nhiều, mặc dù mục đích chính của chúng là CHIẾM ĐẤT ĐAI ĐỂ KHAI THÁC NHÂN VẬT LỰC ! Đó là chính sách thực dân kiểu cũ, và bị sau thế chiến hai bị thay bằng chính sách thực dân kiểu mới do Mỹ chủ trương, ko chiếm đất mà dựng nên một chính quyền bù nhìn để giựt dây đằng sau. Nhìn bề ngoài sẽ có cảm tưởng là tử tế và nhân bản hơn, nhưng thực chất thâm hiểm hơn nhiều. Cứ như ở ta thời VNCH, có thế mới giữ được làm vệ tinh trong vòng tay của Mỹ đến hai thập niên, làm phên dậu be bờ cho Mỹ từ xa. Dĩ nhiên phía đối nghịch với tư bản Mỹ là đế quốc CS cũng chả tử tế gì, dùng chủ nghĩa CS làm chiêu bài, biến bọn CS miền Bắc làm tay sai cho quan thày Nga Hoa.

   Tôi muốn thưa rõ rằng, THÂN PHẬN NHƯỢC TIỂU NHIỀU ĐẮNG CAY ! Tưởng rằng có độc lập tư do dân chủ, nhưng toàn đồ mạo hóa, và dân mình vẫn tiếp tục lao vào chém giết nhau vì cái chủ nghĩa ngoại lai vớ vẩn, mặc dù có nhiều cơ hội tốt tiếp cận với nền văn minh văn hóa phương Tây đầy nhân bản và tiến bộ nhất thế giới.
   Rốt cuộc mèo lại hoàn mèo. Dứt phong kiến đến thực dân, rồi độc tài đủ kiểu, từ độc tài toàn trị CS đến độc tài gia đình trị, độc tài quân phiệt. Giờ đây là một thứ độc tài lai căng, nửa dơi nửa chuột, của mô hình CS lột xác đi theo tư bản hoang dại qua cái gọi là đổi mới kinh tế, nhưng vẫn xiết chặt chính trị. Nghĩa là VN nếm đủ mùi độc tài độc đoán, và chưa hề có tự do dân chủ thực sự bao giờ.

   2/
   Trở lại thời thực dân Pháp, sẽ có nhiều người cho tôi là nói láo, làm gì có những khai hóa cho dân ta, mà chỉ có sự giả danh khai hóa để đào tạo ra những kẻ thừa hành làm tay chân bộ hạ cho thực dân, nhằm kiện toàn bộ máy cai trị của thực dân áp đặt lên đầu lên cổ dân ta mà thôi.

   Qúi vị đã rõ tôi gốc là dân khoa học thực nghiệm, nên bao giờ cũng nói có sách mách có chứng. Vậy xin hãy bĩnh tâm nghe tôi giãi bày dài dòng mất thì giờ, nhưng rất bổ ích cho kiến thức tổng quát.

   Thưa bà con,

   Phải công bằng mà nói, bọn thực dân Pháp quả có đến KHAI HÓA cho dân mình rất nhiều, mặc dù mục đích chính của chúng là CHIẾM ĐẤT ĐAI ĐỂ KHAI THÁC NHÂN VẬT LỰC ! Đó là chính sách thực dân kiểu cũ, và bị sau thế chiến hai bị thay bằng chính sách thực dân kiểu mới do Mỹ chủ trương, ko chiếm đất mà dựng nên một chính quyền bù nhìn để giựt dây đằng sau. Nhìn bề ngoài sẽ có cảm tưởng là tử tế và nhân bản hơn, nhưng thực chất thâm hiểm hơn nhiều. Cứ như ở ta thời VNCH, có thế mới giữ được làm vệ tinh trong vòng tay của Mỹ đến hai thập niên, làm phên dậu be bờ cho Mỹ từ xa. Dĩ nhiên phía đối nghịch với tư bản Mỹ là đế quốc CS cũng chả tử tế gì, dùng chủ nghĩa CS làm chiêu bài, biến bọn CS miền Bắc làm tay sai cho quan thày Nga Hoa.

   Tôi muốn thưa rõ rằng, THÂN PHẬN NHƯỢC TIỂU NHIỀU ĐẮNG CAY ! Tưởng rằng có độc lập tư do dân chủ, nhưng toàn đồ mạo hóa, và dân mình vẫn tiếp tục lao vào chém giết nhau vì cái chủ nghĩa ngoại lai vớ vẩn, mặc dù có nhiều cơ hội tốt tiếp cận với nền văn minh văn hóa phương Tây đầy nhân bản và tiến bộ nhất thế giới.
   Rốt cuộc mèo lại hoàn mèo. Dứt phong kiến đến thực dân, rồi độc tài đủ kiểu, từ độc tài toàn trị CS đến độc tài gia đình trị, độc tài quân phiệt. Giờ đây là một thứ độc tài lai căng, nửa dơi nửa chuột, của mô hình CS lột xác đi theo tư bản hoang dại qua cái gọi là đổi mới kinh tế, nhưng vẫn xiết chặt chính trị. Nghĩa là VN nếm đủ mùi độc tài độc đoán, và chưa hề có tự do dân chủ thực sự bao giờ.

   2/
   Trở lại thời thực dân Pháp, sẽ có nhiều người cho tôi là nói láo, làm gì có những khai hóa cho dân ta, mà chỉ có sự giả danh khai hóa để đào tạo ra những kẻ thừa hành làm tay chân bộ hạ cho thực dân, nhằm kiện toàn bộ máy cai trị của thực dân áp đặt lên đầu lên cổ dân ta mà thôi.

   Qúi vị đã rõ tôi gốc là dân khoa học thực nghiệm, nên bao giờ cũng nói có sách mách có chứng. Vậy xin hãy bĩnh tâm nghe tôi giãi bày dài dòng mất thì giờ, nhưng rất bổ ích cho kiến thức tổng quát.

   Tôi không những dựa vào chính sử, các sách mang tính khảo cứu như của Phan Khoan về thời Tây Sơn, hồi ký của một số nhân vật nổi tiếng đáng tin cậy như Trần Trọng Kim (Bị Vân Lục, tức Một Cơn Gió Bụi) …, Hồi ký của bác sĩ Nguyễn Xuân Chữ, bác sỹ Nguyễn Tường Bách …, mà còn dựa vào vào tiểu thuyết mang tính FACTION (Fact + fiction), để tạo dựng nên bối cảnh xã hội xứ ta từ thời xa xưa, khoảng thời Trịnh Nguyễn phân tranh cho đến tận giờ.

   Faction như đã nói, dựa vào những sự kiện có thật (facts, true stories), tác giả thêm thắt (hư cấu) cho có tình tiết éo le, để tạo dựng nên một tiểu thuyết. Điển hình ở ta có những trường thiên tiểu thuyết mang tính lịch sử (hay gọi là chuyện dã sử) thời cận và hiện đại rất hay. Chẳng hạn như Sông Côn Mùa Lũ về thời Tây Sơn mà đặc biệt chú trọng đến Nguyễn Huệ của Nguyễn Mộng Giác; Tuấn, Chàng Trai Nước Việt của Nguyễn Vỹ, tả cảnh nước ta vào đầu thế kỷ 20 cho đến khoảng thập niên 30 với các phong trào Đông Kinh Nghiã thục của Phan Bội Châu, Duy Tân của Phan Chu Trinh …; Khu Rừng Lau của Doãn Quốc Sỹ, viết về thời Kháng Chiến Chống Pháp; Dòng Sông Thanh Thủy, của Nhất Linh tả cảnh Quốc Cộng thanh toán nhau ở vùng biên giới Tàu – Việt; Mùa Biển Động của Nguyễn Mộng Giác, coi như một hậu Khu Rừng Lau, thời đệ nhất và đệ nhị VNCH cho đến khi đại thắng của CS và bắt đầu có phong trào vượt biên, mà nhân vật chính trong đó chính là anh chàng Ngữ, gốc dân miền Trung chả khác gì tác giả cả.
   Gần đây nhất Ngô Thế Vinh, khoảng năm 2000, đã cho ra mắt CỬU LONG CẠN DÒNG, BIỂN ĐÔNG DẬY SÓNG cực hay (Tác phẩm ngắn Vòng Đai Xanh của ông cũng thuộc loại Faction, được giải thưởng văn học tổng thống thời Thiệu đầu thập niên 70, đã vẽ lại mặt thật đằng sau phong trào Fulro có Mỹ nhúng tay vào ra sao. Ông cho tôi hay, mục đích chống lại những đánh bóng tô màu của phía Mỹ khi cho quay phim làm ầm ĩ quảng cáo cho đám lính mũ nồi xanh Green Beret, một thứ con đẻ của tình báo Mỹ thời Kennedy, cố tạo nên hình tượng những mercenaires thời đại mới, kiểu như Robin des Bois hay hiệp sĩ bịt mặt trong tranh vẽ là Zorro, vốn bản chất những anh hùng khởi nghĩa giải phóng áp bức … cho dân đen vô tội)

   Wikipedia : FACTION
   The non-fiction novel is a literary genre which, broadly speaking, depicts real historical figures and actual events narrated woven together with fictitious allegations and using the storytelling techniques of fiction. The non-fiction novel is an otherwise loosely-defined and flexible genre. The genre is sometimes referred to as or faction, a portmanteau of “fact” and “fiction”.

   (còn tiếp)

   kbc 3505 says:
   17/04/2012 at 09:36

   Hội chứng?

   Lịch sử VN đã sang trang tính từ cuối thế kỷ 19, thời kỳ thực dân Pháp lần đầu tiên đặt chân đến bán đảo Đông Dương, hay VN nói riêng, và rút hoàn toàn về nước sau thất bại Điên Biên Phủ với hiệp định Geneve 1954.

   Khách quan để nhận xét và đánh giá trong suốt quá trình 80 năm đô hộ nước ta, nước Pháp đã được lợi gì? Mất gì? Họ đã khai hóa đất nước ta ra sao và đã để lại những gì cho chúng ta trong suốt 80 năm đô hộ, nhất là về mặt văn hóa, giáo dục, và y tế?

   Bao nhiêu trí thức và nhân tài VN thời đó được đào tạo ra sao và từ đâu?
   Tại sao người Việt mình biết mặc quần tây, áo vét cà vạt, và có chữ quốc ngữ mà bây giờ là ngôn ngữ mẹ đẻ của chúng ta?
   Thành phố Sài Gòn do ai xây dựng?
   Đất nước thay đổi từ chế độ phong kiến sang thể chế cộng hòa sau này là do đâu?

   Và còn trăm ngàn thứ khác…

   Mà nếu không có “hậu quả” của 80 năm đô hộ thì dân tộc VN chúng ta ngày nay sẽ như thế nào?

   Mong có những bậc thức giả góp ý chia xẻ với bạn đọc. Đa tạ.

   kbc3505

   ====

   Thưa bà con,

   1/
   Phần góp ý dưới đây tôi sẽ dựa nhiều vào ông Đặng Viết Thụ, viết trong tác phẩm LÀNG HÀNH THIỆN – THỜI TÂY HỌC CHO ĐẾN NĂM 1954, quyển thượng, do chính tác giả tự xuất bản tại Melun, Pháp, năm 1999.

   Ông Đặng-Vũ-Nhuế, Hội trưởng Hội Ái hữu Hành Thiện tại Âu châu đã giới thiệu sách như sau:

   Tác giả Đặng Viết Thụ là một luật gia,cựu Phó Chưởng Lý Toà Thượng Thẩm SG, cư trú ở Pháp từ năm 1975, sau cuốn sách nhan đề “Làng Hành Thiện và các Nhà Nho Hành-Thiện Triều Nguyễn”, cùng cuốn “Thân thế và sự nghiệp nhà cách mạng Nguyễn-Thế-Truyền”, nay lại đưa chúng ta đến cuốn thứ ba nhan đề “Làng Hành-Thiện thời Tây học cho đến năm 1954″. (nguyên văn),

   1.1/
   Từ trang 21 đến trang 32, ông Đặng Viết Thụ dẫn chứng cho thấy chính quốc Pháp đã gửi các tổng trú sứ Trung Bắc Lưỡng Kỳ (từ 1883-1888), rồi các toàn quyền Đông Dương (1887-1945) gồm những ai, trong thời gian nào, Rồi ông điểm mặt một số nhân vật đầu não đó đã để lại những dấu ấn nào (xấu lẫn tốt) ở thuộc địa.
   Xin tạm tóm gọn thật nhanh một số tiêu biểu.

   + Tổng trú sứ Phillippe-Roussel de COURCY (1885-1886) “có thái độ hống hách, khinh miệt vua quan VN của De Courcy nên Phong trào Cần Vương nổi dậy khắp nơi tại Bắc Kỳ và Trung Kỳ để chống Pháp. Thủ tướng Pháp De Freycinet thấy De Courcy làm lắm việc lôi thôi tại VN, làm mất lòng dân VN nên triệu hồi De Courcy về Pháp và cử nhà bác học Paul Bert sang VN làm tổng trú sứ Lưỡng kỳ.” (trg 23)

   + Tổng trú sứ Paul Bert (1886) là một nhà bác học, giáo sư khoa học tại trường đại học Sorbonne Paris và là cựu Tổng trưởng Bộ Quốc gia Giáo dục Pháp. Ông áp dụng chính sách ôn hòa, đối xử nhã nhặn với triều đình Huế, ông muốn dân VN cộng tác với Pháp để đem lại thanh bình, thịnh vượng cho đất nước VN. Ông tuyên bố về chính sách cai trị của mình như sau:
   “Quand un peuple pour des raisons quelconques a mis le pied sur le territoire d’un autre peuple, il n’y a que trois partis à prendre: Exterminer le peuple vaincu, le réduire en esclavage honteux ou l’associer à ses destins”, có nghĩa là
   “khi một dân tộc đặt chân lên lãnh thổ của một dân tộc khác, chỉ có ba cách để lựa chọn: tiêu diệt dân tộc bị trị, hoặc buộc dân tộc bị trị làm nô lệ một cách nhục nhã hoặc áp dụng chính sách hợp tác giữa hai dân tộc bị trị và dân tộc thống trị.” Ông chọn giải pháp thứ ba (….) (trang 23-24)

   Nhìn chung, ông này rất đàng hoàng, tôn trọng triều đình Huế, lại rất có công khai hóa qua nhiều cải tổ đáng kể về chính trị, quản trị hành chánh, canh nông và giáo dục (lập ra các trường Pháp-Việt đầu tiên). Đáng tiếc là thời gian phục vụ của ông quá ngắn.

   + Toàn quyền Étienne Richaud (1888-1889) “yêu cầu vua Đồng Khánh ra dụ ngày 1-10-1888 nhượng các thành phố Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng cho Pháp làm nhượng địa, như vậy là ông không tôn trọng Hòa ước 1884 và lấn quyền triều đình Huế” (trg 24)

   + Toàn quyền Jean de Lanessan (1891-1894) có bằng thạc sĩ Y khoa làm giáo sư đại học Y khoa Paris. Ông có tinh thần nhân bản say mê học thuyết Khổng, Mạnh. Ông đả kích kịch liệt các giáo đoàn Công giáo tại Việt Nam đã làm nhiều việc thất nhân tâm đối với dân VN và với các tôn giáo khác ở VN. Ông buộc các nhà cầm quyền hành chính người Pháp tại VN phải trao trả lại cho triều đình Huế và các quan lại VN các quyền mà họ đã tước đoạt trước khi ông sang Đông Dương làm toàn quyền. Ông tỏ ra thông cảm với các hoạt động của các văn thân trong phong trào Cần Vương và ông tin tưởng rằng với chính sách cai trị cởi mở của ông, tôn trọng quyền nội trị của vua, quan VN theo đúng tinh thần Hoà ước 1884, nền hòa bình tại VN chóng vãn hồi.
   (…)
   Đa số các nhà cai trị Pháp và các giáo đoàn Công giáo Pháp ở VN vì bị toàn quyền De Lanessan làm mất nhiều quyền lợi nên đã cố sức vận động tại Pháp qua trung gian các báo chí và các dân biểu, nghị sĩ Pháp khiến ông bị triệu hồi về Pháp.”

   + Toàn quyền Paul Doumer (1897-1902) chính là người đã “đem lại an ninh cho dân chúng VN”, vì “đã tổ chức được một nền hành chính vững chắc ở Đông Dương, lập ra các cơ quan chung cho toàn cõi Đông Dương mà cá vị chỉ huy được đặt trực tiếp dưới quyền điều khiển của toàn quyền Đông Dương”.

   Ông định ra các sắc thuế trong đó có ba thứ thuế gián thu là thuế muối, thuốc phiện và rượu ty (rượu do nhà máy rượu nhà nước độc quyền sản xuất). Cũng như nhà nước độc quyền thu mua bán ba thứ trên.

   Ông cho xây dựng hạ tầng cơ sở, các đường giao thông và hỏa xa, như đi từ Hải Phòng sang Vân Nam và xúc tiến mở đường sắt xuyên Việt, xây cầu Doumer (tên Việt là cầu Long Biên) bắc ngang qua sông Hồng tại Hà Nội. Ông còn lập ra Sở Thiên Văn, Sở Hoạ Đồ, trường Y Hà Nội, trường Viễn Đông Bác Cổ.
   Tuy nhiên ông cũng mạnh dạn lấn quyền triều đình Huế, như yêu cầu vua Thành Thái bãi bỏ Nha Kinh Lược tại Bắc Kỳ, mà trao quyền lại cho thống sứ Bắc kỳ; cho Khâm sứ Trung kỳ quyền chủ toạ các phiên họp của Cơ Mật viện …

   + Toàn quyền Paul Beau (1902-1908) “tìm cách lôi cuốn giới trí thức và giới thượng lưu Đông Dương để hai giới này vui lòng hợp tác với Pháp. Ông ký hàng loạt nghị định có tính cách phúc lợi cho Đông Dương, cho xây nhiều bệnh viện, cải tổ các khoa thi Hương, thi Hội, thi Đình với sự đồng ý của triều đình Huế, các thí sinh dự thi phải thi cả các bài quốc ngữ, chữ Pháp, những bài toán pháp, khoa học. Ông lập ra nhiều trường tiểu học cao đẳng tiểu học Pháp Việt. Năm 1907 ông lập ra trường đại học Đông Dương để thu hút cá sinh viên khỏi sự lôi cuốn của Phong trào Đông Du. Mỗi năm ông cho một số quan lại và công chức Việt, Miên, Lào qua Pháp tu nghiệp và quan sát.

   + Toàn quyền Antoine Klobukowski (1908-1910) làm ngược lại những gì vị tiền nhiệm đã thực hiện, như đàn áp tàn bạo phong trào chống sưu cao thuế nặng, chặn đứng phong trào Đông Du, đóng cửa trường đại học Đông Dương.

   + Toàn quyền Albert Sarraut (1911-1914 và 1917-1919) ” chủ trương chính sách Pháp Việt hợp tác mà Paul Bert đề xướng. Theo ông chính sách thuộc địa không phải là áp bức mà là giải phóng, ko bóc lột dân thuộc địa mà làm giầu cho dân thuộc địa bằng cách khai thác các tài nguyên mới mà dân thuộc địa trước kia không biết khai thác, để chia sẻ cùng dân thuộc địa những tài nguyên này. Chính sách thuộc địa là đem lại an ninh cho dân thuộc địa thoát khỏi vòng áp bức, bất công mà họ đã phải chịu đựng, là đảm bảo cho dân thuộc địa được sự che chở của luật pháp công bằng, là đem lại cho dân thuộc địa nền y tế tối tân với những bệnh viện, nhà hộ sinh, là mở mang dân trí qua các trường học.
   Chính sách thuộc địa không phải chỉ bảo đảm quyền lợi cho người Pháp, mà còn vạch rõ những bổn phận mà người Pháp phải thực hiện ở các thuộc địa. Chính sách thuộc địa phải dẫn dắt dân các thuộc địa mỗi ngày được học thức hơn, để họ cùng hợp tác với Pháp quản trị xử sở của họ.”

   Các ý kiến trên là trích dẫn từ bài diễn thuyết của ông tại trường Cao đẳng Xã hội học Paris năm 1925 và được tạp chí Nam Phong số tháng 9-1925 đăng tải.”

   + Toàn quyền Maurice Long (1921-1923) tiếp tục đường lối cai trị của tìen nhiệm, nhưng rụt rè hơn. Ông tổ chức lại trường đại học Y Dược Hà Nội, ngoài việc đào tạo y sĩ và dược sĩ Đông Dương còn đảm nhận đào tạo bác sĩ y khoa và dược sĩ hạng nhất. Ông cho mở trường Cao Đẳng Mỹ Thuật …

   + Toàn quyền Martial Merlin (1923-1925) ngược lại “chủ trương một chính sách hẹp hòi về học chính, ko muốn mở thêm trường trung học, đại học ở VN, chỉ cho phát triển tiểu học thôi. Ông lại ra nghị định qui định việc mở trường tư thục để hạn chế nền học ..”, cho nên bị “liệt sĩ Phạm Hồng Thái ném tạc đạn mưu sát ở Sa Điện (Quảng Châu), nhưng may mắn thoát chết.

   + Toàn quyền Alexandre Varenne (1925-1927) “trở lại chính sách cai trị cởi mở, tôn trọng ý dân của De Lanessan.”

   + Toàn quyền Pierre Pasquier (1928-1934) ngược lại tiền nhiệm, theo “đường lối cứng rắn để củng cố quyền hành của Pháp ở Đông Dương (…) Ông đàn áp dữ dội Việt Nam Quốc Dân đảng và các người hoạt động trong đảng CS Đông Dương. (ghi chú: Tổng Khởi Nghĩa Yên Bái của Quốc dân đảng và Phong trào Sô Viết Nghệ Tĩnh của CS cùng vào năm 1930)
   Tuy nhiên năm 1928 ông cho mở thêm ba trường cao đẳng tiểu học Pnáp Việt tại tỉnh lỵ Bắc Ninh, Thái Bình và đến năm 1930 mở thêm trường Cao đẳng tiểu học Thanh Hóa …
   Tử nạn máy bay 15-1-1934 tại Pháp khi đáp phi cơ về Pháp công cán”.

   + Toàn quyền René Robin (1934-1936) tiếp tục đàn áp chính trị như tiền nhiệm, như cho ném bom phá tan làng Cổ Am (Hải Dương) là nơi các yếu nhân Việt Quốc hay tụ họp

   + Toàn quyền Jules Brevié (1937-1939) lại theo đuổi chính sách rộng rãi trong cai trị, ân xá và trả tự do cho một số tù chính trị. Ông bãi bỏ độc quyền nấu rượu của công ty Pháp và cho phép công ty địa phương tham gia. Ông cho mở trường Nông Lâm đặc biệt, trường Công Chánh để huấn luyện thành kỹ sư canh nông, thủy lâm, công chánh. Nới rộng việc nhập Pháp tịch. Rồi cho quyền tự do lập hội ái hữu, nghiệp đoàn, đảng phái chính trị.

   + Toàn quyền Decoux (1940-1945) “rất khôn khéo trong giao thiệp với Nhật nên giữ được Đông Dương dưới chủ quyền của Pháp cho đến 9-3-1945.”
   Ngoài ra ông tìm đủ mọi cách gây thiện cảm với thanh niên trí thức VN. Ông cho lập ra trường Thú Y Hà Nội để đào tạo thú y sĩ; lập ra trường Cao đẳng Khoa học Hà Nội để cấp bằng cử nhân khoa học; cải tổ lại trường Luật để đào tạo ra cử nhân luật, rồi học lên cao học ngành tư pháp và kinh tế; cho xây cất Đông Dương Học Xá ở Bạch Mai ngoại ô Hà Nội.
   Chưa hết lại lập ra Phủ Tổng ủy Thể Thao, trường Thể Dục Thể Thao, tổ chức các cuộc đua xe đạp. Tăng lương lên ngạch cho công chức.
   Điều đáng tiếc là đã để xảy ra nạn đói Ất Dậu 1945 cực kỳ khủng khiếp, ở vùng đồng bằng sông Hồng, làm thiệt mạng khoảng một triệu người !

   (còn tiếp)

   Reply
6. D.Nhật Lệ says:

   18/04/2012 at 05:16

   Công bình mà nói,phải khen ngợi ông Phong Uyên ở Pháp mà không a dua theo bọn thiên tả Pháp-Việt vì
   ông có bản lĩnh chính trị vững vàng,chứ theo như tôi biết đến 90% dân du học đều ngả theo bọn Cộng Việt
   cả,thậm chí thầy tu PG.cũng như CG.,đã góp phần lật đổ VNCH.Trong số người như ông PU.,phải kể đến
   tiến sĩ Lê Mộng Nguyên,cũng là tác giả bản nhạc “Trăng mờ bên suối” lừng danh và một số người nữa.Có
   điều đặc biệt ts.LMN.là dân Huế mà không theo CS,như đa phần dân cư cố đô.Gần đây,đọc loạt bài “Gia
   đình cơ sở ở Huế” của Chu Sơn,một sinh viên Huế nằm vùng trước 1975,tôi mới biết như vậy.Gia đình cơ
   sở nghĩa là gia đình nằm vùng,bám trụ ở Huế.Cả gia đình một kỹ sư công chức khá cao nọ đã dùng ngôi nhà rộng rãi của họ làm nơi ẩn náu rất kín đáo bằng cách bố trí những ngõ ngách để chứa chấp những phần tử CV.khủng bố suốt chục năm trời mà không ai biết vì không có người…chỉ điểm !
   Nói ra những điều trên không có ý kỳ thị vùng miền mà là nói rõ ra một thực tế nham nhở đã giật sập chế độ cộng hòa vốn chưa có điều kiện ổn định để phát triển vì bị cái gọi là ‘chiến tranh giải phóng’ quyết tâm làm…phỏng giái miền Nam ! Chính vì mối quan hệ gia đình có dây mơ rễ má chằng chịt mà người Huế
   đa số theo hay có cảm tình với csVN.,một phần thì bị bắt buộc và một phần tự nguyện nằm vùng !
   Ông PU.đã nêu ra một chi tiết hay là nhiều người miền Nam du học thẳng qua Pháp.Có lẽ họ thuộc gia
   đình giàu có,địa chủ như Hồ Hữu Tường,Nguyễn An Ninh và nhóm cs.đệ tứ v.v. Riêng về Y khoa thì có
   bác sĩ lừng danh như Phạm Hữu Chí mà Pháp cũng phải phục.Nhiều khoa trưởng Y khoa SG.là người
   miền Nam như Phạm Tấn Tước,Đặng Văn Chiểu.Giáo sư Lê Tấn Vĩnh,khoa trưởng đầu tiên của Ykhoa
   Huế là người miền Nam (Gò Công) như gs.Viện trưởng Trần Q.Đệ (Cần Thơ ?).
   Theo một bạn tôi đang làm giáo sư Y khoa ở U.of Tennessee cho biết về việc học y khoa ở Mỹ đối với những bác sĩ VN.tỵ nạn thì giai đoan đầu trước 1990 thì dễ lấy lại bằng hành nghề,nếu chọn phục vụ ở
   nhà tù,trại cải huấn hay miền quê.Thế nhưng từ 1990,rất khó.Muốn học lại lấy bằng thì phải có bệnh viện
   nhận làm Internship trước đã,dù đã thi đậu nhập học.Có khá nhiều người đậu nhập học nhưng không có bệnh viện nhận thực tập cũng đành phải bỏ nghề.
   Do điều kiện khó khăn nào đó (về tài chánh chẳng hạn) mà có người như gs.Bùi Duy Tâm có bằng Tiến
   sĩ Sinh hóa (Ph.D.) tốt nghiệp ở Mỹ nhưng qua Mỹ lại lấy bằng hành nghề làm GP.(bs gia đình).

   Reply
7. NGÀN KHƠI says:

   17/04/2012 at 10:02

   THÂN PHẬN HẬU THUỘC ĐỊA

   Khi nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển cũng kéo theo chế độ thực dân ra đời. Đó là tính tất yếu khách quan của lịch sử. Việt Nam thật sự chỉ là một nước nhỏ ở Đông Nam Á châu bị rơi vào vòng xoáy của lịch sử thế giới đó. Có nghĩa tư bản chủ nghĩa trước hết đã phát triển ở châu Âu, châu Mỹ hay phương Tây nói chung. Còn chế độ thực dân hay thuộc địa lại được thực hiện ở các châu lục khác, trong đó có châu Á, mà cụ thể có VN là trường hợp như thế. Rõ ràng xu thế này không thể đảo ngược.
   Bởi tiến trình lịch sử khách quan nó đã như vậy. VN không thể đi ra ngoài hậu quả đó. Trừ phi VN đã biết canh tân sớm như Nhật Bản để có thể đã trở thành một nước phát triển vào thời đó như họ. Trung Hoa thì thân phận chẳng khác gì VN. Bởi nhà Thanh cũng chẳng hơn gì triều Nguyễn của VN vào cuối thế kỷ thứ 19. Chế độ thuộc địa có nghĩa sự thi đua, cạnh tranh nhau trong khai thác thuộc địa để phục vụ cho kinh tế tư bản chủ nghĩa và phục vụ cho nước cai trị bằng chế độ thuộc địa.
   Mặt khác, bất kỳ chế độ chính trị xã hội nào cũng khai sinh ra một tầng lớp người phục vụ cho sự hiện diện và phát triển của nó. Các nho sĩ trong thời quân chủ phong kiến, các người tây học trong chế độ thực dân thuộc địa cũng giống như thế.
   Thế nhưng, bất kỳ hiện tượng xã hội nào cũng mang tính lưỡng diện của nó. Chế độ thực dân, thuộc địa cũng có khía cạnh tiêu cực lẫn khía cạnh tích cực của nó nơi xã hội mà nó thống trị. Tất nhiên khía cạnh hay mặt tiêu cực vẫn lấn lướt hơn mặt tích cực. Có nghĩa sự kiềm hãm, sự khai thác, bóc lột thuộc địa vẫn chủ yếu hơn là các thành quả xây dựng, văn hóa, giáo dục, chính trị, hành chánh, phát triển văn minh, hiện đại hóa, mà nó mang lại trong suốt giai đoạn hay thời kỳ liên quan đến chế độ thuộc địa đó. Tất nhiên ở đây ngoài ra cũng phải nói đến sự đấu tranh và sự đàn áp giữa nhân dân của nước thuộc địa và chính quyền thuộc địa.
   Song từ tất cả mọi khía cạnh nêu trên, vấn đề hay yếu tố hoàn cảnh, yếu tố con người vẫn là điều đáng nói đến nhất. Tức là hoàn cảnh nào, yếu tố con người nào để một nước trở thành đi khai thác thuộc địa, và hoàn cảnh, con người nào để một nước trở thành một đất nước bị khai thác thuộc địa. Đây chính là ý nghĩa lớn nhất mà nhiều người không để ý. Có nghĩa không những tại sao Pháp lại khác VN vào thời đại đó, mà cả tại sao Nhật Bản lại khác VN cũng trong hoàn cảnh của thời đại đó.
   Trách kỷ, trách bỉ, đó là nguyên lý mà người xưa vẫn nói. Phần lớn người ta hay chỉ trách người Pháp đến nước ta khai thác thuộc địa, nhưng lại ít trách người mình tạo hoàn cảnh để tự rơi vào chế độ thuộc địa và không thoát ra khỏi chế độ thuộc địa suốt trong một thời gian dài.
   Cho nên sự phân tích của tác giả Nguyễn Văn Lục về thực trạng hậu thuộc địa hay hội chứng hậu thuộc địa tại VN sau khi người Pháp rút đi khi chế độ thực dân chấm dứt tại VN, cũng chỉ là mô tả thực tế với nhiều khía cạnh khách quan, phong phú khác nhau, nhưng không phân tích các nguyên nhân, nguồn gốc tại sao các sự việc lại diễn ra trong khách quan và thực tế như thế.
   Nên nói tóm lại, ý nghĩa chính trị nào cũng đi theo với nó khía cạnh quan hệ dân sự của nó. Chính quan hệ dân sự hay xã hội dân sự là điều quyết định cho phát triển kinh tế xã hội mà không phải duy nhất chỉ chế độ chính trị. Chẳng hạn sau khi chế độ thực dân thuộc địa chấm dứt, VN lại rơi vào chiến tranh liên miên và đi vào thể chế mác xít lêninnít cũng là một đặc trưng mà không phải nước nào cũng có. Tất cả điều đó, ngoài nguyên nhân là hậu quả hay hội chứng hậu thuộc địa như ông Lục muốn nói, mà trong đó cũng còn cả yếu tố hoàn cảnh, yếu tố con người, hay nói rộng ra là bản chất dân tộc tính mà liệu chúng ta có thể phủ nhận. Trong bài ông Lục cũng nói nhiều đến khoa học, như y khoa, văn hóa, văn chương và triết học. Tất nhiên nói cụ thể, ông ta cũng nhấn mạnh nhiều đến khía canh văn hóa, giáo dục nói chung, như là một thứ hội chứng từ chương trình giáo dục, cho đến con người, tức chủ thể giáo dục và đối tượng giáo dục. Nhưng có điều ông ta chưa nói tới là thứ giáo dục giáo điều của miền Bắc, thứ văn hóa chính trị đề cao đảng tính và lãnh tụ của miền Bắc cũng như sau khi đất nước đã được hòa bình và thống nhất, liệu những điều đó thuộc hội chứng nào ? Hội chứng hậu thuộc địa hay hội chứng cộng sản chủ nghĩa. Nên nói cho cùng lại, bản chất dân tộc, mối quan hệ dân sự trong xã hội, hay xã hội dân sự nói chung, nó vừa là hậu quả mà cũng là nguyên nhân của mọi thứ hội chứng tiêu cực mà người ta muốn nói đến. Hội chứng hậu thuộc địa có liên quan đến hội chứng quốc tế vô sản, hội chứng hậu giải phóng khỏi chế độ thực dân, thuộc địa, để đi vào một ý niệm giải phóng mới, giải phóng kiểu ý thức hệ hóa và chuyên chính hóa về chính trị, nhằm khống chế, lẫn vô hiệu hóa mọi quan hệ xã hội dân sự đã có một cách tự nhiên và cố hữu, đó cũng chính là những điều rất cần thiết phải được nói đến. Khía cạnh tiêu cực và tích cực của cá nhân, khía cạnh tiêu cực và tích của chính trị, khía cạnh tiêu cực và tích cực của các yếu tố xã hội cũng như khía cạnh tiêu cực và tích cực của các yếu tố chính trị khác nhau, cũng đều có thể hoặc cũng cần được đưa vào cả trong các hội chứng theo kiểu cần mổ xẻ ra một cách đầy đủ và sâu xa chính là như vậy. Bởi trong bất kỳ hoàn cảnh hay điều kiện xã hội nào, cũng gồm những cá nhân tiêu cực và những cá nhân tích cực tạo nên xương sống hay góp phần làm cho nó tồn tại và phát triển hoặc trì trệ và lạc hậu cũng chỉ là những lẽ đó. Có lẽ nếu có thời gian, ông Nguyễn Văn Lục cần đi sâu thêm vào các khía cạnh và đặc điểm cũng như những thực tế này lại càng bổ ích biết mấy.

   ĐẠI NGÀN
   (17/4/12)

   Reply
   • Lão Ngoan Đồng says:

     18/04/2012 at 01:59

     Dĩ nhiên tấm mề đay nào cũng có hai mặt, tốt và xấu. Con người cũng thế; một chế độ nào cũng vậy …
     Điều quan trọng khi xét đoán, cần THẬN TRỌNG trong sưu tầm tài liệu, xử dụng đứng đắn tài liệu, lý luận có phương pháp, khoa học …

     Sưu tầm tài liệu hạn chế, bất lương khi xử dụng, như dẫn chứng tùy tiện, để rồi lý luận kiên cưỡng, nhằm đưa ra nhận định hay kết luận duy ý chí, theo định kiến có sẵn trong đầu, là điều đáng trách, nếu không muốn nói là đáng phỉ nhổ.

     Một bài mang tính khảo cứu chỉ có giá trị cao và bền vững, khi người viết luôn luôn giữ thái độ khách quan, không thiên vị (thậm chí có khi mang tiếng là “vô tình”, bởi ko vì tự ái dân tộc, mà dấu diếm che đậy, trái lại xấu tốt, mạnh yếu ra sao đều viết ra cho bằng hết, dĩ nhiên trong tinh thần xây dựng); bằng không chỉ là một bài viết mang tính tuyên truyền láo khoét, vô giá trị, hay chỉ có giá trị nhất thời.

     Chưa kể phải có khả năng phân tích sắc bén, để mổ xẻ chính xác đi tới tận … từng đường gân thớ thịt.

     Thí dụ nói về phong trào canh tân ở Nhật thời Minh Trị thiên hoàng, phải biết rõ động lực, nguyên nhân nào dẫn đến ? ai thực hiện ? kết qủa ra sao ? trước mắt và lâu dài ? Như có tiến bộ, nhưng dẫn tới độc tài quân phiệt đội lốt quân chủ lập hiến, để rồi cũng tàn nhẫn như bọn đế quốc thực dân như Anh, Pháp, Tây Ban Nha … đi xâm chiếm thuộc địa dưới chiêu bài “Đại Đông Á” chẳng hạn.

     Trở lại xứ ta thì phải biết rõ, trước tiên thời thế lúc đó trên thế giới ra sao? tại sao VN lại rơi vào tầm ngắm của đế quốc Pháp? thực dân Pháp đã làm sao xâm chiếm nước ta, một nước có văn minh văn hóa khá cao, có chế độ chính trị vững vàng, bởi có công thống nhất đất nước cả ba miền trong một thời gian dài, nhất là có truyền thống chống ngoại xâm rất mạnh, không thể dễ dàng khuất phục hay đồng hóa ? ngoài sức mạnh quân sự thực dân còn dựa vào đâu để có thể đặt nền móng cai trị vững vàng, đánh tan những phong trào kháng chiến, cụ thể như Cần Vương, Văn Thân, Đông Du …. ? công lao của Pháp khi đem văn minh văn hóa của phương Tây, nhất là của chính họ vào VN ra sao ? VN đã chuyển mình thế nào để đánh bại Pháp ????

     Theo tôi Nguyễn Văn Lục không đủ khả năng để lập ra một dàn bài có đầu có đũa, nghĩa là khoa học, để tìm tài liệu mà giải mã từng thời kỳ một. Cái học của NV Lục còn chắp vá và thô thiển. Nhưng vì “con ếch muốn to bằng con bò”, nên vội vã khua chiêng gióng trống bằng một loạt bài gọi là khảo cứu với nhiều tham lam cóp nhặt lung tung, thật sô bồ, không ra đâu vào đâu, nhằm viết ngược lại thiên hạ, gây choáng (choc; shock) trong dư luận, đồng thời qua đó tạo tiếng vang nhằm đánh bóng tên tuổi mình.

     Trò chơi bạc giả này đã lộ rõ nguyên hình, qua những phản ánh của độc giả dưới các bài viết của NV Lục. Tuy nhiên “cố đấm ăn sôi”, NV Lục vẫn cho đăng tùm lum ….

     Cực chẳng đã, tôi đành mạo muội góp ý rốt ráo, nhằm lật tẩy tính cách cờ gian bạc lận trong trò chơi chữ nghĩa ko lương thiện này.

     Reply
     • Lão Ngoan Đồng says:

       18/04/2012 at 08:04

       Theo tôi nghĩ , ông Lục muốn tìm hiểu (cái hay) của lối giáo dục theo Pháp ra sao, nên tham khảo kỹ sách nói trên của ông giáo sư Trần Ngọc Ninh, ở nơi các trang 119-123.

       Ông Ninh lý giải thật sâu sắc những cải cách nước Pháp dưới thời Napoléon. “Napoléon đích thân viết Bộ Dân Luật và Hình Luật (mà Stendhal rất phục về phương diện văn chương và nước Pháp vẫn trân trọng theo cho đến ngày nay); ông lập ra những cơ cấu và qui chế chính yếu của quốc gia và ông đặt ra NỀN HỌC CHÍNH MỚI” (nguyên văn, trg 120)

       Cái lối giáo dục mới ấy ra sao ?

       Trần Ngọc Ninh giải thích cực hay ngay sau đó:

       “Nều giáo dục khởi thủy từ Napoléon hủy bỏ những đặc quyền đặc lợi của giới qúi tộc để chọn người trên căn bản tài năng, với mục đích tạo ra một lớp người mới gọi là ÉLITE (gốc là élire: bầu và cử) để lãnh đạo nước. Napoléon là một quân nhân, nên trường được chú trọng nhất là trường POLYTECHNIQUE (thường dịch là Bách khoa). Sau đó là trường Cao đẳng Sư phạm (École Normale Supérieure),và trường Trung Ương (École Centrale). Những trường này phải thi để được nhận vào học và được gọi chung là GRANDES ÉCOLES (Trường Lớn).

       Đại học, trong đó có Y khoa, được mở ra cho tất cả những người đã tốt nghiệp Trung học và không hạn chế, tức không thi tuyển vào, nhưng những sinh viên không đủ năng lực bị loại không tiếc tay sau mỗi niên học.

       Trong Y khoa, sự học căn bản đưa đến bằng Tiến sĩ Quốc gia (thường gọi là Y khoa Bác sĩ) theo một chương trình gồm một năm Dự bị và 6 năm chính thức, kết thúc bằng một kỳ thi và một buổi trình luận án. Bên cạnh sự học căn bản đó lại có một chương trình TỰ NGUYỆN, gọi là “con đường hẹp của các kỳ thi tuyển”, LA FILIÈRE DES CONCOURS. Đó là con đường của ÉLITE.

       (…)
       Con đường này bắt đầu rất sớm trong tổ chức học Y khoa, thường là từ năm thứ hai, nhưng vì các kỳ thi tuyển rất khó, sự cạnh tranh ráo riết, nên nhiều người lên đến năm thứ ba mới ghi tên học và thi. Vì vấn đề khá phức tạp, nên tôi trình bày trên một sơ đồ (cho ba người học rất giỏi, học và thi ko vấp váp)”
       [hết trích]

       Điều mà ông Ninh “bố” đề cập bên trên, tôi đã diễn giải rõ ràng ở phần CHẾ ĐỘ NGOẠI TRÚ VÀ NỘI TRÚ nơi nào đó trong phần góp ý rồi

       Sau đó ông Ninh có so sánh một chút về đường hướng giáo dục của Pháp và Mỹ ra sao, có những lợi điểm thế nào.
       Nói chung ông không giữ thái độ trung dung, không chê bai cái nào cả.

       Lão Ngoan Đồng

       ghi chú:

       Các trường Y Nha và Dược có lệ rất đặc biệt vô cùng khắc nghiệt khiến sinh viên rất sợ là bị RA TRƯỜNG NGANG XƯƠNG , dịch từ tiếng Pháp Sortir latéralement, nói tắt là sortir lat !
       Nghĩa là nếu thi lên lớp bốn kỳ không đậu là bị đuổi cổ ra khỏi trường và coi như chỉ còn lại mảnh bằng tú tài toàn thôi. Coi như chưa từng học đại học, vì bị kết tội là không đủ khả năng (tư cách) theo học chuyên ngành này !
       Kẻ khốn khổ chịu thảm cảnh này coi như tín đồ Kitô bị dứt phép thông công (chả khác gì cố luật sư Nguyễn Mạnh Tường từ ví mình như kẻ bị dứt phép thông công trong chế độ CS qua tác phẩm ông viết bằng tiếng Pháp và được nhà xuất bản Quê Mẹ của Thi Vũ Võ Văn Ái in ấn và lưu hành đã lâu lắm rồi)
8. kbc 3505 says:

   17/04/2012 at 09:36

   Hội chứng?

   Lịch sử VN đã sang trang tính từ cuối thế kỷ 19, thời kỳ thực dân Pháp lần đầu tiên đặt chân đến bán đảo Đông Dương, hay VN nói riêng, và rút hoàn toàn về nước sau thất bại Điên Biên Phủ với hiệp định Geneve 1954.

   Khách quan để nhận xét và đánh giá trong suốt quá trình 80 năm đô hộ nước ta, nước Pháp đã được lợi gì? Mất gì? Họ đã khai hóa đất nước ta ra sao và đã để lại những gì cho chúng ta trong suốt 80 năm đô hộ, nhất là về mặt văn hóa, giáo dục, và y tế?

   Bao nhiêu trí thức và nhân tài VN thời đó được đào tạo ra sao và từ đâu?
   Tại sao người Việt mình biết mặc quần tây, áo vét cà vạt, và có chữ quốc ngữ mà bây giờ là ngôn ngữ mẹ đẻ của chúng ta?
   Thành phố Sài Gòn do ai xây dựng?
   Đất nước thay đổi từ chế độ phong kiến sang thể chế cộng hòa sau này là do đâu?

   Và còn trăm ngàn thứ khác…

   Mà nếu không có “hậu quả” của 80 năm đô hộ thì dân tộc VN chúng ta ngày nay sẽ như thế nào?

   Mong có những bậc thức giả góp ý chia xẻ với bạn đọc. Đa tạ.

   kbc3505

   Reply
9. Phong Uyên says:

   17/04/2012 at 05:28

   Tôi xin nêu ra những sai lầm của ông Nguyễn Văn Lục khi ông nói về giảng dạy y khoa ở Việt Nam từ thời Pháp thuộc cho đến năm 1966:

   1) Các giáo sư thạc sĩ y khoa mà ông Nguyễn Văn Lục kể tên đều là học trò của giáo sư Huard, kể cả giáo sư Tôn Thất Tùng, giáo sư Phạm văn Chung, theo Việt Minh từ thời kháng chiến. Ai cũng là “quan y” Pháp cả, kể cả Gs Trần Đình Đệ chỉ nói toàn tiếng Pháp, không có chuyện quan y Pháp, quan y Mỹ đánh lẫn nhau.

   2) Cả Đông Dương chỉ có một trường đại học duy nhất là đại học Hà Nội nổi tiếng nhất ĐNÁ thời đó nên những nước lân cận như Thái Lan cũng gửi sinh viên đến học.

   3) Y khoa Đại học Hà Nội được đặt dưới sự bảo trợ của Y khoa Đại học Paris nên các giáo sư qua dạy đều do y khoa Đại học Paris cử, tất nhiên là học bằng tiếng Pháp và theo giáo trình y hệt ở Paris với hệ thống thi tuyển (concours) y hệt và giáo sư Pháp nằm trong ban giám khảo chấm thi nội trú. Thi ngoại trú nội trú cũng không bắt buộc: Những người nào muốn theo ngành giáo huấn y khoa (Corps Enseignant) thì mới mất công bỏ thì giờ ngày đêm học để sủa soạn thi. Hệ thống thi tuyển bắt đầu từ năm thứ 2 y khoa (+ năm dự bị PCB) với kỳ thi tuyển Ngoại trú các bệnh viện (Externe des Hopitaux) rồi 2 năm sau, nếu muốn, thi Nội trú các bệnh viện (Internes des Hopitaux). Nếu rớt hay không muốn thi nữa, có thể cứ làm ngoại trú hoài cho đến khi ra trường. Vì thi khó khăn, phải hy sinh chịu khó và có thiên hướng theo ngành dạy học, chứ ít ai đi đến tận cùng, ngay ở bên Pháp cũng vậy và số trúng tuyển cũng quá ít ỏi (Trước năm 66 chỉ mười mấy người). Những người khác chả dại đi thi làm gì, chỉ cần học tà tà mỗi năm lên lớp thì 7 năm sau, cũng ra bác sĩ như ai; Còn trúng tuyển nội trú, cũng còn phải tùy đậu cao hay đậu thấp rồi còn phải qua cả đống kỳ thi tuyển nữa mới hy vọng lên được tới giáo sư thực thụ – nghĩa là phải học thêm 5-6 năm nữa – trong khi 1 thằng bạn không thi ngoại trú nội trú gì cả, ra trường trước mình 5-6 năm, kiếm tiền gấp đôi mình. Nhưng cũng phải nói là khi trúng tuyển ngoại trú nội trú là có lương của bộ y tế cũng khá và nhất là để cái tít “cựu ngoại trú (nội trú) các bệnh viện” cũng oai và lôi kéo được nhiều thân chủ;

   4) Là chi nhánh của Đại học y khoa Paris, bằng cấp được coi là của Đại học Paris nên những ông Tôn Thất Tùng, Nguyễn Hữu, Phạm biểu Tâm, Trần văn Bảng, Trần Đình Đệ, Trần Ngọc Ninh v.v… đậu nội trú ở Hà Nội được kể như đậu nội trú ở Pháp và nếu muốn, có thể trở thành giáo sư đại học Pháp. Đó là trường hợp giáo sư Nguyễn Hữu. Tôi cũng xin nói thêm là đa số các giáo sư y khoa là người Trung vì các vị này dân cá gỗ, lận lội ra Hà Nội học, phải làm sao đậu ngoại trú nội trú để có chút lương sống, chứ những người miền Nam như Gs Trần Quang Đệ đi thẳng Paris học, đậu nội trú ở Paris chứ đâu có cần ra Hà Nội ! Sau 1955 những năm học y khoa ở Sài Gòn vẫn được kể như là tương đương với những năm học ở Pháp, nên những người có bằng y khoa ở Sài Gòn trước năm 66 chỉ cần thi lại bệnh án (clinique) và làm lại luận án là có thể được coi là tốt nghiệp tại Pháp (khác với phải thi lại tương đương và được quyền hành nghề vì lí do nhân đạo)

   5) 95% nam bác sị đều là bs quân y vì 1 lí do rất dản dị là sinh viên y khoa nào học xong năm thứ 5 cũng phải động viên trở thành trung úy bs quân y cả. Có người lên đến thiếu tá mới trở về thi bệnh án và lo làm luận án. Chỉ có 1 số ít làm nội trú ở những khoa cần thiết, được Gs Nguyễn Hữu đặc cách xin hoãn dịch. Nhưng cũng phải biết là ông Diệm biết lo xa, một ngày kia vì lí do gì không có GS Pháp đến nữa, phải đào tạo giáo sư Việt nên mới ra nghị định ai có đủ “tít” (nội trú đậu hạng cao v.v…), có thể được giải ngũ nếu trúng tuyển thi “corps enseignant”. Và tùy ngành nên có người được gửi đi Mỹ, có người được gửi đi Pháp chứ không phải vì theo Mỹ thì đi Mỹ, theo Pháp thì đi Pháp. Đào Hữu Anh là một trong số những người này và môn Anatomie pathologique (Mỹ gọi tắt là Pathologie) dịch đúng nghĩa là “Giải phẫu bệnh lý” chứ không phải “cơ thể bệnh lý” vì đây chỉ là môn học nghiên cứu về thay đổi cấu trúc (các tế bào) cơ quan do sự tác động của bệnh tật gây ra. Người chuyên về môn này chỉ làm việc trong phòng thí nghiệm, ít khi tiếp súc với bệnh nhân.

   6) Chuyện sinh viên xúm xít quanh ông thày nó tiếng Pháp xì xồ làm “mất nhân bản”,là phương cách duy nhất để sinh viên có thể thấy được bệnh qua người bệnh chứ không có lẽ chỉ học trong sách. Nói bằng ngoại ngữ vì những tiếng chuyên môn là ngoại ngữ. Ngoài ra cách đây mấy chục năm, vì thiếu phương tiện, nằm công cộng nên nếu nói tiếng Việt thì mọi người nghe hết, ai cũng biết bệnh của ai, chứ bây giờ ở Pháp chẳng hạn, mỗi người bệnh 1 phòng, đâu còn vấn đề nữa. Vả lại cũng không còn cảnh xúm xít: bệnh nhân chỉ tiếp súc với ngoại trú làm hồ sơ bệnh lý. Làm xong trình cho Nội trú. Nội trú quyết định có trình bày cho sếp trên của mình nữa không hay tự giải quyết. Ông thày (le patron) chỉ coi lại những trường hợp đặt biệt.

   Tôi cũng xin nói thêm về y khoa hiện giờ ở Việt Nam: đa số các bác sĩ ưu tú đều được gủi đi tu nghiệp tại Pháp và giáo sư Pháp thường được gửi qua giảng dạy nên tiếng Pháp là tiếng y khoa ở Việt Nam hiện giờ. Bệnh viện Pháp Việt ở Sài Gòn, Hà Nội là nơi ăn khách nhất. Và viện Tim của ông Carpentier là danh tiếng nhất đối với các nước lân cận.

   Sau hết tôi nói với Thiên Kim là tiếng Pháp là tiếng chính xác nhất nên những văn kiện ngoại giao quốc tế phải viết bằng tiếng Pháp. 70% tiếng Anh ở tiếng Pháp mà ra và cho tới tận thế kỷ thứ XIX mọi giới trí thức, quyền quí chỉ nói với nhau bằng tiếng Pháp, kể cả Karl Marx, Engels và Lénine. Còn về chính trị,nền dân chủ-pháp trị Mỹ cũng từ tư tưởng các nhà khai sáng Pháp mà ra.

   Reply
   • Lão Ngoan Đồng says:

     17/04/2012 at 20:49

     Thưa Phong Uyên và bà con,

     Trước hết xin cám ơn Phong Uyên bổ túc một số điều quan trọng, ngắn gọn và khá đầy đủ.
     Tuy nhiên tôi xin thật nhanh bổ túc thêm cho rõ nghĩa một số điều nơi đây.

     1/
     CHẾ ĐỘ NGOẠI TRÚ VÀ NỘI TRÚ
     Đúng như PU tả, sinh viên Y có thể ghi danh dự kỳ thi tuyển vào NGOẠI TRÚ (externe) kể từ năm thứ HAI (đã học ba năm y khoa bởi có thêm năm dự bị vào thời đó, ban đầu gọi là PCB (Phisique+Chimie+Biologie); rồi gọi là APM (Année Préparatoire en Médecine) vào thời tôi học ở VN; sau này bãi bỏ nhưng buộc phải có ít nhất một năm học và đậu năm đầu của một số chuyên khoa ở đại học khoa học SG, chẳng hạn SPCN / Lý hóa nhiên; MPC, MGP …. Nên nhớ kể từ thời có APM trở đi, muốn học Y phải dự kỳ thi tuyển toàn quốc rất khó khăn, chứ ko phải cứ ghi danh vào học dễ dàng như nhiều phân khoa khác đâu).
     Muốn luyện thi có sách vở đàng hoàng, dành riêng cho thi ngoại trú.

     Thi NỘI TRÚ (interne) phải cuối năm thứ tư sinh viên đậu lên năm thứ năm rồi, mới được phép ghi danh dự thi. Chính vì thế có những sinh viên Y đã giả bộ cố ý thi rớt năm thứ tư, để chuẩn bị kỹ cho kỳ thi nội trú trên. Tại sao lại phải làm thế ? Bởi việc chọn lựa nơi thực tập nội trú theo kiểu ai đậu cao chọn trước, ai đậu thấp chọn sau. Chả khác gì kiểu chọn ra đơn vị lúc tốt nghiệp trường Y bên quân y hay dân y bị trưng tập như trường hợp của tôi vậy (Dân y phải học quân sự học đường trong thời gian đang học Y rất cực, một ngày trong tuần và nghỉ hè học tập trung một tháng ở quân trường Quang Trung. Phải học ba năm như thế mới song. Và có học mỗi năm mới được giấy hoãn dịch vì lý do học vấn. Học quân sự rồi vẫn phải theo một khoá gọi là Hành chánh quân y để biết về thủ tục giấy tờ trong ngành này; một khoá Cấp cứu quân y thời chiến, chẳng hạn nếu có chiến tranh nguyên tử, hóa học … các vết thương do bom đạn etc etc etc)

     Thời xưa có những người rất yêu nghề, ở lại làm nội trú nhiều năm. Tôi gọi họ là những nội trú “kinh niên” (chronique), hay những nội trú “trưởng lão” (senior), mà ngay đến các bác sĩ nghe danh cũng phải gờm cho đến kính phục ! Bởi họ không thèm mất thì giờ trình luận án đế lấy cái titre bác sĩ, rồi ra ngoài hành nghề qua sự mở phòng mạch hốt bạc cắc bệnh nhân !
     Họ tự chọn môi trường làm việc là ở nhà thương, dĩ nhiên ở ta thời đó là nhà thương thí, aka bệnh viện công. Nghĩa là họ muốn mình toàn tâm toàn ý, dành trọn tất cả thì giờ và năng lực phục vụ cho giới bệnh nhân nghèo hèn trong xã hội !
     Đó chính là một sự hy sinh vô bờ bến của ngành Y tế nói riêng, và của đất nước nói chung. Vâng chiến trường của họ không ầm ì tiếng súng đủ loại hoà cùng bom đạn, hay rộn ràng chiến công với các vòng nguyệt quế, huy chương đủ loại đầy ngực. Mà chính là cuộc chiến đấu dai dẳng giữa mạng sống con người với các tác nhân gây bệnh, mà ở ta thời đó thương tật do bom đạn vô tình dội lên đầu dân đen chiếm đa số. Cuộc chiến đấu âm thầm diễn ra trong môi trường thương khó là bệnh viện lớn nhỏ ở khắp nơi, và họ là những anh hùng vô danh quyết diệt kẻ thù duy nhất là bệnh tật, để mang lại sức khỏe cùng niềm hoan lạc cho những người dân nghèo kém may mắn.

     Nội trú lại được phân chia ra làm lắm loại:
     - interne fonctionel (gọi ngắn gọn là interne fonct / “phông”, bao hàm phía VN ta với nghĩa là được phong tước nội trú): tức do nhu cầu của trong một khu nào đó mà cần thêm nội trú, cho nên thày trưởng khu chọn trong số sinh viên đang thực tập một hay hơn một anh/chị giữ vai trò và có quyền hạn như một nội trú. Hết làm ở khu này thì coi như mất chức nội trú.
     - interne provisoire / nội trú ủy nhiệm: là thi nội trú đậu vớt, khoá sau phải thi lại mới được mang chức nội trú dài dài sau này
     - interne titulaire / nội trú thực thụ: chính thức thi đậu kỳ thi tuyển nội trú, và được mang tước (titre) này suốt đời !

     Thi tuyển rất khó, qua hình thức thi (viết và trình bày ngắn gọn một đề tài cấp cứu y khoa trong thời gian giới hạn thường chỉ năm phút chẵn. Tôi bốc phải đề tài GEU, Grossesse Extra-Utérine, Thai Ngoài Tử Cung), cho đến việc giới hạn số người thi đậu.
     Những kỳ thi tuyển đầu tiên vào giữa thập niên 30 ở Hà Nội chỉ chọn một nội trú thực thụ mỗi kỳ thi và giáo sư Trần Văn Bảng là nội trú đầu tiên vào năm 1936. Rồi sau vài năm mới tăng lên hai, rồi ba bốn, rồi thêm tí nữa.
     Thời tôi cải tiến nhiều, có khuynh hướng bắt chước theo Mỹ bó buộc mọi sinh viên năm chót phải nội trú, cho nên đã cho chấm đậu vài chục nội trú ! Nhưng cũng nên biết là, thời bọn tôi học Y rất cực khổ hơn các lớp đàn anh xa, do vừa học y vừa đồng thời học quân sự để được hoãn dịch học tiếp lên cao. Y khoa tiến bộ vượt bực, cho nên phải học thêm nhiều cái mới, rồi lại thêm có chen thêm vào sách vở lẫn thày bà Y khoa đến từ đất Mỹ xa xôi.
     Cũng như lớp tôi thay vì vài chục sinh viên như thời xa xưa nay tăng tới mấy trăm sinh viên, cụ thể sĩ số trên 250, mà bình thường chỉ khoảng tối đa 150 người một năm học. Nói thế phải phấn đấu mửa mật mửa gan để đậu cao chọn nơi ngon lành, cũng như giữ vững tinh thấn đến phút đi thi, do bởi thi đậu lên lớp rồi lại còn cố ngồi học luyện thi trong khi các bạn khác rong chơi cuộc tình !

     2/
     Phải thú nhận đó là cách TUYỂN CHỌN & ĐÀO LUYỆN NHÂN TÀI NGAY TỪ TRONG TRỨNG NƯỚC của phương pháp giáo dục theo Pháp trong ngành Tây Y. Và đó là lý do tại sao khi bác sĩ đã ra trường, thậm chí leo lên đến tột đỉnh danh vọng là giáo sư thực thụ và đã đậu bằng thạc sĩ Y khoa, mà vẫn phải ghi rõ thêm mình từng là cựu ngoại trú và nhất là nội trú ở đâu, ở Paris là oách nhất !
     Thật đúng là YÊU CHO ROI CHO VỌT, GHÉT CHO NGỌT CHO BÙI theo kiểu giáo huấn ca ngày xưa !

     Họ sẽ là những ứng viên (candidate) sáng giá nhất cho BAN GIẢNG HUẤN (Corps enseignant; BGH) của trường Y. Cũng nên biết là ai ai cũng có thể ghi danh để thi vào BGH, để mới đầu xin lược sơ qua đại khái một số chức vụ thời đó gọi là Phụ khảo hay Giảng (nghiệm) viên (assistent), leo dần lên thành Gỉảng sư (chef de clinique hay chef de labo), rồi Giáo sư (chia làm giáo sư uỷ nhiệm, rồi diễn giảng / maitre de conférence ?, sau cùng thực thụ, và cũng lắm cấp từ còn non đến già / senior prof).

     Thực ra trong ngành gọi là khoa học thực nghiệm thì có lối đào tạo hơi khác một chút. Chẳng hạn như tôi muốn theo đuổi ngành Cơ thể bệnh lý (Anatomie pathologique, gọi tắt là Anapath) hay bệnh học (Pathology theo kiểu Mỹ, nhưng bọn Mọi lại phân chia nhỏ thành Surgical Pathology và Clinical Pathology, và đó là lý do chúng tôi bị gửi đi học thêm ở khu huấn luyện hậu đại học tại Trung tâm Giáo dục Y khoa Gia Định khi vào làm ở khu Anapath trên trường YSG) thì đầu tiên phải xin đi làm không công (bénevols) cho thày xem giò xem cẳng, cũng như chờ đợi có khoá thi tuyển vào làm préparateur (nghiệm chế viên). Bên ngành Cơ thể học (Anatomie) lại có cách tuyển hơi khác chút chút, như vào làm không ăn lương, rồi dự thi làm aide, rồi lên cao là “projecteur” d’anatomie.
     Khi tôi học năm thứ nhất Y SG tôi được chứng kiến kỳ thi tuyển projecteur của hai cựu aides d’anatomie là bác sĩ Đinh Văn Trúc và bác sĩ Lại Quốc Kỳ. Hai anh đã thành công trong thi lý thuyết và thực tập qua đề tài dissequer cung nông và cung sâu động mạch lòng bàn tay (arcades artérielles superficielle et profonde de la main). Cả hai anh sang Mỹ và đã về hưu, nhưng ko sống bằng nghề chuyên môn cũ. Anh Trúc hình như là bác sĩ nội khoa (?), vợ là Châu vốn là hoa khôi trường Nha thời tôi học (bạn gái cùng lớp với bà xã tôi). Anh LQKỳ chuyên môn về Phỏng ở tổng y viện Cộng hòa và tù CS về cũng chuyên về Bỏng; sang Mỹ rất trễ nhưng cố học lại lấy bằng Ph.D. (???) về vệ sinh phòng dịch. Đầu tháng tư tới đây anh sang chơi với tôi ở Amsterdam. Anh là con ông bác ruột tôi, luật sư Lại Tư !

     3/
     Muốn thi tuyển vào ban giảng huấn (BGH) lại thêm trò gọi là ÉPREUVE DE TITRE !
     Nếu tôi nhớ không nhầm ở trường Y SG đã theo lối Pháp đặt tiêu chuẩn phải có ít nhất sáu điểm (six points) mới được xét duyệt đơn xin thi vào BGH.
     Chẳng hạn thang điểm cho như sau: đậu nội trú được hai điểm; mỗi năm nội trú một điểm; tương tự như thế khi đậu vào làm việc ở các môn khoa học căn bản như kể ở trên. Viết bài khảo cứu khoa học đứng tên một mình và được đăng ở tạp chí y khoa tên tuổi trong nước (như thời đó ở miền Nam có Acta Medica) hay ngoài nước, sẽ được một điểm. Đứng tên chung với nhiều người được nửa điểm. Thời VNCH hình như thêm cái trò được tưởng thương huy chương (quân đội) cũng có điểm.
     Riêng tôi đã chuẩn bị kỹ lưỡng, nên nếu không bị động viên đi lính, chắc chắn passer qua cầu épreuve de titre, vì vừa đậu interne vừa đậu préparateur!
     Nghe đồn rằng có lúc ông bác sĩ Quang Tuyến Lý Hồng Chương hay ông em Lý Hồng Hòa muốn thi vào corps enseignant, nhưng không qua được cái cấu épreuve de titre khắc nghiệt kia.

     Nói tóm lại, muốn trở thành một nhân viên ban giảng huấn theo lối đào tạo của Pháp rất chặt chẽ. Phải vừa có tài, có kiên nhẫn để từ bỏ mọi lợi danh phù phiếm, mà chú tâm vào chuyên môn để kiện toàn khả năng lẫn tư cách một thày dậy học tương lai cho lớp đàn em, cũng như tiến hành các khảo cứu khoa học tầm cỡ quốc tế. Đó là những tầng lớp “ÉLITE”, tinh hoa của đất nước, của khoa học tầm cao, những thinktank cho tổ quốc.

     Các giáo sư Y khoa nổi tiếng của Việt Nam, nhất là VNCH hầu hết đều là những cựu nội trú nổi tiếng. Tương tự các nội trú nổi tiếng của trường YSg khi di tản hay vượt biên khỏi VN đều thành công rực rỡ. Chẳng hạn nội trú Nghiêm Đạo Đại, học trò cưng thứ hai của giáo sư Nguyễn Hữu; Hồ Hồng Phước hay Phước tóc đỏ cũng rứa; Nguyễn Lương Tuyền, học trò cưng của ông Ninh “bố” (Trần Ngọc Ninh); Nguyễn Xuân Ngãi của ông Louis / Lữ Y sau này; Nông Thế Anh và nhiều người khác nữa ….

     4/
     Vô địch nội trú là giáo sư PHẠM BIỂU TÂM. Nội trú những tám năm dài. Rồi do nhu cầu đòi hỏi cấp bách, thầy Tây khuyên (bắt) học trình luận án năm 1947, để năm 1948 lên đường qua Pháp dự thi thạc sĩ về môn Phẫu thuật (Surgery). Khi nào có dịp tôi sẽ trình bày tại sao ? Chỉ biết nơi đây ông Tâm cùng ông Trần Quang Đệ (học ở Pháp, cựu nội trú các bệnh viên Paris/ Ancien interne des hôpitaux de Paris) đã được thày Tây hộ tống qua Pháp dự thi cùng lúc thạc sĩ Phẫu khoa, để sau đó phân chia ông Tâm trấn đóng ở trường Y Hà Nội và ông Đệ trấn thủ ở trường Y Sài Gòn. Đó là những giáo sư Y kỳ cựu nhất của nền Y khoa VN do Pháp khai sáng ra.

     Sau đó là nội trú sáu năm BÙI MỘNG HÙNG, học trò cưng của giáo sư thạc sĩ Nguyễn Hữu, cũng về môn Giải phẫu ở khu giải phẫu tổng quát bệnh viện Bình Dân. Rất đáng tiếc anh Hùng “ăn cơm quốc gia thờ ma CS”, cho nên được đi du học ở Pháp, ở lại và chiến đấu cho phe trí thức thân Cộng ở Paris. Bỏ chuyện đó ra anh Hùng rất lắm tài, thường xuyên viết bài đủ thể loại trên tạp chí Đoàn Kết và sau này cho Diễn Đàn Paris.
     Nói tới anh ai ai trong ngành Y SG cũng như trong giới trí thức hai phe Quốc Cộng đều biết danh và có phần nể nang!

     (còn tiếp)

     Reply
     • Lão Ngoan Đồng says:

       18/04/2012 at 08:11

       Đính chính:

       Tôi viết sai ở phần hai, PROSECTEUR chứ không phải là projecteur !
       (biết sai nhưng tìm mãi ko ra chữ đúng, nên đành viết cho rồi góp ý và sẽ tìm cách đính chính sau)

       Giáo sư Trần Ngọc Ninh viết trong sách của ông nơi trang 124, dịch Aide d’Anatomie thành Phụ tá và Prosecteur là Giải phẫu sư !
   • Lão Ngoan Đồng says:

     17/04/2012 at 22:07

     5/
     Lương nội trú chỉ mang tính cách tượng trưng, gọi là tiền túi để cà phê thuốc lá thui !
     Thời VNCH lương này do Bộ Y Tế trả cho nội trú, chứ ko phải từ trường Y hay Viện đại học.
     Bộ Y tế thiếu người, bởi bác sĩ đi lính hay ko đi lính như các bà thì lại làm phòng mạch hay nhà thương tư.
     Vì thế nhà nước rất cần nội trú từ sinh viên, trả lương mạt hạng, để đảm nhận vai trò bác sĩ điều trị. Cho nên sinh viên dự thi nội trú phải cố hết sức mà đậu thiệt cao, sẽ dễ dàng trong khi chọn nơi thực tập, như chuyên khoa mình thích, ở dưới quyền thày giỏi học hỏi …, hơn là làm người giải quyết bệnh cho bộ y tế hay các bác sĩ bộ y tế !

     Bù lại, nội trú có phòng riêng (thường hai ba bốn người chia nhau một phòng) ở nhà thương; được nuôi cơm ăn ngày ba bữa sáng trưa và chiều; được cấp áo blouse với hàng chữ tắt rất oách trên ngực INT. (interne) hay N.T. (nội trú).
     Nhưng rất hãnh diện khi các bà y công, nhất là các bà y công Bắc kỳ Ri cư Công giáo 54 mỗi lần có bệnh phải đi chân leo thang chân lên đập phòng nội trú, to mồm réo gọi: ÔNG NỘI ƠI CÓ BỆNH CẤP CỨU ở trại bệnh … !
     Ông Nội ở trong phòng còn ngái ngủ, hét to vọng ra ngoài: GỌI ÔNG NGOẠI CHƯA MÀ ĐẬP CỬA ÔNG NỘI ?

     Vâng sau này ở tây và ta đều bỏ chế độ Ngoại trú (externe), cho nên sinh viên không phải là nội trú đều được mang danh là ngoại trú, hay gọi tắt là ông ngoại là thế !
     Còn đối với y tá thì nội trú hay ngoại trú phụ trách trong khu đều được gọi là “ông thày”, trong khi bệnh nhân thì cứ thấy anh chị nào áo trắng đeo ông nghe là bác sĩ tuốt, dù chỉ mới là sinh viên năm thứ hai thứ ba mới đi thực tập nhà thương lần đầu trên khu !
     (mấy bà y công trên thường hay học lóm tiếng tây tiếng u, nên có bà ba chớp ba nháng gọi các ông đang theo học chương trình hậu đại học “résident” thành “accident”, làm bọn tôi cười hô hố đến vãi đái ! Nói thiệt bà nội tôi hồi thập niên 60 gọi cái tivi là “tủ-vi”, bởi hồi đó mua cái TV hiệu Sharp hay Sanyo nằm trong cái tủ có kéo hai cánh cửa để đóng lại khi không xem cho khỏi bụi. Còn con nhỏ nhà quê giúp việc cho gia đình tôi lại gọi biệt thự /”villa” trước cửa nhà tôi thành … “dollar”: Trời ui tối hôm qua bên cái dollar chơi nhạc um sùm làm bà con lối xóm mất ngủ luôn !)

     6/
     Ở Hòa Lan không có chế độ ngoại trú hay nội trú gì ráo trọi, vào thời gian tôi học lại cuối thập niên 80 và cho đến tận ngày hôm nay. Tôi thấy hình như lối đào tạo từa tựa như bên Mỹ.
     Nghĩa là sinh viên học tại trường lớp trong những năm đầu tiên, chừng khoảng bốn năm; còn hai năm chót đi thực tập tại nhà thương, gọi là co-schap. Sinh viên lúc đó gọi là Co-assistent; còn bác sĩ gọi là Assistent hay zaal-arts (bác sĩ trong phòng bệnh).

     Thực tập mỗi khu khoảng vài tháng, thường ba tháng, thường bắt đầu ở khu Nội khoa. Cuối thời gian thực tập là phải thi, tức nhận một bệnh nhân nào đó ở trong khu, phải làm bệnh án (observation clinique) rồi sau đó bị ông thày quay như dế trong phòng đóng kín và bên ngoài dán giấy đang thi không được quấy rầy.
     Đậu hết các môn thực tập bắt buộc thì được cái bằng gọi là bác sĩ căn bản (basisarts). Từ đó có thể đi xin việc để học thành bác sĩ gia đình (familiearts); bác sĩ các xí nghiệp (bedrijfarts); học chuyên khoa khác. Nói chung phải học thêm ít hay nhiều năm tùy chuyên khoa, để có bằng hành nghề tự do thực sự, ko lệ thuộc vào ai nữa.

     Bác sĩ assistent chia làm hai loại: đang theo học chuyên khoa (tức chương trình hậu đại học) được gọi là assistent-in-opleiding, viết tắt là AIO; còn đang chờ nằm trong danh sách chờ (waitinglist) theo học thì gọi là assistent-niet-in-opleding (ANIO)

     Riêng bên Mỹ, theo tôi sinh viên muốn thành bác sĩ phải đi thực tập như thế ở nhà thương, gọi là internship (?) kéo dài hình như trong một năm thì phải. Sau đó phải theo học chuyên khoa gọi là residency.

     Bác sĩ VN theo chỗ tôi biết sơ sơ qua Mỹ phải thi bằng tương đương, xưa gọi là ICFMG, sau này đổi tên. Rồi phải xin đi thực tập internship mới có thể xin đi học chuyên khoa thì phải !?
     Có bằng tương đương, nhưng có những tiểu bang còn làm khó, như ở Cali muốn hành nghề ở đó lại phải thi lấy bằng hành nghề ở đó nữa.
     Tôi có thằng cháu học Nha ở Washington DC. Muốn về Cali phải thi bằng hành nghề ở đó.
     Còn chị tôi thi đậu bằng tương đương dược sĩ cấp quốc gia, nhưng thi mãi mấy năm liền ko đậu nổi bằng hành nghề ở Cali do cứ rớt mãi phần Speaking English. Bà ấy bèn move về Houston Texas làm dược sĩ cho một trại tù từ hơn 10 năm qua, mặc dù muốn ở Cali cho gần bà con và khí hậu dễ chịu hơn ! Ở lâu quen chỗ, nên chả muốn thi lại để move về Cali, mặc dù tiếng Anh nhờ làm việc nên tiến bộ vượt xa ngày xưa mới tới !

     7/
     Ông Nguyễn Hữu cực giỏi, nhưng khi qua Tây cũng chả được coi ra cái chi chi ở xứ Tây.
     Và tôi nghe cháu gái ruột bà Hữu, lấy chồng ở Hòa Lan kể lại sơ sơ như sau, thật hư chưa rõ !
     Ban đầu ông nhận một chân giảng dậy vớ vẩn hình như ở Metz hay Nancy chi đó, rồi sau này trổ tài nên bọn Tây mới kính nể và cho một chổ làm giáo sư cơ thể học. Rồi ông bà move tới Bretz ở cho tới khi về hưu và chết ở đó. Bà Hữu vẫn còn sống và con cái ở xa (một con trai ở đâu vùng thuộc địa nào đó của Pháp; con gái ở Mỹ hay Canada).

     Ông Đào Hữu Anh di tản qua Mỹ, cũng bị bắt thi lại chuyên môn Pathology rồi mới được hành nghề này lại.

     Giáo sư Hoàng Tiến Bảo qua Mỹ quá trễ, tuổi lại quá già, nhất là khi ở VN lại không hề hành nghề đã học ở Mỹ (Pathology chuyên về Xương cốt), cho nên chỉ cậy cục học thi lấy bằng tương đương ECFMG để hành nghề bác sĩ thường thôi. Ông Bùi Duy Tâm cũng như ông Vũ Qúi Đài cũng rứa thì phải, mặc dù qua Mỹ sớm !

     Theo một đàn anh trên tôi một lớp lấy nickname Nam Định (vì sinh quán ở đó) di tản sang Mỹ và học chuyên khoa Giải phẫu Thần Kinh (Neuro-Surgery). Anh ta nói sau 10 năm phải thi lại chuyên môn. Đậu mới cho hành nghề tiếp, bởi ngành Y tiến bộ vượt bực, phải học suốt đời. Anh nào lo kiếm tiền ko update kiến thức chuyên môn là dễ đi ngược giòng chính (mainstream), hành xử ko giống ai hết. Nhất là cái trò lấy cớ đi học thêm bắt buộc để lấy credit, nhưng thực ra đi du hí là chính, hay ghi danh mà íu theo học thiệt, rồi cũng có credit như ai ! Phải double check các thày lang vườn này.

     Reply
     • Lão Ngoan Đồng says:

       18/04/2012 at 03:05

       Sorry viết kể nhiều điều quan trọng và có khi đi sâu vào chi tiết, cũng như bộ não đã quá date, nên phạm phải một số sai sót, tuy ko quan trọng như sau:

       - giảng sư là Chargé de cours. Ở Khu Cơ thể Bệnh lý trường Y có bác sĩ Lê Tài Sinh là chargé de cours. Khu bên cạnh Mô và Phôi học và Di truyền học, nhưng vẫn quen gọi tắt là Mô học (Histology) có cha già dòng “Dây Rút”, Jesuist, tức DòngTên người Bỉ Lichtenberger làm trưởng khu (chef de département) và bác sĩ Tiêu Minh Thu là giảng sư như bác sĩ Lê Tài Sinh.
       Bên Sinh Lý học của giáo sư thạc sĩ Trần Vỹ có bác sĩ Lê Sỹ Quang từ quân đội biệt phái về làm assistent, rồi đi Mỹ hai năm học lấy bằng cao nhất Ph.D. về nước và coi như đồng hòa (assimiler) với chức chargé de cours.

       Nhân đây nói rõ thêm, chỉ có lấy bằng thạc sĩ y khoa mới được phong chức giáo sư (professeur và dĩ nhiên phải bò từng cấp một, gs ủy nhiệm, diễn giảng lên đến thực thụ).
       Còn đậu Ph.D. cho các ngành khoa học căn bản, (sciences de base) như Biochemistry (như ông Bùi Duy Tâm), Microbilogy (như ông Vũ Qúi Đài), Parasitology (như bà Đỗ Thị Nhuận, nghe nói chưa đậu tới Ph,D.), hay dính tới bệnh lý bệnh nhân như Pathology (ông Đào Hữu Anh), Anesthesiology (Nguyễn Khắc Minh), OB-GYN (Nguyễn Ngọc Diệp).. lấy bằng cấp cao nhất gọi là (American) Board, về nước thì cũng chỉ nhận chức chargé de cours, rồi nhanh chóng leo lên giáo sư.

       - bác sĩ Hoàng Minh Mậu, đệ tử của ông Trần Lữ Y, được gửi đi học ở Pháp, ở lại và làm chức chargé de cours ở Paris. Thời tôi học năm thứ ba ông Mậu về VN và được ngay chức này, đồng thời làm chef de clinique ở trại nội khoa D (D ward) trong khu Nội Khoa ở Trung tâm Giáo dục Y khoa Gia Định (bệnh viện Nguyễn Văn Học cũ), do giáo sư Trần Lữ Y là trưởng khu.
       Khu này có bốn trại bệnh (ward; pavillon) và đã dành riêng ra một trại bệnh để đào tạo bác sĩ hậu đại học môn Nội khoa, là trại B do bác sĩ Mỹ John Brown coi sóc. Trại A do bác sĩ Nguyễn Thế Minh phụ trách; trại C do bác sĩ y tế Bạch Đình Minh phụ trách. Ông Minh là bố ruột bạn cùng lớp với tôi là Bạch Thế Thức, di tản sang Mỹ 1975 và hiện làm trưởng khu Phẫu khoa một bệnh viện ở quận Cam.

       [Tôi có may mắn đi thực tập vào đầu năm thứ năm ở khu B của giáo sư Joe Brown, nên có dịp so sánh lối giáo dục Y theo kiểu Mỹ và theo kiểu Pháp quen thuộc xưa nay. Tôi thấy thích theo lối Mỹ, nên từ đó về sau chọn thực tập ở các khu trường phái Mỹ. Chẳng hạn chọn thực tập sáu tháng chót năm cuối ở khu đào tạo hậu đại học Nhi khoa do Mỹ trông coi. Vả chăng ở gần giáo sư Đào Hữu Anh trên khu Cơ thể bệnh lý, và lúc đó ảnh hưởng của Mỹ tràn lan trong trường Y SG, với sách vở thứ gối đầu giường của chính sinh viên Mỹ và cả thế giới, cho nên mình choáng ngợp luôn. Chưa dám mạnh dạn tiếp cận, bởi còn e ngại tiếp xúc với thày Mỹ và rào cản tiếng Anh. (Đọc và viết tốt, nhưng nghe nhất là nói còn kém lắm). Dù sao tôi cũng cố hết sức gồng mình viết luận án bằng tiếng Anh thay vì tiếng Pháp như thường gặp thời đó]

       - Hình như có sự lầm lẫn khi dịch từ ngữ sang tiếng Việt:
       + interne fonctionel là nội trú ủy nhiệm. Tôi từng làm nội trú ủy nhiệm hồi năm thứ năm trong ba tháng, nơi khu Chỉnh trực (orthopédie) bệnh viện Bình Dân dưới quyền của giáo sư Hoàng Tíên Bảo (chef de clinique) và bác sĩ Võ Thành Phụng (assistent), còn giáo sư Trần Ngọc Ninh là “xếp chúa” (cả ở bộ môn Giải phẫu Tiểu Nhi Chirurgie infantile bên bv Nhi Đồng ở đường sư Vạn Hạnh nữa).
       Trước tôi có thấy nội trú ủy nhiệm Kính, Điền … bên cạnh các nội trú thực thụ Cường, Quang và trước nữa là Võ Thành Phụng.
       Nguyên do rất nhiều, tôi nghĩ như thế. Chẳng hạn lúc đó thiếu nhiều bác sĩ do chiến tranh ngày một ác liệt, quân đội hút gần hết sinh viên y mới tốt nghiệp, do đó phải đôn sinh viên lên thay bác sĩ điều trị ở một số khu. Hiện tượng này chỉ thấy ở một số khu tại bệnh viện Bình Dân thôi.
       Cũng có thể theo khuynh hướng mới, mở rộng cảnh cửa nội trú, cho nên bộ Y tế ko đủ ngân sách trả lương cho cả trăm nội trú, nên có sự đứng khựng lại vào lúc tôi học năm thứ năm và phải chờ đến cuối năm thứ đó mới được dự thi tuyển nội trú !
10. Lão Ngoan Đồng says:

    16/04/2012 at 23:27

    Thưa bà con,

    1/
    Phải công bằng mà nói, bọn thực dân Pháp quả có đến KHAI HÓA cho dân mình rất nhiều, mặc dù mục đích chính của chúng là CHIẾM ĐẤT ĐAI ĐỂ KHAI THÁC NHÂN VẬT LỰC ! Đó là chính sách thực dân kiểu cũ, và bị sau thế chiến hai bị thay bằng chính sách thực dân kiểu mới do Mỹ chủ trương, ko chiếm đất mà dựng nên một chính quyền bù nhìn để giựt dây đằng sau. Nhìn bề ngoài sẽ có cảm tưởng là tử tế và nhân bản hơn, nhưng thực chất thâm hiểm hơn nhiều. Cứ như ở ta thời VNCH, có thế mới giữ được làm vệ tinh trong vòng tay của Mỹ đến hai thập niên, làm phên dậu be bờ cho Mỹ từ xa. Dĩ nhiên phía đối nghịch với tư bản Mỹ là đế quốc CS cũng chả tử tế gì, dùng chủ nghĩa CS làm chiêu bài, biến bọn CS miền Bắc làm tay sai cho quan thày Nga Hoa.

    Tôi muốn thưa rõ rằng, THÂN PHẬN NHƯỢC TIỂU NHIỀU ĐẮNG CAY ! Tưởng rằng có độc lập tư do dân chủ, nhưng toàn đồ mạo hóa, và dân mình vẫn tiếp tục lao vào chém giết nhau vì cái chủ nghĩa ngoại lai vớ vẩn, mặc dù có nhiều cơ hội tốt tiếp cận với nền văn minh văn hóa phương Tây đầy nhân bản và tiến bộ nhất thế giới.
    Rốt cuộc mèo lại hoàn mèo. Dứt phong kiến đến thực dân, rồi độc tài đủ kiểu, từ độc tài toàn trị CS đến độc tài gia đình trị, độc tài quân phiệt. Giờ đây là một thứ độc tài lai căng, nửa dơi nửa chuột, của mô hình CS lột xác đi theo tư bản hoang dại qua cái gọi là đổi mới kinh tế, nhưng vẫn xiết chặt chính trị. Nghĩa là VN nếm đủ mùi độc tài độc đoán, và chưa hề có tự do dân chủ thực sự bao giờ.

    2/
    Trở lại thời thực dân Pháp, sẽ có nhiều người cho tôi là nói láo, làm gì có những khai hóa cho dân ta, mà chỉ có sự giả danh khai hóa để đào tạo ra những kẻ thừa hành làm tay chân bộ hạ cho thực dân, nhằm kiện toàn bộ máy cai trị của thực dân áp đặt lên đầu lên cổ dân ta mà thôi.

    Qúi vị đã rõ tôi gốc là dân khoa học thực nghiệm, nên bao giờ cũng nói có sách mách có chứng. Vậy xin hãy bĩnh tâm nghe tôi giãi bày dài dòng mất thì giờ, nhưng rất bổ ích cho kiến thức tổng quát.

    Thưa bà con,

    Phải công bằng mà nói, bọn thực dân Pháp quả có đến KHAI HÓA cho dân mình rất nhiều, mặc dù mục đích chính của chúng là CHIẾM ĐẤT ĐAI ĐỂ KHAI THÁC NHÂN VẬT LỰC ! Đó là chính sách thực dân kiểu cũ, và bị sau thế chiến hai bị thay bằng chính sách thực dân kiểu mới do Mỹ chủ trương, ko chiếm đất mà dựng nên một chính quyền bù nhìn để giựt dây đằng sau. Nhìn bề ngoài sẽ có cảm tưởng là tử tế và nhân bản hơn, nhưng thực chất thâm hiểm hơn nhiều. Cứ như ở ta thời VNCH, có thế mới giữ được làm vệ tinh trong vòng tay của Mỹ đến hai thập niên, làm phên dậu be bờ cho Mỹ từ xa. Dĩ nhiên phía đối nghịch với tư bản Mỹ là đế quốc CS cũng chả tử tế gì, dùng chủ nghĩa CS làm chiêu bài, biến bọn CS miền Bắc làm tay sai cho quan thày Nga Hoa.

    Tôi muốn thưa rõ rằng, THÂN PHẬN NHƯỢC TIỂU NHIỀU ĐẮNG CAY ! Tưởng rằng có độc lập tư do dân chủ, nhưng toàn đồ mạo hóa, và dân mình vẫn tiếp tục lao vào chém giết nhau vì cái chủ nghĩa ngoại lai vớ vẩn, mặc dù có nhiều cơ hội tốt tiếp cận với nền văn minh văn hóa phương Tây đầy nhân bản và tiến bộ nhất thế giới.
    Rốt cuộc mèo lại hoàn mèo. Dứt phong kiến đến thực dân, rồi độc tài đủ kiểu, từ độc tài toàn trị CS đến độc tài gia đình trị, độc tài quân phiệt. Giờ đây là một thứ độc tài lai căng, nửa dơi nửa chuột, của mô hình CS lột xác đi theo tư bản hoang dại qua cái gọi là đổi mới kinh tế, nhưng vẫn xiết chặt chính trị. Nghĩa là VN nếm đủ mùi độc tài độc đoán, và chưa hề có tự do dân chủ thực sự bao giờ.

    2/
    Trở lại thời thực dân Pháp, sẽ có nhiều người cho tôi là nói láo, làm gì có những khai hóa cho dân ta, mà chỉ có sự giả danh khai hóa để đào tạo ra những kẻ thừa hành làm tay chân bộ hạ cho thực dân, nhằm kiện toàn bộ máy cai trị của thực dân áp đặt lên đầu lên cổ dân ta mà thôi.

    Qúi vị đã rõ tôi gốc là dân khoa học thực nghiệm, nên bao giờ cũng nói có sách mách có chứng. Vậy xin hãy bĩnh tâm nghe tôi giãi bày dài dòng mất thì giờ, nhưng rất bổ ích cho kiến thức tổng quát.

    Tôi không những dựa vào chính sử, các sách mang tính khảo cứu như của Phan Khoan về thời Tây Sơn, hồi ký của một số nhân vật nổi tiếng đáng tin cậy như Trần Trọng Kim (Bị Vân Lục, tức Một Cơn Gió Bụi) …, Hồi ký của bác sĩ Nguyễn Xuân Chữ, bác sỹ Nguyễn Tường Bách …, mà còn dựa vào vào tiểu thuyết mang tính FACTION (Fact + fiction), để tạo dựng nên bối cảnh xã hội xứ ta từ thời xa xưa, khoảng thời Trịnh Nguyễn phân tranh cho đến tận giờ.

    Faction như đã nói, dựa vào những sự kiện có thật (facts, true stories), tác giả thêm thắt (hư cấu) cho có tình tiết éo le, để tạo dựng nên một tiểu thuyết. Điển hình ở ta có những trường thiên tiểu thuyết mang tính lịch sử (hay gọi là chuyện dã sử) thời cận và hiện đại rất hay. Chẳng hạn như Sông Côn Mùa Lũ về thời Tây Sơn mà đặc biệt chú trọng đến Nguyễn Huệ của Nguyễn Mộng Giác; Tuấn, Chàng Trai Nước Việt của Nguyễn Vỹ, tả cảnh nước ta vào đầu thế kỷ 20 cho đến khoảng thập niên 30 với các phong trào Đông Kinh Nghiã thục của Phan Bội Châu, Duy Tân của Phan Chu Trinh …; Khu Rừng Lau của Doãn Quốc Sỹ, viết về thời Kháng Chiến Chống Pháp; Dòng Sông Thanh Thủy, của Nhất Linh tả cảnh Quốc Cộng thanh toán nhau ở vùng biên giới Tàu – Việt; Mùa Biển Động của Nguyễn Mộng Giác, coi như một hậu Khu Rừng Lau, thời đệ nhất và đệ nhị VNCH cho đến khi đại thắng của CS và bắt đầu có phong trào vượt biên, mà nhân vật chính trong đó chính là anh chàng Ngữ, gốc dân miền Trung chả khác gì tác giả cả.
    Gần đây nhất Ngô Thế Vinh, khoảng năm 2000, đã cho ra mắt CỬU LONG CẠN DÒNG, BIỂN ĐÔNG DẬY SÓNG cực hay (Tác phẩm ngắn Vòng Đai Xanh của ông cũng thuộc loại Faction, được giải thưởng văn học tổng thống thời Thiệu đầu thập niên 70, đã vẽ lại mặt thật đằng sau phong trào Fulro có Mỹ nhúng tay vào ra sao. Ông cho tôi hay, mục đích chống lại những đánh bóng tô màu của phía Mỹ khi cho quay phim làm ầm ĩ quảng cáo cho đám lính mũ nối xanh Green Beret, một thứ con đẻ của tình báo Mỹ thời Kennedy, cố tạo nên hình tượng những mercenaires thời đại mới, kiểu như Robin des Bois hay hiệp sĩ bịt mặt trong tranh vẽ là Zorro, vốn bản chất những anh hùng khởi nghĩa giải phóng áp bức … cho dân đen vô tội)

    Wikipedia : FACTION
    The non-fiction novel is a literary genre which, broadly speaking, depicts real historical figures and actual events narrated woven together with fictitious allegations and using the storytelling techniques of fiction. The non-fiction novel is an otherwise loosely-defined and flexible genre. The genre is sometimes referred to as or faction, a portmanteau of “fact” and “fiction”.

    (Xin lỗi đói bụng phải đi ăn sáng và đi tập thể dục một chút cho khoẻ người. Quốc sự là chuyện dài lâu, cần cool blood mà lý giải cho có đầu có đũa, ko thể vội vàng và khinh xuất được)

    Kính bái,
    LNĐ

    Reply

Leave a Reply to Phong Uyên