Lâm Bình Duy Niên: Obama và tính ỷ lại của người Việt

Chuyến công du Việt Nam (23/5 – 25/5/2016) của Tổng thống Mỹ Barack Obama đã kết thúc. Không có 21 phát đại bác được bắn đi từ Hoàng Thành Thăng Long để chào đón ông như cách thức mà nhà nước CSVN đã long trọng dành cho Tập Cận Bình (5-6/11/2015). Dẫu chính quyền trong nước có cố tình hạ thấp tầm quan trọng của chuyến công du nhưng họ đã không thể nào kiểm soát được tình cảm mà người dân Việt Nam dành cho vị Tổng thống Mỹ. Điều đó đã được thể hiện rõ qua hình ảnh hàng ngàn người dân chờ đợi chào đón ông tại Hà Nội và Sài Gòn. Những dư âm tốt đẹp về chuyến đi vẫn còn đọng lại trong tâm trí của nhiều người dù ông đã rời Việt Nam được hơn 10 ngày.

Nhưng chính đằng sau sự nồng nhiệt cũng như những cảm xúc chờ đợi, hy vọng của người dân Việt Nam dành cho Tổng thống Obama lại là một thực trạng đáng buồn cho tương lai của đất nước.

Đáng buồn vì hình như nhiều người, thậm chí cả tầng lớp trí thức cũng đặt quá nhiều niềm tin vào chuyến công du này. Cứ như Obama sẽ là Đấng Cứu thế Messiah mang lại nhiều đổi thay cho đất nước Việt Nam.

Không khó để nhận thấy rằng chưa bao giờ tính chính danh của đảng CSVN lại bị lên án, chỉ trích một cách nặng nề như ngày nay. Cơn phẫn nộ của người dân ngày càng dâng cao khi cuộc sống mưu sinh hàng ngày vẫn còn quá nhiều vất vả. Không có gì trong xã hội được cho là chuẩn mực. Tất cả điều bị xuống cấp một cách nghiêm trọng từ đạo đức, văn hóa, giáo dục, y tế đến luật pháp. Môi trường bị ô nhiễm, phá hoại nặng nề trước sự bàng quan, im lặng của bộ phận lãnh đạo. Nền độc lập chủ quyền quốc gia bị đe dọa. Nhà cầm quyền luôn nhu nhược trước sự bức hiếp của Trung cộng nhưng lại tỏ ra hung hăng khi sử dụng bộ máy an ninh để đàn áp một cách dã man những tiếng nói bất đồng chính kiến.

Chính trong bối cảnh tăm tối ấy mà người dân đã trông chờ nhiều vào vị Tổng thống Mỹ. Trước khi ông đặt chân đến Việt Nam, trên cộng đồng mạng đã sôi sục sự chuẩn bị đón tiếp. Những lời chúc mừng, những biểu ngữ thể hiện mong mỏi đổi thay tại Việt Nam đã liên tiếp được nhiều tổ chức dân sự trong và ngoài nước kêu gọi. Sự bình dị của Obama tại Hà Nội ngay lập tức đã chinh phục người dân. Hàng ngàn người chen chúc bên đường để chờ đợi, để vẫy tay chào mừng ông. Đỉnh điểm là hàng triệu người Việt đã cùng nhau xúc động trước bài diễn văn gởi nhân dân Việt Nam do ông đọc trước 2000 người tại Trung tâm Hội nghị Quốc Gia Hà Nội. Quả thật đây là một bài diễn văn hay và nó như được tiếp lửa thêm khi được một người có tài hùng biện như ông đọc. Nhưng những điều mà Tổng thống Mỹ nhắc đến không có gì mới đối với người Việt chúng ta. Tinh thần chống ngoại xâm bất khuất trước bao mưu toan nhằm thôn tính, đồng hóa của kẻ thù phương Bắc chính là những trang sử hào hùng của dân tộc. Văn hóa Đồng Sơn và chiều dài lịch sử bi thương chính là bản sắc của dân tộc Việt. Đó chính là cội nguồn và là điểm tựa cho sự phát triển của đất nước. Có nhất thiết phải khiến cho trái tim của hàng triệu đồng bào rung động, ngập tràn cảm xúc khi chính những trang sử oai hùng, quá khứ huy hoàng ấy được thốt lên bởi một người nước ngoài, một vị Tổng thống của một cường quốc ? Có cảm giác như là chúng ta đã quên bẵng đi chính quá khứ của chúng ta và đã trở nên vô cảm trước thời cuộc, trước thảm trạng của quê nhà, để rồi được đánh thức bởi người ngoài. Sẽ có lập luận cho rằng chúng ta cảm động vì tính uyên bác, sâu sắc của bài diễn văn được viết bởi những người xa lạ. Đó là sự ngụy biện, cố tình không dám nhìn thẳng vào sự thật, vào bản chất của vấn đề : nỗi sợ hãi bao trùm trong một xã hội độc tài. Một bầu khí quyển nặng nề, khó thở đang tước dần sự sống của dân tộc. Một cơ thể bệnh hoạn mà chúng ta cố tình nhắm mắt, thờ ơ, bấu víu để sống. Những gì ông Obama nêu lên trong bài diễn văn chính là những điều mà bao nhà bất đồng chính kiến, những tù nhân lương tâm, những blogger, những nhà báo độc lập và những người có lương tâm đến vận mệnh của đất nước đã không ngừng nhắc đến từ 41 năm qua. Nhưng tiếng nói của họ luôn lạc lõng trước đa số chỉ biết nhắm mắt mưu sinh. Tinh thần yêu nước, tranh đấu cho sự tự do, dân chủ sẽ bị giễu cợt, cho là phản động. Có bao giờ những hình ảnh giam cầm, đánh đập, đàn áp những tiếng nói can đảm ấy lại có thể đánh động lương tâm của hàng triệu người Việt như bài diễn văn của Tổng thống Obama hay không? Chắc chắn là không! Vấn đề vi phạm nhân quyền và công cuộc đấu tranh cho một xã hội dân chủ, phồn thịnh có mấy ai quan tâm đến hay chỉ đoái hoài chờ đợi ông Obama lên tiếng giùm! Chỉ khi ông nhắc đến sự chủ quyền độc lập của Việt Nam và không có quốc gia nào khác có thể áp đặt lên ý chí của người Việt thì ta mới dám khẳng định mình với Trung cộng hay sao?

Đó chính là nỗi buồn không vơi cho dân tộc. Tính ỷ lại, sính ngoại như đã thấm nhuần trong máu, trong mọi huyết mạch của người Việt. Vấn đề Biển Đông, sự vi phạm chủ quyền hải đảo của Trung cộng cũng không làm cho toàn dân bất bình, phản kháng. Chỉ cần lướt qua các trang báo mạng trong và ngoài nước sẽ thấy chúng ta lại trông chờ vào sự giúp đỡ của người khác. Những động thái nhỏ, dẫu chỉ đơn giản là hình thức ngoại giao của Mỹ tại Biển Đông cũng lập tức được người Việt xem như là sự khiêu khích, dằn mặt Bắc Kinh. Cứ như là Mỹ sẵn sàng bảo vệ Việt Nam và sẽ tấn công phủ đầu Trung cộng. Tâm lý nhược tiểu do chế độ CSVN cố tình áp đặt vào trong tiềm thức người dân đã mang lại những hậu quả nghiêm trọng trong nhận thức căn bản của một công dân. Sự phản kháng, phản biện bị rơi vào quên lãng. Bỏ mặt tương lai đất nước cho một thiểu số cầm quyền và chỉ biết trông chờ sự giải cứu của kẻ khác !

Một dân tộc với hơn 90 triệu người lại không thể nào định đoạt tương lai của chính mình. Đáng buồn và xấu hổ thay !

Trung Quốc luôn là đại địch đối với Việt Nam. Chỉ khi nào chúng ta trở nên một quốc gia dân chủ và tiến bộ, thật sự hội nhập vào thế giới văn minh thì khi ấy chúng ta mới ngẩng cao đầu trong mọi quan hệ bình đẳng với Trung Quốc.

Tương lai đất nước sẽ phải do chính chúng ta quyết định. Không thể trông chờ vào ai cả. Các cường quốc văn minh vẫn luôn tính toán đến những lợi ích cho chính họ, Mỹ sẽ không là một ngoại lệ. Không thể mơ hồ Mỹ sẽ hết lòng giúp đỡ Việt Nam đánh đổ một chế độ độc tài, toàn trị và mang lại một nền dân chủ chân chính mà chúng ta đang hằng khát khao.

Có lẽ nhiều người đã quá ngây thơ kỳ vọng vào chuyến đi của Obama. Mong mỏi ông sẽ cất tiếng đòi nhà cầm quyền thay đổi. Như yêu cầu của Tổng thống Ronald Reagan dành cho Tổng bí thư Mikhail Gorbachev khi đứng trước Bức tường Berlin : «Mr. Gorbachev, open this gate. Mr Gorbachev, tear down this wall !» (Ông Gorbachev, hãy mở cánh cổng này. Ông Gorbachev, hãy phá đổ bức tường này!).
Việt Nam không thể so sánh với cả một khối XHCN trong những năm 80 để Mỹ tìm mọi cách giúp, đó chính là sự thật không thể chối cãi.

Dân trí là nền tảng của mọi tiến bộ, đổi thay. Một quốc gia chỉ thật sự tiến bộ và trưởng thành khi mỗi công dân nhận thức được vai trò quan trọng của mình. Không thể mơ mộng hão huyền rằng bài diễn văn của Tổng thống Obama sẽ thổi một luồng sinh khí mới vào tư tưởng của những nhà lãnh đạo cộng sản và Việt Nam sẽ trở thành một quốc gia dân chủ. Nó có thể là một đòn bẩy để đánh thức nhận thức của người Việt nhưng thức tỉnh mà vẫn thụ động thì vô nghĩa!

Hơn bao giờ hết, chính mỗi chúng ta phải vượt lên nỗi sợ hãi mà nhà cầm quyền cộng sản đang áp đặt để tranh đấu, xây dựng một xã hội dân chủ, bình đẳng. Chỉ có chính những người Việt mới có thể quyết định được tương lai Việt Nam (phải chờ Tổng thống Obama nhắn nhủ thì chúng ta mới đủ tự tin để nhận thức vấn đề chăng?)

Bằng không, chúng ta sẽ mãi là một dân tộc vô cảm, phó mặc vận mệnh cho kẻ khác và Việt Nam dân chủ sẽ vẫn chỉ mãi là một giấc mơ xa xôi!

6/6/2016

© Lâm Bình Duy Nhiên

© Đàn Chim Việt