Diễn văn của Trump dưới góc nhìn của Washington Post và ĐCV

Năm ý của WaPo, Một ý của MTC

Sau bài diễn văn nhậm chức 18 phút của Tổng thống Mỹ Donald Trump, báo Washington Post ghi nhận 5 ý chính và Mao Tốn Cơm của ĐCV có ké thêm một ý. Mong bạn đoc ĐCV góp ý thêm.

Một,

“Đã từ quá lâu nay, một nhóm nhỏ tại thủ đô đã gặt hái những lợi ích của chính quyền, trong lúc nhân dân phải gánh chi phí.”

Chỉ vài giây trong đoạn trước, Trump đã cảm tạ vợ chồng Obama ngồi ngay sau lưng vì “đã thân thiện giúp đỡ” ông trong thời gian chuyển quyền.

Phê phán chính quyền xong thì ngay sau đó phê phán các nhà làm luật, cũng ngồi ngay sau lưng. “Tổ chức đã đi vào nề nếp chỉ tự bảo vệ mình, thay vì bảo vệ người dân.”

Các lời phê phán này nhấn mạnh lập trường chê ghét các định chế tại Washington, một lập trường giúp Trump xây dựng thương hiệu của mình.

Hai,

“Điều thực sự quan trọng không phải là đảng nào kiểm soát chính quyền, nhưng liệu chính quyền có do nhân dân kiểm soát hay không.”

Tư tưởng này chẳng có gì mới. Trump nói rất ít về những chính sách mà ông sẽ đeo đuổi. Điều đó thể hiện những gì mà nhiều người hiểu về Trump: ông ta không có tư tưởng cao siêu, và không có chính sách nào thúc đẩy ông.

Như vậy, có thể Trump sẽ để mặc việc làm luật cho người khác, ví dụ như phe Cộng Hòa ờ Quốc hội, mà phe này thì có những bất đồng lớn với ông về những đề tài quan trọng như thương mại, cải cách chăm sóc sức khỏe và Nga.

Ba,

“Những người dân bị lãng quên sẽ không còn bị lãng quên nữa. Mọi người đang lắng nghe các bạn.”

Câu này nhắc lại lập trường khi vân động tranh cử, Trump muốn nhắm tới giới lao động tay chân bị mất việc trong thời gian qua vì chính sách gia công ra bên ngoài của các công ty Mỹ, bỏ rơi giới lao động tay chân trong nước.

Câu này còn có nghĩa là rồi đây, Trump có thể có những chương trình trực tiếp mang lại lợi ích cho người lao động mà không cần thông qua những thủ tục hành chính lề mề.

Bốn,

“Các bà mẹ và các con bị mắc kẹt trong nghèo đói ở thành thị; các nhà máy gỉ sét như bia mộ trên đất nước; hệ thống giáo dục thừa tiền nhưng không đem lại kiến thức cho sinh viên trẻ đẹp; tội ác, băng đảng, ma túy cướp đi quá nhiều mạng sống, cướp đi bao tiềm năng đất nước. Cuộc tàn sát nước Mỹ này phải dừng lại tại đây, ngay bây giờ.”

Đoạn này đặc biệt u tối trong một bài diễn văn đặc biệt tiêu cực, phù hợp với luận điệu vận động đã giúp Trump thắng cử.
Chúng ta có thể đếm được những từ tiêu cực của Trump. Nào là mắc kẹt, bia mộ, cướp đi, cuộc tàn sát…

So với bài diễn văn nhậm chức của các tổng thống trước đây, bài của Trump vẽ ra bức tranh toàn cảnh tiêu cực nhất về nước Mỹ.

Năm,

“Chúng ta phải bảo vệ biên giới khỏi sự tàn phá của các nước đang làm sản phẩm của ta, ăn cắp công ty của ta, hủy hoại việc làm của chúng ta.”

Câu này mang tính cách mị dân. Ông ta ba lần nêu ra “biên giới” (bằng số lần của từ “vĩ đại”); tất cả đều nằm trong bối cảnh bảo hộ và củng cố. Cái này cũng là thương hiệu của Trump: nước Mỹ xuống dốc vì thế giới đang lợi dụng nước Mỹ đang suy yếu.

Những câu nói về biên giới đều nhân những tán thưởng mạnh mẽ của những người ủng hộ Trump chí cốt tụ tập trước trụ sở quốc hội để nghe bài diễn văn.

Lời bàn của Mao Tốn Cơm

Các lời bàn của Washington Post là những nhận xét đứng về vị trí của người Mỹ. Còn nếu đứng về phía vị trí của người Việt thì MTC có mấy ý sau đây.

Quan trọng nhất là khẩu hiệu “America first” (Nước Mỹ trước đã) nói nôm na là tôi lo cái bản thân của tôi, gia đình tôi, đất nước tôi trước đã, còn ai muốn thế nào thì mặc kệ, muốn làm gì thì làm.

Hiểu theo ý này, trong những ngày tới, các nhà hoạt động dân chủ nhân quyền dân sự… sẽ không còn nhận được sự ủng hộ của chính quyền Mỹ như trước; và ngược lại, trò chơi của Hà Nội thả một hai người để làm quà vì một mục tiêu nào đó, vào một dịp nào đó sẽ không còn tác dụng nữa.

Trong những ngày tới, các chương trình viện trợ của Mỹ cho các nước nghèo sẽ giảm, dùng tiền đó để lo cho dân Mỹ thất nghiệp, homeless… có thể cơ quan viện trợ USAID sẽ bị dẹp bỏ. Các dự án nhân đạo, y tế, giáo dục… như PEPFAR, Fulbright, dọn dẹp mìn bẫy, cải thiện môi trường, cứu trợ thiên tai… có thể stop.

Nếu Mỹ cấp visa dễ dàng cho các phái đoàn tôn giáo do nhà nước Việt Nam đề cử thì Việt Nam cũng phải cho phép đi Mỹ dễ dàng đối các phái đoàn tôn giáo được chính phủ Mỹ mời.

Đóng góp của Mỹ vào các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) có thể giảm bớt. Vì thế, các quan chức Việt Nam trông chờ có “dự án” của các tổ chức này để chấm mút thì hơi bị khó; vì thế, không biết các ngài có nên chạy chức chạy quyền để hy vọng ẵm được các dự án đó hay không, coi chừng công toi.

Tuy cắt đứt TPP nhưng chính phủ của Trump có thể ký với Việt Nam Hiệp định tự do thương mại song phương trên cơ sở bình đẳng, không có thời gian ân huệ giống như TPP. Ví dụ Việt Nam phải giảm bớt các xí nghiệp quốc doanh càng nhanh càng tốt, phải cho công nhân thành lập công đoàn độc lập ngay lập tức… Ví dụ nếu Mỹ để Việt Nam tự do đưa vào Mỹ các sản phẩm văn hóa, như báo Nhân dân, Tạp chí Cộng sản, các đoàn zăng nghệ kiểu Duyên dáng Việt Nam… thì Việt Nam phải để cho Mỹ tự do đưa vào Việt Nam các báo Người Việt, DVD của Paris By Night, Asia… không được tìm cớ này cớ nọ để câu giờ hoặc xin hoãn.

Mao Tốn Cơm (ĐCV)