Tinh tinh biết nhóm lửa và nấu ăn
Tinh tinh bẻ củi để chuẩn bị
Kanzi, con tinh tinh lùn 31 tuổi với khả năng tự nhóm lửa để nấu chín thức ăn, cũng như hiểu được những điều con người nói… đã khiến không ít người phải thán phục và ngạc nhiên vì trí thông minh của chú.
Con tinh tinh Kanzi là 1 trong 8 con linh trưởng thuộc loài tinh tinh lùn đang được chăm sóc tại trường Đại học bang Georgia (Mỹ), dưới sự quản lý của tiến sĩ Sue Savage-Rumbaugh, một trong những chuyên gia hàng đầu nghiên cứu về hành vi và ngôn ngữ của tinh tinh. Bà tin rằng con tinh tinh 31 tuổi này có niềm đam mê đặc biệt với lửa và một trí thông minh sâu sắc.
Sau khi bẻ nhỏ củi được xếp lại
Chú tinh tinh này biết cách tự mình kiếm củi trên mặt đất, bẻ nhỏ chúng ra thành từng khúc nhỏ và cẩn thận sắp xếp chúng thành đống. Sau đó, Kanzi còn biết cách sử dụng diêm một cách thành thạo mà không để lửa bén vào tay mình, sau đó tự mình nhóm lửa để nấu đồ ăn.
Mặc dù loài tinh tinh thường sử dụng cành và lá cây như những công cụ để chế biến thức ăn, nhưng chưa từng có con tinh tinh nào có khả năng đặc biệt và biết cách sử dụng lửa để nấu chín thức ăn như Kanzi.
Dùng diêm thành thạo
Tiến sĩ Savage-Rumbaugh cho biết: “Kanzi tạo ra lửa vì nó muốn làm như vậy. Nó đã từng xem những hình ảnh về cách thức con người sử dụng diêm và tạo ra lửa hàng trăm lần để đã có thể học theo”.
“Nó cũng rất cuốn hút với việc đốt lửa trại từ đống củi khô. Ngay từ khi mới 5 tuổi, Kanzi đã biết cách sắp xếp để tạo nên một đống củi hoàn chỉnh”.
Sau đó, chú tinh tinh này được dạy cách sử dụng diêm và đã học được một cách nhanh chóng. Thậm chí chú tinh tinh còn sử dụng diêm một cách cẩn thận để không làm bỏng chính mình và giữ cho ngọn lửa được cháy, giống như những điều mà con người vẫn thực hiện.
“Lửa là một trong những yếu tố quan trọng nhất của quá trình tiến hóa” – Tiến sĩ Savage-Rumbaugh nói – “Khi con người biết cách tạo ra và sử dụng lửa, chúng ta bắt đầu cảm thấy an toàn hơn và sáng tạo nên những cái mới, những nền văn hóa cao cấp hơn”.
Kanzi không chỉ biết cách giữ cho ngọn lửa cháy và nhóm thành một đống lửa, mà chú còn biết cách để nấu chín thức ăn. Chẳng hạn như biết sử dụng một thanh củi dài để xâu thức ăn vào đó và nướng chín trên đống lửa một cách cẩn thận để đảm bảo thức ăn không bị cháy. Thậm chí chú tinh tinh này còn biết cách sử dụng lò nướng để làm bánh mì kẹp thịt.
Nấu ăn
Để dập tắt đóm lửa, tiến sĩ Savage-Rumbaugh đưa cho chú một chai nước, lập tức Kanzi biết cách sử dụng nước để đổ lên ngọn lửa và chờ cho ngọn lửa tắt hẳn.
Các nhà khoa học đánh giá rằng khả năng và trí thông minh của Kanzi vượt xa hơn hẳn những con tinh tinh khác đang được chăm sóc và nghiên cứu.
Bên cạnh khả năng sử dụng lửa và nấu chín thức ăn, Kanzi còn giao tiếp với tiến sĩ Savage-Rumbaugh thông qua một bán phím giấy. Trên đó có vẽ những biểu tượng, mà trong những cuộc nói chuyện, Kanzi sẽ chỉ vào đó, mà mỗi biểu tượng sẽ đại diện cho một từ nhất định.
Hiện chú tinh tinh này đã học để “nói” được 500 từ khác nhau thông qua bàn phím giấy này và có thể hiển được hơn 3 ngàn từ khác nhau.
Thưởng thức
Vì sự an toàn, Kanzi chỉ được phép nhóm lửa và nấu thức ăn dưới sự giám sát chặt chẽ. Nhưng sự thông minh của chú tinh tinh này cũng đã gợi lên nhiều câu hỏi thú vị.
Điều gì sẽ xảy ra nếu Kanzi được thả trở lại vào tự nhiên, và những con tinh tinh lùn khác có thể học theo các hành vi của Kanzi để làm chủ ngọn lửa? Liệu tinh tinh lùn có khả năng làm chủ ngọn lửa giống như tổ tiên chúng ta trước đây?
Tinh tinh lùn hiện là một trong những loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất, với chỉ khoảng 10 ngàn đến 50 ngàn cá thể đang sống trong tự nhiên, tất cả tập trung tại nước công hòa Congo ở châu Phi. Tinh tinh lùn là loài động vật duy nhất có bản đồ ADN giống chúng ta đến 99%.
Theo Teltgraph. Bản tiếng Việt của Dân Trí.
Biết xử dụng và làm chủ được lửa là 1 yếu tố quan trọng trong sự tiến hoá. Nhờ làm chủ được lửa, và biết ăn đồ ăn nấu chin, xương quai hàm của chúng ta mới có thể nhỏ đi, vì đồ ăn, nhất là thịt, được nấu chin kô cần phải nhai và tiêu hoá nhiều. Xương quai hàm nhỏ đi, xương não bộ mới có chỗ phát triển. Xương não nở to ra khiến cho bộ óc của homo erectus mới có thể nở to ra theo.
Song song với việc não bộ được phát triển, dạ dầy và những bộ phận chung quanh thu nhỏ lại, tạo điều kiện dễ dàng cho việc đứng trên 2 chân. Các loài linh trưởng hiện nay đều có hình như V ngược, vì bụng to hơn ngực. Chỉ có loài người mới có tỉ số vòng đo bụng ngực là nhỏ. Đi được trên 2 chân có lợi thế như thế nào? Ở những nơi có cỏ cao như các savanna ở châu Phi, Đi trên 2 chân thì cao hơn (là bò), và có thể ngó thấy những con thú khác từ xa. Ngoài ra, đi đứng trên 2 chân có thể giúp con người ta đi (kiếm ăn) xa hơn. Đứng trên 2 chân còn giúp cho cơ thể giảm nhiệt, vì diện tích phơi ra quang nhiệt nhỏ hơn. Khi đi đứng trên tứ chi, nguyên cả phần gáy và lưng bị phô bày. Giảm được nhiệt giúp cho cơ thể có thể bảo vệ 1 cách hữu hiệu những bộ phận quan trọng đã, đang, và sẽ phát triển như vùng não bộ.
Thế thì tại sao chủng Neanderthal bị diệt chủng? Neanderthal biết xử dụng và làm chủ được lửa. Neanderthal lại to lớn, có bắp thịt hơn loài người hiện đại nhiều. Trong môi trường mà sự sống còn thường được dựa vào bắp thịt, như săn bắn và canh tác, thì rõ ràng về mặt này chủng Neanderthal hơn hẳn loài người hiện đại. Não bộ của Neanderthal cũng to hơn loài người hiện đại nhiều. Nếu não bộ to lớn là chỉ dấu cho sự thông minh, thì có vẻ cái gì của Neanderthal cũng có nhiều ưu thế hơn loài người hiện đại. Thế thì tại sao chủng Neanderthal lại bị tuyệt chủng? Người ta khám phá ra rằng, sở dĩ loài người hiện đại (tức chúng ta) còn tồn tại và phát triển thành công hơn Neanderthal là vì loài người chúng ta, tuy nhỏ con, nhưng biết hợp quần, thông tin cho nhau. Quan trọng hơn hết là, con người ta biết truyền đạt kiến thức cho thế hệ sau. Nhờ tích tụ được những kiến thức của người đi trước, thế hệ đi sau mới có thể tiếp tục phát triển. Cũng cần nên biết rằng, những thông tin, kiến thức kô hiện hữu trong gene, kô thể truyền qua gene (gene mutation), mà chỉ có thể tiếp thu dược qua học hỏi.
Con tinh tinh này, nếu có con, con nó có thể thông minh như nó, vì sự thông minh thường được truyền xuống đời sau bởi gene. Nhưng để có thể xài lửa, con nó cần phải học. Và quan trọng hơn hết là nó phải biết truyền đạt, thông tin cho các con tinh tinh khác, kể luôn cả con nó. Nếu kô, khi nó chết đi, cách thức xử dụng lửa cũng đi theo nó.
Hình con Tinh tinh này , tớ có thấy chưng trên chánh điện của đền thờ dòng họ 3d ở Cà Mau.
Nó còn biết chém gió nữa đấy, rằng: Kinh tế thị trường định hướng XHCN là dân giàu nước mạnh, công bằng dân chủ văn minh. Và rằng quyên quyết đẩy lùi nạn tham nhũng để lấy lại lòng tin của nhân dân v..v..
Con Tinh tinh này ngoài những điều trên nó còn biết trồng rau sạch trên sân thượng với hệ thống tưới tự động trị giá 20 ngàn US dôla nữa cơ.