Libya xáo trộn, dân chúng làm chủ thành phố lớn thứ nhì cả nước

Bởi Maggie Michael And Hamza Hendawi, Associated Press –2011-2-21

CAIRO –Các người biểu tình chống chính phủ đã ăn mừng trên đường phố tại tỉnh Benghazi trong ngày thứ Hai. Họ nói rằng họ đã kiểm soát được thành phố lớn thứ nhì của cả nước sau một cuộc giao tranh đẩm máu và cuộc nổi dậy chống chính phủ lần đầu tiên lan tới thủ đô với các đụng độ tại  quảng trường chính của thủ đô Tripoli. Con trai của nhà độc tài Gadhafi thề rằng cha ông và lực lượng an ninh sẽ chiến đấu “tới viên đạn cuối cùng.”

Các người chống đối đòi hỏi truất phế Gadhafi đã hoạch định các cuộc tuần hành mới tại Quảng Trường chính ở thủ đô và tại dinh tổng thống vào chiều tối ngày thứ Hai. Điều đó có thể mang tới một vòng bạo động mới sau cuộc diễn hành tương tự vào tối qua gây ra các cuộc đụng độ kéo dài tới tảng sáng, với các người mục kích tại chỗ tường thuật các tay bắn sẻ đã bắn vào các người chống chính phủ và các ủng hộ viên của nhà độc tài Gadhafi đã lái các xe tải và xe hơi đuổi theo đám đông biểu tình, bắn súng  vào họ và chạy xe cán lên họ.

Theo trang mạng ủng hộ chính phủ Qureyna, trong ngày thứ Hai, một đám cháy đã tàn phá  tòa nhà quốc hội. Trang mạng này cũng tường thuật dấu hiệu bất bình đầu tiên trong chính phủ của nhà độc tài Gadhafi và nói rằng bộ trưởng tư pháp, ông Mustafa Abdel-Jalil đã từ chức để phản đối việc “xử dụng quá mạnh bạo lực chống lại những người chống chính phủ không vũ trang.”

Một người chống chính phủ tên Fathi cho biết hầu hết thủ đô đã đóng cửa, với các trường học, cơ quan chính phủ và hầu hết các cửa tiệm đã đóng cửa, khi các thành viên vũ trang thuộc các tổ chức ủng hộ chính phủ có tên “Ủy Ban Cách Mạng” đi tuần trên đường phố săn lùng các người chống chính phủ tại khu phố cổ ở thủ đô Tripoli.

Các cuộc chống đối và bạo động lớn nhất chưa từng có ở thủ đô 2 triệu người này, một dấu hiệu cho thấy sự nổi dậy đã lan tỏa mạnh như thế nào sau 6 ngày biểu tình tại các thành phố miền đông nước này đòi hỏi chấm dứt sự cai trị của nhà độc tài Gadhafi.

Chế độ của nhà độc tài Gadhafi đã tung ra cuộc đàn áp đẫm máu nhất trong các quốc gia Ả Rập chống lại làn sóng các cuộc chống đối đang lan ra khắp vùng, đã hạ bệ các nhà độc tài Ai Cập và Tunisia. Theo các viên chức y tế, các tổ chức theo dõi nhân quyền và các người bất đồng chính kiến đang lưu vong, đã có hơn 200 người bị giết chết tại Libya.

Thủ tướng Anh ông David Cameron đang viếng thăm nước láng giềng Ai Cập đã gọi cuộc đàn áp của chính phủ Libya là đáng sợ. Ông nói với các phóng viên ở thủ đô Ai Cập rằng, “Chúng ta có thể thấy những gì đang diễn ra tại Libya là hoàn toàn đáng sợ và không thể chấp nhận được.”

Cựu đại sứ Libya tại Liên đoàn Ả Rập (Arab League) ở thủ đô Cairo, ông Abdel-Moneim al-Houni, người mới một ngày trước đó đã từ chức đã ra một tuyên bố đòi hỏi ông Gadhafi “phải bị đưa ra tòa cùng với các phụ tá của ông ta, các tư lệnh lực lượng an ninh và quân đội về các vụ giết người hàng loạt tại Libya.”

Hai công ty dầu khí hàng đầu là Statoil và BP cho hay họ đang rút một số nhân viên ra khỏi Libya hoặc là đang chuẩn bị làm điều đó. Portugal đã gửi phi cơ tới đón các công dân của họ và công dân các quốc gia khác trong Liên Hiệp Âu Châu và Thổ Nhĩ Kỳ đã gửi 2 tầu thủy tới đón các công nhân xây dựng đang mắc kẹt tại quốc gia có xáo trộn này. Các bộ trưởng ngoại giao của các quốc gia thuộc Liên Hiệp Âu Châu ngày thứ Hai đang thảo luận khả năng di tản các công dân trong liên hiệp. Các tên du thủ du thực đã tấn công các công nhân xây dựng người Nam Triều Tiên, Thổ Nhĩ Kỳ và Serbia tại nhiều nơi trong nước, đó là tin từ các viên chức thuộc các quốc gia liên hệ.

Internet đã bị cắt trên hầu khắp Libya, dân chúng không thể gọi điện thoại quốc tế qua đường giây điện thoại và các nhà báo không được phép hoạt động tự do, nhưng các người chứng kiến tại chỗ tường trình nhỏ giọt ra nước ngoài cho hay các người chống chính quyền đang chống trả mạnh mẽ hơn các nhân viên an ninh. Hầu hết các chứng nhân tại chỗ và các cư dân đều tường thuật dấu tên để tránh bị trả thù.

Theo các nhân chứng và phim video đăng trên internet, xe hơi bóp còi để ăn mừng và các người chống chính quyền trên đường phố hô lớn, “Libya muôn năm!” Các người chống chính quyền hạ cờ Libya tại tòa án chính của thành phố Benghazi và kéo cờ cũ của nền quân chủ Libya, đã bị hạ bệ vào năm 1969 bởi cuộc đảo chánh đưa nhà độc tài Gadhafi lên nắm quyền.

Theo một viên chức tại phi trường Cairo ở Ai Cập thì phi trường Benghazi của Libya đã đóng cửa. Một chuyến bay của hãng hàng không Turkish Airline toan hạ cánh xuống phi trường Benghazi để di tản công dân Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày thứ Hai đã bị trạm kiểm soát không lưu dưới đất ra lệnh bay vòng vòng trên trời sau đó bay về lại thủ đô Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ. Bà Najla, một luật sư và cũng là giảng sư tại đại học Benghazi cho hay các thiện nguyện viên trẻ tuổi đang điều khiển giao thông và canh gác nhà cửa cũng như cơ sở công cộng. Bà và các cư dân khác nói rằng cảnh sát đã biến mất khỏi đường phố.

Thành phố Benghazi đã chứng kiến một vòng đụng độ đẫm máu trong tuần qua khi lực lượng an ninh sát hại các người chống chính phủ, theo sau các đám tang biến thành các cuộc chống đối mới, gây ra các cuộc bắn súng đẫm máu. Sau các đám tang hôm Chủ Nhật, các người chống chính quyền tản ra, đốt cháy các tòa nhà chính phủ và các đồn cảnh sát, bao vây Katiba.

Các cư dân cho biết lực lượng an ninh đã chống trả, thỉnh thoảng dùng súng máy với đạn lớn và súng phòng không. Một nhân chứng cho hay bà ta thấy các thi hài bị tan nát và các trạm cứu thương tạm thời được dựng lên trên đường phố để chữa trị cho những người bị thương. Ông Ahmed Hassan, bác sĩ tại bệnh viện chính Al-Jalaa, nói rằng người ta tin là sẽ có các đám tang của 20 người bị sát hại vào ngày hôm trước, nhưng các gia đình của 40 nạn nhân thiệt mạng khác vẫn còn đang cố xác định danh tánh người thân vì các thi hài của họ bị tổn hại quá nhiều.

Trong một số trường hợp, tin tức cho hay có các đơn vị quân đội đứng về phía các người chống lại lực lượng an ninh và các dân quân vũ trang ủng hộ nhà độc tài Gadhafi. Ông Mohamed Abdul-Rahman, một thương gia 42 tuổi tại Benghazi nói rằng ông trông thấy một tiểu đoàn quân đội truy đuổi các dân quân vũ trang ủng hộ nhà độc tài Gadhafi ra khỏi một doanh trại an ninh.

Bác sĩ Hassan cho hay sau khi chiếm được Katiba, các người chống chính phủ tìm thấy thi hài của 13 sĩ quan an ninh mặc quân phục bị còng tay và bị bắn vào đầu, rồi đốt. Ông nói các người chống chính phủ tin rằng 13 người này trước đó đã bị hành quyết bởi các chiến hữu an ninh của họ vì họ đã từ  chối không chịu tấn công các người chống chính phủ.

Nhiều cư dân cho biết các người lãnh đạo các cuộc chống đối và các đơn vị quân đội ủng hộ họ hiện đang hoạt động để gìn giữ trật tự trên đường phố trong ngày thứ Hai, điều hòa giao thông và canh gác các nhà cửa và công thự.

Một người thanh niên 28 tuổi nằm trong số những người tuần hành cho hay chiều Chủ Nhật, các người chống chính phủ từ nhiều khu vực trong thành phố đã bắt đầu đổ về Quảng Trường trung tâm, hô to khẩu hiệu “Thượng đế Vĩ đại!”

Một nhân chứng cho hay sau nửa đêm, các người chống chính phủ đã chiếm các văn phòng chính của hai đài truyền hình nhà nước tại thủ đô Tripoli là đài Al-Jamahiriya-1 và đài Al-Shebabiya.

Theo AP – Nguyễn Tường Tâm

© Đàn Chim Việt Online