Tín hiệu dân chủ từ Ba Đình?

Những ngày gần đây, danh từ Quốc hội liên tục xuất hiện trên các báo viết, báo hình, báo điện tử Việt Nam “lề phải” cũng như báo “lề trái” trên mạng Internet. Lý giải nguyên nhân của sự kiện thú vị này, bề nổi, tin rằng nhiều người tự tìm cho mình câu trả lời khả dĩ từ kết quả kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XII vừa diễn ra tại Ba Đình. Có thể nói, kỳ họp Quốc hội lần này là kỳ họp “nóng”, nhiều dự án quy mô, tốn kém nhất từ trước đến nay được mang ra thảo luận. Trong số đó, dự án đường xe lửa cao tốc Bắc Nam tiêu tốn trên 50 tỉ USD của Chính phủ là dự án nóng nhất. Nóng không chỉ là lấy đâu ra số ngoại tệ lớn như vậy để triển khai, vay nước ngoài thì đến bao giờ mới trả hết nợ bởi lượng khách có tiền để thưởng ngoạn trên những con tàu sang trọng này được bao nhiêu. Bên cạnh đó, bỏ qua những ý kiến phản biện tích cực của nhiều đại biểu, những nhà trí thức, các tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước, tư vấn của chuyên gia nước ngoài, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng tự tin khẳng định dự án đường xe lửa cao tốc Bắc Nam không thể không thực hiện. Sau ý kiến khẳng định của Phó Thủ tướng, dư luận trong dân chúng dường như chùng xuống, phó mặc tiên liệu dự án sẽ được “gật” theo lối tư duy cũ. Tâm trạng lo lắng nợ nước ngoài chồng chất giành cho con cháu bao trùm lên các giai tầng xã hội Việt Nam. Không lo sao được, khi mà chỉ số nợ trên vốn của các Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước đã đến mức báo động đỏ. Nợ hơn 80.000 tỉ đồng, đó là tổng số nợ của Vinashin mà đại diện Văn phòng Chính phủ cho biết tại cuộc họp báo ngày 2-7-2010 ^(*). Chỉ nhìn vào số nợ của Tập đoàn tàu biển Việt Nam (Vinashin) không thôi, dân chúng và những người đóng thuế đã “choáng” lắm rồi. Đó mới chỉ là Vinashin. Thử hỏi, liệu trong 8 Tập đoàn kinh tế cùng với 96 tổng công ty, công ty lớn của Nhà nước sở hữu gần 400.000 tỉ đồng, chiếm hầu hết vốn của Nhà nước rồi đây sẽ có thêm bao nhiêu “Vinashin”? Thế rồi, bằng hành động ấn nút biểu quyết chưa thông qua dự án, các đại biểu Quốc hội gần như đã xóa đi được phần nào không khí ảm đạm trong dân chúng. Đó chính là lý do danh từ Quốc hội nhiều lần được xướng lên trên các kênh thông tin đại chúng Việt Nam và trên mạng Internet trong thời gian qua.

Đó là bề nổi, bề chìm của sự kiện là gì? Nhóm Thanh Hương cho rằng, sự kiện Quốc hội nêu trên không hẳn là đơn lẻ, bộc phát, nhất thời, nằm trong “kịch bản” của CSVN như một số ý kiến bình luận, mà là kết quả được tích tụ từ một quá trình chuyển động âm ỉ trong nội bộ những người CSVN cấp tiến, những nhà bất đồng chính kiến, tầng lớp trí thức và thế hệ trẻ tâm huyết Việt Nam. Quá trình này diễn ra xuất phát từ thực tế ngày càng nhiều cán bộ đảng viên, tầng lớp trí thức, các nhà bất đồng chính kiến Việt Nam ý thức được rằng, cần phải thay đổi Hiến pháp năm 1992, trả lại dân chủ đích thực cho nhân dân. Trước tiên, là quyền phúc quyết Hiến pháp đã từng được xác nhận trong bản Hiến pháp năm 1946 của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Thực tế này, các đại biểu Quốc hội khóa XII cũng đã nhìn thấy. Tại phiên thảo luận ở hội trường về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2011 và điều chỉnh chương trình 2010 ngày 9/6, hầu hết các đại biểu đều chung ý kiến đề nghị sửa ngay một số điều của Hiến pháp 1992. Đúng như ý kiến của ông cựu Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An trong bài trả lời phỏng vấn phóng viên Thu Hà (Vietnamnet): “Nếu nhân dân được tham gia và phúc quyết sửa đổi Hiến pháp lần này thì đây là một cơ hội to lớn do ta tạo ra để thúc đẩy mạnh mẽ và toàn diện công cuộc đổi mới đất nước”.

Ngày xưa, cụ Nguyễn Trãi có dạy rằng “Lật thuyền mới biết dân như nước”, nâng thuyền cũng là nước, mà lật thuyền cũng là nước. Trong tiến trình cách mạng giải phóng, Đảng CSVN do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và lãnh đạo đã kế tục truyền thống ông cha, dựa vào dân, vận động các tầng lớp nhân dân tham gia cướp chính quyền thành công năm 1945. Sau đó, tại quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trịnh trọng công bố bản Tuyên ngôn đôc lập trước quốc dân và bạn bè quốc tế, khẳng định những giá trị dân chủ cao qúy mà chính phủ nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa theo đuổi, duy trì và tôn trọng. Những giá trị dân chủ đích thực mà Chủ tịch Hồ Chí Minh công bố đã được thể hiện cụ thể, rõ ràng trong bản Hiến pháp năm 1946. Tuy nhiên, sau đó bản Hiến pháp lịch sử này đã được sửa đổi trong các năm 1959, 1980 và 1992. Sự khác biệt lớn nhất giữa các Hiến pháp sửa đổi so với Hiến pháp năm 1946 là chuyển quyền phúc Hiến từ nhân dân sang Quốc hội. Dẫu vẫn biết quyền phúc hiến Hiến pháp năm 1946 của nhân dân chưa kịp thực hiện thì chiến tranh bùng nổ, nhưng quyền này được ghi rất trịnh trong trong các điều Hiến pháp 1946. Cụ thể, Điều 32 quy định: “Nhân dân có quyền phúc quyết về Hiến pháp và những việc quan hệ đến vận mệnh quốc gia”; Điều 70 quy định: “Sửa đổi Hiến pháp phải theo cách thức sau đây… Khi được nghị viên ưng chuẩn, phải đưa ra toàn dân phúc quyết”. Theo lời cựu Chủ tịch Quốc hội Nguyễn An, lý do khiến Chủ tịch Hồ Chí Minh năm 1959 và sau này là những người kế vị ông trong các năm 1980 và 1992 buộc phải sửa đổi Hiến pháp là do áp lực từ Liên Xô (cũ). Từ ý kiến của ông Nguyễn Văn An, chúng ta thấy rằng nhu cầu sửa đổi Hiến pháp năm 1992 mà các đại biểu Quốc hội đề cập trong kỳ họp thứ 8 vừa qua trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Từ những vấn đề nêu trên, nhóm Thanh Hương tin tưởng sâu sắc rằng bản Hiến pháp 1992 hiện hành chắc chắn sẽ được bổ sung, sửa đổi trong thời gian tới. Liên Xô (cũ) đã sụp đổ, bản Hiến Pháp 1992 trên thực tế chưa được nhân dân Việt Nam phúc quyết, đất nước ta đã mở của hội nhập thế giới, ý kiến của các đại biểu Quốc họp nêu ra trong kỳ họp vừa qua chắc chắn sẽ được Ban Thường vụ Quốc hội thực thi chóng vánh. Tín hiệu Dân chủ đã được phát đi từ Ba Đình lịch sử. Đây là tín hiệu tốt, Phong trào dân chủ Việt Nam, các tầng lớp trí thức yêu nước, thế hệ trẻ nhiệt huyết Việt Nam hãy triệt để khai thác, tác động vào những đảng viên CSVN cấp tiến, thúc đẩy tiến trình hình thành lực lượng Dân tộc. Quan điểm dân chủ này, một số nhà dân chủ đã qua đời như Trần Độ, Hoàng Minh Chính và các cụ lão thành dân chủ như Lê Hồng Hà, Trần Lâm và một số đảng viên CSVN ly khai, bất đồng chính kiến  như Phan Đình Diệu, Lữ Phương, Nguyễn Thanh Giang, Hà Sỹ Phu, Bùi Minh Quốc, Mai Thái Lĩnh,… đã từng nêu ra và cổ súy. Một số nhà dân chủ tuổi trẻ tài năng như luật sư Lê Công Định, kỹ sư Trần Huỳnh Duy Thức, thạc sỹ Lê Thăng Long, Nguyễn Tiến Trung đã từng nuôi ý tưởng thành lập các danh xưng chính trị từng sát cánh với đảng CSVN hiên nay, như đảng Lao động, đảng Xã hội và đảng Dân chủ Việt Nam để quy tụ lực lượng Dân tộc. Gần đây nhất, tiến sỹ Nguyễn Thanh Giang đã viết bài “Chia hai là nhân đôi” đăng tải trên mạng. Đọc bài viết này, chúng ta cảm phục ý chí dân chủ  của cụ Trần Lâm, lão thành dân chủ, 85 tuổi. Cụ thiết tha kiến nghị đảng  CSVN cần dũng cảm tự tách ra làm hai, một bên là bảo thủ, bên kia là cấp tiến. Ý kiến phân tích của cụ Trần Lâm không những thấu tình, đạt lý mà còn mang tính nhân đạo cao cả, mở ra hướng đi tích cực cho đảng CSVN. Nhóm Thanh Hương thiển nghĩ, hình thành lực lượng dân tộc là hướng đi đúng cho Phong trào dân chủ Việt Nam, phù hợp với tình hình Việt Nam hiện nay. Tiếc thay, sau khi các ông Trần Độ, Hoàng Minh Chính qua đời, Phong trào dân chủ Việt Nam rơi vào bế tắc do thiếu thủ lãnh. Trong lúc đó, một số nhà dân chủ trong nước như anh Đỗ Nam Hải, linh mục Nguyễn Văn Lý, Nguyễn Văn Đài, Trần Khuê,… lại chú trọng nhiều đến lực lượng dân chủ hải ngoại. Kết cục, nhà nghiên cứu Trần Khuê đã ly khai các nhà dân chủ hải ngoại Nguyễn Sỹ Bình, Nguyễn Xuân Ngãi, tự xưng là Tổng thư ký Đảng Dân chủ XXI không mấy thực lực. Anh Đỗ Nam Hải bị Công an phong tỏa chặt. Vì vậy, Khối 8406 do anh lãnh đạo sau nhiều năm tồn tại chưa tạo ra được một áp lực đáng kể nào với đảng CSVN. Các anh Trần Huỳnh Duy Thức, Lê Công Định, Nguyễn Tiến Trung bị bắt, kết án về tội câu kết với nước ngoài âm mưu lật đổ chính quyền. Cũng cần nói thêm rằng, Tiến sỹ Nguyễn Thanh Giang, LS Lê Công Định, ThS Lê Thăng Long đã thấy được tầm quan trọng việc tham gia Quốc hội để thúc đẩy các tín hiệu dân chủ từ cơ quan này. Các anh đã dũng cảm tự ứng cử, nhưng rất tiếc đều đã bị “loại”.

Trong bối cảnh đó, nhằm phát huy giá trị tín hiệu dân chủ được phát ra từ Ba Đình, cổ súy quan điểm của ông Nguyễn Văn An, thúc đẩy lực lượng Dân tộc sớm ra đời, Phong trào dân chủ cần tìm ra người làm trung tâm liên kết các nhà dân chủ với nhau. Trong số những nhà dân chủ hàng đầu Việt Nam hiện nay như Tiến sỹ Nguyễn Thanh Giang, TS Hà Sỹ Phu, Mai Thái Lĩnh, Lữ Phương, chẳng lẽ không chọn ra được một người xứng đáng thay thế vai trò của ông Hoàng Minh Chính ư?

© Thanh Hương

© Đàn Chim Việt

(*) Báo tuổi trẻ số ngày 3/7/2010