‘Mỹ không bao giờ từ bỏ châu Á’

Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates vừa tái khẳng định rằng Mỹ sẽ tiếp tục tham gia tích cực trong mọi lĩnh vực ở Á châu, từ chính trị kinh tế tới an ninh quốc phòng.

Ông Gates đã có cuộc nói chuyện với sinh viên đại học ở Hà Nội vào sáng thứ Hai 11/10.

Ông tuyên bố trước cử tọa, gồm khoảng 500 sinh viên Đại học Quốc gia và Học viện Quốc phòng, rằng Hoa Kỳ luôn đặt châu Á vào trong danh sách các mối quan tâm lâu dài của mình.

“Hoa Kỳ đã hiện diện tại châu Á hơn 150 năm nay. Chúng tôi không bao giờ quay lưng lại với châu Á.”

Ông bộ trưởng lặp lại lời của Tổng thống Barack Obama, rằng Mỹ là “quốc gia Thái Bình Dương”.

“Cả châu Á có thể tin tưởng rằng Mỹ sẽ tiếp tục tham gia tích cực ở khu vực.”

Ông Robert Gates bắt đầu thăm chính thức Việt Nam hôm thứ Hai, và sẽ tham dự Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước Asean mở rộng (ADMM+) vào thứ Ba.

Chiều thứ Hai, ông có cuộc gặp với người đồng nhiệm Trung Quốc Lương Quang Liệt, chỉ dấu về một sự tan băng trong quan hệ quốc phòng giữa hai cường quốc.

An ninh hàng hải

Một trong các nội dung chuyến đi Hà Nội lần này của ông Gates được giới bình luận cho là trấn an các quốc gia Đông Nam Á, nhất là nước chủ nhà Việt Nam, về sự hậu thuẫn của Hoa Kỳ dành cho các nước nhỏ trong khu vực, trong khi tình hình căng thẳng gia tăng tại Biển Đông.

Nhưng Mỹ cũng cần thận trọng không gây đe dọa cho quan hệ với Trung Quốc, vốn vừa mới ấm dần sau bảy tháng ngưng trệ vì bất đồng xung quanh hợp đồng bán vũ khí cho Đài Loan.

Bài phát biểu trước cử tọa tại Đại học Quốc gia Hà Nội, có mặt một số tướng lĩnh trong có Thứ trưởng Quốc phòng Việt Nam Nguyễn Chí Vịnh, không đề cập tới chi tiết tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông.

Tuy nhiên, ông Robert Gates nhắc nhiều lần tới an ninh hàng hải, điều mà Mỹ gọi là “quyền tự do lưu thông”, và tới nhu cầu có hợp tác đa phương trong giải quyết những vấn đề còn vướng mắc tại khu vực, nhất là tranh chấp chủ quyền lãnh thổ.

Ông nói: “Thời nay, quá phụ thuộc vào quan hệ song phương sẽ không giải quyết được vấn đề mà cần có hợp tác đa phương”.

Cũng bởi vì lý do như vậy, mà Mỹ là quốc gia đầu tiên nhận lời tới dự hội nghị ADMM+, diễn đàn đa phương và cũng là sáng kiến của Việt Nam.

Quan điểm đa phương hóa tranh chấp đã nhiều lần bị Trung Quốc phản đối, vì nước này luôn chủ trương giải quyết với các nước liên quan trên cơ sở đàm phán song phương.

Thế nhưng phát biểu của ông Robert Gates chắc sẽ làm cử tọa chủ nhà hài lòng.

Tăng cường quan hệ

Một trong các sinh viên có mặt trong cuộc nói chuyện, Chu Thị Ngọc, 22 tuổi, nói em “rất ấn tượng về việc Mỹ ủng hộ các nước trong khu vực”.

Ngọc nói với BBC: “Cần có thêm nhiều trọng tài trong tranh cãi giữa hai bên, vì ai cũng cho là mình đúng. Mỹ và các nước tham gia làm trọng tài là điều rất tốt.”

Chuyến thăm của ông Robert Gates là lần thứ ba một bộ trưởng quốc phòng Mỹ tới Hà Nội.

Ông Gates cũng đã tới Việt Nam một lần trong quá khứ, nhưng không với tư cách bộ trưởng quốc phòng.

Xuất hiện trước các sinh viên Việt Nam với phong cách sắc sảo vốn có, ông đùa một cách không phóng đại: “Nếu nói vui thì thành tựu đáng kể nhất trong bốn năm làm bộ trưởng quốc phòng của tôi là tồn tại lâu đến thế”.

“Thế nhưng thành tựu lớn nhất (trong nhiệm kỳ làm bộ trưởng) trên thực tế là cải thiện quan hệ với các nước ngoài, giữa quân đội với Quốc hội và Chính phủ.”

Nguồn: Bài và ảnh Hồng Nga (BBC)