10 ngày trước bầu cử TT: Chuẩn bị điên đầu vì Ohio

Không biết 2 ủy ban tranh cử của liên danh Obama-Biden và Romney-Ryan nghĩ gì, nhưng nếu nhìn vào hoạt động của các ứng viên tranh cử tổng thống và phó tổng thống, mọi người có thể đoán biết họ đang dồn hết nỗ lực để lấy 18 phiếu cử tri đoàn ở tiều bang Ohio.

Mười ngày trước khi cuộc bỏ phiếu diễn ra trên toàn quốc, cả 2 liên danh đều bận rộn tại đây. Tối hôm qua, thứ Sáu 26 tháng Mười 2012, cả hai ông Mitt Romney và Paul Ryan đều có mặt trong cuộc vận động ở Canton, Ohio, sau đó ông Romney đáp máy bay đi Florida và Virginia, để ông phó ở lại dự 8 cuộc vận động khác (gồm 5 buổi ngày thứ Bảy và 3 buổi ngày Chủ Nhật).

Một ngày trước đó ông Barack Obama cũng vất vả ngược xuôi cũng ở tiểu bang này, trước khi kết thúc 48 giờ làm việc không ngừng ở thành phố quê nhà Chicago. Lúc chiếc Air Force One chở vị tổng thống đương nhiệm vừa cất cánh rời Cleveland cũng là lúc chiếc phi cơ chở ông Phó Joseph Biden đang sửa soạn đáp cũng tại thành phố Toledo thuộc… Ohio. Bản tin do văn phòng báo chí Tòa Bạch Ốc phổ biến cuối tuần cũng thông báo sáng thứ Hai tuần tới, ông Obama sẽ trở lại đây cùng với Cựu Tổng Thống Bill Clinton, tiếp tục cuộc vận động kiếm phiếu qua 3 thành phố khác nhau.

Nếu những chi tiết nêu trên vẫn chưa đủ để nói lên tầm quan trọng của Ohio trong cuộc chọn người lãnh đạo quốc gia năm nay, thì đã có những con số khác được giới quan sát chính trị đưa ra để bổ túc. Tổng cộng ông Obama đã ghé tiểu bang này 18 lần, ông Romney ghé và nghỉ đêm tại đây 27 ngày. Một con số khác nữa cũng đáng chú ý: trong 21 ngày qua dân chúng Ohio “được” xem cả thảy 41,000 quảng cáo tranh cử chiếu trên truyền hình, tính đổ đồng mỗi ngày các đài TV địa phương chiếu chừng 2,000 quảng cáo cho cả bên Dân Chủ lẫn bên Cộng Hòa.

Cả 2 ông đều biết phải thành công ở Ohio.

Từng có lúc các cuộc thăm dò cho thấy ông Obama dẫn trước từ 6% đến 10% phiếu cử tri của tiểu bang, nhưng tình hình đã thay đổi rất nhanh ngay sau khi ông Romney thắng cuộc tranh luận đầu tiên, bằng chứng là số cử tri nói sẽ chọn ông và cả số tiền họ gửi ủng hộ đều tăng nhanh không ngờ. Ngay chính Thượng Nghị Sĩ Cộng Hòa Rob Portman của tiểu bang này cũng xác nhận điều đó, cho biết “từng có lúc chúng tôi thấy khó khăn, nhưng thành công của ông Romney đã giúp lấp hết những hố sâu cách biệt”. Đến sáng hôm qua, RealClearPolitics nói kết quả mới nhất họ ghi nhận được là ông Obama vẫn dẫn đầu nhưng tỷ lệ cách biệt chỉ còn có 2%. Điều đó có nghĩa là chưa thể đoán biết tiểu bang này sẽ thuộc về ai.

Trong tất cả những lần xuất hiện ở Ohio, ông Obama đều nhắc lại việc đã cứu nguy hai đại công ty xe hơi GM và Chrysler, “giúp cả nửa triệu người dân Ohio có được việc làm, tỷ lệ thất nghiệp nằm trong danh sách thấp nhất toàn quốc”. Ông nhấn mạnh tới điều đó vì 1/8 công nhân Ohio làm việc cho những công ty có liên hệ trực tiếp với kỹ nghệ xe hơi, chưa kể đến “chương trình giảm thuế, các khoản trợ giúp từ liên bang đã khiến người dân Ohio an tâm hơn”, để kêu gọi cử tri “tiếp tục tiến tới bằng con đường chúng ta đang đi, đừng cho đảng Cộng Hòa cơ hội đẩy chúng ta tới chỗ thụt lùi mà họ đã làm trước đây”.

Những gì cử tri Ohio nghe được từ ông Romney hoán toàn khác với những gì họ nghe từ vị tổng thống Dân Chủ đương nhiệm. Trong buổi tiếp xúc với cử tri tại Cincinnati, ông Romney nói rằng con đường ông Obama đang dẫn mọi người đi “là con đường y hệt như đường đã đi 4 năm vừa rồi, tức sẽ nợ thêm 4,000 tỷ nữa nếu ông ta ở lại Tòa Bạch Ốc”. Ông Romney cho biết “tôi sẽ vạch ra một con đường mới để chúng ta sẽ cùng nhau đưa nước Mỹ trở lại vị trí thịnh vượng, vững mạnh hơn bao giờ hết”, nhắc lại chuyện 4 năm trước đây ông Obama từng hứa “thay đổi”, bây giờ “chúng ta sẽ thay đổi lớn hơn nữa”, ý muốn nói đừng bỏ phiếu tái tín nhiệm ông Obama.

Không chỉ bên Dân Chủ-Cộng Hòa đang dàn trận ở Ohio, ngay chính các quan sát viên bầu cử cũng bắt đầu lo chuyện Ohio trở thành tiểu bang quyết định ghế tổng thống năm nay. Lý do: luật lệ bầu cử ở tiểu bang này khá rắc rối, nên nếu Ohio thật sự là nơi quyết định thắng bại thì có thể khoảng 2 tuần sau ngày bầu cử, người dân Hoa Kỳ mới biết ai là người lãnh đạo nước Mỹ cho nhiệm kỳ tới.

Tại sao lại có chuyện là lùng như vậy? Xin thưa: tiểu bang này có gần 7 triệu cử tri, trong đó có 1.43 triệu người yêu cầu được bỏ phiếu khiếm diện qua đường bưu điện (“absentee ballots”, hay còn được gọi là “bỏ phiếu bằng thư”). Thứ Bảy tuần tới (mùng 3 tháng 11) là hạn chót để họ bỏ phiếu theo phương cách này, nhưng đến giờ mới có 618,000 người gửi phiếu về, không rõ hơn 800,000 người còn lại chờ tới khi nào mới làm nhiệm vụ công dân.

Theo luật bầu cử của tiểu bang Ohio, “những người đã nộp đơn xin bỏ phiếu khiếm diện vẫn có quyền thay đổi ý kiến”, tức vào ngày mùng 6 tháng 11 họ có thể đến tận phòng phiếu như những người khác. Điều khác biệt: mọi lá phiếu sẽ được đếm ngay sau khi phòng phiếu đóng cửa (kể cả phiếu bầu gửi qua đường bưu điện nhận được trước ngày bầu cử) nhưng phiếu của những người đã xin bỏ phiếu khiếm diện sau đó đổi ý kiến sẽ được bỏ vào một thùng riêng, gọi là “provisional ballots”, và cũng theo luật của Ohio “thùng phiếu này sẽ được đếm sớm nhất là ngày 17 tháng 11”, tức 11 ngày sau khi cuộc kiểm phiếu ở các tiểu bang khác đã hoàn tất. Xin nhớ ngày 17 tháng 11 năm nay là ngày thứ Bảy, văn phòng bầu cử có quyền dời đến ngày thứ Hai (19 tháng 11) mới đếm số phiếu này. Cũng xin lưu ý: 4 năm trước đây, có 207,000 lá phiếu của cử tri Ohio nằm trong thùng “provisional ballots”.

Ngay cả chuyện những người bỏ phiếu bằng thư đều gửi đúng hạn, dân chúng Hoa Kỳ vẫn phải đợi ít nhất 10 ngày sau đó mới biết kết quả chính thức của cuộc bỏ phiếu tại Ohio. Lý do: thứ Bảy tuần tới (mùng 3 tháng 11) là hạn chót, nhưng vì là ngày cuối tuần nên thứ Hai (mùng 5 tháng 11) bưu điện mới làm việc. Luật bầu cử của tiểu bang Ohio quy định: tất cả những lá phiếu bưu điện đóng dấu ngày mùng 5 tháng 11 “đều hợp lệ” và thư” nào được bưu điện trao cho văn phòng bầu cử trước 5 giờ chiều ngày 15 đều O.K.”.

Đến ngày 16, văn phòng bầu cử mới bắt đầu đếm những lá phiếu đến trễ!

© Nguyễn Văn Khanh

© Đàn Chim Việt