Xin chào các chị các em
Một tổ chức độc lập, ra đời trong hoàn cảnh chế độ độc tài sợ hãi bất cứ sự tập hợp nào của người dân Việt Nam, tất nhiên gặp phải nhiều trở ngại… Nhưng bất chấp những khó khăn, chúng tôi tin tưởng rằng sự làm việc tận tụy và công tâm sẽ mang lại uy tín; chứ không phải ngược lại.
Huỳnh Thục Vy, thành viên Tổ Chức Phụ Nữ Nhân Quyền Việt Nam
Khi đã bước vào lúc xế chiều, tôi mới bắt đầu tin hơingờ ngợ rằng đời người (dám) đều “có số” hết trơn chớ không phải chuyện giỡn chơi đâu nha.
Và tôi, than ôi, tôi có số xa nhà!
Ở một nơi xa xôi diệu vợi, có hôm, tôi nhận được thư nhà. Thư của mẹ hiền gửi từ cố lý. Ý trời, đất, qủi thần, thiên địa ơi – ai mà dè má tôi biết viết! Chớ trước giờ có thấy bà má cầm bút hồi nào đâu cà?
Báo chí, sách vở, phim ảnh, truyền hình cũng không luôn. Có chăng chỉ là vài ba cuốn kinh, đều đã long gáy, bằng tiếng Phạn mà bà cụ đọc làu làu (nghe cứ như hát) nhưng hoàn toàn không hiểu nghĩa, và chắc cũng khỏi cần hiểu làm gì.
Mẹ tôi không viết, không đọc, và cũng mấy khi nói năng bình luận về bất cứ chuyện chi trên cõi đời này. Chỉ có mỗi lần, duy nhất, vào lúc sớm – tôi nhớ hoài – khi loa đài vừa oang oang: “Đây là tiếng nói của nhân dân tỉnh Lâm Đồng” thì bà bỗng khó chịu lầu bầu: “Tụi nó đặt điều nói hết chuyện này tới chuyện khác, từ sáng tới tối, chớ tao có dám nói gì đâu mà biểu là tiếng nói của nhân dân!”
Mẹ tôi (rõ ràng) là một người ít học, hay chính xác hơn là thất học. Bà sinh năm một ngàn chín trăm … hồi đó – lâu lắc rồi – đâu khoảng hai mươi, hai mươi hăm, hay hai mươi sáu… tôi không nhớ rõ.
Những phụ nữ cùng thế hệ với mẹ tôi mà biết đọc và biết viết (chắc) không nhiều đâu. Riêng bà Tôn Nữ Thu Hồng thìlà một trường hợp ngoại lệ – theo Wikipedia:
“Bà sinh ngày 19 tháng 7 năm 1922 tại Tourane (Đà Nẵng), nhưng quê quán gốc là làng Thần Phù, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên (nay là Thừa Thiên-Huế).Bà thuộc dòng dõi Hoàng tộc nhà Nguyễn, trước học ở Tourane, sau vào học tại trường Đồng Khánh (Huế).
Năm 18 tuổi (1940), bà cho xuất bản tập thơ đầu tiên (và cũng là duy nhất): Sóng thơ. Tập thơ in đẹp (chưa rõ tên nhà xuất bản), có tựa của Đạm Phương nữ sĩ, và tranh vẽ bìa của nữ họa sĩ Mộng Hoa.Năm 1941, bà và thơ của bà được Hoài Thanh-Hoài Chân giới thiệu trong quyển Thi nhân Việt Nam (xuất bản năm 1942).
Năm 1968, bà lại được Nguyễn Tấn Long-Nguyễn Hữu Trọng giới thiệu trong bộ sách Việt Nam thi nhân tiền chiến (quyển trung), xuất bản tại Sài Gòn. Và theo sách này, thì nữ sĩ Tôn Nữ Thu Hồng đã chết trong một trường hợp bi đát vào năm 1948, khi mới 26 tuổi.”
Nhà nghiên cứu văn học Thái Doãn Hiểu coi đây là một trong những cái chết “không minh bạch, vô cùng bất công,” và cần được công luận minh oan:
Thu Hồng là trí thức nói tiếng Pháp thành thạo, nhà cô thường tụ tập các thanh niên trí thức. Cô bị nghi ngờ làm gián điệp cho Tây, bị công an bắt, giam giữ và tra khảo mấy tháng trời, không lấy được cung. Cuối cùng, giết nhầm còn hơn bỏ sót, cô bị thủ tiêu giữa rừng Thừa Thiên.
Kể lại chuyện đau lòng này, ông Đào Hữu Thiết cán bộ an ninh người chứng kiến vẫn nhớ như in vóc dạc cao to như gấu, khuôn mặt dữ dằn, rậm râu sâu mắt của tên sát nhân Trừng. Trên đường giải cô lên Ty công An Thừa Thiên – Huế, hắn đã bắn lén cô từ đằng sau lưng… Nàng thơ ra đi ở tuổi 26. Năm đó là tháng chạp năm 1948.
Theo tôi thì thà bị “bắn lén từ sau lưng”chết “không minh bạch” vẫn đỡ hơn là sống dở và chết dởtrong nhà giam (suốt những năm tháng thanh xuân) cũng vì tội danh “gián điệp” sau một phiên toà cũng chả “minh bạch” tí nào – như trường hợp của bà Thụy An, một người đồng thời với thi sĩ Tôn Nữ Thu Hồng.
Một trang báo trích lời văn sĩ Thụy An. Ảnh:DR
“Thụy An là ai?
“Là phụ nữ duy nhất, không viết bài cho NVGP, nhưng tên bà bị nêu lên hàng đầu trong ‘hàng ngũ phản động’, bà bị quy kết là ‘gián điệp quốc tế’, lãnh án 15 năm tù cùng với Nguyễn Hữu Đang. Những lời thoá mạ nhơ bẩn nhất dành cho bà ‘Con phù thủy xảo quyệt’ cùng những lời lẽ độc địa nhất: ‘Như vắt ngửi thấy máu, Thụy An như rắn bò tới các câu lạc bộ Hội Nhà văn phun nọc độc mạt sát chế độ ta bần cùng hoá nhân dân” (Bàng Sĩ Nguyên, BNVGPTTADL, trang 120).
Tại sao lại có sự căm thù ghê gớm đối với nhà thơ, nhà văn, nhà báo phụ nữ tiên phong của Việt Nam? Người đầu tiên thực hiện nữ quyền bằng ngòi bút và hành động. Người chủ trương giải phóng phụ nữ không bằng lý thuyết mà bằng việc làm. Người xác định vị trí phụ nữ như một công dân tự do, thấm nhuần tinh thần dân chủ.”
(Thụy Khuê. Nhân Văn Giai Phẩm & Vấn Đề Nguyễn Ái Quốc. Westminster, CA: Tiếng Quê Hương, 2012)
Câu hỏi nghe như một tiếng kêu (thảng thốt) của Thụy Khuê “tại sao có sự căm thù ghê ghớm” mà Đảng Cộng Sản Việt Nam dành cho Thụy An, hay Thu Hồng (bao nhiêu năm trước) vẫn có thể lập lại hôm nay cho trường hợp của Tạ Phong Tần – một trong những phụ nữ Việt Nam đầu tiên chủ trương dân báo:
“Đã qua rồi cái thời người dân chỉ được biết những gì nhà cầm quyền muốn cho họ biết, và không được biết những gì nhà cầm quyền muốn bưng bít, giấu nhẹm bằng cách quản lý chặt chẽ toàn bộ hệ thống báo chí trong nước…”
“Khi bạn đưa thông tin lên blog của bạn, tức bạn đã đem sự hiểu biết của bạn truyền tải cho người khác để mọi người cùng được biết, qua đó, mọi người cùng bàn luận, cùng kiểm tra xem, dùng quyền công dân của mình đòi hỏi công chức Nhà nước phải thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn mà luật pháp quy định.”
“Có thể sự hiểu biết của bạn chỉ là một phần nhỏ nào đó trong đời sống xã hội, nhưng nhiều người góp lại sẽ tạo nên một bức tranh hiện thực xã hội hoàn chỉnh. Khi tự mình làm một nhà báo công dân, chính bạn đã góp phần công khai, minh bạch hóa xã hội, cùng chung sức xây dựng một xã hội dân sự cho đất nước chúng ta.”
Hội Phụ nữ Nhân Quyền VN
Tạ Phong Tần viết những dòng chữ thượng dẫn vào ngày 1 tháng 1 năm 2008. Đến ngày 4 tháng 10 năm 2012, bà bị tuyên án 10 năm tù (với tội danh “tuyên truyền chống Nhà Nước”) sau một phiên toà cũng chả “minh bạch” chút nào.
Mà không cần phải là nhà thơ, nhà văn, nhà báo, nhà hoạt động xã hội hay blogger (gì ráo trọi)như Tôn Nữ Thu Hồng, Thụy An, Dương Thị Tân, Tạ Phong Tần, Lê Thị Công Nhân, Phạm Thanh Nghiên, Đỗ Thị Minh Hạnh, Huỳnh Thục Vy, Nguyễn Hoàng Vi, Trần Thị Nga, Bùi Thị Minh Hằng, Trần thị Hài, Nguyễn Thị Lụa, Phương Bích, Đoan Trang, Mẹ Nấm … cuộc đời mới te tua hay bầm dập đâu nha. Một bà già thất học, không đọc, không viết, cũng không phát biểu (linh tinh) bao giờ như má tôi mà cũng đâu mấy khi được sống an lành.
Năm 1954, bà bỏ hốt hoảng bỏ hết ruộng vườn nhà cửa bồng con chạy một mạch từ Bắc vào Nam. Hai mươi mốt năm sau – vào tháng 4 năm 1975 – trong lúc cả triệu người hân hoan đón chào cách mạng thành công thì bà lui hui dốc hết nước mắm từ chai vô nồi rồi đun cho keo lại thành mắm quẹt: “Để dành ăn dần con ơi, chứ họ vào đây mà thấy nhà mình có hơn chục chai nước mắm thì chết chứ chả bỡn đâu.”
Mẹ tôi (e) có hơi quá lời về sự hà khắc của “họ” nhưng thời gian đã chứng minh rằng mọi dự liệu của bà về cuộc sống mới trong XHCN – nói chung – hoàn toàn không… trật. Dân Việt, quả nhiên, cứ “chết” đều đều – dù có vượt biên, vượt biển, hay không.
Hồi cuối thế kỷ trước, trên trang thư tòa soạn của tạp chí Thế Kỷ 21 – số 103, phát hành vào tháng 11 năm 97– nhà báo Vương Hữu Bột đã tường thuật đôi ba trường hợp chết đói xảy ra ở Việt Nam. “Có người chết đói ngay tại chợ Bến Thành.Chết đói vì không có gì để ăn!” Ông ghi lại theo lời kể của một người bạn, một doanh nhân vừa từ Sài Gòn sang Mỹ lo việc kinh doanh.
Có lẽ sợ rằng viết lách theo kiểu (nghe nói)như vậy không thuyết phục, ông Vương Hữu Bột còn trích dẫn thêm một câu chuyện khác, từ báo Thanh Niên. “Tờ báo loan tin một thiếu phụ ở Sài Gòn đã giết hai con rồi thắt cổ tự tử. Chị ta còn đủ bình tĩnh viết lá thư để lại, giải thích vì không có cách nào kiếm sống nên chọn cái chết.”
Cuối thư, tác giả (bùi ngùi) kết luận:
“Chắc mỗi người chúng ta không thể gánh trách nhiệm về hạnh phúc và an lạc của tất cả mọi nguời khác. Nhưng tất cả chúng ta, với tính cách một chủng loại, phải chia sẻ trách nhiệm khi còn những đồng bào khổ đau, cùng quẫn. Một xã hội văn minh phải thu xếp với nhau đừng để cho những cảnh cùng quẫn đó xảy ra mới phải.”
Qua đến đầu thế kỷ này, chuyện “thu xếp” để đừng đẩy tha nhân (hay nhân dân) vào những cảnh đời “cùng quẫn” – xem ra – vẫn chưa được ổn thoả. Từ Sài Gòn, blogger Phạm Chí Dũng có bài tường thuật (“Vô Cảm Quan Chức Và Cái Chết Vì Nghèo”) đọc được qua BBC – vào hôm 11 tháng 6 năm 2013. Xin trích dẫn một đoạn ngắn:
“Tự tử vì nghèo đã trở thành một hiện tượng mãn tính trong xã hội được mô tả là chịu ăn chơi bậc nhất thế giới.Một bà mẹ xấu số nguyện dùng tiền phúng viếng của mình để trả nợ và nộp học phí cho con… Hai cô gái đang tuổi xuân xanh rủ nhau uống thuốc diệt cỏ tự vẫn vì không có tiền nộp phạt vi phạm giao thông…
Báo chí và người dân hẳn cũng chưa quên câu chuyện của chị Lê Thị Ngọc N. cũng xảy ra tại TP. Cà Mau cách đây không quá lâu. Trước khi chết, N. đã từng thổ lộ muốn tìm đến cái chết vì nghèo khổ quá.”
Những thảm trạng “mãn tính” xẩy ra cho phụ nữ – như trên – đã kéo dài gần hai phần ba thế kỷ, ở Việt Nam. Sự kiện này đã khiến cho tiến sĩ Nguyễn Thị Từ Huy (vô cùng) sốt ruột và sốt tiết. Bà đặt (và đẩy) vấn đề cho nam giới ở xứ sở này:
“Bao giờ các anh sẽ thôi tán phét trong các quán nhậu? Bao giờ các anh quyết định thôi sống hèn?”
Ủa, tôi tưởng chuyện này đã có một vị mày râu xứ Việt (ông Bùi Minh Quốc) nêu ra và giải quyết xong xuôi lâu rồi mà:
Bao nghẹn uất Nguyệt Nga xé trời kêu chẳng thấu
Giữa chợ đời biệt dạng Lục Vân Tiên
Hảo hớn bận giang hồ quán nhậu
Thi nhau bốc phét để quên hèn
Cách “giải quyết” (theo kiểu nó coi như huề vốn) của Bùi Minh Quốcy tuy chưađượchoàn toàn rốt ráo nhưng theo Chủ Nghĩa Nam Nữ Bình Quyền thì đàn ông và đàn bà đều bình đẳng về quyền lợi cũng như nghĩa vụ. Đèn nhà ai, nhà nấy sáng. Chuyện phái nào phái ấy (phải) lo chớ bộ.
Và nhờ Trời là chúng ta không phải “lo” lâu. Vào ngày 28 tháng 11 năm 2013 vừa qua, thông tín viên Tường An (RFA) đã long trọng loan tin “Xã hội dân sự Việt Nam vừa có thêm một thành viên mới: đó là một nhóm có tên gọi là: “Phụ Nữ Nhân Quyền Việt Nam.” Xin được ghi lại đôi dòng về tôn chỉ của tổ chức xã hội dân sự (http://vnwhr.net/) này để rộng đường dư luận:
Gắn kết các cá nhân phụ nữ chịu thiệt thòi và dễ bị tổn thương từ các vụ việc vi phạm Nhân quyền.
Lên tiếng và có những hành động bảo vệ thiết thực đối với những người phụ nữ đã và đang bị xâm phạm phẩm giá và các quyền con người cơ bản.
Chia sẻ và tuyên truyền những kiến thức nhằm nâng cao trình độ hiểu biết của phụ nữ Việt Nam về quyền con người và về vai trò của phụ nữ trong một xã hội tôn trọng nhân quyền.
Ngay sau đó, không ít tổ chức, đoàn thể, cũng như vô số qúi vị thức giả đã lên tiếng hoan hô và ủng hộ sự ra đời (dù muộn màng) của Tổ Chức Phụ Nữ Nhân Quyền Việt Nam. Là một thường dân, tôi không đủ tư cách để “lên tiếng” theo cùng cung cách đó nên chỉ mong được phép thay mặt mẫu thân (nhân ngày giỗ của bà) xin gửi lời chào trân trọng và thân ái đến các chị, các em – những người vừa mở đầu một trang sử mới cho phụ nữ Việt Nam.
© Đàn Chim Việt
Bác Tưởng Năng Tiến tệ quá hen, đến “năm sinh của mẹ” mà cũng không nhớ? Chán thiệt!
Trích: “Câu hỏi nghe như một tiếng kêu (thảng thốt) của Thụy Khuê “tại sao có sự căm thù ghê ghớm” mà Đảng Cộng Sản Việt Nam dành cho Thụy An, hay Thu Hồng (bao nhiêu năm trước) vẫn có thể lập lại hôm nay cho trường hợp của Tạ Phong Tần – một trong những phụ nữ Việt Nam đầu tiên chủ trương dân báo.”
Vậy là kẻ sát nhân tên Trừng bắn lén Thu Hồng từ đằng sau lưng trên đường giải cô lên Ty công An Thừa Thiên – Huế, cũng là đồ đệ của bác (Hồ) ?
Tôi là 1 tên nam nhi hèn 60 tuổi từng làm lính cộng, nhưng chưa bao giờ giết người Việt ta, chỉ tham gia đánh Trung quốc năm 1979 rất kính nể và ngưỡng mộ chị em phụ nữ nhân quyền.
nhìn những gương mặt sáng sủa, được biết những việc chị em làm mà tôi thấy hèn quá, ngu quá. bởi vì đến lúc sức tàn lực kiệt mới nhận ra rằng cả đời mình đã bị bọn cầm đầu cộng sản lừa dân, lừa mình, để độc tài toàn trị tham nhũng và bán nước.
Hy vọng vào tương lai của đất nước này nhờ vào những con người dám dấn thân vì dân tộc trong đó có chị em phong trào phụ nữ nhân quyền VN.
Nữ anh hùng dân tộc Bà Triệu : “Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp ngọn sóng dữ, chém cá tràng kình ở ngoài biển Đông, đánh đuổi quân Ngô, cởi ách nô lệ cho nhân dân chứ quyết không chịu khom lưng làm tì thiếp người ta” .
( Ngô tức Đông Ngô (222-280): do Tôn Quyền (tức Ngô Đại đế) dựng lên. Nước Ngô của họ Tôn tồn tại trước sau tổng cộng 58 năm, truyền nối được 4 đời )
Một bài viết rất hay và “đậm đà bản sắc” Tưởng Năng Tiến.
Xin anh và BBT Danchimviet cho phép tôi đưa lên FB .
Huỳnh ngọc Tuấn
Tổ Chức Phụ Nữ Nhân Quyền Việt Nam khi tranh đấu cho Nhân Quyền Việt Nam, xin đừng quên Quyền của các “chị em ta”
================
Buôn dâm trả góp
Dịch vụ mại dâm trả góp thu hút khá nhiều khách hàng về đêm
Đã qua rồi cái thời tiền trao cháo múc, nay hòa chung với nền kinh tế khó khăn, nhiều gái mại dâm đã sáng tạo ra một dịch vụ mới nhằm thu hút khách hàng và sẵn sàng chiều tới bến, kể cả đối với những người trong túi chỉ có vài đồng tiền lẻ… Đó là dịch vụ mại dâm trả góp, mỗi ngày góp một ít kèm theo khoản lãi suất nho nhỏ.
Thế chấp cả chứng minh nhân dân để… mua dâm
Sau một thời gian lẩn tránh sự truy quét của các lực lượng chức năng, thời gian gần đây, nhiều tụ điểm gái mại dâm ở TP. HCM như dưới chân cầu Thị Nghè, đường Nguyễn Chí Thanh, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Thảo Cầm Viên hay Hoàng Sa… lại hoạt động nhộn nhịp trở lại. Qua nhiều ngày bí mật theo dõi, PV đã nắm được quy luật hoạt động của nhóm gái mại dâm dưới chân cầu Thị Nghè. Tại đây, bắt đầu từ 22g đêm hôm trước đến 2g sáng hôm sau, các cô gái mại dâm ăn mặc mát mẻ, khiêu gợi, tụ tập nhau hoặc tranh nhau ra đứng ở chân cầu để vẫy khách.
Trong vai khách làng chơi ngà ngà hơi men, chúng tôi cho xe chạy chầm chậm xuống chân cầu. Thấy “con mồi”, lập tức một cô gái mặc quần ngắn, áo hai dây màu vàng trễ nải lao ra chặn trước đầu xe: “Anh ơi, đi ăn khuya với em nghen, tối giờ chưa được cuốc nào, tội nghiệp em quá, thương em anh ơi!”. Không để khách kịp nói câu nào, cô gái này lại tiếp tục mời chào, theo đó tàu nhanh là 250.000 đồng, nếu ngủ qua đêm là 600.000 đồng và có thể giảm giá tùy ý nếu cả hai đều thấy vui vẻ. Thấy chúng tôi tỏ vẻ lưỡng lự, một cô gái khác trong trang phục mát mẻ không kém tiến đến bên cạnh: “Anh trai ơi, có bao nhiêu đâu, chẳng lẽ có mấy trăm nghìn mà tụi anh tiếc rẻ với chúng em, được xơi nguyên đêm, giá vậy là bèo rồi đó”. Tôi móc bóp, lôi ra tờ 100.000 đồng kèm theo một ít tiền lẻ: “Anh chỉ còn nhiêu đây, muốn ở bên em trọn đêm nay có được không, giảm giá đi, mai mốt anh còn ghé”. Tay rút nhanh mấy tờ tiền của khách, cô gái lại liến thoắng: “Không được đâu anh ơi, em còn đưa lại tiền cho “má”, có nhiêu đây sao đủ. Thôi thì, tụi em cho anh trả góp, có bao nhiêu đưa hết đây, có giấy chứng minh nhân dân thì cho em xin luôn, giữ lại ít hôm, khi nào anh trai góp trả đủ tiền thì em đưa lại”.
Thấy chúng tôi tỏ vẻ chưa hiểu hình thức mua dâm trả góp còn khá mới mẻ này, cô gái tỏ ra khá nhiệt tình, xòe những tờ tiền mà tôi vừa đưa rồi đếm rồi giải thích: “Tất thảy là 120.000 đồng, trong khi anh lại chọn hình thức tâm sự thâu đêm với giá 600 nghìn, như vậy số tiền còn thiếu là 480.000 đồng”, cô tính toán. Như một bà chủ đích thực của tiệm cầm đồ, cô gái hỏi han chúng tôi rất kỹ lưỡng về nghề nghiệp, thu nhập. Vừa nghe tôi kêu “làm nghề phụ hồ, thu nhập mỗi ngày chưa tới 200.000 đồng”, cô nàng gật gù tỏ vẻ thông cảm. “480.000 đồng con thiếu, em sẽ cho cưng trả nhiều lần, không giới hạn số lượng cũng như thời gian trả được hông. Tuy vậy, anh phải trả cho em tiền lãi mỗi lần 10.000 đồng”. Để ăn chắc, gái mại dâm sẽ giữ lại chứng minh nhân dân của khách và ghi vào sổ từng khoản nợ cụ thể cũng như số tiền trả và lãi mà khách thanh toán từ từ.
Bi hài hơn nữa khi với kiểu trả góp này, khách mua dâm phải chấp nhận một điều kiện, nếu vẫn chưa thanh toán đủ tiền sẽ không được tâm sự với người cũ. Thay vào đó nếu cần “giải quyết nhu cầu”, những người khách này sẽ được các cô gái mại dâm cấp cho một tờ giấy (nội dung thế chấp CMND). “Anh trai yên tâm đi, dịch vụ trả góp này tuy lạ nhưng tụi em đã tạo điều kiện hết sức cho mấy anh rồi đó. Mình kiếm đồng tiền khổ cực nên cũng hiểu nhau quá mà, có gì đâu, cứ trả góp từ từ rồi hết thôi, anh đừng lo, ok thì mình đi nha”, cô gái buông lời lả lơi.
Dịch vụ mại dâm trả góp, mới nghe qua tưởng chừng như sẽ có lợi cho đôi bên, gái mại dâm đắt khách, những kẻ mua vui ít tiền sẽ có nhiều cơ hội hơn. Tuy nhiên, nhiều ngày tìm hiểu, chúng tôi phát hiện dịch vụ này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho cả hai phía. Đối với những cô buôn hương bán phấn, khi nắm trong tay chứng minh nhân dân của khách hàng, các cô cứ đinh ninh rằng sẽ được trả tiền “gốc” và “lãi” đầy đủ theo thỏa thuận. Nhưng gặp phải khách “ma cô”, nhận thế chấp nhầm CMND giả, các cô đành “ngậm bồ hòn”. Kiều – một gái bán dâm ở chân cầu Thị Nghè, kể lại với chúng tôi: “Tụi em bị lừa nhiều rồi nên bây giờ đã cảnh giác để biết cách phân biệt thật giả. Hồi đó, mấy đứa bạn và cả em cũng bị mấy ông khách lừa, nhiều người đem giấy chứng minh đi in màu rồi ép nhựa. Có người thì nhặt đâu được cái chứng minh nhân dân rồi gỡ ảnh ra, dán ảnh mình vào. Chỗ tụi em đứng thì lờ mờ sáng nên xem không rõ, thế là dính bẫy mấy ông, xem ra mất trắng tiền công”.