Hàng ngàn cánh tay đưa lên…

Vậy là chiều nay tổng thống Obama đã đặt chân trên đất Sài Gòn. Theo các nguồn tin từ chính thống tới lá cải, có ít nhất cũng vài chục ngàn người Sài Gòn ra đường đứng chờ mưa và đội mưa đón ông Obama. Coi ra thì có vẻ nhiều hơn so với dân ở Hà Nội đón ông khi ông đến đó. Cũng có thể do ông không lựa ban ngày mà xuống Nội Bài ban đêm, nên con số tham dự buổi đón ông không đông như mong đợi.

Tôi không ra đứng đường chiều nay, ngồi nhà xem mấy cái video live trong “lễ hội đón tổng thống Mỹ’ tại Sài Gòn.
Chuyện ông Obama đến Việt Nam, chẳng có chút vui nào cho tôi. Ngược lại chuyện ông ta đến và đi đâu đó làm tôi thêm một chút buồn.

Tiếng vỗ tay nhiều hay ít của hai thành phố, về những khuôn mặt thấy được trong những bức ảnh mà người dân đã “hồ hỡi, phấn khởi” đón ông Obama, cho tôi có ít nhiều nghĩ ngợi.

Trong buổi trao đổi chính thức với chính phủ Việt Nam, và buổi nói chuyện cùng các khách mời sáng nay tại Hà Nội. Theo BBC đã lượt trình, hình như ông Obama đã nhiều lần nhắc đến việc Hoa Kỳ không áp đặt và luôn tôn trọng chủ quyền của các quốc gia kể cả của Việt Nam.

Trời đất, đó là chuyện tất nhiên, nói cho có nói.

Quay lại khoản thời gian gần và rất gần đây, những nhân vật bị nhà cầm quyền giam giữ và coi là nguy hiểm cho an ninh quốc phòng Việt Nam. Những người này đã từ nhà tù đi thẳng ra sân bay và trực chỉ sang Mỹ. Cái này mà nói là không áp lực hay áp đặt trên bình diện quốc gia, thì có lẽ hơi quá chăng? Không lẽ phải nói là điều kiện của một trao đổi mà lâu nay người dân với vốn liếng chính trị chính em, mạt hạng như tôi cũng phải biết.

Thật tình tôi cũng không hứng thú đội mưa đi đón ông như nhiều chục ngàn người trong thành phố này. Cá nhân tôi vẫn cho rằng chuyện ông đến Việt Nam. Qua quít vài câu nhấn mạnh, trong vài bài diễn văn chiếu lệ. Ký cái rẹt vài văn bản chẳng qua là chuyện nghi thức cho có, bởi mấy thứ này, hai bên chính quyền đã thoả thuận từ lâu rồi.

Giống như cái vụ Boeing ký hợp đồng mua bán máy bay trị giá hơn 11 tỷ đô la với Vietjet air. Hổng lẽ chỉ mới 1 ngày từ khi ông Obama đặt chân xuống Hà Nội, cái hợp đồng mua bán khổng lồ như vậy làm một cái rẹt không một bước chuẩn bị hay điều kiện xuất nhập nào sao?

Điện khí hoá 1000mw cũng ký cái rụp, trong một sớm một chiều khi ông Obama đến Việt Nam, giữa bộ công thương và tập đoàn General Electric.

Chỉ có mỗi cái buồn. Nghe đâu ông Obama có xin được gặp gỡ 16 nhân vật, mà trên bình diện ngoại giao, gọi là theo lời mời của tổng thống Hoa Kỳ. Phía nhà nước Việt Nam đã chơi ông một vố đau thấu xương. Ông Nguyễn Quang A và nhà báo độc lập Đoan Trang, blogger Thảo Teresa, luật sư Hà Huy Sơn… bị công an giấu mất hoặc giam chân tại nhà dù buổi gặp gỡ chính thức đã bắt đầu, và hình như ông tổng thống cũng đã nhắc việc này trong buổi tiếp xúc, ông đã phát giác ra rằng khách của ông mời đếm không đủ mặt.

Cô ca sĩ Mai Khôi gì đó, nói đến cái vụ tự do biểu diễn.

Bà Nguyễn Hồng Oanh thì than thở vấn đề người khuyết tật…

Bàn nhậu với ông Obama sáng nay tại Hà Nội chỉ còn vỏn vẹn sáu khách, mỗi khách có thời gian khoảng 1 phút trình bày. Thế cho nên cái ly rượu đợi mong của gần 90 triệu người không ai uống.

Chuyện nhân quyền, chuyện ô nhiễm môi trường, chuyện tù chính trị còn bị giam giữ không có ai cầm đũa gắp tới.
Tinh thần náo nức đón một tổng thống ngoại hạng, thượng hạng có những đức tính quá tốt, thân thiện, luôn có nụ cười giao tế trên môi, ăn bún chả ở Hà Nội bắt tay nhiều người khố rách áo ôm… Những hào quang đó là mờ nhạt cái mà lâu nay nhiều rất nhiều người thao thức và đợi ông Obama đến VN. Hy vọng qua ông ấy sẽ đánh tiếng cùng thế giới rằng: VN đang sắp chết, rằng VN còn quá đông người bất đồng chính kiến, đấu tranh vì dân chủ bị nằm ấp trong các trại giam nổi tiếng khắc nghiệt.

Với cương vị một tổng thống Hoa kỳ, dĩ nhiên ông làm sao biết cái chuyện “Nam quốc sơn hà nam đế cư..”. Bên cạnh ông có cả dàn phụ tá, am hiểu tường tận về văn hoá, tín ngưỡng VN, các tay chuyên môn này đã giúp ông có một chuyến đi hoàn hảo, không ngạc nhiên khi ông chọn chùa Phước Hải làm nơi đến đầu tiên khi đặt chân xuống Sài Gòn. Bản thân nó là chùa Ngọc Hoàng một tụ điểm bí mật thời phản Thanh phục Minh, đâu phải chỉ là chuyện đi khơi khơi trong một chiều mưa lá me bay bay ở Sài Gòn.

Và động trời hơn. Cách đây vài hôm thiên hạ rùm beng chuyện Trần Huỳnh Duy Thức tuyên bố tuyệt thực cho đến chết. Hàng triệu người thương cảm nào là sẽ đồng hành cùng ông Thức tuyệt thực, nào là thư cho lãnh sự Mỹ, nhờ báo cùng ông Obama một tiếng, mong ông sẽ đề cập như một răng đe hay một nhắc nhở chừng mực đối với nhà nước tà quyền cs…

Câu chuyện rớt cái rầm xuống vào chiều nay khi chiếc Airforce One của ông Obama chạm bánh trên đường băng sân bay Tân Sơn Nhất. Câu chuyện bay mất tiêu theo tiếng vỗ tay vang trời sau vết bánh xe của ông Obama.

Vài chục ngàn người tràn ra đường mặt mày rạng rỡ sau hàng rào thép gai, đón tổng thống Mỹ, người đại diện vĩ đại cho tự do trên trái đất. Chính quyền ở Sài Gòn cũng rầm rộ mang dùi cui, mặt nạ ra đường đứng chung đoàn người đón ông, có cả xe bít bùng chuyên dùng bắt người đậu rải rác trên nhiều tuyến đường mà ông Obama đi qua.

Trong cuộc đấu tranh một mất một còn của một số ít người trong mấy lần xuống đường, xem ra quá nhỏ nhoi so với khí thế đón ông Obama.

Phải chi ngần đó những người dân của hai miền Hà Nội và Sài Gòn cùng xuống đường với tinh thần sôi sục như vậy thì hay biết mấy.

Có phải trong một giây phút phấn khích bất thần chúng ta quên đi một điều “Tự Do không tự nhiên mà có” và càng quên đi “mình phải đi bằng hai chân của mình”.

Trước khi ông Obama rời Việt Nam, sẽ có buổi tiếp xúc cùng giới trẻ vào trưa mai tại số 8 Nguyễn Bỉnh Khiêm. Chắc lại giống như ở Hà Nội mà thôi.

Qua ngày mốt, một tương lai còn xa. Tuổi trẻ Việt nam lại khập khiễng xuống đường với đôi chân rướm máu, chắc chuyện đón ông Obama cũng chìm xuống trên những rào thép gai và những nắm đấm tàn bạo như hôm nào.

Người ta rồi sẽ quên đi, nhất là những chuyện nguy hiểm có thể đến với mình. mặc cho ai đó vẫn can đảm bước trên đường đi…khó đến.

24-05-2016

Nguyễn Di Ngữ