Phạm Thị Hoài: Ông Tây đen đến từ Nhà Trắng
Tổng thống Hoa Kỳ trong chuyến thăm Việt Nam tháng 5/2016. Ảnh: Reuters
Cơn sốt Obama trào lên từ nhiều vùng nhạy cảm trong tâm hồn người dân nước Việt thời hiện tại.
Trước hết, nước Mỹ nói chung đối với họ đáng tôn thờ hơn bất kì một quốc gia văn minh thịnh vượng nào khác. Nhật đáng kính trọng. Đức đáng nể. Anh, Úc, Canada đáng sống. Pháp, Ý thì đáng yêu. Các nước Bắc Âu đáng khâm phục. Hàn quốc cũng đáng học hỏi lắm. Song Mỹ là nhất. Là hình mẫu tuyệt đối của một thế giới đáng khao khát. Cái gì đến Việt Nam từ xứ cờ hoa, kể cả cà phê loãng, cũng mang thông điệp: Tôi chính là thứ bạn đang ao ước. Nho Mỹ ngọt hơn, kem Mỹ ngon hơn, sữa Mỹ bổ hơn, dao Mỹ sắc hơn, pin Mỹ bền hơn, học bổng Mỹ oai hơn, tiêu chuẩn Mỹ chuẩn hơn, tàu chiến Mỹ khủng hơn, dân biểu Mỹ danh giá hơn, thậm chí Việt kiều Mỹ nghe cũng hoành tráng hơn Việt kiều lung tung những nơi khác. Giấc mơ Mỹ chẳng những không đè nát cuộc đời Việt mà ngược lại, nó làm tổ trong lòng người Việt mọi tầng lớp, từ thượng tầng tinh hoa đến dân ngu khu đen, từ trí thức đến doanh nhân, từ đứa trẻ đến người già, từ cựu binh đánh Mỹ năm xưa đến cán bộ tuyên giáo vẫn chửi Mỹ năm này. Tổng thống Hoa Kỳ, ai không quan trọng, Obama hôm nay hay rất có thể Trump sắp tới, một anti-Obama, là đại diện cao nhất của chân trời mơ ước đó.
Thứ hai, cũng không liên quan tới cá nhân Obama, sự trở lại của người Mỹ lần này có cùng một động cơ như sự can dự của họ ở Việt Nam giữa thế kỉ trước: Trung Quốc. Lần trước, vì một nước Trung Hoa đỏ. Lần này, vì một nước Trung Hoa siêu cường. Bún chả Việt Nam tất nhiên ngon và hội chứng cuồng Obama ở Việt Nam chỉ thua ở quê cha đất tổ Kenya của chàng, song người Mỹ không đến thăm người Việt chỉ vì người Việt. Nụ hôn Hà Nội-Washington đậm vị Bắc Kinh. Một kẻ thứ ba mà ai cũng biết nhưng không được phép gọi tên luôn len vào vòng tay lớn Việt-Mỹ. Hai chữ “Trung Quốc” không một lần được nhắc trong bài diễn văn gần như đã thành huyền thoại của Obama tại Hà Nội, nhưng càng tránh điểm danh thì cái thế lực hắc ám kia càng lù lù ra đó. Nó hiện ra trong vẻ mặt cứng đờ của vị nguyên thủ nước chủ nhà. Trong lời trần tình hoa mỹ về việc gỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí. Trong trích dẫn thơ “Nam quốc sơn hà”. Trong lời nhắn nhủ đầy ngụ ý và được cử tọa nồng nhiệt tán thưởng về nước lớn đừng ức hiếp nước nhỏ. Và trong ngưỡng vọng cháy bỏng của người Việt về một đồng minh hùng mạnh. Hơn cả đồng minh. Một người bảo trợ vĩ đại. Câu thơ nổi tiếng của Việt Phương nay có thể viết lại: trăng nước Mỹ tròn hơn trăng Trung Quốc. Tất cả những oán hờn ngàn năm và sự tổn thương của một dân tộc đầy kiêu hãnh về thành tích giữ nước trộn thành kỳ vọng khổng lồ gửi gắm vào nước Mỹ, dù Hoa Kỳ có thể quyết chống Hán đến người Việt cuối cùng, như đã từng ngược lại trong quá khứ. Song những bài học của lịch sử ít khi có giá trị. Obamamania những ngày này có phần là một phái sinh của sinophobia. Chỉ hình dung cho sắp tới đã phát kinh: ngay bây giờ rất nhiều người Việt đã mê Trump, vì ông này thường to mồm chửi Trung Quốc hãm hiếp Hoa Kỳ trong thương mại. “Cô gái đồng trinh bị nền văn minh Trung Hoa cưỡng hiếp” của Nguyễn Huy Thiệp gửi lời chào đồng cảm sâu sắc.
Thứ ba, vẫn không liên quan tới cá nhân Obama, là câu chuyện thần tượng. Không phải chỉ người Việt khát thần tượng, song những cơn say thần tượng của họ, dù đó có thể là một vụ lên đồng tập thể u mê nhất, luôn mang một tinh thần phá rào. Như một tuyên chiến tự phát và vô thức trước những thần tượng theo chỉ đạo. Những tấm gương anh hùng bịa dở. Những công thức người tốt việc tốt của loa phường. Những huyền thoại xa vời của một lịch sử chết ngạt trong giáo trình. Những lí tưởng trơ khung rỗng. Những vĩ nhân là tất cả, chỉ trừ là con người biết khóc cười như đồng loại. Và trên tất cả là bổn phận mãi mãi tôn thờ một cái xác lãnh tụ ướp trong lăng. Minh tinh Hollywood và sao Hàn, tỉ phú Thung lũng Silicon và Huy chương Fields cho nhà toán học gốc Việt, đại tướng thất sủng và súng hoa cải của anh em nhà đầm tôm, váy Lý Nhã Kỳ và eo Ngọc Trinh, cổ thụ Hà Nội và cá Vũng Áng, chú chim vẫy cánh của Nguyễn Hà Đông và hành trình thế giới của Huyền Chip, thậm chí cả siêu phẩm Bphone nổ thật to để im re thật lớn…, thị trường thần tượng của Việt Nam sốt ngoài định hướng xã hội chủ nghĩa. Một góc nhỏ của một nhân vật như Obama cũng đủ để chinh phục thị trường ấy.
Và vị Tổng thống Hoa Kỳ sắp từ nhiệm đem tới Việt Nam không chỉ một góc, mà toàn bộ vốn tiết mục nghệ thuật chính khách đã điêu luyện qua một thập kỉ trình diễn trước những cử tọa khó tính hơn rất nhiều.
Tám năm trước, phần lớn những người Việt mà tôi biết đều không mấy mặn mà với chàng. Bản quán chính trị của cộng đồng Việt ở Mỹ là Đảng Cộng hòa, những lời kêu gọi không bầu cho Obama nhan nhản trên mạng hải ngoại. Người trong nước thì đem tướng pháp ra phán. Rằng da đen môi thâm mắt trắng, rằng mặt quắt tai vểnh, cười hở hết cả răng lợi, lại còn thuận tay chiêu, phạm tất cả những quan niệm truyền thống của người Việt về một bậc nguyên thủ xứng đáng, chưa nói đến những bình luận về nhan sắc của bà Obama. Song quyền lực luôn là một thẩm mĩ viện kì diệu. Bây giờ, chàng được truyền thông Việt Nam miêu tả là có nụ cười rạng rỡ, cặp mắt chân thành, giọng nói trầm ấm, sức khỏe tuyệt vời, phong cách chuẩn men và vẻ đẹp trai xiêu lòng giới trẻ. Nếu có mặt, chắc chắn phu nhân Obama và hai tiểu thư sẽ gây những cơn tsunami, người Việt sẽ choáng và sốc và không thể rời mắt trước thời trang đẳng cấp và vẻ yêu kiều của gia đình nhân vật quyền lực nhất thế giới.
Lí giải sự ngây ngất Obama từ so sánh với giới lãnh đạo Việt Nam, theo tôi là có phần không công bằng. Từ phong cách cán bộ đơn điệu cứng nhắc cố hữu đến phong cách dân túy xuề xòa bỗ bã hoặc trưởng giả lòe loẹt hay quê mùa nhếch nhác, hình ảnh quan chức trong chính quyền Việt Nam tất yếu phải nhàm chán, hãm tài, có phần ngây ngô thô kệch, tương ứng với những ngả đường khuất dẫn họ đến quyền lực, trên một chính trường tỉnh lẻ, trong dàn trình diễn tập thể, với viễn kiến duy nhất là tìm ra điểm hạ cánh an toàn khi về vườn, trong khi Tổng thống Hoa Kỳ là siêu sao của truyền hình thực tế kiêm võ sĩ vô địch trên một vũ đài chói chang trước cử tọa toàn thế giới. Obama, trong thăm dò dư luận được coi là nghiêm túc của Đại học Quinnipiac hai năm trước, bị đánh giá là Tổng thống Hoa Kỳ tệ nhất từ sau Thế chiến II đến nay, song chắc chắn là một diễn viên thượng thặng. Và trước hết là một nhà hùng biện xuất sắc, hiếm có ngay cả với nước Mỹ và phương Tây, được đưa vào cùng phả hệ với JFK, vệt sao chổi sáng lòa trong vũ trụ chính trị Mỹ.
Bài diễn văn của Obama ở Hà Nội có đủ tất cả những thủ pháp hùng biện và các phụ gia đặc trưng của vị Tổng thống ưa trình bày một hỗn hợp hoàn hảo của chính luận quốc gia và tâm sự riêng tư, của chiều sâu văn hóa hàn lâm và những trường đoạn đủ nông của văn hóa đại chúng, của vuốt ve đối tượng trước và sau khi cảnh tỉnh vừa khít liều lượng, của những cú pha trò và những chủ đề nghiêm túc, và của những diễn ngôn làm nên thương hiệu Obama: Hope, Change, Yes We Can. Hai tháng trước tại Havana, cũng một thủ đô xã hội chủ nghĩa, cũng ở một đất nước cựu thù đối lập về chính thể, cũng trong một chuyến viếng thăm ba ngày, chàng cũng trổ tài với gần như nguyên xi cấu trúc diễn thuyết ấy và những thông điệp chính trị tương tự. Cũng tương lai Cuba nằm trong tay người Cuba, đặc biệt là giới trẻ, Hoa Kỳ chỉ chìa tay thân ái mà không áp đặt. Hơi nhiều cảm xúc hơn một chút, nhiều pha dùng tiếng bản địa trực tiếp hơn, nhưng cũng đầy đủ từ món thi hào dân tộc José Martí đến đặc sản thịt bò hầm ropa vieja và điệu Cha-Cha-Cha. Theo khẩu vị của tôi, những bài diễn văn ấy hơi quá vừa miệng, hơi quá chiều lỗ tai, hơi quá tính toán giới hạn mạo hiểm, hơi quá ý thức về sứ mệnh là một diễn văn lịch sử trong một bước ngoặt lịch sử. Và hơi quá văn nghệ. Nếu là một nhà độc tài, tôi sẽ cấm đem Kiều ra đưa đẩy chính trị, nhất là Kiều trong bản dịch tiếng nước ngoài. Ngoại giao Truyện Kiều, tôi thấy lố bịch và tội nghiệp cho cụ Nguyễn Du chánh sứ. Song so với những bài diễn văn “toàn Đảng toàn dân toàn quân quyết tâm” của chủ nhà thì ở đất nước da vàng cờ đỏ này, ông Tây đen đến từ Nhà Trắng đã truyền một cảm hứng chưa từng thấy.
Còn lại gì từ cảm hứng ấy? Tôi tin rằng chính quyền Việt Nam thừa kinh nghiệm để cho phép truyền thông nhà nước ngập lụt những hình ảnh bày tỏ sự nồng nhiệt của người Việt với Obama. Rốt cuộc thì mười sáu năm trước, cơn sốt Bill Clinton, cũng một vị Tổng thống Hoa Kỳ hiện đại trẻ trung hấp dẫn, có thể là một cú hích về nhiều phương diện, song không hề chạm khẽ vào cái chính quyền lạc hậu già nua nhàm chán đó. Thực ra tôi thấy sự tẻ nhạt của giới lãnh đạo Việt Nam là một may mắn. Nếu một chính thể cực quyền lại biết mê hoặc lòng người thì thật vô vọng.
Theo Báo Trẻ
Dân Việt mà bị gọi là dân Mít quã không có sao trăng gì nhưng có vẻ coi thường ,khôi hài “đen” và coi như là dân gu ,thuộc đia của pháp .vì chử mít trong chử annamit mà thực dân Pháp goi dân Việt là có ý coi như VN là dân ngu ,cam tâm làm nô lệ ngoại bang ,. Chử mít nhắc một thời VN bị Pháp thức dân xâm lược và bị đô hộ bởi chúng . Cũng như xứ Cao ly người Triều Tiên nghe nhắc đến là rất giận .Thời Cụ Ngố .TT Nam hàn tơi thăm VN ,các bang-dờ-rôn treo trên phố (ừ sân bay vê) đều phải đổi chử Cao ly thành Triều tiên ho đúng giao. Chủ annamit cũng như chử an nam dần của người tàu đối vói VN là một sự sỉ nhục.
Tuy nhiên một số văn sỉ ,trong các phiếm luận ,đã viết một cách khôi hài ,có vẻ coi thường nhát là HH Thủy…là các em mit (trong anammit thơm như múi mít đẻ chĩ các ô bsn ba lấy tây láy mỹ hay làm nghề “Bán trôn nuôi miêng!” .Cũng như các anh mít đẻ hỉ người có họ lừa đão ,dói tra ,lưu manh …Có thể nhẹ hơn nghĩa đó là tự trào “tôi là Mít …”đặc’ !
Cho nên không thẻ ,vói một văn sĩ có chsr t tiếng tăm như Pham thị Hoài (người ta nói nử sĩ lúc còn trong nước ,tác phẩm bnafo cung chên tiếng tay ,trong văn nói và cả trong văn viết ,nên nay thì viết có thể ì năm tháng ,vì kinh nghiệm ,vì biết chêm iesng tây ,tiếng Mỹ tiesng Đức nhung chổ không cần thiết ,không làm văn sĩ được mên mộ hơn và được coi là giỏi giang hơn nên nay chị viết “hay hơn”
Tuy nhiên sông trong xứ tự do ,gọi Ông TT Obama là một người đứng đầu một cường quốc lại có vẻ kỳ thị đen trắng thì coi như chất “VC ” hay chất “VN” vẫn còn .vì ngay cả nhưng người Bắc VC qua Mỹ đã khá lâu viết báo vẩn “Ông obama ô bá má .dân phi chau ,biét gì mà làm TT”/ TL/(khi còn tranh cửl lần đầu !).
VN đặc quánh sự ky tị mà khi còn PV HO di Mỹ ,một gđ sq ngụy đã bị đuổi ra khỏi phong bởi một người Mỹ trăng vid ba ta gặp người Mỹ da màu trong phòng phỏng vấn ,đã mói vói bạn ,chỉ trỏ “có cả Mỹ đen nữa kifa1′
Người Mỹ trăng đã tfng phục vụ tại VN ,biết và nghe được lời kỳ thị đã dạy ho bà ta bài học và y/c hoãn phỏng vấn qua Mỹ một thời gian…
Hãy là người VN “lịch thiệp” một tí!
(t)
Me tây bợ đít Mẽo !
Người miền Nam (VN) gọi là Mỹ đen . Người miền Bắc vưỡn còn “luyến tiếc” thời thực dân
Pháp nên gọi là Tây đen . Nó da đen thì gọi là đen ,việc gì mà phải đổi giọng để lấy lòng thiên hạ .
Tôi là dân mít ,thiên hạ vưỡn gọi là Mít ,có sao đâu .
Từ “Tây đen” có ý nghĩa miệt thị nếu dùng để chỉ ông Tổng thống siêu cường nghe rất sấp mé, hỗn hào
Nên dùng để chỉ những thằng Tây đen trai bao thì hợp hơn
Gọi ông Obama là Tây đen không đúng vì ông này lai Mỹ trắng, vả lại nó không hay vì người Hải ngoại không phân biệt mầu da chẳng lẽ người miền Bắc XHCN lại nặng đầu óc kỳ thị chủng tộc hay sao?
Miền Bắc CS thuờng tuyên truyền Mỹ kỳ thị da mấu nhưng họ bầu một người da đen lên làm Tổng thống chứng tỏ xứ này bình đẳng
Cái xứ CS dối trá, hèn mạt, láo khoét nhìn xem Mỹ có kỳ thị không?
Ông Tấy đen mà người miền Bắc khinh rể lại là người uy quyền hàng đầu thế giới đấy
Thiển nghĩ đây chỉ là lối dùng chữ tạo sự tương phản cho có vẻ thú vị, chứ thật ra tác giả cũng không có ác ý gì. Ông Giao Chỉ đã từng dùng chữ “mọi Phi châu” trong một bài viết về ngài Obama và đã bị nhiều người lên tiếng phản đối. Tôi cho rằng ông ta không khờ đến nổi sơ xuất như vậy sau 40 năm định cư tại hiệp chủng quốc Hoa Kỳ. Chẳng qua là ông ta muốn mượn cái tâm lý chung của người VN vào thuở chưa biết …đời mà đưa vào để so sánh một cách ẩn dụ. Bài viết đó của ông ta là nhằm ca ngợi nước Mỹ, nơi mà mọi sắc dân ở khắp hang cùng ngỏ hẹp đều có cơ hội thành công như nhau. Thế nên xin các ông/bà nhẹ tay cho tác giả. Tôi đây, nếu cần thì cứ “phang” thoải mái. Quýt làm, cam tự nguyện…lãnh thẹo.
@Austin Pham:
Phạm sư huynh chính xác!
Có ai tự hỏi, nếu anh “con rơi, mọi đen lai” Obama sinh ra ở Nga, ở Tàu hay ở Việt Nam thì khi nào mới có thể thành. . .tổng bí thư (chỉ cần vài chục uỷ viên trung ương bầu) chứ đừng nói là tổng thống (phải nhiều triệu người bầu)?
Có thể nhiều người nhìn vào cái gia phả khiến cho tự ái nỗi dậy kỳ thị mà bất phục Obama . Từ đây ngoài cái đen của màu da không dám đụng đến vì sợ ghép đầu óc kỳ thị màu da lẫn chê Obama xuất thân nghèo hèn , cái còn lại chỉ đả kích được chính là bất tài chỉ được mồm mép .
Thực tế sự gần gũi Obama với tầng lớp bình dân không mang tính chất phô diễn kịch nghệ chính trị gia . Sống với hai quần đảo lớn tại Thái Bình Dương từ nhỏ trước khi vào đất liền , cho thấy được tại sao Obama giản dị , hoà đồng và bình đẳng một cách chân thật .
Một con người vì thế đã nối kết được bình dân và tri thức , nghèo khổ và giàu sang trở thành một niềm hy vọng cho cuộc sống hoà bình thế giới n trong tương lai , con đường mà nhân loại phải tiến tới , nếu không tất cả sẽ cùng diệt vong .
Mỗi ngày thêm một bước tiến mới cho thấy chiến lược đu dây sẽ phải mất thăng bằng. Điều này ít nhiều đã thỏa mãn Mỹ trong chiến lược tranh giành ảnh hưởng với Tàu. Hà Nội miễn cưỡng tiếp ông Obama (có thể nói là sỉ nhục nhưng ông vẫn tươi cười) nhưng phải tiếp vì Mỹ không lùi và Hà Nội cũng không còn “đường binh”. Không có nước nào đủ sức đỡ cho Hà Nội ngoài Mỹ nên đảng phải bám.
<p.
Bạn Trúc bạch nhận xét rất đúng. Việc ông Obama tuyên bố bỏ cấm vận vũ khí là một bước chiến lược cực kỳ khôn khéo. Ông bỏ cấm vận để lôi kéo đảng cộng sản VN xa Tàu và gần hơn với Mỹ. Sau chuyến thăm, Hà Nội mời tàu Tàu vào Cảng Cam Ranh cố giữ thăng bằng nhưng làm sao hai chân có thể cùng một lúc bước xa hai phía?
Một bước gần hơn với Mỹ là đồng nghĩa một bước xa rời Tàu. Có thể nói là kinh tế và ngoại giao thì đảng đã gần Mỹ từ lâu, riêng về mặt quân sự thì Hà Nội tiến chậm hơn, chậm nhưng phải tiến và khó quay trở lại. Hàng vạn người dân VN hân hoan đón chào Obama là một thông điệp cho đảng cộng sản; và ông Obama sẵn sàng một bước lùi về nhân quyền cũng như đã nhìn nhận chế độ để bước hai, ba, năm, bảy bước sau này.
Trên thế giới ngày nay còn nước nào chơi với nước nào vì ý thức hệ mà không vì lợi ích vì tiền!? Đảng cộng sản VN cũng không ngoại lệ. Đảng không muốn xa Tàu đi với Mỹ nhưng liệu có cưỡng được? Đã theo Mỹ là phải thay đổi dù muốn dù không không còn là đảng mà sẽ là toàn dân Việt nam quyết định với hỗ trợ của Hoa Kỳ. Ông Obama đã nhìn thấy ý nguyện của người dân VN trong chuyến thăm lịch sử vừa qua.
nv
Sao bác Nguyễn Văn không nghĩ là trước khi bước chân sang với anh chàng Mỹ giàu có hào hoa, thì ả giang hồ CSVN đã xin phép anh chồng già thô lỗ vũ phu Trung Cộng rồi. Và được thằng chồng TC phán cho:
- Em cứ vờ cặp kè với nó đi, kiếm kha khá đô la và nhiều món quà chất lượng để tụi mình xài chung, mà còn lừa được cái đám dân nghèo, tưởng em sắp bỏ đảng anh hùng của chúng ta để theo đế quốc rồi!
Chào Người Saigon,
Như bạn Người Saigon ví dụ, nhưng nếu bạn nghĩ thêm, bạn có nghĩ một ả giang hồ khi đã có cơ hội đi với anh chàng hào hoa giầu có thì còn muốn quay về với thằng chồng vũ phu?
Anh chàng hào hoa dại hay sao mà không biết ả giang hồ này muốn gì? Chỉ sợ khi có của ăn của để rồi lúc có cơ hội cũng chưa chắc ả giang hồ dám quay trở về với thằng chồng vũ phu.
Người Mỹ (hoặc bất cứ quốc gia nào) không bao giờ làm gì không có lợi. Mỹ không bao giờ bỏ công bỏ của đi “cua” một ả giang hồ đạo tặc nghèo đói khố rách như Vietcong mà không tính toán. Mỹ đã nuôi ả gianh hồ này, cho ăn cho béo mấy mươi năm nay là để làm gì nếu không phải để sau này lấy lại cả vốn lẫn lời? Vốn là tiền Mỹ cho rồi cũng quay về lại với Mỹ; lời là người dân Việt sẽ làm công cho họ.
Tôi, cũng như bạn và tất cả mọi người Việt, muốn ả giang hồ này chết càng sớm càng tốt nhưng anh chàng Mỹ chưa chắc muốn vậy. Họ có một chiến lược lâu dài và chắc, họ nhẫn nhục chờ đợi, và ả giang hồ này về già thì con cháu ả sẽ nằm trong vòng tay người Mỹ. Đến lúc này ai thắng ai thua?!
Mỹ sẽ không “thả” Vietcong. Bạn nên nhớ Mỹ không chỉ nuôi ả giang hồ Vietcong mà chính họ cũng đã từng nuôi thằng chồng vũ phu của ả.
nv
Ngoại trừ vẻ làm giáng trí thức thì bài viết hay,sâu sát nhiều điều,nhưng hơi tỏ lộ một vẻ bàng bạc chua chua,cay cay đắng đắng mà nếu như tác giả định cư ở Mỹ thì sẽ không có cái vẻ đó.Vì thế mà bà ta gọi Obama là”Tây Đen”!