Khối dân chủ thượng viện: Trăm tội đổ đầu ông Harry Reid

Nếu phải chọn một người để trao danh hiệu chính trị gia không được may mắn lắm trong năm 2014, có lẽ người hội đủ điều kiện để lãnh danh hiệu chẳng ai muốn nhận này chính là Ông Trưởng Khối Dân Chủ Đa Số Thượng Viện Harry Reid.

Hai tuần trước đây ông chứng kiến cảnh khối đa số trở thành thiểu số, một ngày sau cuộc bầu cử giữa kỳ ông là người đứng trước diễn đàn chấp nhận thua cuộc, đọc lời chúc mừng đồng viện Cộng Hòa kiêm đối thủ chính trị Mitch McConnell, hai ngày sau đó ông may mắn tiếp tục lãnh nhận chức vụ lãnh đạo sau khi nhận lãnh những lời chỉ trích của những vị dân cử cùng đảng. Đi xa hơn nữa, các cuộc thăm dò bầu cử tương lai (2016) đều cho thấy chiếc ghế nghị sĩ ông giữ từ năm 1987 đến giờ đã bắt đầu lung lay. Cử tri tiểu bang Nevada trách ông lo việc nước nhiều hơn việc nhà, thường xuyên xuất hiện làm việc chung với Tổng Thống Barack Obaam ở thủ đô Washington D.C. thay vì phải xuất hiện, làm việc chung với những người bỏ phiếu tín nhiệm ông ở địa phương.

Nhìn vào cuộc bầu cử chọn lãnh đạo đảng hôm thứ Năm tuần trước ở Thượng Viện thì thấy ngay nỗi khó khăn của ông. Hôm đó, tất cả các vị nghị sĩ Dân Chủ đều hiện diện, trong suốt 3 tiếng rưỡi đồng hồ họ thay phiên nhau chỉ trích lề lối làm việc của ông, xem đó là một trong những lý do góp phần khiến đảng Dân Chủ mất tới 8 ghế nghị sĩ, phải trao quyền điều khiển Thượng Viện cho cánh Cộng Hòa. Trong cuộc thảo luận sôi nổi đó, có tới 6 vị nghị sĩ lên tiếng nói “đã tới lúc phải có khuôn mặt mới lãnh đạo chúng ta”, đặt tiêu chuẩn “người lãnh đạo (mới) phải là người biết cân bằng quyền lực chính trị ở thủ đô và quyền lực chính trị ở cấp địa phương”. Mặc dù không rõ nhân vật họ trông chờ là ai nhưng chắc chắn người đó không còn phải là ông Reid, cho dù người bị họ chỉ trích là người đã lãnh đạo khối đa số trong 8 năm, đưa đảng Dân Chủ đến thành công sau 4 cuộc bầu cử liên tục, trước khi gặp thất bại quá nặng nề ở bầu cử giữa kỳ 2014 mới kết thúc đầu tháng này.

Tin hành lang Thượng Viện Liên Bang cho hay ông ngồi yên không nói gì, lặng lẽ lắng nghe những điều các vị thượng nghị sĩ cùng đảng trình bày –hay nói đúng hơn, chỉ trích đường lối điều hành của ông-. Họ than trách cả kế hoạch tranh cử cho đảng mà ông lãnh phần soạn thảo, và không ít người còn nêu thắc mắc tại sao ông “lúc nào cũng tính chuyện đối đầu với đảng Cộng Hòa” thay vì “phải tìm cho ra điểm đồng thuận để làm việc chung?”. Đã vậy, những vị nghị sĩ chỉ trích ông -kể cả những người không ủng hộ ông trong vị trí lãnh đạo- còn đòi hỏi “tất cả những gì chúng tôi trình bày phải được ghi trong biên bản sinh hoạt đảng” kèm theo điều kiện “mỗi người một lá phiếu, không chấp nhận bỏ phiếu bằng cách giơ tay”.

Kết quả: có 6 phiếu không ủng hộ ông, trong đó có 2 phiếu của 2 vị nghị sĩ đại diện cho tiểu bang Virginia, và phiếu của ông Joe Manchin của tiểu bang West Virginia nới đảng Cộng Hòa lấy cả ghế thượng nghị sĩ lẫn ghế dân biểu. Nghe đâu trong buổi họp, ông Manchin phát biểu rằng ông Reid là người tốt, “nhưng cử tri West Virginia và cử tri toàn quốc đã cất tiếng nói thật rõ rệt, họ đòi hỏi phải có thay đổi. Tôi quý trọng ông Reid, nhưng tôi bỏ phiếu không ủng hộ ông Reid vì tôi muốn thấy thay đổi trong hàng ngũ lãnh đạo”.

Cuộc họp kết thúc bằng cuộc họp báo của ông Reid, đứng đằng sau ông là 7 vị nghị sĩ được các đồng viện bỏ phiếu chọn để giúp ông làm tròn trách nhiệm. Với giới săn tin ở thủ đô đó cũng là một hình ảnh khá lạ: ông Reid thường xuất hiện một mình, lần này có cả dàn “bộ sậu” đi theo, chứng tỏ chính ông biết cần có sự ủng hộ của các vị dân cử cùng đảng, để đối phó với lực lượng chính trị hung hậu mà đảng Cộng Hòa xây dựng được sau cuộc bầu cử giữa kỳ.

Theo một số Thượng Nghị Sĩ Dân Chủ sau khi rời phòng họp kể lại, buổi họp đảng “diễn ra thật cảm động” vì “chúng tôi không chỉ chúc mừng những bạn đồng viện tái đắc cử mà còn chia tay với những người bạn thật tốt đã làm việc chung với mình, theo lời Thượng Nghị Sĩ Chris Murphy của tiểu bang Connecticut. Ông Murphy cũng cho biết ông là một trong những người bỏ phiếu ủng hộ ông Reid và cũng là người lên tiếng bênh vực ông Trưởng Khối của đảng, cho rằng lý do khiến đảng Dân Chủ thất bại ở cuộc bầu cử vừa rồi “chỉ vì đường lối, chính sách của Tổng Thống Barack Obama”, chứ chẳng phái vì lối làm việc của ông Reid. Theo ông Murphy, “có nhiều nguyên nhân (khiến đảng Dân Chủ thất bại), bất kể chúng ta đồng ý hay không thì cũng phải nhìn nhận rõ rệt cử tri đã dùng lá phiếu của họ để bày tỏ quan điểm chính trị với Tổng Thống Obama”.

Cũng giống như những đảng chính trị gặp thất bại sau ngày bầu cử, các chính trị gia Dân Chủ chia ra làm nhiều phe nhóm khác nhau, có ph echo rằng thất bại vừa qua vì chính sách không hợp với người dân, nhưng cũng có phe nói rằng chính sách đảng đưa ra rất hay, nhưng phần thiếu sót là không trình bày cho cử tri biết rõ về đường lối hoạt động của đảng. Chính vì thế nên tin ghi nhận được sau cuộc họp cho thấy không chỉ bỏ phiếu tiếp tục ủng hộ ông Reid trong vai trò lãnh đạo, các vị nghị sĩ Dân Chủ còn nói đến chuyện liệu 2 năm tới có thể lấy lại khối đa số hay không? Trước câu hỏi quá khó này, một số nghị sĩ tin rằng tình hình chính trị chắc chắn “sẽ đổi khác vào năm 2016” nhưng “điều quan trọng nhất vẫn là những gì chúng ta làm được trong 24 tháng tới”. Làm được gì và phải làm gì cũng là điều nhiều người nêu lên, và cũng như câu hỏi đặt ra trước đó, dường như không ai có được câu trả lời rõ rệt.

“Tôi nghĩ đảng Dân Chủ cần phải gửi một thông điệp thật mạnh cho giới trung lưu, báo tin cho họ biết là chúng ta luôn luôn sát cánh với họ, mục tiêu chúng ta đặt ra cũng chính là mục tiêu mà họ đặt ra”, Thượng Nghị Sĩ Sherrod Brown kể lại điều ông đã nói với các đồng viện cùng đảng trong phiên họp. Vẫn theo vị Thượng Nghị Sĩ của tiểu bang Ohio, “chúng tôi đã làm điều này nhưng làm chưa đủ, chưa tới nơi tới chốn”.

Trong cuộc bầu cử giữa kỳ vừa rồi, cánh Dân Chủ tại Thượng Viện tìm cách lôi kéo cử tri cấp tiến từng ủng hộ Tổng Thống Obama (khi ông Obama ra tái ứng cử hồi 2012), bằng cách nhấn mạnh ở điểm họ ủng hộ tăng mức lương tối thiểu và muốn ban hành luật đảm bảo mức lương của phụ nữ phải bằng mức lương nam giới được hưởng. Hai điều này -cộng chung với một số điều khác nữa- đã thu hút được phiếu cử tri ở một số tiểu bang, nhưng không tạo được làn sóng ủng hộ toàn quốc như họ trông đợi. Bên cạnh đó là thất bại lớn khi không lôi kéo được cử tri da trắng: 60% những người da trắng đi bầu cho hay họ bỏ phiếu cho ứng cử viên Cộng Hòa.

Theo Thượng Nghị Sĩ Charles Schumer, nhân vật đứng thứ ba trong hệ thống lãnh đạo Dân Chủ Thượng Viện-, “điều đó xảy ra vì thành phần cử tri trung lưu không biết rõ sự khác biệt về chính sách giữa đảng Dân Chủ và đảng Cộng Hòa” và trách nhiệm của ông Reid cũng như của ban lãnh đạo Dân Chủ tại Thượng Viện trong những ngày tháng tới “là phải làm sáng tỏ điều này, để cử tri toàn quốc hiểu rằng chúng ta chính là niềm hy vọng của mọi người”.

© Đàn Chim Việt