Ba Lan: Komorowski trở thành Tổng thống

Vào lúc 17h chiều nay, 5/7/2010, Ủy ban bầu cử Ba Lan đã chính thức công bố kết quả bầu cử Tổng thổng vòng 2. Ông Bronislaw Komorowski, 58 tuổi, ứng cử viên đảng Cương lĩnh Dân sự (PO) trở thành Tổng thống Ba Lan với 53% phiếu bầu. Đối thủ của ông, chủ tịch đảng Pháp luật và Công lý (PiS) được 47%. Như vậy, chênh lệch giữa 2 ứng cử viên là 6%.

Nếu xét về con số tuyệt đối, Komorowski đã vượt Kaczynski 1.014.753 phiếu bầu. Cũng theo thống kê, trên 56% cử tri Ba Lan đã tham gia bầu cử. Tại nhiều thành phố ven biển Baltic, nơi tập trung đông đúc khách du lịch tới tận hưởng những ngày ấm áp đầu tiên trong mùa hè, các phòng bầu cử trở nên quá tải nên nhiều cử tri, ngày hôm qua, đã phải chờ đợi 2 tiếng để tới được hòm phiếu.

Kết quả chính thức vừa công bố này, không khác bao nhiêu so với kết quả do kênh truyền hình lớn nhất Ba Lan TVP1 đưa ra chiều tối qua, ngay sau khi đóng cửa các điểm bầu cử. Các phóng viên, nhà báo đã phỏng vấn hơn 50.000 cử tri ở các khu vực bầu cử khác nhau và dự đoán kết quả một cách khá chính xác, chỉ chênh với thống kê chính thức hôm nay 0,4%.

Cũng ngay sau khi TVP1 công bố dự báo của họ vào lúc 20h chiều qua, tại Văn phòng bầu cử của ông Komorowski, các cử tri đã reo hò vang dội, nhiều chính trị gia trong đó có đương kim thủ tướng Donald Tusk, cựu thủ tướng Mazowiecki đã có lời chúc mừng. Dù chưa phải là kết quả chính thức, nhưng Komorowski đã tuyên bố chiến thắng và nói các cử tri hãy “mở một chai sam-panh nhỏ để ăn mừng còn chai lớn hơn sẽ dành cho ngày mai”.

Cùng lúc đó, ông Kaczynski cũng đã lên tiếng thừa nhận thất bại và chúc mừng đối thủ của mình.

Ngay trong ngày hôm nay, tân Tổng thống Komorowski đã nhận được lời chúc mừng từ nhiều quốc gia trong đó có Tổng thống Mỹ, thủ tướng Đức, Tổng thống Pháp.v.v.

Như vậy, vòng bầu cử thứ 2 đã không tạo ra bất ngờ như nhiều người dự đoán và lịch sử đã không lặp lại để ông Kaczynski tiếp bước người anh song sinh của mình trở thành Tổng thống Ba Lan.

Dù, đã có thời điểm, người ta cảm tưởng Kaczynski đuổi sát nút đối thủ của mình. Một trong các tờ báo lớn của Ba Lan là Rzeczpospolita, vào hôm thứ Sáu trước bầu cử, đã đưa ra kết quả thăm dò dư luận trong đó Kaczynski vượt lên, dẫn trước Komorowski. Nhưng cũng thời điểm đó, thăm dò dư luận của các tờ báo khác, cho kết quả ngược lại.

Một điểm khác mà nhiều người chờ đợi và phán đoán rằng sẽ ảnh hưởng quyết định tới kết quả bầu cử đã không xẩy ra. Đó là ứng cử viên thuộc Liên Minh Dân Chủ Cánh tả Napieralski, người giành số phiếu gần 14%, đứng thứ 3 ở vòng ngoài, cho tới phút chót đã không lên tiếng ủng hộ bất cứ bên nào. Khi được hỏi về việc này, ông Napieralski nói, cử tri của ông là những người sáng suốt và họ sẽ biết phải bầu cho ai. Quyết định của Napieralski được ca ngợi là đúng mực và “mang tính ngoại giao”.

Trong khi, khác với sự dè dặt “mang tính ngoại giao” của chính trị gia trẻ tuổi Napieralski, cựu Tổng thống Kwasniewski, người đã lãnh đạo Ba Lan 2 nhiệm kì từ  1995 tới 2005, tuyên bố không úp mở rằng, ông sẽ bầu cho Komorowski vì ông tin tưởng rằng Komowoski sẽ trở thành một Tổng thống mẫu mực của Ba Lan. Kwasniewski cũng không ngần ngại kêu gọi các cử tri cánh tả dành sự ủng hộ cho Komorowski. Theo thống kê sau bầu cử, khoảng 69% cử tri cánh tả đã bỏ phiếu cho Komorowski.

Một người khác, người còn rất nhiều ảnh hưởng tới chính trường Ba Lan – dù gần đây ông tuyên bố, ông hứng thú hơn cả với chuyện câu cá, hay việc duy nhất ông còn làm với tư cách người đàn ông là… cạo râu – cựu Tổng thống huyền thoại Walesa cũng tuyên bố trước vòng 2 là ông sẽ ủng hộ ứng cử viên PO, Komorowski. Tuy không giải thích rõ lý do, nhưng người ta đều biết rằng, cựu Tổng thống Walesa vốn có nhiều hiềm khích với anh em Kaczynski và mối quan hệ này vẫn không được cải thiện bao nhiêu sau cái chết đau thương của Tổng thống Lech Kaczynski.

Bên cạnh một chương trình tranh cử hữu hiệu và sự hậu thuẫn của đảng cầm quyền, đứng đầu là thủ tướng Donald Tusk, chính sự ủng hộ của các chính trị gia danh tiếng này đã góp phần làm nên thắng lợi cho Komorowski trong một cuộc tranh cử đầy khó khăn và chứa đựng nhiều rủi ro.

Về phía Kaczynski, mặc dù bị thua nhưng với khoảng cách không nhiều, cuộc bầu cử lần này là dịp để PiS tập hợp lực lượng, đánh giá sự ủng hộ và chuẩn bị cho đợt bầu cử Hội đồng Nhân dân sắp tới, cũng như bầu cử Quốc hội vào năm tới.

Trong vòng tranh cử vừa rồi, Kaczynski đã có nhiều động thái nhằm lấy lòng các cử tri có gốc gác cộng sản. Thậm chí, ông đã có lời ca ngợi cựu Tổng bí thư Đảng Công Nhân Thống nhất Ba Lan (Đảng đã lãnh đạo Ba Lan từ 1945 tới 1989), Edward Gierek, về một số những chính sách kinh tế dưới thời của ông ta. Tuy nhiên, kết quả kiểm phiếu được công bố sau này cho thấy, ông vẫn thua đối thủ của mình trên chính quê hương của Gierek.

Sát cánh bên Kaczynski trong những ngày vận động tranh cử cuối cùng là cô con gái duy nhất của cố Tổng thống (người anh sinh đôi của ông). Hình ảnh của cô bên quan tài cha mẹ trong những ngày tang thương của đất nước Ba Lan hơn 2 tháng trước gây xúc động mạnh cho nhân dân Ba Lan và đó cũng là một yếu tố giúp Kaczynski thêm phiếu.

Trong 2 lần tranh luận trực tiếp trên truyền hình, lần đầu tiên Kaczynski đã thua. Giới bình luận gọi một cách hài hước là ông đã “đá vào lưới nhà ngay từ hiệp đầu”, khi ông lỡ lời trong một chất vấn về mối quan hệ với Belorusi. Ngược lại, đối thủ Komorowski được cho là thắng không phải vì tranh luận giỏi mà vì…. không đá vào lưới nhà!

Buổi tranh luận lần 2 diễn ra hôm thứ Tư tuần rồi, Kaczynski dẫn điểm. Ngay sau đó, tỉ lệ người ủng hộ ông tăng cao hơn hẳn so với các cuộc thăm dò dư luận trước đó, nhưng đã không đủ để ông đi vào lịch sử Ba Lan như một cặp anh em cùng là Tổng thống.

Với thắng lợi này, PO hiện nắm toàn bộ quyền lực trên chính trường Ba Lan, cùng với nó là trách nhiệm lớn lao trước nhân dân, đất nước. Thủ tướng Tusk, ngay sau khi có kết quả sơ bộ đã tuyên bố “đây là khoản tín dụng về niềm tin mà cử tri đã trao cho PO mà chúng ta có trách nhiệm hoàn trả”.

Ngày hôm nay và nhiều ngày sau nữa, người dân Ba Lan sẽ vẫn nhớ những gì  ông Komorowski đã hứa hẹn trong thời gian tranh cử. Các binh sĩ ở Afghanistan và những người vợ mòn mỏi chờ đợi của họ sẽ nhớ tới lời hứa rút hết quân trước năm 2012 của ông. Các giáo viên sẽ không quên lời hứa tăng 30% lương cho họ. Các em sinh viên sẽ nhớ tới việc ông hứa giảm giá xe lửa 50%. Những nạn nhân lũ lụt đang chờ đợi lời hứa  giúp họ tái thiết và ổn định cuộc sống. Và cánh lái xe chờ ông xây 2 km đường cao tốc/ ngày.v.v. Cùng với vinh quang là trách nhiệm và danh dự đặt lên vai của Tổng thống Ba Lan.

Với đường lối ôn hòa, thân thiện với EU, cởi mở hơn với Nga và các nước phía Đông, người ta hy vọng PO sẽ phát huy những thành quả kinh tế mà Ba Lan đã đạt được trong những năm qua, đem lại những bước phát triển mới cho dân tộc Ba Lan, nâng cao hơn nữa vị thế của Ba Lan trong EU và trên trường quốc tế.

Mặc dù có tới gần một nửa số cử tri không bầu cho Komorowski, nhưng xã hội Ba Lan không vì thế mà bất ổn hay xáo trộn. Điều đó chứng tỏ một nền dân chủ đã thực sự trưởng thành trên quê hương của Chopin. Ngày hôm nay, dù ai trở thành Tổng thống thì đó cũng là thắng lợi của nền dân chủ, của dân tộc Ba Lan. Thắng lợi của Ba Lan và kinh nghiệm của họ mở ra nhiều hy vọng cho các dân tộc đang khát khao tự do và dân chủ.

Warsaw, 05/07/2010

© Đàn Chim Việt