Viết từ Kiev: Ukraine có tân Tổng thống

Kết quả những cuộc thăm dò cử tri sau khi họ vừa rời phòng phiếu cho thấy người dân Ukraine đã chọn được tổng thống.

Đúng như dự đoán được đưa ra từ những ngày đầu tiên của cuộc vận động tranh cử, người được chọn không ai khác hơn, chính là nhà tỷ phú Petro Poroshenko, nổi tiếng trong chính trường vì từng giữ nhiều vai trò quan trọng khác nhau như vai trò của ngoại trưởng hay vai trò bộ trưởng kinh tế, đồng thời cũng nổi tiếng trong thương trường với biệt danh “Vua Chocolat”, đang làm chủ những hãng xưởng sản xuất kẹo ở nhiều quốc gia, kể cả những cơ xưởng do ông dựng lên trên lãnh thổ Liên Bang Nga, kẻ thù không đội trời chung với những người bỏ phiếu chọn ông làm người lãnh đạo và điều khiển một quốc gia đang gặp quá nhiều khó khăn.

Mặc dù lực lượng dân quân thân Nga tìm đủ mọi cách để gây cản trở cho cư dân miền Đông muốn tham gia cuộc bầu cử (không đầy 20% phòng phiếu miền Đông mở cửa), nhưng hình ảnh ghi nhận được ở thủ đô Kiev và những nơi khác cho thấy cử tri đứng xếp hàng chờ đến lượt để làm nhiệm vụ công dân là bằng chứng xác nhận người dân Ukarine nôn nóng muốn thấy một chính phủ chào đời, thay thế cho chính quyền lâm thời được dựng lên hồi tháng Hai vừa rồi sau cuộc cách mạng lật đổ nhà lãnh đạo thân Nga Viktor Yanukovych.

Hội Đồng Bầu Cử Trung Ương Ukraine cho biết có tới 60% cử tri đi bầu, những cuộc thăm dò cho thấy hơn 55% bỏ phiếu cử tri chọn ông Poroshenko, đủ để ông tự tin “vui mừng đón nhận tin chiến thắng và trách nhiệm đầy khó khăn” đi kèm với lời cam kết sẽ dựng một chính phủ như ý người dân trông chờ, cho biết việc đầu tiên ông sẽ làm sau ngày tuyên thệ nhậm chức là đến vùng Donetsk Luhansk, nói chuyện trực tiếp với lực lượng thân Nga đang làm chủ tình hình, muốn tách rời khỏi Ukraine để sáp nhập vào Liên Bang Nga như cư dân Crimea mới làm cách đây chỉ một vài tháng trời.

“Bằng tất cả tấm lòng, tôi xin cám ơn người dân Ukraine đã đi bầu với con số kỷ lục” vị Tổng Thống đắc cử mới 48 tuổi của Ukraine nói trong bài diễn văn chiến thắng đọc tối Chủ Nhật, chỉ vài giờ đồng hộ sau khi phòng phiếu đóng cửa. “Tôi biết chắn chắn sự hỗ trợ của người dân sẽ giúp xây dựng một chính phủ vững mạnh, tạo cơ hội để (chúng ta cùng) giải quyết những trở ngại đang phải đương đầu”. Những trở ngại ông nói tới là “bát ổn, chấm dứt cuộc chiến và đem lại hòa bình cho đất nước” và chắc chắn, “sẽ làm việc với Liên Bang Nga” để giải tỏa những bất đồng như ông từng nói lúc còn vận động tranh cử. Nói rõ hơn, ông muốn bắt đầu thảo luận để đi đến một hiệp định mới về an ninh với đại cường quốc láng giềng, nơi thành phần lãnh đạo một mặt vẫn gọi cuộc bầu cử của người dân Ukraine là cuộc bầu cử bất hợp pháp, nhưng mặt khác cho hay sẵn sàng công nhận kết quả của cuộc bầu cử, “tôn trọng quyết định của người dân Ukraine”.

Đại đa số cử tri cho biết có nhiều lý do để họ bỏ phiếu chọn ông Poroshenko làm tân tổng thống. Bà Natalia dẫn theo 2 cậu con trai còn nhỏ đi bầu ở trung tâm thủ đô Kiev cho biết chọn ông Proshenko “vì ông ta có kinh nghiệm làm việc, đồng thời cũng là người thực tế, biết phải làm gì và biết tương nhượng khi thấy cần thiết”. Bà đưa ra dẫn chứng “ông ta từng làm bộ trưởng ngoại giao, bộ trưởng kinh tế và nhất là một thương gia rất thành công, điều đó chứng tỏ ông ta có tài ăn nói, khôn khéo, biết cách giải quyết vấn đề”, giúp Ukraine qua được khó khăn “chính trị, ngoại giao lẫn kinh tế”.

Một bà -cũng tên Natalia- đang làm việc cho trường đại học của thủ đô Kiev nói rằng từ năm 2001 đến giờ đã có 4 cuộc bầu cử diễn ra, “nhưng không kỳ bầu cử nào quan trọng cho kỳ bầu cử này”. Bà giải thích “chẵng ai ngờ những cuộc bầu cử trước đây lại đẩy Ukraine đến vực thẳm vì thành phần lãnh đạo không biết nghe dân, họ chỉ biết chia chác quyền hành và tham nhũng”. Bà hy vọng “tôi bỏ phiếu chọn ông Poroshenko vì tôi tin ông ta học được kinh nghiệm của những chính phủ xấu xa cũ, ông ta biết nghe tiếng nói của người dân hơn, biết một chính quyền tham nhũng là một chính quyền không thể nào tồn tại được”.

Ngay chính một số người Việt Nam đang sinh sống ở Ukraine cũng chia sẻ nhận xét tương tự. Hầu như không ai ngạc nhiên khi được tin ông Poroshenko đắc cử, “vui mừng vị không phải bầu cử vòng hai” như lời ông Thông nói với bạn bè trong bữa cơm -vừa ăn vừa bàn tán và theo dõi tin tức bầu cử-. “Tôi thấy an tâm hơn, tôi mong chính phủ của ông Poroshenko sớm ra mắt mọi người, may quá chỉ bầu có vòng đầu đã xong chứ phải bầu vòng hai trong tình huống quốc gia đang sôi bỏng như thế này thì khó lắm”. Khó ở đây, ông Thông giải thích, là “ngày nào còn chính quyền lâm thời là ngày đó còn mệt với Nga”.

Một người Việt khác, ông Tiến, mong ước “chính phủ mới phải nghe dân”, nhắc lại các chính quyền cũ “có lối làm việc cứ như là Sa Hoàng của Nga thời xưa, không đếm xỉa gì đến nguyện vọng của dân chúng cả”. Ông Tiến cho biết lý do tại sao đoàn biểu tình đã lật đổ được chính quyền cũ của ông Viktor Yanukovych nhưng đến bây giờ họ vẫn không rời những điểm đóng chốt ngay tại trung tâm thủ đô Kiev “vì họ chờ xem chính phủ mới sẽ làm việc như thế nào, có thật sự là một chính quyền của dân và vì dân hay lại giống như các chính phủ cũ, chỉ hứa mà không bao giờ giữ lời hứa”.

Những cuộc thăm dò cũng cho thấy về nhì trong cuộc bầu kỳ này là bà Cựu Thủ Tướng Yulia Tymoshenko với khoảng gần 13% tổng số phiếu. Trong bài diễn văn đọc sau khi biết tin không thành công, người từng điều hành chính phủ Kiev nói rằng bà “xin được chúc mừng nhân dân Ukraine đã hết lòng tham gia cuộc bầu cử bất chấp đe dọa lẫn thái độ hung hăng của Kremlin” cho biết thêm “cuộc bầu cử diễn ra công bằng và dân chủ”, kêu gọi ông Poroshenko “xây dựng đoàn kết quốc gia”.

Cũng cần nói thêm sau khi bỏ phiếu, bà Tymoshenko có nói rằng một trong những việc vị tân tổng thống phải làm là tiến hành thủ tục để gia nhập NATO, xem đó là “cách duy nhất có thể giúp giải quyết áp lực nặng nề đến từ Moscow”.