Ai Cập căng thẳng trong lúc Obama thúc giục thay đổi

Tổng thống Hoa Kỳ Obama thúc giục Tổng Thống Mubarak hãy mau chóng thực hiện sự thay đổi. Obama pushes Mubarak for faster change

WASHINGTON (Tin AP): Tổng thống Hoa Kỳ Obama đang thúc giục Tổng thống Ai Cập Hosni Mubarak hay mau chóng nới lỏng quyền hành đã cho thế giới biết rằng việc chuyển quyền tổng thống của nhà lãnh đạo lâu năm “phải bắt đầu bây giờ”.

Tổng thống Obama đã tuyên bố như vậy tại Tòa Bạch Ốc không lâu sau khi ông Mubarak, một đồng minh chính yếu của Hoa Kỳ tại vùng Trung Đông nhiều biến động, đã tuyên bố vào tối Thứ Ba rằng ông ta sẽ không tái tranh cử vào tháng 9. Nhưng ông Mubarak nói rằng ông ta sẽ ở lại chức vụ cho tới lúc đó để trông nom vụ chuyển đổi chính trị từ chính quyền độc tài 30 năm của ông sang một tương lai không chắc chắn.

Ngoại Trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton sẽ nói chuyện với các nhà ngoại giao Hoa Kỳ vào ngày Thứ Tư tại Bộ Ngoại Giao. Người ta nghĩ là trong cuộc nói chuyện đó bà sẽ thảo luận tình hình đang diễn tiến tại Ai Cập.

Sự nhượng bộ không tìm cách tái tranh cử của ông Mubarak, cho tới gần đây là điều hầu như không thể tưởng tượng được, đã bị đám đông chống đối giận dữ tại thủ đô Cairo bác bỏ. Họ đã chán ngán sự nghèo đói và tham nhũng và muốn ông Mubarak từ chức ngay tức khắc. Họ thề sẽ ở trên đường phố cho tới khi Tổng thống Mubarak từ chức.

Tuyên bố của ông Mubarak dường như cũng không làm tổng thống Hoa Kỳ Obama thỏa mãn. Sau nhiều ngày từ tòa Bạch Ốc vội vã tìm mọi cách phản ứng với phong trào chống đối khổng lồ và không dự liệu trước đang bao phủ Ai Cập, đồng minh chủ chốt của Hoa Kỳ, tổng thống Obama đã rõ ràng đứng về phía những người biểu tình, mặc dù ông tránh không nói rõ yêu cầu tổng thống Mubarak từ chức ngay tức khắc.

Sau khi nói chuyện với ông Mubarak qua điện thoại trong nữa tiếng đồng hồ, tổng thống Obama đã ra một nhận xét ngắn trong đó ông ca ngợi những người biểu tình và quân đội Ai Cập. Như thế rõ ràng là ông Obama đã đứng về phía những người biểu tình chống đối ông Mubarak. Nhưng ông Obama không hoan nghênh và ngay cả không trực tiếp đề cập tới loan báo của ông Mubarak rằng ông ta sẽ không tái tranh cử. Tổng thống Hoa kỳ nói, “Không phải là vai trò của bất cứ quốc gia nào khác quyết định ai là nhà lãnh đạo Ai Cập. Chỉ có nhân dân Ai Cập có thể làm điều đó.” Ông Obama nói tiếp, “Điều đó đã rõ ràng và những gì tôi nói với tổng thống Mubarak tối nay là tôi tin tưởng rằng một sự chuyển giao quyền hành một cách trật tự phải có ý nghĩa, phải ôn hòa và phải bắt đầu bây giờ.”

Ông Obama nói, “Ông ta (Mubarak) công nhận rằng tình trạng hiện nay không thể tiếp tục và phải có đổi thay.” Sau đó ông Obama nói tiếp, thay đổi phải bắt đầu ngay tức khắc, phải bao gồm các đảng đối lập và “đưa tới cuộc bầu cử tự do và công bằng. Và phải mang lại một chính phủ không chỉ dựa trên những nguyên tắc dân chủ mà còn phải đáp ứng khát vọng của nhân dân Ai Cập.”

Một viên chức chính quyền Hoa Kỳ cho hay ông Obama đã gửi tới ông Mubarak cùng một thông điệp trong cuộc điện đàm “trực tiếp và thẳng thắn.” Viên chức này,  không cho biết tên, cho biết tiếp, Ông Obama nói, “Rõ ràng là ông ta (Mubarak) yêu tổ quốc nhiều lắm và điều này (sự thay đổi) cũng mang nhiều khó khăn cho ông ta. Tổng thống Obama cũng giải thích cho ông Mubarak rằng một sự chuyển quyền trong trật tự không thể kéo dài, mà phải bắt đầu bây giờ.”

Trong hậu trường, trong 48 giờ qua, Tòa Bạch Ốc đã cố gắng nhẹ nhàng thúc giục tổng thống Mubarak ra đi, bằng cách gửi cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Ai Cập Frank Wisner làm đặc sứ để chuyển một thông điệp tới ông Mubarak rằng: Hoa Kỳ nhận thấy thời kỳ nắm quyền của ông Mubarak đã chấm dứt, và không muốn ông ta tái tranh cử và muốn ông ta chuẩn bị chuyển giao quyền hành một cách trật tự và thực sự dân chủ. Nhưng khi nói trước nhân dân Ai Cập ngày Thứ Ba, ông Mubarak đã không đề cập tới việc chuyển quyền cho lực lượng chống đối mà Hoa Kỳ mong muốn, thay vì vậy ông  Mubarak đã nói rằng chính ông ta sẽ  thực hiện việc chuyển quyền.

Tổng thống Hoa Kỳ nói rằng “Sẽ có nhiều khó khăn trong những ngày sắp tới. Nhiều câu hỏi về tương lai Ai Cập còn chưa có câu trả lời. Nhưng tôi tin rằng nhân dân Ai Cập sẽ tìm ra các câu trả lời đó.” Ông Obama kêu gọi quân đội Ai Cập, một lực lượng được kính trọng tại Ai Cập hãy tiếp tục cho phép các cuộc chống đối ôn hòa tiến hành. Ông Obama nói, “Đối với nhân dân Ai Cập, đặc biệt là giới trẻ Ai Cập, tôi muốn nói rõ: Chúng tôi đã nghe tiếng nói của các bạn. Tôi có niềm tin không lay chuyển rằng các bạn sẽ quyết định số phận của các bạn và dành lấy một hứa hẹn một tương lai tốt đẹp hơn.” Ông Obama nói tiếp, nhân dân Ai Cập đã cho thấy “nhiệt tình và tư cách của họ đã tạo niềm hứng khởi cho các dân tộc trên toàn thế giới.”

Diễn tiến trong ngày Thứ Ba cho thấy rõ quyết tâm của chính phủ Hoa Kỳ rằng việc ủng hộ lâu nay cho tổng thống Ai Cập đã không còn nữa. Các viên chức chính quyền Hoa Kỳ nói rằng trong cuộc nói chuyện với ông Mubarak, đặc sứ Hoa Kỳ Wisner đã không đòi hỏi ông Mubarak phải từ chức ngay tức khắc nhưng thay vì vậy đã chấp nhận rằng ông ta đang tới gần sự kết thúc 30 năm cầm quyền và không nên cố kéo dài thêm. Các viên chức này cho hay tổng thống Obama hiểu rõ rằng ông Mubarak cần phải giữ thể diện và thực  hiện một cuộc ra đi nhẹ nhàng. Các viên chức này nói tiếp Hoa Kỳ hy vọng rằng các đồng minh Ả Rập khác sẽ đánh giá cao giải pháp này.

Các viên chức này không cho biết danh tánh vì  họ không được phép tiết lộ các hoạt động ngoại giao sau hậu trường.
Quân đội Ai cập đứng về phía tổng thống Mubarak; căng thẳng gia tăng. (Egyptian army sides with Mubarak; tensions rise)

Bởi MAGGIE MICHAEL, Associated Press Maggie Michael, Associated Press – 2-2-2011

CAIRO (Tin AP)–Ngày Thứ Tư quân đội Ai cập đã kêu gọi chấm dứt hơn một tuần biểu tình chống tổng thống Mubarak. Như vậy vài giờ sau khi tổng thống Mubarak với vẻ thách thức bác bỏ đòi hỏi ông từ chức tức khắc và nói rằng ông sẽ tiếp tục phục vụ cho hết nhiệm kỳ, quân đội đã ủng hộ chế độ. Tuyên bố của quân đội rõ ràng là một chuyển hướng quan điểm sau khi đã khôn khéo ủng hộ phong trào chống chính phủ trong ngày Thứ Hai bằng cách nói rằng quân đội sẽ không dùng sức mạnh chống lại các người chống chính phủ, và rằng các người chống chính phủ có những đòi hỏi chính đáng.

Nhiều ngàn người biểu tình ủng hộ ông Mubarak đã tuần hành và phản đối quanh thủ đô Cairo, nâng nguy cơ đụng độ với các người biểu tình chống chính phủ. Thành phố Alexandria đã có đánh nhau giữa hàng trăm người chống đối và ủng hộ chính phủ vào sáng sớm Thứ Tư sau khi ông Mubarak nói chuyện.

Các rào cản giao thông và xe quân đội đã được bố trí ngăn chặn giữa hai phe tại quảng trường chính ở thủ đô Cairo.

Thông điệp của quân đội gửi tới các người biểu tình đã có giọng điệu hòa hoãn hơn, kêu gọi các người trẻ chống đối hãy giải tán vì “Tình  yêu tổ quốc Ai Cập”. Phát ngôn viên quân đội Ismail Etman nói trong một tuyên bố trên truyền hình nhà nước rằng “Các bạn bắt đầu xuất hiện bày tỏ những đòi hỏi và các bạn là những người có khả năng trả lại đời sống bình thường cho Ai Cập. Thông điệp của các bạn đã tới nơi, các đòi hỏi của các bạn đã được ghi nhận.” Ngay sau tuyên bố của phát ngôn viên quân đội, đài truyền hình chạy thông điệp: “Quân đội kêu gọi các người chống chính phủ trở về nhà để mang lại sự ổn định.”

Nhiều ngàn người bên ngoài ngôi đền Musafa Mahmoud trong khu cư dân sang trọng Mohandiseen đã vẫy cờ Ai Cập và mang một biểu ngữ lớn có  hình khuôn mặt ông Mubarak. Nhiều xe hơi chạy ngang đã bóp còi tỏ vẻ công khai ủng hộ. Cảnh sát đã bao quanh khu vực và điều hành giao thông. Nhiều người ủng hộ ông Mubarak biểu tình bày tỏ nỗi lo sợ tiếp tục bị thiếu thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác nếu các người chống chính phủ tại quảng trường Tahrir không chấm dứt biểu tình.

Ông Ali Mahmoud, 52 tuổi, người tự cho là công nhân trung lưu ở Menoufia, một tỉnh ở châu thổ sông Nile phía bắc thủ đô Cairo nói rằng, “Tôi muốn những người biểu tình ở quảng trường Tahrir hiểu rằng ông Mubarak đã nói rằng ông ta sẽ trao đất nước lại cho họ qua cuộc bầu cử, ôn hòa, bây giờ họ không còn lý do để biểu tình nữa.”

Trong khi đó, Ahmed Abdel Hamid, đại diện ủy ban cách mạng (The Revolutionary Committee), một trong nhiều tổ chức trẻ tổ chức biểu tình nói rằng chế độ đang hết sức áp lực nhân dân ngừng biểu tình chống đối. Ông nói, “Bắt đầu bằng một diễn văn xúc động của ông Mubarak, tới việc đóng cửa các ngân hàng, việc thiếu hụt lương thực và nhu yếu phẩm và bố trí các tên du thủ du thực đe dọa dân chúng, tất cả những biện pháp đó nhằm áp lực lên dân chúng.”

Vào sáng Thứ Tư tại thủ đô Cairo, đã không còn hàng dài người xếp hàng tại các trạm xăng, tiệm bánh, và hàng rau tươi. Các nông dân từ các vùng lân cận không thể mang nông sản của họ tới thành phố 18 triệu dân này. Một số xe hơi tại Cairo có gắn miếng giấy nhỏ trên kính ghi, “Ủng hộ Mubarak” (Yes to Mubarak).

Michael Weissenstein và Diaa Hadid đóng góp vào báo cáo này.

Tin AP. Nguyễn Tường Tâm chuyển ngữ.

© Đàn Chim Việt