Ngày Thứ Sáu Đen tới Paris và chiếc Harley Davidson của Giáo hoàng
Ngày Thứ Sáu Đen tới Paris Chiếc Harley Davidson của Giáo hoàng François
Ngày Thứ Sáu Đen hay Black Friday xưa nay là của Mỹ . Nhưng nay đã bắt đầu toàn cầu hóa . Và đang không phải được Tây hóa, mà áp đặt lên xã hội pháp, nhứt là Paris, một cách khá ồn ào hiện nay nên nhiều người không thể không để ý tới .
Trước tiên, nói tới Ngày Thứ Sáu Đen ngoài dịp lễ Tạ Ơn, người Mỹ thường nhớ tới ngày 11 / 11 năm 1787. Quả thật đó đúng là một ngày đen ngòm vì chết chóc rùng rợn do vụ hành quyết bốn tử tội vô chánh phủ khủng bố bằng bom nhằm vào nhân viên công lực .
Một chút về Đen
Tiếng tây hay tiếng việt nam, Black Friday đều có nghĩa là Ngày Thứ Sáu Đen . Ở Mỹ, Lễ Tạ Ơn hằng năm nhằm ngày thứ Năm của tuần lễ thứ tư tháng 11 . Qua hôm sau là Ngày Thứ sáu Đen nhưng không Đen vì không có thần chết mặc áo đen xuất hiện, trái lại, là ngày vui mừng cho nhiều người vì đó là ngày nhiều cửa hàng lớn tung hàng hóa tồn kho ra bán rẻ cho dân chúng để chuẩn bị mùa lễ và mua sắm cuối năm .
Ngày Thứ Sáu thì rỏ ràng nhưng tại sao lại gọi là Đen? Đen ở chổ nào?
Theo giai thoại thứ nhứt, chữ Đen do một hiện tượng ở thành phố Philadelphie sau ngày Lễ Tạ Ơn dân chúng, kẻ đi xe, người đi bộ, kéo nhau đi dập dìu. Thời tiết gần cuối thu, trời lạnh nên mọi người mặc màu đen hoặc màu xậm tạo nên một hiện tượng đậm màu đen trên đường phố.
Sau này có thêm giai thoại thứ hai . Chữ Đen gần gủi với việc hàng hóa tung ra bán rẻ . Ngày xưa, kế toán làm bằng tay . Trong sổ sách kế toán, cột “ mất, lổ ” (déficitaire) được viết bằng mực đỏ . Cho tới ngày thứ sáu của tuần thứ tư tháng 11, nhà buôn đem hàng hóa ra bán hạ giá để giử thương vụ vì cho tới ngày đó, giới tiêu thụ giới hạn tiêu xài để chờ mua sắm vào dịp cuối năm. Nhờ sau dịp lễ Tạ Ơn, hàng hóa bán được nhiều, thu vào nhiều tiền nên trong sổ sách kế toán, cột “ thu nhập ” viết những con số bằng mực đen . Từ đây có Ngày Thứ Sáu Đen .
Vậy nói theo ngôn ngữ thị trường, ngày Thứ Sáu Đen là ngày mà giới buôn bán đem hàng hóa ra bán đại hạ giá chuẩn bị mùa mua bán mới . Nhờ vậy mà cột thu nhập của của sổ sách kế toán không còn viết bằng mực đỏ nữa. Tục lệ này chỉ mới ra đời vào thập niên 70 ở Mỹ .
Năm 2013, ở Mỹ có 141 triêu khách hàng đã chi ra hết 57 tỷ đô-la mua sắm trong Ngày Thứ Sáu Đen, với 1, 2 tỷ đô-la khách hàng mua sắm trên mạng .
Ngày Thứ Sáu Đen có lịch sử rùng rợn chết chóc làm cho nhiều người ngày nay chưa quên được chuyện năm 2008, tại cửa hàng Walmart ở NewYork, cũng vào ngày lịch sử này, dân chúng chờ trước cửa hàng đông đảo để vào mua hàng giá hạ . Khi cửa hàng vừa mở cửa, dân chúng tràn vào giành cho được món hàng muốn mua, dẩm chết một nhơn viên, bốn người khác phải đi nhà thương trong đó có một phụ nữ mang bầu . Ngoài ra tất cả nhơn viên có mặt tại cửa hàng tới giúp bạn đều bị thương .
Sau tai nạn do khách hàng gây thương vong cho nhơn viên bán hàng ở Walmart, nhiều nhà buôn bán bèn đổi “ Ngày Thứ Sáu Đen ” thành “ Ngày Thứ Sáu Điên ” .
Thứ Sáu Đen năm nay ở Huê kỳ
Năm nay, ở Huê kỳ, Ngày Thứ Sáu Đen không còn “ Thứ Sáu Điên ” nữa vì dân chúng mua sắm giảm khá nhiều . Trước nhiều cửa hàng lớn dân chúng không còn đứng xếp hàng đông nghẹt trước nhiều giờ để chờ vào mua giành mua giựt . Vì có nhiều cửa hàng nay mở của bán đại hạ giá trước vào chiều thứ năm và mạng internet cũng bắt chước làm Ngày Thứ Sáu Đen .
Nhiều người cho rằng tập quán chờ mua sắm vào Ngày Thứ Sáu Đen sẽ thay đổi khi nhiều cửa hàng mở cửa bán hạ giá vào ngày lễ Tạ Ơn .
Cảnh tượng nhiều người tới sớm mất nhiều giờ xếp hàng chờ đợi trước cửa tìệm để chạy vào mua cho được món hàng mình đã nhắm sẽ không còn . Những màn chen lấn, xô đẩy nhau, đánh nhau cũng sẽ không còn nữa . Và Ngày Thứ Sáu Điên cũng sẽ hết điên!
Ngày nay, nhiều người ngồi nhà vẫn mua được hàng giá hạ và hàng giao tận nhà trong vòng 24 giờ, khỏi mất thì giờ xếp hàng, tránh cảnh tranh giành, qua hệ thống mua bán trên mạng.
Nhờ đó mà việc mua sắm trên online năm nay tăng 14, 3% so với năm rồi . Tính chung, vừa mua sắm trong các cửa hàng và trên online ở Huê kỳ trong hai tháng cuối năm ước tính sẽ tăng 4, 1%, đạt tới 616, 9 tỷ đô-la. Con số cao nhứt từ ba năm qua .
Ngày Thứ Sáu Đen áp đặt lên xã hội pháp
Các cửa hàng lớn của Paris như Galeries Lafayettes, Printemps sẽ chịu áp lực của làn sóng « Ngày Thứ Sáu Đen ” từ bên kia Đại Tây dương tràn qua . Ngày Thứ Sáu Đen của Mỹ sẽ trở thành “ Ngày Thứ Sáu Đen ” của Tây từ nay!
Do ảnh hưởng tử Mỹ, nhiều cửa hàng ở Pháp đăng bảng bán nhiều món hàng dành cho mùa Noel với giá rất hạ trong một hay nhiều ngày .
Khách hàng tràn vào khi Galeries Lafayettes vừa mở cửa ngày thứ sáu đen
Hiện nay, ngoài những cửa hàng lớn của pháp nổi tiếng trên thế giới, vài siêu thị, cửa hàng bán đồ điện tử, CD, DVD, trò chơi điện tử, sách báo như FNAC, hệ thống mua bán trên online của Pháp như Amazon cũng hô hào bán đại hạ giá nhiều món hàng .
Thực tế, ai cũng thấy làn sóng “ Ngày Thứ Sáu Đen ” của Mỹ từ thập niên 70 ngày nay đang tràn mạnh qua
Âu châu và đặc biệt là Pháp sẽ làm thay đổi văn hóa buôn bán của Pháp.
Ngày Thứ Sáu Đen của Mỹ đã đưa con số thu nhập của các cửa hàng thoát ra khỏi màu đỏ của sổ sách kế toán và năm nay, số thương vụ đạt được hơn 6 trăm tỷ mỹ kim .
Ở Anh có ngày các cửa hàng treo bảng bán đại hạ giá . Họ bán hạ giá thiệt . Hàng trong cửa hàng vào ngày 26 tháng 12 chỉ còn bán 10% trên giá trước đây . Đó là ngày « Boxing Day » .
Ở Pháp, trước giờ có 2 mùa hạ giá như hạ giá mùa hè vào cuối tháng 6 và hạ giá mùa đông vào giửa tháng 1. Nhưng Tây chỉ hạ giá dưới 50% những món hàng không bán được . Cách bán hạ giá của Pháp không giống như ở Anh hay Mỹ .
Tây xưa nay không có ngày lễ để đi mua sắm như Ngày Thứ Sáu Đen của Mỹ . Ngày lễ của Tây là ngày để gia đình kéo nhau đi khỏi thành phố để nghỉ ngơi hay ngày để cầu nguyện của lễ tôn giáo . Trong số ngày lễ hàng năm ở Pháp, có đến phân nửa là ngày lễ tôn giáo .
Các thương hiệu lớn của Mỹ như Amazon, Apple là sứ giả đầu tiên vào Pháp với Ngày Thứ Sáu Đen . Họ lấy ngày 28 tháng 11 và ngày 1 tháng 12 để tung ra 5000 món hàng bán hạ giá từ 20% tới 70% . Đồng thời cũng có vài thương hiệu của Pháp đi theo tập quán Mỹ như Darty, La Redoute, …để thí nghiệm . Riêng siêu thị Auchan lấy 3 ngáy liên tiếp 28, 29 và 30 tháng 11 chọn một số mặt hàng bán hạ giá . Vài thứ rượu như Champagne, Rosé bán đại hạ giá .
Muốn tổng kết Ngày Thứ Sáu Đen theo kiểu Mỹ, chắc phải chở cuối năm. Và Pháp sẽ tiếp tục đi theo tập quán mỹ nữa không?
Chiếc Harley Davidson của Giáo hoàng
Vatican loan tin chiếc mô-tô Harley Davidson của Giáo hoàng vào ngày 27 tháng 11(Tuần báo Le Point), trước ngày Thứ Sáu Đen, nhưng không phải để bán đại hạ giá, mà bán đấu giá . Tiền bán được sẽ cho hội từ thiện của Vatican . Vatican hi vọng chiếc mô-tô bán kỳ này vào ngày 5 tháng 2 năm 2015 sẽ vượt qua kỳ bán vừa qua .
Chiếc Harley Davidson, kiểu Dyna Super Glide, vừa ra khỏi xưởng, đem biếu Giáo hoàng François nhơn lễ kỷ niệm năm thứ 110 của hảng Harley mỹ vào tháng 6 năm rồi .
Giáo hoàng François chưa cởi thử lần nào . Ngài ký tên lên bình xăng và cho hội Caritas Roma . Chiếc Harley ước tính giá từ 15 000 tới 20 000 euros . Nhà bán đấu giá Bonhams đứng ra bán được 241 500e do một người ngoại quốc mua được . Đồng thời, chiếc áo da hiệu Harley Davidson cùng biếu chung với xe cũng bán được 57 000e .
Giáo hoàng Benoit XVI, lúc còn tại ngai vàng, được hảng Harley Davidson biếu 1 chiếc Electra Glide, thứ cao cấp của Harley . Ngài chỉ rờ xem qua cho biết chớ chưa leo lên lần nào . Nửa chừng Ngài thoái vị . Giáo hoàng François đương nhiên thừa kế . Xe cũng sẽ do nhà Bonhams đen chưng bày tại Grand Palais ở Paris để bán đấu giá . Ai cũng hi vọng kỳ bán này sẽ đem lại một số tiền lớn cho hội từ thiện của Ba-lan .
Như vậy chiếc Harley chuyền tay qua 2 đời Giáo hoàng .
Tuần báo Le Point (27/11/2014, Paris) loan tin về chiếc Harley với vài chữ rất thú vị theo cách chơi chữ . Ở Vatican không có ” sú-báp ” để nói về động cơ xe nhưng cũng có nghĩa không có “ Phó Giáo hoàng ” (sous-pape, như sous-directeur = phó giám đốc), nhưng giờ đây, có chiếc “ xe hai-giáo hoàng ” (la bi-pape), đời mới . Giáo hơàng François có tiếng là ngưòi phóng khoáng nhưng Ngài cũng vẫn chưa leo lên yên xe một lần cho biết .
Chiếc Harley đã được Giáo hoàng Benoit XVI, chủ trước, ký tên lên bình xăng, nay lại được Giáo hoàng François ký tên lên binh xăng thêm 1 chữ ký nữa . Người ta cho rằng ai mua được chiếc Harley này không khác gì lên được từng Trời thứ bảy . Không còn thứ hạnh phúc nào vĩ đại hơn .
Giá ước tính từ 15 000e tới 25 000 e . Không ai dám nghĩ nếu đấu giá mà phải bán theo giá này vì không có người trả giá cao hơn thì lại rẻ hơn giá của xe mới .
Giáo hoàng François với chiếc Harley bán đấu
Chiếc Dyna Super bán đấu giá được 241 500e đã là một kỷ lục cho thị trường mô-tô và là một vinh dự quá lớn cho hiệu Harley Davidson của Mỹ . Nếu chiếc xe của Giáo hoàng Benoit XVI để lại cho Giáo hoàng François bán được giá cao hơn thì sẽ là kỷ lục của thế kỷ XXI .
Biết đâu kỳ đấu giá này, người mua được không phải là đại gia « khựa » hay đại gia mít Hà Nội ?
Nhiều đại gia mít tranh nhau chơi xe xịn thì đây là dịp biểu diển khả năng xịn rất có ý nghĩa !
Nguyễn thị Cỏ May
© Đàn Chim Việt
