4 ngày trước bầu cử: Chính quyền Hoa Kỳ với TT Donald Trump

Từng có lúc các nhà lãnh đạo Cộng Hòa ở Quốc Hội không ưa ông Donald Trump, nhún vai coi thường hay bĩu môi khi nghe tin ông tỷ phú xuất thân ở New York ra tranh cử. Từng có lúc các chính trị gia bề thế của đảng Cộng Hòa tính đến chuyện bằng mọi giá phải cản trở đường tranh cử của ông Trump. Cũng từng có lúc các nhân vật được xem là đầu não của lực lượng Cộng Hòa bảo thủ nghĩ đến chuyện phải tìm người thay thế ông Trump trong vị trí ứng cử viên đại diện cho đảng ra tranh cử tổng thống. Chỉ 60 ngày trước đây, tin hành lang Quốc Hội Hoa Kỳ cho biết một số vị dân cử quyền uy của đảng Cộng Hòa gặp riêng nhau, bàn chuyện ngưng giúp tiền ủng hộ ông Trump vì “ông ta không thể nào thắng”, sử dụng số tiền đó để vận động cho những đảng viên đang tranh cử các chức vụ dân biểu và thượng nghị sĩ.

Chuyện bây giờ đã hoàn toàn đổi khác: Quốc Hội Cộng Hòa đang nghĩ phải làm gì “nếu ông Trump cùng đảng” trở thành người lãnh đạo quốc gia. Bằng chứng: mới đây đảng Cộng Hòa trung ương tung hơn 10 triệu dollars quảng cáo ở nhiều tiểu bang, nhắc nhở mọi người “đứng bỏ phiếu cho bà Clinton gian dối, nên bỏ phiếu cho ông Trump Cộng Hòa, người sẽ đưa nước Mỹ trở lại cương vị của một quốc gia vĩ đại”. Khi loan báo điều này, một giới chức cao cấp của ban điều hành Văn Phòng Cộng Hòa Trung Ương bảo thêm “chúng tôi cương quyết không cho bà Clinton cơ hội lãnh đạo quốc gia, dồn hết nỗ lực thúc đẩy mọi người bỏ phiếu cho ông Trump” để đảng Cộng Hòa lấy lại hành pháp.

Những sự kiện vừa nêu diễn ra trong lúc ngày bầu cử đã thật gần kề, càng gần đến ngày cử tri đến phòng phiếu chọn người lãnh đạo quốc gia, tin tức cho thấy ông Trump càng có nhiều triển vọng thành công. TRưa thứ Sáu (mung 4 tháng Mười Một 2016), tờ The New York Times chạy bản tin ngắn giữa ngày cho biết ông Trump đang dẫn trước 4 điểm ở Florida, ghi thêm “nếu thắng ở tiểu bang này ông Trump có tới 276 đường thành công”, trong trường hợp thua Florida, ông tỷ phú Cộng Hòa vẫn còn 39 đường chiến thắng”. Đến chiều cùng ngày, tờ The Hill chuyên loan tin chính trị đưa tin thăm dò bầu cử cho thấy “ông Trump rút ngắn cách biệt rất nhanh, bà Clinton giờ chỉ còn dẫn trước 1.7 điểm”, cùng lúc với email của ông Eric Walker, Phó Giám Đốc Đặc Trách Thông Tin của Đảng Dân Chủ, gửi ra cho nhân viên làm việc trong Văn Phòng Trung Ương Đảng báo tin không mấy phấn khởi: “hôm qua, tôi thông báo cho các bạn biết ông Trump chỉ có 25% cơ hội chiến thắng, nhưng hôm nay tỷ lệ này đã tăng lên thành 33%”. Email ngắn ngủi đó được hiểu là chính đảng Dân Chủ đang lo ông Trump sẽ thắng cử.

Bên Dân Chủ lo lắng bao nhiêu, các nhà lãnh đạo Quốc Hội Cộng Hòa mừng bấy nhiêu, theo lời một người thân cận với ông Chủ Tịch Khối Đa Số Thượng Viện Mitch McConnell.

“Trước đây, chúng tôi e ngại cử tri sẽ không đi bỏ phiếu vì họ chán ông Trump, nhưng bây giờ báo cáo khắp nơi cho thấy mỗi lúc số người hăng hái đi bỏ phiếu ủng hộ ông Trump càng đông, và họ sẽ bỏ phiếu chọn những ứng cử viên Cộng Hòa khác tranh cử chức dân biểu và thượng nghị sĩ”. Đặc biệt trong cuộc bầu cử kỳ này, “ông Trump phải thắng ở Ohio, Florida, Pennsylvania, North Carolina, New Hampshire, Nevada, và Wisconsin để vào Tòa Bạch Ốc, đó cũng là những tiểu bang đảng Cộng Hòa cần thắng để tiếp tục giữ khối đa số Thượng Viện”. Vì thế, nhân vật này nói tiếp, “sức nổi bật của ông Trump khiến cho lãnh đạo đảng Cộng Hòa an tâm hơn, tin tưởng gần như chắc chắn sẽ giữ được cà Thượng và Hạ Viện”.

Liệu có thể xem đó là “món quà chính trị” ông Trump dành cho những người từng chê bai, coi thường ông hay không? Liệu điều đó có giúp “Tổng Thống” Donald Trump và lãnh đạo Quốc Hội Cộng Hòa làm việc chặt chẽ với nhau không? Câu trả lời nghe được từ nhiều người: chưa biết!

“Không ai biết nếu đắc cử, ông Trump sẽ điều hành chính quyền như thế nào, chính sách ra sao”, chiến lược gia Cộng Hòa Billy Wallace nói. “Trong suốt thời gian tranh cử, ông Trump chỉ lên tiếng chống đối các bản hiệp ước thương mại và hứa sẽ có biện pháp cứng rắn đối với người cư trú bất hợp pháp, cả 2 điều này đều đi ngược với ý của các nhà lãnh đạo Cộng Hòa tại Thượng Viện, chưa kể đến việc ông Trump tỏ vẻ muốn kết thân với ông Vladmir Putin, trong khi tất cả các nghị sĩ Cộng Hòa chẳng ai ưa ông Tổng Thống Nga”. Một điểm khác cũng được ông Wallace nêu ra “chính trị D.C. đòi hỏi biết tương nhượng, trong khi chưa bao giờ nghe ông Trump tương nhượng với ai cả”.

Ông Wallace còn nhận xét “trong suốt thời gian ông Trump tranh cử, ông Chủ Tịch Khối Đa Số Thượng Viện Mitch McConnell khéo léo, tìm đủ mọi cách để không nói gì về ông Trump, gần đây mới công khai ủng hộ, nói rằng nước Mỹ cần thay đổi, ông Trump là người làm được điều đó”. Thượng Nghị Sĩ McConnell nói điều đó hôm nào? “Ông ta mới nói hôm thứ Tư vừa rồi, sau khi biết chắc nhờ ông Trump nên cử tri Cộng Hòa sẽ đi bầu đông đảo, vừa bỏ phiếu cho ông Trump vừa bỏ phiếu ủng hộ các thượng nghị Sĩ Cộng Hòa tái ứng cử”.

“Theo tôi hiểu, ông Chủ Tịch Khối Đa Số Cộng Hòa Thượng Viện chẳng mặn mà gì lắm với ông Trump”, ông Rick Simpson, người đứng trong danh sách thành viên nồng cốt của Đảng Bộ Cộng Hòa Texas. “Hồi tháng Năm, ông McConnell lên tiếng ủng hộ ông Trump nhưng ai cũng hiểu là ủng hộ cho có lệ, đến tháng Sáu ông ta (McConnell) lại lên tiếng ca ngợi bà Clinton là người thông minh, đủ bản lãnh để làm tổng thống”. Ông Simpson cũng kể lại “ông Mitch McConnell tiếp ông Trump một lần duy nhất ở trụ sở Quốc Hội, sau đó tôi nghe nhân viên dưới quyền của ông nói buổi gặp gỡ đó lạnh nhạt lắm, vì tế nhị nên ông Chủ Tịch mới tiếp ông Trump”. Từ đó, ông Simpson dự đoán “ngày đầu đã thế, e họ khó có thể làm việc với nhau”.

Bên Hạ Viện cũng vậy.

“Ông Chủ Tịch Paul Ryan là người lên tiếng sửa lưng ông Trump nhiều nhất”, nhà quan sát Tim Wheeler vừa cười thật to vừa nói. “Tôi thấy ông Ryan buổi sáng nói ủng hộ ông Trump, nhưng đến chiều lại lên tiếng bảo ông Trump phải chấn chỉnh lại sao xứng đáng làm người lớn”. Thành ra, “cuộc tranh cãi giữa hai ông cứ dai dẳng mãi”, đáng chú ý nhất là việc ông Ryan “không đi vận động cho ông Trump, tránh né tới mức tiểu bang nào có bóng ông Trump sẽ không có mặt ông Ryan. Ông Trump cũng chẳng vừa, mắng nhiếc các chính trị gia chuyên nghiệp là những người chỉ biết hứa cuội và nói láo, trong đó bao gồm cả những chính trị gia cùng đảng Cộng Hòa với ông ta”.

Không vội cho rằng đó là dấu hiệu ông Tổng Thống và ông Chủ Tịch Hạ Viện sẽ không làm việc được với nhau, nhưng ông Tim Wheeler nghĩ “khó để họ có thể kết thân với nhau”, cho rằng “nếu không thân, họ khó có thể xây dựng đoàn kết để làm việc trọng đại”, dẫn tới tình trạng “hành pháp Cộng Hòa và lập pháp Cộng Hòa vẫn không làm việc với nhau”.

© Nguyễn Văn Khanh

© Đàn Chim Việt