Vladimir Putin mang tư duy của thập kỷ 80s

Màn sương muối dầy đặc đầu mùa đông cùng với băng tuyết bao trùm lên thành cổ Saint Peterburg. Trời lạnh như cắt da, nguời Nga tất tưởi trên những đại lộ, kéo áo khoác để chống lại cái rét tê cóng – Mùa đông ở nước Nga đã bắt đầu.

Nhưng năm nay có điều gì đã làm cho xứ sở này trở nên băng giá hơn những mùa đông khác. Chín tháng đã trôi qua, quan hệ với phương Tây cũng đã trở nên băng giá.

Câu chuyện bắt đầu từ Ukraine. Phương Tây ủng hộ cho cuộc nổi dậy Tháng ba, lật đổ tổng thống thân Nga.

Hằn học, Tổng thống Putin đã đưa ra quyết sách chiếm bán đảo Crimea, một quân cảng quan trọng trên Hắc Hải.

Putin lại đổ thêm dầu vào lửa, kích động những cộng đồng nói tiếng Nga ở miền Đông Ukraine. Từ khi cuộc bạo loạn nổ ra cho đến nay đã cướp đi 4000 sinh mạng.

Mỹ và Âu châu áp đặt một lệnh cấm vận và đe dọa sẽ tăng thêm lệnh trừng phạt nếu Nga không chịu dừng lại.

Trên sân khấu quốc tế, Nga bị khai trừ ra khỏi nhóm những quốc gia công nghiệp G-8. Tại thượng đỉnh G-20 gần đây ở Brisbane, Úc, các đồng nhiệm phương Tây đồng loạt tẩy chay Putin.

Dường như, Putin không lay chuyển. Mọi chính sách về Ukraine vẫn duy trì. Lệnh cấm vận cùng với những áp lực ngoại giao áp đặt lên Nga đã thất bại. Không có gì thay đổi được cách hành xử của người đàn ông đầy quyền lực này.

Tôi là một trong số những nhà báo phương Tây hiếm hoi được ngồi xuống trò chuyện với Putin. Tôi gặp ông tại tư gia ở ngoại ô Sochi vào năm 2008, ngay sau khi quân đội Nga vừa tấn công Georgia.

Tôi hỏi ông: Ông có dám bảo đảm rằng quân đội Nga sẽ không xâm lược những quốc gia đã từng nằm trong khối Soviet như Ukraine không?

Ngay lập tức, ông phản ứng một cách giận dữ. Ông phủ nhận câu hỏi này, và nói đây là nước Nga. Ai có thể bảo đảm rằng không có ai tấn công chúng tôi.

Lời bình của ông tựa như một gợi ý dẫn tôi đến ý tưởng rằng làm thế nào mà Putin có thể nhận thức được thế giới sau những bức tường của điện Cẩm Linh.

Với ông, phương Tây luôn là mối đe dọa nước Nga. NATO đón nhận những thành viên từng thuộc khối Đông Âu cũng là nguồn đe dọa đến an ninh của Nga. Viễn cảnh của Georgia sẽ ra nhập liên minh quân sự phương Tây, đến lượt Ukraine, là những điều không thể tưởng tượng được với ông.

Bằng cách nhìn này thì Chiến tranh Lạnh chưa kết thúc. Chúng ta đang sống vào những năm của thập kỷ 80s.

Phương Tây, đặc biệt là Mỹ đang tìm mọi cách khuất phục nước Nga. Tổng thống Putin vừa nhắc lại điều này cách đây vài hôm ở Moscow.

Cấm vận là không thể nào tránh khỏi. Đó là kết qủa của việc nước Nga chống cự lại sự khuất phục này. Ukraine chỉ là nguyên cớ. Nếu không phải Ukraine thì cũng là thứ khác.

Nếu nhìn sự việc dưới lăng kính của phương Tây, thì qủa thực đây là một sự nhạo báng, bóp méo sự thực, một cuộc thủ dâm chính trị đầy tăm tối của điện Cẩm Linh.

Nhưng nó giúp chúng ta hiểu được tại sao Nga đã làm những gì mà họ đã làm, và tại sao cấm vận cũng không thể lay chuyển, và không bao giờ lay chuyển, được những chính sách của điện Cẩm Linh.

Nó cũng giúp chúng ta hiểu tại sao kinh tế Nga đang lao xuống dốc, nhưng uy tín của tổng thống lại nâng cao.

Nhận thức của tổng thống Nga cũng là nhận thức của người Nga. Nước Nga phải chống đối phương Tây cũng giống như việc mùa đông khắc nghiệt trở lại với nước Nga hằng năm.

Biên tập viên Đàn Chim Việt

Dịch từ: “Why Vladimir Putin thinks it’s still 1985” của Matthew Chance, CNN, Thứ sáu, ngày 21 tháng 11 năm 2014

(Matthew Chance là phóng viên người Anh, làm việc cho CNN. Ông là một cây bút cự phách chuyên phân tích các sự kiện quốc tế. Ông đã bị quân đội của cựu Đại tá Gaddafi bắt giữ tại khách sạn Rixos al Nasr, Tripoli, Lybia, Tháng 8 năm 2008.

Ông từng là phóng viên CNN thường trú tại Moscow. Ông tường thuật tại hiện trường khi quân đội Nga tấn công Georgia và Nam Ossetia năm 2008. Ông là một trong những phóng viên phương Tây hiếm hoi được phóng vấn cả Tổng thống Putin và Thủ tướng Medvedev.)