Libya, chế độc độc tài sắp sụp đổ

Tin Agence France-Presse

TRIPOLI — Hôm thứ Hai lãnh tụ Libya Muammar Gaddafi từ chối nguồn tin cho rằng ông đã bỏ chạy sang Venezuela sau khi người biểu tình tràn ngập một vài thành phố, và chế độ cai trị hơn bốn mươi năm của ông đang trên đà sụp đổ cùng lúc có nhưng cuộc “thảm sát” tại thủ đô Tripoli.

“Tôi sẽ đến gặp họ (những người đòi dân chủ) tại Quảng trường Xanh” (Green Square trong trung tâm thành phố Tripoli), ông nói, “Điều này để chứng minh rằng tôi đang ở Tripoli và không phải ở Venezuela.

Đó là phát biểu đầu tiên của nhà độc tài Libya kể từ khi cuộc biểu tình nổ ra vào cuối thứ ba ở phía đông của quốc gia Bắc Phi, nơi Gaddafi đã cai trị 41 năm.

Sau nhiều ngày bất ổn, cuộc nổi dậy hiện đã lan đến thủ đô Libya, với tiếng súng vang rền ở Tripoli, nơi người biểu tình đã tấn công trạm cảnh sát và các văn phòng của đài truyền hình nhà nước, cơ quan ngôn luận của Gaddafi, và đốt cháy các tòa nhà chính phủ.

Người dân ở hai quận lỵ ở Tripoli nói với AFP Cairo qua điện thoại là đã có “một cuộc thảm sát”, lính đánh thuê “bắn bừa bãi” vào những người biểu tình ở quận Tajura.

Một người khác ở Fashlum cho biết máy bay trực thăng đã đổ bộ những người ông gọi là “lính đánh thuê” người châu Phi và đoàn quân này đã nổ súng vào bất cứ ai trên đường phố làm một lớn những biểu tình thiệt mạng. “Chắc chắn đây là ngày tàn của chế độ. Chưa khi nào ở Libya xảy những việc như thế. Chúng tôi đang cầu cho nhanh chóng đến kết cuộc”.

Quốc tế đang tỏ mối quan ngại hơn trước những cuộc đàn áp người biểu tình làm rúng động Libya, thông tin từ các tổ chức nhân quyền cho biết đã có từ trên 200 đến 400 người đã thiệt mạng.

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton nói rằng thế giới đang “theo dõi tình hình ở Libya với sự quan ngại.”

“Chúng tôi cùng cộng đồng quốc tế mạnh mẽ lên án bạo lực ở Libya,” bà nói trong một bản tuyên bố. “Bây giờ là lúc phải ngưng ngay sự đổ máu không thể chấp nhận được do chính quyền Lybya gây ra.”

Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc ông Ban Ki-moon nói ông “xốc” vì những bản tin cho hay lực lượng an ninh Libya đã bắn vào người biểu tình từ các phi cơ chiến đấu và trực thăng võ trang.

TTK LHQ Nói: LHQ muốn Gaddafi phải “ngay lập tức” chấm dứt dùng bạo lực, Martin Nesirky cho biết, “Những cuộc tấn công chống lại dân thường, nếu được xác nhận, sẽ là một vi phạm nghiêm trọng luật nhân quyền quốc tế và sẽ bị ông Tổng Thư ký lên án bằng nhừng từ ngữ mạnh mẽ nhất.”

NATO, Liên minh châu Âu, Liên Hiệp Quốc, Anh, Pháp, Canada và Ý tất cả đề kêu gọi ngừng bạo lực.

Một số nhà ngoại giao Libya tại Liên Hiệp Quốc kêu gọi Gaddafi từ chức, phó đại sứ Ibrahim Dabbashi nói với CNN rằng, Gaddafi đã “tuyên chiến” với nhân dân Libya và Gađafi đang phạm tội “diệt chủng.”

Trong một cuộc phỏng vấn với BBC World, Dabbashi nói thêm, “Tôi nghĩ rằng đó là những cố gắng cuối cùng của Đại tá Gaddafi, nó là một vấn đề của vài ngày, một là ông ta bước xuống hoặc hai là người dân Libya sẽ đá ông ta đi.”

Benghazi, thành phố thứ hai của Libya và là thành trì của những phe đối lập ở phía đông, đã thuộc quyền kiểm soát của những người biểu tình chống chế độ sau khi các đơn vị quân sự bỏ ngũ, Liên đoàn Quốc tế Nhân quyền (IFHR) trụ sở ở Paris cho biết.

Đài truyền hình nhà nước Libya cho biết lực lượng an ninh đã chiến đấu với những “tổ khủng bố” trong một cuộc càn quét và đã giết chết một số người, nhưng không cho biết nơi hoặc ai đã là mục tiêu của cuộc càn quét ấy.

Báo cáo sau đó cho hay Seif al-Islam, con trai của Gaddafi, nói rằng quân đội Libya đã bắt đầu tấn công vào kho vũ khí ở vùng ngoại ô.

“Quân đội đã tấn công kho vũ khí nằm xa khu dân cư,” các đài truyền hình đưa tin với một biểu ngữ trên màn hình, trích dẫn Jana, cơ quan thông tin chính thức của Libya.

Bản tin nói rằng Seif al-Islam phủ nhận “tin quân đội đã đánh bom thành phố Tripoli và Benghazi ,” sau khi các kênh truyền hình Al-Jazeera của Qatar thông tin về các cuộc không kích tại Tripoli.

Trước đó, truyền hình nhà nước thông báo rằng Seif al-Islam đã thành lập một ủy ban điêu tra “những sự kiện đáng tiếc”, và cho hay ủy ban này sẽ có cả “các thành viên của Libya và của các tổ chức nhân quyền nước ngoài.”

Con trai của Gaddafi đã lên đài truyền hình qua đêm để cảnh báo về khả năng có nội chiến, “Libya đang đứng trước cửa của sự tan vỡ. Nếu chúng ta không đồng ý ngày hôm nay về những đổi mới … máu sẽ chảy thanh sông xuyên qua Libya.
“Chúng tôi sẽ dùng vũ lực … chúng tôi sẽ chiến đấu đến viên đạn cuối cùng. Chúng tôi sẽ tiêu diệt các phần tử gây bạo loạn. Nếu tất cả mọi người đều vũ trang, đó là một cuộc nội chiến, chúng ta sẽ tàn sát lẫn nhau.”

Trong khi đó ngày hôm nay, hai phi công máy bay chiến đấu Libya – cả hai cùng là đại tá – đã bay hai chiếc Mirage F1 sang Malta và cho biết họ đã đào thoát sau khi phải nhận lệnh để tấn công vào người biểu tình tại Benghazi, tin quân sự Malta và các nguồn chính thức cho AFP hay tin.

Ý đã tăng mức cảnh báo tối đa ở tất cả các căn cứ không quân các sau khi máy bay chiến đấu F1 hạ cánh, cơ quan thông tấn ANSA cho biết.

Souhayr Belhassen, Giám đốc IFHR, cho biết người biểu tình bây giờ kiểm soát Benghazi, Sirte, Tobruk ở phía đông, cũng như Misrata, Khoms, Tarhounah, Zenten, Al-Zawiya và Zouara, gần thủ đô. Nguồn tin còn cho biết các cuộc biểu tình đã khiến gần đến 400 người thiệt mạng. Human Rights Watch trước đó đã đưa số người chết là 233.

Bộ trưởng tư pháp của Libya, Mustapha Abdeljalil, đã từ chức để phản đối “việc sử dụng bạo lực” chống lại người biểu tình, báo Quryna đưa tin.

Tại Cairo, Đặc sứ của Liên đoàn Ả Rập Libya cho biết ông cũng đã từ chức để “tham gia vào cuộc cách mạng.” Đại sứ của Libya tại Delhi cùng một nhà ngoại giao ở Bắc Kinh cũng đã từ bỏ chế độ, đài truyền hình Al-Jazeera cho hay.

© Đàn Chim Việt