WordPress database error: [Expression #1 of ORDER BY clause is not in GROUP BY clause and contains nonaggregated column 'oldsite_dcvwp.wp_posts.post_date' which is not functionally dependent on columns in GROUP BY clause; this is incompatible with sql_mode=only_full_group_by]
SELECT YEAR(post_date) AS `year`, MONTH(post_date) AS `month`, count(ID) as posts FROM wp_posts WHERE post_type = 'post' AND post_status = 'publish' GROUP BY YEAR(post_date), MONTH(post_date) ORDER BY post_date DESC

 
|

Vai trò của nhà nước trong kinh tế thị trường

kinh-teNhà nước và doanh nghiệp tuy cùng sinh hoạt trong thị trường tự do nhưng  chức năng rất khác nhau: mục tiêu của doanh nghiệp là để sinh lợi nhuận, trong lúc vai trò của nhà nước nhằm bảo đảm mức an sinh cơ bản cho dân chúng đồng thời lo đầu tư vào tương lai như giáo dục, cầu đường v.v…. Một thí dụ dễ hiểu khi công xưởng có quyền sa thải công nhân viên làm việc kém cõi để tăng hiệu năng; ngược lại đối với người già hay khuyết tật dù là thành phần phi sản xuất nhưng không vì thế mà nhà nước có quyền lơ là không chăm sóc.

Tuy vậy cách nhìn này có thể dẫn đến thắc mắc rằng liệu việc bảo đảm mức an sinh của dân chúng có đồng nghĩa với nhà nước được quyền tái phân phối lợi tức trong quốc gia hay không? Nói cách khác là nền kinh tế chỉ huy có đáp ứng nhu cầu xã hội nói trên hơn so với thị trường tự do hay không?

Câu trả lời thoạt tiên có vẻ nghịch lý nhưng đã được chứng nghiệm qua lịch sử 100 năm: thị trường tự do hoạt động hữu hiệu hơn nền kinh tế chỉ huy rất nhiều trong việc tạo ra phúc lợi cho xã hội. Vai trò thích hợp của nhà nước là giám sát bảo đảm thị trường được vận hành tự do theo quy luật cung cầu, và càng ít sự can thiệp của chính quyền càng tốt. Khi kinh tế tăng trưởng thì đời sống của dân chúng mới được cải thiện theo đó.

Xin lấy một thí dụ dễ hiểu vào một năm thiếu lúa mì khiến giá tăng vọt so với gạo. Trong kinh tế chỉ huy nhà nước có thể huy động mọi địa phương phải trồng lúa mì dẫn đến thặng dự khiến giá cả bị rớt trong lúc gạo lại thành khan hiếm.

Trái lại trong thị trường tự do một vài nông dân nhanh trí và lẹ tay đổi qua trồng lúa mì sớm nên họ thu lời cao hơn đa số còn lại. Nhiều người khác bắt chước chạy theo, cho đến lúc mức cung lên cao hơn cầu thì những ai chậm trễ sẽ bị lỗ trong lúc người đi trước hưởng lợi. Nhưng nhìn chung thì thị trường vận hành rất hữu hiệu để tiến đến mức độ cân bằng trong sản xuất giữa lúa mì và gạo, nhờ đó đa số người tiêu dùng đều có lợi.

Vai trò của nhà nước trong trường hợp nói trên không phải để đặt ra chỉ tiêu sản xuất gạo và lúa mì, trái lại con số này sẽ do thị trường định đoạt. Chính quyền có nhiệm vụ trọng tài không cho cạnh tranh bất chính như bơm giá ảo hay ép giá v.v…

Trên cách nhìn khác thị trường tự do thưởng người nhanh và phạt kẻ chậm. Dù vậy chính quyền vẫn không có trách nhiệm tái phân phối lợi tức cho đồng đều bằng cách nâng đỡ các anh thua lỗ bởi ba nguyên do: (1) tạo sự ỷ lại (2) bất công đối với người giỏi vốn là thành phần năng động tạo ra của cải trong xã hội (3) thói thường tình khi nhà nước được trao quá nhiều quyền hạn ắt sanh ra lạm dụng. Hiệu năng của thị trường tự do đến từ việc đào thải các doanh nghiệp kém sức cạnh tranh mà lại ban thưởng cho những xí nghiệp giỏi – nhà nước không thể can thiệp vào tiến trình này nếu muốn nền kinh tế tăng trưởng để đem lại phúc lợi cho xã hội nói chung.

Chúng ta hãy phân tích sâu thêm vào thí dụ nói trên: nông dân giỏi ngày thêm giàu, còn anh thất bại cùng quẫn khiến con cái không đủ tiền ăn học. Hố giàu nghèo ngày càng sâu dẫn đến bất mãn trong xã hội.

Nhà nước không thể san bằng giàu nghèo nhưng ngược lại được quyền đánh thuế để trang trải cho mạng lưới an sinh bao gồm giáo dục cho trẻ em, quy định mức lương tối thiểu và môi trường lao động của thợ thuyền, trợ cấp thất nghiệp và người già. Thuế khoá không nhằm tái phân phối lợi tức xã hội nhưng  để chi phí vào các mục tiêu an ninh, ổn định và đầu tư cho tương lai.

Khái niệm về lưới an sinh xã hội rất quan trọng trong xã hội Âu-Mỹ vì nhờ đó mà xã hội thăng tiến từ môi trường mạnh được yếu thua của thị trường tự do (hay còn gọi là chủ nghĩa tư bản hoang dã) sang mô hình tư bản, dân chủ và tự do.

Trở lại với một xã hội chậm tiến thì mức cung và cầu có thể thay đổi rất chậm: trong thí dụ nói trên một khi lượng sản xuất lúa mì và gạo đã đều hoà thì ít có lý do thay đổi trừ trường hợp mùa màng hạn hán hay dịch bệnh. Nhưng đối một quốc gia năng động tình trạng thăng bằng lại không kéo dài được lâu do các phát minh sáng kiến mới,  chẳng hạn chiếc máy cày được chế ra để năng suất trồng gạo lẩn lúa mì khiến cung nhiều hơn cầu.

Con số nông dân sẽ giảm đi bởi có người nhảy ra bán máy cày thay vì làm ruộng. Nhờ vậy nền kinh tế thêm đa dạng, tổng sản lượng quốc gia tăng, và một lớp nhà giàu mới được hình thành. Vai trò của nhà nước khi đó (a) không tài trợ các doanh nghiệp đã đánh mất tính cạnh tranh; (b) bảo đảm các thế lực củ không bóp nghẹt tính sáng tạo, chẳng hạn ngăn cản một vài ông điền chủ bất lương không cho bán máy cày để khỏi bị cạnh tranh.  Xã hội và thị trường khi đó mới giữ được tính năng động để “không ai giàu ba họ, chẳng ai khó ba đời”.

© Đoàn Hưng Quốc

© Đàn Chim Việt

 

2 Phản hồi cho “Vai trò của nhà nước trong kinh tế thị trường”

  1. SÓNG NGÀN says:

    CẦN PHẢI HIỂU ĐÚNG Ý NGHĨA, VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG CỦA NHÀ NƯỚC

    Nhà nước đây được hiểu là Nhà nước đúng nghĩa nói chung. Có nghĩa nếu Nhà nước không đúng nghĩa, toàn bộ nội hàm chính đáng của nó đã bị vi phạm và nó cũng không phải hoàn toàn có giá trị như xã hội đòi hỏi hoặc mong muốn.
    Nói một cách rộng ra, tính chất của Nhà nước luôn luôn phải là tính chất vượt lên hay tính chất bao trùm hết mọi cá nhân. Tức nếu một Nhà nước cũng hành sử như mình là một cá nhân thì đó chỉ là Nhà nước tầm thường.
    Nói cách cụ thể, Nhà nước không được quyền có tình cảm riêng, có tư lợi riêng, không được quyền làm kinh tế như các thành phần tư nhân.
    Ý nghĩa lớn nhất của Nhà nước là ý nghĩa văn hóa cũng như pháp luật. Phát triển văn hóa cho xã hội phải là nhiệm vụ hàng đầu của Nhà nước. Bởi vậy mọi Nhà nước ngu dân, tuyên truyền một chiều nhằm để lợi cho riêng mình, đó là Nhà nước phản xã hội, Nhà nước phản Nhà nước.
    Tại sao ? Vì văn hóa là nền tảng của kinh tế và văn hóa là mục đích của kinh tế.
    Mọi chủ thể kinh tế tư nhân đều bắt buộc phải hướng tới lợi nhuận. Đó là điều kiện sống còn và phát triển tự nhiên của họ. Cho nên trong kinh tế mà lên án lợi nhuận, dè bỉu tài chánh đều là sự nông cạn hay ngu xuẩn.
    Vậy thì Nhà nước có được quyền làm kinh tế không ? Nếu Nhà nước làm kinh tế như kiểu một tư nhân, đó là hạ thấp ý nghĩa và vai trò của Nhà nước. Mà đã làm kinh tế thì mọi chủ thể kinh tế cần phải bình đẳng nhau. Vi phạm sự bình đẳng đó là vi phạm nguyên tắc kinh tế xã hội khách quan, tức Nhà nước đã phạm luật cũng như phạm đạo đức xã hội. Các tập đoàn kinh tế Nhà nước, thực chất cũng đều là những cơ quan chức năng Nhà nước, nên cũng không ra khỏi thông lệ đó. Bởi một là tự nó sẽ vi phạm nguyên tắc pháp luật kinh tế xã hội nói chung, hai là nó sẽ làm ăn thất bại, không cạnh tranh được với kinh tế tư nhân, phải chịu thua lỗ, phá sản, thiệt hại tài chánh ngân sách và tài nguyên quốc gia, đó luôn luôn chỉ là điều tai hại và hạ sách, cho dầu nó có được giải thích bằng cả ngàn lý do nào đó cũng thế. Nhà nước chỉ có thể làm được những dịch vụ công mà tư nhân không có quyền, không thể làm được hay bị cấm làm một cách có lý do khách quan, cần thiết và chính đáng, thế thôi.
    Ý nghĩa của Nhà nước như vậy là trọng tài, là hướng dẫn viên, là người quản lý tối cao và rộng khắp của mọi kinh tế tư nhân. Sự khác nhau hay sự tách biệt giữa tư nhân và Nhà nước thực sự chính là ở đó.
    Các luận điệu cho rằng Nhà nước là Nhà nước của giai cấp, có nhiệm vụ tiên phong của giai cấp, của lịch sử, là người đại diện cho giai cấp, là nhà nước chuyên chính của giai cấp thống trị, đều là những luận điệu sai trái, giả dối, xuyên tạc chân lý khách quan, xuyên tạc lịch sử đúng đắn, xuyên tạc văn hóa chân chính lẫn khoa học đúng nghĩa. Sự lỗi lầm của Các Mác chính là đã đưa ra những luận điệu vu vơ, phản khoa học, phản nhân bản, phản chính trị, phản khách quan và lịch sử này và đã gây nên biết bao nạn độc tài độc đoán,
    gây thiệt hại cho xã hội không biết bao nhiêu mặt từ kinh tế, văn hóa, xã hội cho đến cả chính trị nói riêng.
    Từ trước đến nay cũng không ít luận điểm đồ theo, rập khuôn, nô lệ một cách vô ý thức và vô trách nhiệm đối với chính quan điểm phi khoa học và phản thực tế đó của Mác.
    Bởi vì không thể quan niệm một xã hội mà không có Nhà nước hay không có pháp luật dưới bất kỳ một hình thức hay nội dung nào đó. Chủ trương một xã hội không còn Nhà nước không còn pháp luật trong tương lai là cả sự điên loạn, sự càn dở hay sự ngu muội của Mác.
    Bởi thế với vai trò và ý nghĩa về pháp luật của Nhà nước, Nhà nước không được quyền, không được phép làm kinh tế như tư nhân, cho dù dưới bất kỳ hình thức hay viện dẫn bất kỳ lý do hoặc lý lẽ nào.
    Kinh tế thị trường là kinh tế hoàn toàn khách quan, tự nhiên của xã hội. Ý nghĩa của Nhà nước là nhiệm vụ điều tiết, điều hòa nền kinh tế đó sao cho tốt đẹp, không thể bất kỳ sự xâm hại nào khác. Phát triển xã hội, phát triển kinh tế, gia tăng lợi tức quốc gia, củng cố và nâng cao an sinh xã hội, tạo công bằng trong cơ hội kinh tế cho mọi người dân, cho mọi đơn vị kinh tế xã hội, đó là chức năng về nghĩa vụ công bằng của Nhà nước mà không là gì khác. Bất kỳ Nhà nước nào không thực hiện hay thực hiện kém cõi về những điều ấy đều bất xứng, không xứng đáng ý nghĩa Nhà nước và đều cần phải nên xem xét lại về tất cả mọi mặt, mọi ý nghĩa, giá trị hay kể chính cả sự tồn tại của nó. Mọi Nhà nước chỉ làm công việc cào bằng kiểu bao cấp đều thực tế là những Nhà nước ngu ngốc. Mọi Nhà nước chỉ để nền kinh tế thị trường hay nền kinh tế tư nhân, tư bản chủ nghĩa phát triển một cách hổn độn, bất công, phản hiệu dụng về nhiều mặt, theo kiểu xã hội hoang dã, pháp luật bất lực, cũng đều cho thấy sự yếu kém, sự mất tư lực tự nhiên hay kể cả sự bất xứng của chính Nhà nước đó.

    Võ Hưng Thanh
    (07/5/13)

  2. vong quốc dân says:

    muốn làm việc gì cho hữu hiệu và công bằng trước hết phải có một chính sách minh bạc ,phải cần đa đảng để quản trị chứ không phải đa đảng mà chém giết nhau.nói một cách ngắn gọn phải dẹp bọn độc tài trước.phát truyển của việt nam hiện nay là bất hạnh

Phản hồi