Nỗi sợ Cộng sản, Hoa kỳ và Chủ nghĩa xã hội

Nỗi sợ Cộng sản, Hoa kỳ và Chủ nghĩa xã hội, McCarthyism, Nguyễn Hữu Liêm và chí công vô tư.

Gần đây, một lần nữa  lại có người e-mail cho Đàn Chim Việt yêu cầu trục xuất Nguyễn Hữu Liêm ra khỏi ban biên tập, sau khi có lời ngợi khen bài vở cũng như đường lối của trang báo này. Không giấu gì bạn đọc tôi là một người bạn khá thân của anh Liêm, tuy đồng ý với nhau rằng mối hận thù Cộng sản cần được chuyển đổi thành những hành động tích cực hơn là những chửi rủa, bôi nhọ, chụp mũ tiêu cực. Chúng tôi hiểu nhau, tuy không hẳn chia sẻ đường lối và cách tiếp cận vấn đề của nhau. Thiết nghĩ, đấy là tinh thần đa nguyên trong khái niệm của dân chủ. Một điều cốt lõi đã được ông Voltaire (1694-1778) bày tỏ: “Có thể tôi không đồng ý với điều anh nói, nhưng tôi sẽ tranh đấu đến cùng cho quyền phát biểu của anh.“

Người Việt do nỗi sợ và thù ghét Cộng Sản, hình như vẫn chưa vượt qua được cái mốc căn bản này. Hôm nay, tôi xin không đi vào chuyện vì sao đảng Cộng sản lại đào một hố sâu hận thù như thế để cho dân tình trong – nhất là ngoài – nước phải nằm cheo leo trên cái dốc trơn trợt này. Tôi chỉ ao ước rằng những người sống ở các nước dân chủ – nhất là Hoa kỳ – sẽ bình tâm chiêm nghiệm lại ý tưởng đa nguyên này. Tôi cũng xin mạn phép được lược qua trải nghiệm  ‘làn sóng đỏ’ của Hoa kỳ, cũng như vì sao sự đe dọa này không hề hấn gì đối với họ. Có phải vì tinh thần dân chủ, tôn trọng cái khác biệt mà Hoa kỳ đã vượt qua những cái xấu xa đê hèn trong xã hội?

Đương nhiên, đây là một so sánh khập khiễng vì Mỹ và Việt Nam là hai quốc gia có những kinh nghiệm lịch sử, ngoại cảnh và con người, cũng như cách cấu trúc hai thể chế hoàn toàn khác biệt nhau – nhưng ít ra trong ước nguyện vượt lên trên phần số của dân tộc mình, tôi hy vọng chúng ta sẽ đối xử với nhau tử tế hơn và nếu định mệnh hay tình thế cho phép – tôi cũng ước ao thật mãnh liệt là người Việt sẽ vượt qua được cái khác biệt của nhau — dù phiếm diện hay sâu đậm — nếu không phải lúc này thì trong một tương lai rất gần — để kết hợp với nhau tạo nên một một thế tức nước vỡ bờ, thay đổi được cục diện của đất nước trước khi quá muộn.

Làn Sóng Đỏ (Red Scare) tấn công Hoa kỳ?

Trong lịch sử Hoa Kỳ có nhiều thời kỳ dân Mỹ lo Sợ Làn Sóng Đỏ (Red Scare), bắt nguồn từ khi Vladimir Lenin cướp chính quyền Nga hoàng (còn gọi là Sa hoàng Czarist/Tsarist government) năm 1917 trong đại chiến thứ nhất, sau đó lại chính Lenin ký kết bắt tay với Phát-xít Đức với hiệp ước Brest-Livtosk (tháng 3,1918) để ông rảnh tay tiêu diệt phe Minsheviks, củng cố sự thống trị của Cộng sản trên toàn lãnh thổ nước Nga. Một quyền lực và chủ thuyết mới đã bắt đầu trên bình diện thế giới. Trong thế chiến thứ nhất (và thứ hai) Nga là đồng minh của Anh, Pháp và Hoa Kỳ cho nên người Mỹ ít khi nào tin tưởng hay chấp nhận sự tráo trở của Nga Xô. Sự nghi kỵ này kéo dài từ 1917 cho đến 1920 (và bây giờ), và phải nói là hai chiều, vì Cộng sản Nga cũng trên đường tranh giành bá quyền thế giới. Rồi đến 1930, khi các Nghiệp đoàn Lao động ở Mỹ bắt đầu hình thành, làm gia tăng mối lo ngại của dân Mỹ về sự giật dây của Đảng Cộng sản Quốc tế trong nội bộ của Hoa kỳ.

Tháng Tư năm 1919, Sở Bưu điện Hoa Kỳ chận được hơn 30 bưu kiện có gài chất nổ, gởi đến địa chỉ các thương gia và chính giới Hoa kỳ, có tác dụng sẽ nổ tung khi được mở ra. Tháng Sáu năm đó lại có thêm 8 vụ nổ bom ở 8 thành phố khác nhau trên nước Mỹ, một trong những vụ nổ bom xảy ra tại tư gia của ông Bộ trưởng Tư pháp Hoa kỳ Mitchell Palmer, ở ngay thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Điều này cho thấy có một cuộc âm mưu đánh bom qui mô nhắm vào Hoa Kỳ, tạo nên giả thuyết đây là một cuộc khủng bố do Cộng sản chủ mưu. Rồi đến năm 1920 một vụ nổ bom kinh hoảng tại Nhà băng Morgan (House of Morgan) làm giới an ninh Mỹ bị báo động Kết cuộc, ông Bộ trưởng Tư pháp Mitchell Palmer tuyên bố “một ngọn lửa phản loạn đã thiêu hủy nền móng của xã hội Hoa kỳ”. Sau đó ông cho thiết lập một Phân Khu Tổng Tình Báo (sau này trở thành FBI/Văn phòng Tình Báo Trung Ương) do ông J. Edgar Hoover chủ trì. Sau đó cơ quan này khởi động các vụ bố ráp (gọi là Palmer Raids) các tổ chức quá khích, truy bức những di dân Âu châu mà họ cho là có móc nối với Công sản trong xã hội Mỹ .

Vào năm đó, Đảng Cộng sản Hoa kỳ (Communist Party of the United States) đã bắt đầu vận động tăng trưởng con số thành viên các nghiệp đoàn Lao công. Đến năm 1941, Đảng Cộng sản Hoa kỳ đã kết nạp trên 75,000 đảng viên. Đến 1949, Nga thí nghiệm cho nổ bom nguyên tử, và Mao đã đánh bại phe quốc gia của Tưởng Giới Thạch chiếm trọn Trung hoa lục địa. Đến 1950, chiến tranh với Bắc Hàn và Trung Cộng cũng khơi mào. Trong khoảng thời gian này đã xảy ra mấy vụ án, như Klaus Fuch, một người Anh làm việc trong Phòng Thí Nghiêm Nguyên tử ở Los Alamos, bang New Mexico, Hoa Kỳ trong Công trình Manhattan (Project), thú nhận đã làm gián điệp cho Nga. Rồi đến Alger Hiss, một nhân viên cao cấp trong Bộ Ngoại Giao Mỹ bị kết án làm gián điệp cho Nga Xô. Hai vợ chồng Julius và Ethel Rosenberg bị xử tử năm 1953 vì bị kết án ăn cắp và bán tài liệu về bom nguyên tử cho Nga.

Cải cách Xã hội để đối phó với tư bản luận của Karl Marx

Từ thập niên 30′s cho đến nay (2010), Hoa Kỳ đã trải qua các cuộc biến chuyển xã hội. 1933-38, chính sách New Deal (Mối Đối Xử Mới) của tổng thống Franklin D. Roosevelt; 2009-2010, cải tổ Y tế của Obama, tất cả đều mang tính xã hội. Không những Hoa Kỳ đã trải qua các cơn sốt vỡ da về bản chất nhân vị của mình trong quá khứ, ban hành các chương trình đậm nét xã hội quá độ như Social Security Act/An Sinh Xã Hội giúp đỡ tiền già, hưu trí), Fair Labor Standard Act  1938 cùng với (Luật Lao Động Trẻ Em/Child Labor Act ấn định lương bổng, giờ giấc làm việc cho trẻ em), ấn định số tuổi tối thiểu mà trẻ em có thể làm việc, Federal Housing Act (FHA, luật trợ giúp nhà cửa) và hai chương trình phụ thuộc bộ phận Đạo luật An sinh Xã hội (Social Security Act) Medicare-Medicaid được ban hành vào tháng 7, 1965 (Medicare giúp đỡ y tế, thuốc men cho người già và Medicaid cho người nghèo) mà hiện nay, người Mỹ – nhất là những nhân vật trong phe bảo thủ – cũng rục rịch chống đối Obama với các phong trào chống thuế TEA (Tax Enough Already) Party, chống xã hội hóa, vì mối nghi ngại cho rằng nước Mỹ đã quá thiên về hướng chủ nghĩa xã hội, nhượng bước cho những người ăn không ngồi rồi, gia tăng gánh sưu cao thuế nặng cho những thành phần đi làm, có trách nhiệm, cầm cả tương lai kinh tế của các thế hệ sau.

Từ lúc chủ nghĩa Marxist-Leninist xuất hiện trên thế giới, làn sóng đỏ lúc nào cũng là một mối đe dọa của Hoa kỳ – nếu không trong thế đối trọng tất yếu giữa triết lý tư bản vả Cộng sản, chính nghĩa và tà đạo, cạnh tranh và nâng đỡ – thì cũng trong tư thế hai phe quyền lực cùng nhau tranh giành ảnh hưởng và quyền lãnh đạo thế giới. Trong quá khứ, vào thời 1950, Hoa kỳ đã có những vụ tố cáo, vu khống, lên án Cộng sản, khét tiếng nhất là thượng nghị sĩ Joseph Mc Carthy của Mỹ, chủ xướng  các vụ bắt bớ nghệ sĩ, tài tử, công chức chính quyền và những cuộc điều trần, chụp mũ khuynh tả ở quốc hội. Sự đàn áp quá độ đã đưa đến từ “Mc Carthyism”, đồng nghĩa với chuyện chụp mũ Cộng sản hay bách hại, bêu xấu ai.

Công bằng và Lẽ Phải giúp Hoa kỳ tránh chuyện quá độ

Tuy nhiên, lấy công minh mà xét, trong một thể chế dân chủ như Hoa kỳ, những chuyện thái quá cũng không thể kéo dài trong xã hội. Lẽ phải  theo khái niệm “majority rules, minority’s right” (đa số thắng thế, thiểu số có quyền) chí công vô tư, bao giờ cũng gây thiện cảm và thu phục được nhân tâm của công dân. Luật pháp của một nước dân chủ pháp trị cũng được sửa đổi, cải thiện, không cho phép chuyện lộng quyền, áp đảo hay tước đoạt quyền công dân của cầm quyền.

Như vậy lối đi của một nước tư bản như Hoa Kỳ là gì? Có phải là tự lực cánh sinh, mạnh được yếu thua, lấy lợi nhuận làm đầu? Tuy trên lý thuyết thì như thế, thực chất không hẳn như vậy. Hoa kỳ tuy là một nước tư bản, nhưng không như Việt Nam, họ không theo chính sách mackeno, không có những khẩu hiệu thật kêu:  “Dân giàu Nước mạnh, xây dựng một xã hội Công bằng, Văn minh, và tiến bộ.“

Nói tóm lại trong một chế độ tư bản đầu xỏ, thịnh hành nhất thế giới, phương cách cải tổ xã hội toàn diện như Hoa Kỳ để ngày hôm nay trở nên một quốc gia giúp đỡ cho con dân họ nhiều hơn, bao dung hơn chính các quốc gia theo chủ nghĩa Cộng sản hay xã hội như Trung quốc, Việt Nam, Lào Cuba hay Bắc Hàn, tuy nhiều lúc đã có những chất vấn và nghi ngại về lối đi của Tòa Bạch Ốc, như hôm nay dưới chính quyền Obama. Nói chung, người dân Mỹ không tin ở chính phủ, đối với họ chính quyền càng ít nhúng tay vào đời sống của dân tình càng tốt, nhất là vào thời buổi kinh tế suy thoái. Chính-quyền-nhỏ không-chỉ-đạo-hay-áp-đảo người dân không chỉ là một đặc điểm riêng của đảng Cộng hòa, vì từ thuở lập quốc mối tranh cãi về quyền lợi của dân và quyền hành của chính phủ lúc nào cũng là điều thiết thực và nổi cộm. Đây chính là chuyện cốt lõi của dân quyền và dân chủ Hoa kỳ. (xin đọc thêm về Anti-Federalist và Federalist Papers).

Vì sao Việt Nam lo ngại Cộng sản hơn Mỹ?

Bất kể những cuộc chiến ủy nhiệm thảm khốc giữa Tự do và Cộng sản mà người Mỹ can dự, mối lo ngại về Cộng sản ở Mỹ theo người viết chỉ là một nghi vấn kinh điển, không như Việt Nam, lúc nào cũng là một quan ngại hiện thực vì gần một thế kỷ nay người dân Việt phải trải qua bao cơn máu lửa tàn phá và hủy diệt để sống trong một guồng máy áp bức và kiểm soát chặt chẽ đời sống của mỗi người. Không những thế trong cuộc huynh đệ tương tàn vừa qua đã có những đòi hỏi hy sinh quá đáng để đưa đảng Cộng sản đến thắng lợi toàn phần, nhưng cải cách và phần thưởng mà người dân mong đợi thì còn rất xa với mục tiêu công bằng và chí công vô tư, xây dựng một “đất nước độc lập, tự do, hạnh phúc.” Cầm quyền ngày càng đi xa, đưa lợi ích của cá nhân và phe đảng lên trên quyền lợi của dân tộc.

Cho dù chính quyền Mỹ không được lòng tin hay tín nhiệm của người dân, cơ cấu bầu cử của Mỹ dành cho người dân quyền chọn lựa người lãnh đạo. Cứ theo từng nhiệm kỳ mà người dân có quyền thanh lọc, bầu chọn lãnh đạo mới của mình, từ chính quyền địa phương cho đến trung ương, những người đại biểu không được ưa chuộng sẽ bị loại, không thể ngồi mãi một chỗ để bóc lột hay đàn áp con dân. Người Việt không có diễm phúc chọn lựa người cai trị mình, cho nên mối chán ghét ngày càng tăng trưởng cho đến độ người dân bỏ mặc chuyện chính trị vì họ không có một tiếng nói than trách, khiếu kiện hay ảnh hưởng nào.

Trong khi đó đối với khoảng 3 triệu người Việt sinh sống ở nước ngoài, chính quyền Việt Nam không có một hành vi thực tiễn nào nhằm xoa dịu, chuộc lỗi những hành vi ác nhân thất đức đã đẩy con dân mình vượt biển khơi, bất kể sống chết, đi tìm lẽ sống. Ít ra, cho đến nay người ra đi vẫn chờ một ít lương thiện ở lãnh đạo, mong họ cải tổ đường lối, thôi truy bức những tiếng nói lương tâm ở nước nhà, hoặc những tham nhũng quá độ để mang lại cho những người tha hương một nỗi nhục nhằn hổ ngươi, mỗi khi nhà nước ra nước ngoài. Ngoại trừ nghị quyết 36, được coi như là một chiến lược để chiêu dụ người Việt hải ngoại, chính quyền Cộng sản không có một hành động chính thức nào để đối thoại với “khúc ruột ngàn dặm” của họ.

Ngược lại, đây có thể là phản ứng của lãnh đạo nhà nước đối với với một chọn lựa thiển cận, một sự cố chấp, một sự mị (dân) của một số lãnh đạo cộng đồng ‘chống Cộng’ hải ngoại: không muốn ‘thương lượng’ hay ‘thỏa hiệp’ với Cộng sản, tăng tốc theo những áp bức trong nước, rốt cục cả hai bên đều thi gan cùng tuế nguyệt, ngày càng đào sâu cái hố chia rẽ dân tộc cho đến ngày tàn lụi của đất nước?

Nguyễn Hữu Liêm, anh là ai?

Tất nhiên, tác giả chỉ nói đến vấn đề nổi cộm, chứ không nói đến những chi tiết phức tạp của mọi trường hợp. Lấy công minh mà xét, không một ai, ngay cả đảng viên Cộng sản, lại thích ôm ấp mãi cái chủ thuyết ngoại lai vô luân này, nhưng vì thiếu tài đức, dũng cảm, trách nhiệm và lương thiện nên họ muốn ôm ấp cái bổng lộc đặc quyền, đặc lợi này do sự chuyên chính của độc đảng mang đến. Trong khi đó, có một thiểu số ngây thơ, xu nịnh, hoặc những người xem nhẹ, bỏ qua những tai hại chết người của cầm quyền để manh nha góp sức chuyển hướng đảng Cộng sản, giúp họ thực hiện những điều ích lợi, hy vọng đảng Cộng sản sẽ dần dả quay về với dân tộc (?). Ngoại trừ những kẻ chỉ muốn trục lợi, hưởng ơn mưa móc cho cá nhân, phần còn lại có phải là những người thức thời, thấy trước và đi trước mọi người trên lộ trình cam go, mang đất nước ra khỏi ngõ bí?

Bài toán Việt Nam còn nhiều ẩn số. Tôi không có câu trả lời, và căn cứ trên những diễn biến đê hèn của nhà nước đối với Trung quốc gần đây, người ta gần như hết hy vọng. Tôi không phải là một trong những người có cơ hội — hay là người cơ hội –  gần gũi hay tiếp cận với lãnh đạo nên không thể biết được những chuyện như bạn tôi, anh Nguyễn hữu Liêm có thể biết, hoặc giả anh cũng chẳng biết gì hơn vì còn những mặt chìm, nhưng vẫn nuôi hy vọng vẫn còn nước (để tát) cờ để đánh. Theo ước đoán, anh Liêm có thể giữ một nước cờ cao hơn những gì tôi biết hay đoán được ở anh. Hoặc có thể anh cũng chỉ là một người quá khả quan, quá hoang tưởng về nội lực của mình cũng như hứa hẹn từ đối tác nhà nước của anh. Và một ngày kia anh sẽ vỡ mặt – hoặc nở mặt vì thành công.

Như nhiều người, tôi hiểu được cái quá khứ tráo trở khôn lường của Cộng sản, nhưng vì tin tưởng vào những khái niệm dân chủ như: “Hãy dành cho người khác ý tưởng tốt thay vì nghi ngờ họ/give someone the benefits of the doubt” nên tôi cũng cố dành phần phán đoán cho đến lúc sau cùng khi có đủ bằng chứng hay dữ kiện. Lại nữa, tôi chỉ quan niệm rằng không nên dùng mực thước đo lường của mình mà đo lường, phán xét người khác. Những người tranh đấu cho dân chủ nên áp dụng cho mình một lý tưởng cao hơn những doanh nhân hay nghệ sĩ, nhưng chính vì vậy họ không nên hà khắc mà áp đặt tiêu chí của mình lên trên đường đi hay công việc mưu sinh của người khác. Gần đây anh Liêm và Hiệp hội Doanh nhân Toàn quốc (ngoài Hội Doanh Nhân California) đã gặp gỡ thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ở Hoa Thịnh Đốn để xúc tác kêu gọi chính thức hóa (do đó bảo vệ(?)việc đầu tư của người Việt hải ngoại ở Việt  Nam.

Điều khó xử của phương án này không nằm trong vế của người đầu tư mà nằm trong vế phương trình của nhà nước và những luật định chồng chéo của họ. Tôi tin rằng khi những hợp đồng ký kết giữa người Việt và nhà nước Việt Nam không nằm trong khế ước quốc tế bao quát hơn như Hiệp ước Song thương (Bilateral Trade Agreement và WTO) giữa Hoa kỳ và Việt Nam thì doanh nhân Việt vẫn nằm ở thế yếu và bất cập. Nhà nước Cộng sản chỉ đủ can đảm để đương đầu với những giao kèo và hợp đồng này khi họ tự tin làm như thế sẽ mang lại cho họ được tín nhiệm để àm ăn lâu dài với quốc tế, do dó họ bắt buộc phải làm nhiều điều phải hơn trái.

Còn một giả định nữa một số người đã nói với tôi: “Nếu anh Liêm là công cụ của Cộng sản có hại cho bước tiến chung của đất nước thì Thái Anh sẽ đối phó ra sao, liệu anh có để tình bạn khỏa lấp và làm cho mình mù quáng?” Tôi không tin điều này sẽ xảy ra. Nhưng nếu có thì hành xử quang minh như trong trường hợp sau đây sẽ làm gương chuẩn cho tôi:

Một hôm nhân lúc giảng dạy Mối Sợ Làn Sóng Đỏ (Red Scare) sau Thế chiến thứ Nhất, lớp Sử Hoa Kỳ (United States History) chúng tôi bàn về mối nghi ngờ bàn tay lông lá của Cộng sản trong những vụ đánh bom khủng bố ở Mỹ vào thời 1920, có một học sinh nhắc tới Ted Kaczynski, người được FBI mệnh danh là Unabomber vì mục tiêu đánh bom của ông ta thường nhắm vào các giáo sư đại học và các công ty hàng không (UNiversity and Airlines Bomber) vì chán ghét chuyện bước tiến ồ ạt của công nghiệp, lấn chiếm thôn quê hoang dã của thành thị (phải chi ông là cư dân Hà nội, thủ đô bành trướng của ngày nay!). Trên 10 năm khủng bố đánh bom (16 vụ) của ông không bao giờ được FBI tìm ra, tuy đây là một trường hợp điều tra tốn kém nhất của họ. Năm 1995, ông gởi một cương lĩnh về Một Xã hội Công nghiệp và Viễn tượng của Nó đến tờ New York Times và hứa sẽ thôi khủng bố, nếu họ công bố cương lĩnh này trên toàn quốc Hoa kỳ. Rốt cuộc một người anh của ông Ted Kaczynski đã nhận ra tuồng chữ và cách hành văn của em mình và tố cảo ông với FBI. Kết cuộc, Ted Kaczynski bị bắt và ở tù chung thân vì người anh của ông đã bất chấp tình gia đình máu mủ nộp ông cho pháp luật.

Tôi cũng thế – không thể vì tình bạn mà bao che cho cái tai hại chung của đất nước. Lẽ phải và dân tộc sẽ thắng thế.

© Nguyễn Khoa Thái Anh
© Đàn Chim Việt Online