Những ý kiến bất lợi trước ngày Euro 2012

Còn một tuần nữa là đến đêm khai mạc Euro 2012 tại thủ đô Warszawa của Ba Lan, nhưng đúng lúc các phóng viên báo chí từ đủ mọi nước bắt đầu đổ dồn về đây thì ngày càng có thêm nhiều ý kiến bất lợi cho sự kiện bóng đá mang tầm thế giới này. Ngay tại Ba Lan thì sau thời gian hào hứng về chuyện đón du khách nước ngoài và làm nở mặt Ba Lan trước màn ảnh truyền hình thế giới, thì người dân thủ đô bắt đầu bàn chuyện sơ tán đi nơi khác để tránh cảnh ồn ào và nguy cơ bạo động trong mùa bóng đá. Nhiều ý kiến đặt câu hỏi tại sao phải chi quá nhiều tiền từ ngân sách cho một sự kiện mà không phải tất cả người dân Ba Lan hay Warszawa đều ưa thích.

Phụ nữ phản đối

Bà Joanna Piotrowska từ quĩ ủng hộ nữ quyền Feminoteka không hài lòng với kiểu người ta chuẩn bị trang hoàng thủ đô giống như kiểu ngày xưa đón chào các lãnh tụ cộng sản, còn chi tiền cho bóng đá là coi thường phụ nữ, vì khán giả của môn thể thao này đa số là đàn ông. Chưa kể đến sự an toàn cho phụ nữ tại những nơi tập trung nhiều đàn ông trong không khí phấn khích và rượu bia. Tại khu vực ba thành phố phía bắc Ba Lan là Gdansk, Gdynia và Sopot các hội phụ nữ đã liên kết và vận động chiến dịch bảo vệ an toàn cho phụ nữ trong năm 2012. Trên mạng xã hội Facebook, cô gái người Ba Lan tên là Ewa nói rằng chỉ có một phần người dân hưởng lợi từ giải Euro 2012, và chỉ một ít trên bề mặt, trong khi tất cả người dân nước này phải gánh chi phí đầu tư xây dựng sân vận động mà người ta sợ rằng sau giải đấu sẽ bỏ không, như đã xảy ra ở Bồ Đào Nha. Trong khi đó người hưởng lợi từ bản quyền của giải Euro không phải là Ba Lan hay Ukraina mà là UEFA. Cô Ewa cũng chia sẻ sự bất bình về tin nói rằng ở Ukraina để dọn dẹp đường phố người ta còn giết và tiêu hủy hàng ngàn con chó vô chủ, và cho rằng không thể lấy danh nghĩa của bất kỳ điều tốt đẹp nào để thanh minh cho hành vi mà cô mô tả là mọi rợ kiểu như vậy.

BBC cảnh báo

Và vấn đề hành xử cũng là đề tài tạo ra cuộc tranh cãi nóng bỏng trên dư luận suốt một tuần qua, sau chuyện cựu thủ quân đội tuyển Anh Sol Campbell cảnh báo cổ động viên về nạn phân biệt chủng tộc ở Ba Lan và Ukraina. Đây không phải là một lời bình luận thoáng qua trên một tờ báo lá cải nào đó mà được đài truyền hình lớn nhất nước Anh là BBC chạy trong chương trình Panorama, kèm theo một phóng sự tỉ mỉ do phóng viên hãng này sang tận nơi quan sát và ghi hình một tháng liền, khiến cấp cao nhất của ban tổ chức giải phải đưa ra các thông cáo cải chính hay trấn an để khỏi bị mất khách du lịch. Có vẻ như các bình luận nhắm chủ yếu vào Ukraina vì đài BBC cũng đồng thời đưa ra các đoạn video quay cảnh cổ động viên bóng đá ở Ukraina chào theo kiểu Đức quốc xã. Nhiều người Ba Lan cũng nghĩ như vậy, hoặc cũng đẩy chỉ trích sang để cho dân Ukraina tự tìm cách thanh minh. Thế nhưng nếu quí vị quan sát tình hình bóng đá và xã hội Ba Lan thì sẽ thấy Warszawa cũng tiềm ẩn những vấn đề tương tự. Thỉnh thoảng vẫn có người Việt bị tấn công trên các đường giao thông công cộng dù rất ít. Thái độ kỳ thị với người da đen luôn tồn tại và cách đây không lâu cầu thủ Olisadebe từng bị cổ động viên ném vỏ chuối xuống sân với ý miệt thị coi anh là khỉ. Phân biệt chủng tộc luôn đi kèm với các nhóm cổ động viên quá khích và các tổ chức cực đoan lợi dụng đám đông để gây bạo loạn. Về mặt an ninh thì đây là nguy cơ gắn liền với giải Euro 2012.

Chú ý kẻ trộm

Nhắc đến chuyện an ninh cho du khách thì cũng cần phải nhắc sơ về lịch sử khu vực sân vận động quốc gia, nơi sẽ tổ chức lễ khai mạc Euro 2012. Chỗ này trước kia là khu chợ trời cho nên cũng là tụ điểm cho các băng đảng mafia hay đường dây cướp giật. Hiện nay tuyến đường tàu điện chạy qua cầu Poniatowski vẫn tiếp tục là nơi làm việc ưa thích nhất của các nhóm móc túi. Nhiều thủ thuật được họ áp chục hàng chục năm qua không còn lạ gì với người Việt sống ở Warszawa. Ví dụ như ba bốn tên trộm sẽ chắn trước và ép đằng sau, gọi là thủ pháp dồn cục, để bạn còn đang loay hoay mắc kẹt thì bọn họ đã kịp lục hết tất cả các túi và ba lô, xem điện thoại và bóp tiền hay thứ gì đáng giá như nước hoa thì móc hết, những thứ khác bỏ lại đỡ mắc công chút nữa phải vất vào thùng rác. Những trò như vào tiệm ăn lục túi áo bạn đang khoác trên thành ghế phía sau lưng hay gây phân tâm để rút máy tính thì là món quá quen thuộc hàng ngày. Xe hơi biển số nước ngoài đậu ở khu Praga cũng nhanh chóng bốc hơi hơn những chiếc xe biển số Ba Lan có đủ các loại khóa bên trong. Và thêm một điều mà du khách luôn phải chú ý, là những chiếc taxi mafia, mà nếu ngồi lên đi một đoạn từ sân bay về trung tâm thành phố hay từ ga trung tâm đi đâu đó thì bạn sẽ phải trả có khi còn nhiều hơn cái vé máy bay hay vé tàu bạn vừa mua để tới Warszawa.

© Lê Thanh Hải