Cụ Tôn Thất Tần, người 30 năm bị CS cầm tù vừa qua đời

Cụ Tôn Thất Tần, người tù nhân từng được cho là lâu năm nhất của nhà tù Cộng sản vừa qua đời chiều ngày 4/11/2013 tại Sài Gòn, hưởng thọ 96 tuổi.

Cụ Tần sinh năm  1918 trong gia đình dòng dõi hoàng tộc tại Huế. Cụ bị tù từ năm 1946 trong một nghi án hết sức mù mờ là “chống chế độ” và bị giam cầm qua 2 cuộc chiến. Được biết, cụ vào tù vì phản đối Hiệp định 6.3.1946 do Hồ Chí Minh kí với Pháp, trong đó thỏa thuận cho quân Pháp vào miền Bắc Việt Nam thay thế quân Tàu Tưởng giải giáp quân Nhật.  Cụ được phóng thích khỏi nhà tù 31 năm sau. Ở thời điểm đó, cụ được coi là người có “kỉ lục” về ngồi tù CS.

Trong tù, cụ có biệt danh Jean Valjea (nhân vật trong cuốn truyện “Những người khốn khổ”) vì sức chịu đựng phi thường của mình.

Nhiều người tù sau này từng có thời gian bị giam giữ cùng với cụ như nhà văn Vũ Thư Hiên (hiện sống tại Pháp), nhà thơ ngục sĩ Nguyễn Chí Thiện (người đã từ trần năm ngoái tại Mỹ)… Cụ được sự kính trọng của các bạn tù và được nhiều lần nhắc tới trong các tác phẩm văn chương của họ xuất bản sau này ở hải ngoại.

Ra tù mấy chục năm nay, mặc dù có cơ hội định cư tại nước ngoài, nhưng cụ chọn cuộc sống ẩn dật tại Việt Nam. Rất ít người nghe tới cụ cũng như cuộc đời nhiều oan trái của cụ.

Con rể cụ là nhà văn, nhà thơ Trần Mạnh Hảo, tác giả của Đàn Chim Việt và nhiều trang báo, trang mạng trong và ngoài nước.

Được biết, hiện nay kỉ lục “tù cộng sản lâu nhất” của cụ đã bị phá bởi tù nhân Nguyễn Hữu Cầu với hơn 30 năm ở tù. Mặc dù tuổi cao sức yếu, nhưng cho tới nay ông vẫn chưa được phóng thích.

Đọc trích đoạn trong Đêm Giữa Ban Ngày của nhà văn Vũ Thư Hiên về cụ Tôn Thất Tần.

© Đàn Chim Việt