Syria: Tổng Thống Assad đối diện với khủng hoảng trầm trọng

DAMASCUS (Reuters) –Ngày 26-3, tin của Reuters từ thủ đô Damascus của Syria cho hay tổng thống Bashar al-Assad của nước này đang đối diện cuộc khủng hoảng nặng nề nhất trong 11 năm cầm quyền của ông với một thành phố tại trung tâm các cuộc biểu tình chống chính phủ dự định chôn cất những người thiệt mạng do sự đàn áp của lực lượng an ninh.

Các thánh đường trên khắp thành phố Deraa loan báo danh sách các vị “tử đạo” mà đám tang sẽ được tổ chức vào ngày hôm nay tại khu vực phía nam thành phố. Đây là thành phố được mô tả là yên tĩnh nhưng có sự căng thẳng sau khi các người đòi cải cách bị bắn ngày hôm trước. Chính phủ cho hay các người biểu tình có vũ khí.

Các công nhân thành phố đang dọn dẹp đống đổ nát quanh bức tượng cố tổng thống Hafez al-Assad, thân phụ của đương kim tổng thống Assad, đã bị lật đổ ngày thứ Sáu bởi các người biểu tình trong một cảnh làm người ta nhớ lại cảnh lật đổ bức tượng của ông Saddam Hussein của Iraq năm 2003 bởi binh sĩ Hoa Kỳ. Cố tổng thống Hafez al-Assad đã cai trị 30 năm cho tới khi qua đời năm 200.

Các nhân viên y tế cho hay hàng chục người, được gợi hứng từ các cuộc nổi dậy thành công lật đổ nhà cầm quyền độc tài tại Ai Cập, Tunisia, đã bị sát hại trong tuần qua quanh thành phố Deraa ở nam Syria. Ngày thứ Sáu lại có tin tức hơn 20 người mới bị thiệt mạng.

Các cuộc biểu tình như thế đáng lẽ là không thể tưởng tượng nổi cách nay một hai tháng trong đất nước kiểm soát chặt chẽ nhất này trong các quốc gia Ả Rập.
Đã có hàng loạt sự lên án của quốc tế về việc bắn giết các người biểu tình.

Nhưng các phân tích gia cho hay các quốc gia khác có thể đối xử với Syria một cách thận trọng vì Syria có quan hệ phòng thủ và liên minh chặt chẽ với Iran và nhóm Hamas, một nhóm hồi giáo quá khích Palestine, nhóm quá khích Hezbollah và nhóm chính trị Shi’ite Giáp ranh với Isreal, Lebanon, Jordan, và Thổ nhĩ Kỳ, Syria với 22 triệu dân nằm ở trung tâm mạng lưới các xung đột ở Trung đông.

Ngày thứ Sáu, tổ chức theo dõi nhân quyền có trụ sở tại New York nói rằng lực lượng an ninh của Syria nên ngừng ngay tức khắc việc dùng đạn thật chống lại các người biểu tình tại thành phố Deraa, giáp ranh với Jordan.

Sarah Leah Whitson, giám đốc Tổ chức theo dõi nhân quyền vùng Bắc Phi và Trung đông cho hay, “Lực lượng an ninh Syria cho thấy cùng một coi thường một cách tàn bạo mạng sống của người dân cũng giống như đồng nghiệp của họ tại Libya, Tunisia, Ai cập, Yemen và Bahrain.”

“Lời nói của tổng thống al-Assad về cải cách không có ý nghĩa gì cả khi mà lực lượng an ninh của ông đang tàn sát những người đang muốn nói về cùng vấn đề đó.”

Có người tin rằng sự đàn áp theo sau đàm thoại có thể đưa tới cải cách nhưng nhiều người khác lại nói rằng tình hình tại Syria đã tới đỉnh điểm.

Luật sư trung niên Ibrahim tại thành phố Deraa, người so sánh các biến cố đưa tới cuộc nổi dậy tại Ai cập và các quốc gia Ả rập khác nói rằng, “Rào cản của sợ hãi đã vỡ. Đây là bước đầu tiên trên con đường đưa tới lật đổ chế độ.”

Chính phủ đã lên án các băng đảng vũ trang đứng đằng sau các bạo động và đổ lỗi cho họ đã giết hại thường dân.

Việc đi lại của phóng viên bị giới hạn, mặc dù một phóng viên của Reuters tại Deraa cho hay hàng chục ngàn người tuần hành trong ngày thứ Sáu trong tang lễ của những người biểu tình bị sát hại trước đó trong tuần.

Hứng khởi bởi các cuộc nổi dậy khác trong vùng, các người đi đưa đám đã hô vang, “Tự do”.

Ngày thứ Sáu, tại một quảng trường tại thành phố Deraa, một phóng viên của Reuters đã thấy các người biểu tình kéo đổ bức tượng cố tổng thống Hafez al-Assad, thân phụ đương kim tổng thống, trước khi nhân viên an ninh mặc thường phục bắn súng tự động từ các tòa nhà gần đó.

Sau khi kéo đổ bức tượng, một số người biểu tình đổ dầu vào và châm lửa. Đám đông khoảng 3000 người bỏ chạy tản mác dưới làn đạn và lựu đạn cay. Phóng viên này thấy vài người bị thương được đưa lên xe và xe cứu thương. Chưa rõ có ai thiệt mạng hay không.

Các người mục kích cho hay vào chiều tối, lực lượng an ninh dường như giải tán và một đám đông người biểu tình lại tụ tập ở quảng trường, nổi lửa đốt một tòa nhà chính phủ.
Tại thành phố Sanamein, cũng ở miền nam Syria như thành phố Deraa, dân chúng cho hay 20 người đã bị giết khi các người vũ trang nổ súng vào một đám đông bên ngoài một tòa nhà dùng làm cơ quan tình báo quân sự, một phần của bộ phận bảo vệ đảng Baath cai trị từ năm 1963.

Tổ chức Ân Xá Quốc Tế đã đưa ra con số người thiệt mạng quanh thành phố Deraa trong tuần qua ít nhất là 55 người.

Tình hình bất ổn tại Deraa trở thành hàng đầu trong tuần sau khi cảnh sát bắt giữ hơn một chục học sinh viết những câu biểu ngữ mà các người biều tình đòi dân chủ dùng khắp nơi.

Một nhà ngoại giao Phương tây cho hay ông đã ngạc nhiên cho tới nay các người biểu tình đã tràn ra đường phố đòi cải tổ. “Họ đã vượt qua lằn ranh của sợ hãi. Đó là một điều rất đáng chú ý ở Syria.”

NTT chuyển ngữ.

© Đàn Chim Việt