Con đường phía trước [8]
Trường trung học Christopher Columbus ở Union City, New Jersey, là một trường học được thành lập trong cơn khủng hoảng. Vào cuối thập niên 80 các điểm kiểm tra của tiểu bang quá thấp và tỉ lệ những người vắng mặt và bờ học nửa chừng quá cao trong số trẻ em của bang, và tiểu bang coi đó là trách nhiệm phải tìm cách giải quyết. Hệ thống trường học giáo viên và các bậc phụ huynh (trên 90% có nguồn gốc Tây Ban Nha và không nói tiếng Anh) tìm ra một kế hoạch cải cách 5 năm để giải thoát các trường học của họ.
Bell Atlantic (công ty điện thoại khu vực) đã đồng ý giúp đỡ một hệ thống máy điện toán đa phương tiện, được nối mạng đặc biệt với các gia đình của học sinh từ trường học, giáo viên, và các nhà quản lý trường. Ban đầu công ty cung cấp 140 máy điện toán đa phương tiện, đủ cho các gia đình học sinh, và các gia đình của tất cả các giáo viên lớp 7, với ít nhất 4 máy trên một phòng học. Các máy điện toán được nối mạng và được liên kết vơi những đường dây tốc độ cao để vào mạng Internet, và các giáo viên được huấn luyện cách sử dụng máy vi tính. Các giáo viên thành lập các khoá huấn luyện cuối tuần cho phụ huynh học sinh, và hơn nửa số phụ huynh tham dự. Người ta khuyến khích học sinh sử dụng thư điện tử và mạng Internet.
Hai năm sau, các bậc phụ huynh đã cùng với con cái họ tham gia tích cực vào việc sử dụng máy các máy điện toán tại nhà, và dùng chính chúng để liên lạc với các giáo viên và ban giám hiệu trường; tỉ lệ bờ học và vắng mặt không có lý do hầu như không còn nữa, số học sinh đạt được điểm cao trong các đợt kiểm tra chuẩn đã cao hơn 3 lần so với tất cả các trường học trong thành phố. Và kế hoạch đó đã được mở rộng ra cho tất cả các trường trung học.
Raymond W. Smith, chủ tịch hội đồng kiêm giám đốc điều hành của công ty Bell Atlantic, bình luận,” Tôi tin sự kết hợp hệ thống các trường học sẽ là cơ sở cho sự thay đổi cơ ban trong phương pháp giảng dạy, là cơ hội để các bậc phụ huynh có điều kiện tham gia và có sự kết hợp một cách thận trọng nhưng có chiều sâu của công nghệ này vào các gia đình và trường học nhằm đào tạo một cộng đồng học tập thật sự, trong đó gia đình và trường học cùng tăng cường và hỗ trợ lẫn nhau”.
Trường Lester B. Peorson, một trường trung học Canada phục vụ một cộng đồng gồm nhiều sắc tộc, máy điện toán là một bộ phận không thể thiếu trong giáo trình giảng dạy hàng ngày của tất cả các bộ môn của trường. Với khoảng 1200 học sinh sử dụng hơn 300 máy điện toán cá nhân, với hơn 100 tiêu đề phần mờn khác nhau. Tỷ lệ học sinh bờ học hiện nay của trường là 4% so với tỷ lệ thấp nhất nước Canada là 30% trước đây. Hàng năm, có hàng ngàn khách đến tham quan và học tập phương pháp đưa khoa học kỹ thuật vào mọi mặt cuộc sống của học đường.
Khi xa lộ thông tin đi vào hoạt động, thông tin dưới dạng văn bản từ hàng triệu cuốn sách sẽ sẵn trên xa lộ. Một độc giả có thể đặt câu hỏi, in lại nội dung tư liệu, đọc trên màn hình, hoặc thậm chí có thể chọn những giọng đọc mình thích. Người ấy có thể nêu ra câu hỏi. Nó sẽ là người trợ giáo của anh ta.
Máy điện toán có các giao diện xã hội có thể hình dung ra cách trình bày thông tin sao cho phù hợp với sở thích của người sử dụng. Nhiều chương trình phần mềm phục vụ giáo dục sẽ có các phẩm cách khác nhau, và sinh viên và máy tính sẽ có thể hiểu biết lẫn nhau. Một sinh viên có thê sẽ hỏi, bằng miệng:” Nguyên nhân nào đã dãn đến cuộc nội chiến ở Hoa Kỳ ?”. Máy điện toán sẽ trình bày nguyên nhân ban đầu là do những xung đột về kinh tế và nhân quyền. Nội dung câu trả lời dài ngắn khác nha sẽ tuỳ thuộc vào sinh viên và tình huống cụ theer. Sinh viên có thể xen vào bất kỳ lúc nào để yêu cầu máy điện toán trả lời chi tiết hơn hay để yêu cầu một phương pháp hoàn toàn khác. Máy điện toán biết rõ sinh viên đó đã đọc nững thông tin nào và sẽ chỉ ra những thông tin liên quan, và gợi ý nên tìm liên kết khác thích hợp hơn. Nếu máy biết sinh viên đó thích các câu chuyện chiến tranh, truyện sử gia, nhạc đồng quê, hoặc thể thao, nó có thể thử dùng kiến thức đó để giới thiệu thoong tin. Nhưng đó chỉ là một thiết bị gợi ý sự chú ý. Chiếc máy điện toán này, giống như một giáo viên tốt, sẽ không đầu hàng các trẻ em có những ý thích sai lệch. Thay vào đó, máy sẽ sử dụng tính ham thích của trẻ em để dạy một đề tài rộng lớn hơn.
Người ta chú ý tới tốc độ tiếp thu trong học tập của từng học sinh có khác nhau, bởi vì máy điện toán có khả năng chú ý tới những nét cá biệt của những người tự học. Trẻ em có những nhược điểm trong học tập sẽ được đặc biệt lưu ý. Dù có nhược điểm hay không, mọi sinh viên đều có thể học tập theo tốc độ riêng của mình. Một lợi ích khác của việc học với sự giúp đỡ của máy điện toán là nhiều sinh viên có thể theo dõi các cuộc kiểm tra. Hiện nay, nhiều trẻ em rất ngán các kỳ kiểm tra. Chúng thường nói với nhau rất ngắn gọn như:” Điểm kém rồi”, hoặc “Mình không đủ thời gian”, hoặc “Tớ chẳng chuẩn bị kịp”. Sau một thời gian, nhiều trẻ em không đạt điểm tốt trong các kỳ kiểm tra có thể có suy nghĩ: tốt nhất nên coi như chẳng có gì quan trọng, bởi vì mình có bao giờ thành công đâu. Các kỳ kiểm tra có thể là nguyên nhân khiến một học sinh có thái độ tiêu cực đối với tất cả những gì thuộc về giáo dục.
Mạch tương tác sẽ giúp cho học sinh, sinh viên tự tổ chức thi cho riêng mình và bất kỳ lúc nào, trong một môi trường hoàn toàn không có rủi ro. Tự thi cho mình là một hình thức của việc tự khám phá, giống như Paul Allen và tôi vẫn thường kiểm tra lẫn nhau trước đây. Việc kiểm tra thi cử sẽ trở thành một phần quyết định của quá trình học tập. Khi tự thi hoặc kiểm tra, nếu có sai sót không sợ bị khiển trách; nó chỉ khích thích hệ thống nhằm tìm giải pháp giúp học sinh khắc phục những sai sót của mình. Nếu có một ai đó thực sự bí, hệ thống sẽ giúp giải thích các hoàn cảnh đó cho giáo viên biết. Học sinh, sinh viên sẽ càng ngày bớt lo sợ hơn đối với các kỳ thi chính thức, và sẽ tự tin hơn bởi quá trình tự thi đã giúp cho mỗi học sinh hiểu đúng hơn về kiến thức, trình độ của mình.
Nhiều phần mềm phục vụ giáo dục và các công ty xuất bản sách giáo khoa đã phân phối các sản phẩm máy điện toán tương tác trong toán học, trong ngôn ngữ học, kinh tế học, và sinh vật học nhằm giúp xây dựng các kỹ năng cơ bản. Ví dụ. Academic Systems của Palo Alto, California, triển khai một hệ thống hướng dẫn đa phương tiện tương tác cho các trường đại học, để giúp giảng dạy các môn học toán đại cương và Anh văn căn bản. Khái niệm được gọi là” mediated learning”- học qua trung gian – và nó kết hợp phương pháp giảng dạy truyền thống với việc học dựa trên máy điện toán. Mỗi sinh viên bắt đầu bằng cách tạo ra một cuộc kiểm tra để xác định bộ môn nào họ hiểu và những chỗ nào cần phải học thêm. Sau đó hệ thống sẽ lập một chương trình bài học được nhân tính hoá cho sinh viên đó. Các kiểm tra định kỳ sẽ xác định sự tiến bộ của sinh viên, chương trình bài học đó có thể được điều chỉnh, bổ xung khi sinh viên đã nắm vững được các khái niệm. Chương trình cũng có thể báo cáo các vấn đề nảy sinh cho giáo viên để biết có biện pháp giúp đỡ, Cho đến nay, công ty đã nhận thấy rằng các sinh viên trong các trương trình thí điểm thích giáo trình mới, nhưng các lớp thành công nhất là những lớp đã có sẵn giáo viên hướng dẫn. Các kết quả này nhấn mạnh một điều là kỹ thuật mới này, nếu duy nhất chỉ dựa vào nó thôi, thì không đủ để cải tiến ngành giáo dục.
Một số phụ huynh chống lại việc sử dụng máy điện toán trong học tập bởi vì học không thể theo dõi được việc học hành của trẻ và không có cách gì để quản lý chúng được. Đại bộ phận các bậc phụ huynh học sinh vô cùng phấn khi thấy bọn trẻ nằm thu mình với một quyển sách trong tay, nhưng lại chẳng hài lòng khi thấy cậu bé ngồi hàng giờ trước chiếc máy điện toán. Chúng có thể nghĩ về các trò chơi video. Một đứa trẻ có thể sử dụng hầu hết thời gian để chơi trò chơi và chẳng chịu học hành gì cả. Từ trước đến nay, người ta đã đầu tư rất nhiều tiền của để tạo ra phần mềm phục vụ cho giải trí nhiều hơn cho giáo dục. Việc đó làm cho giới trẻ dễ dàng bị nghiện các trò chơi thay vì giới thiệu cho chúng thế giơí thông tin mới bằng nhiều phương thức hấp dẫn trẻ con.
Tuy nhiên, một khi các ngân sách của giáo khoa và chi tiêu của ohụ huynh học sinh chuyển sang giáo trình tương tác, sẽ có hàng ngàn công ty phần mềm mới phối hợp với giáo viên để tạo tài liệu học tập tương tác có chất lượng và có thể dùng để giải trí được. Chẳng hạn, tờ chức cộng tác Lighspan sử dụng tài năng của Hollywood để tạo các chương trình hoạt động và hoạt hình sống động. Lighspan hy vọng kỹ thuật sản xuất tinh vi của nó sẽ nắm bắt và giữ gìn quyền lợi thiếu nhi – tuổi từ 5 đến 7- và khuyến khích chúng sử dụng nhiều thời gian cho học tập hơn. Các nhân vật trong phim hoạt hình sẽ dẫn học sinh qua những bài học giải thích các khái niệm cơ bản, và sau đó qua trò chơi giúp chúng ứng dụng các bài học đã học. Các bài học của Lighspan được chia thành các chương trình phục vụ riêng cho từng lứa tuổi cách nhau khoảng 2 năm tuổi và được tổ chức thành từng loạt chương trình dự định phục vụ cho việc giảng dạy các môn toán học, tập đọc, và ngôn ngữ. Những chương trình này sẽ có sẵn trong các chương trình trên truyền hình trong các gia đình, tại và các trung tâm cộng đồng, cũng như trong các trường học. Cho đến khi truyền hình tương tác trở nên phổ biến rộng rãi, loại chương này sẽ được đưa vào CD-ROM hoặc qua Internet đến người sử dụng máy điện toán.
Tuy nhiên, tất cả thông tin này sẽ không thể giải quyết nổi các vấn đề nghiêm trọng mà các trường học công hiện đang phải đối phó : ngân sách bị cắt giảm, bạo lực, thuốc phiện, nạn bờ học trong học sinh, trẻ lang thang bụi đời nguy hiểm và việc giáo viên lo lắng cho cuộc sống hơn là cho giáo dục. Giới thiệu các kỹ thuật chưa đủ để giải quyết mọi vấn đề nêu trên mà xã hội phải quyết những vấn đề cơ bản.
Trong khi một số trường học công đang phải đối mặt với các thách thức lớn, nhưng mặt khác chúng cũng là niềm hy vọng lớn nhất của chúng ta. Hãy tưởng tượng một tình trạng mà trong đó hầu hết trẻ em trong các trường công trong thành phố đều sống bằng tiền trợ cấp, không thể nói được ngôn ngữ của người bản xứ, không nghề nghiệp, và tương lai không có gì đảm bảo. Đây là nước Mỹ trong những năm đầu của thập niên 90, khi hàng chục triệu người nhập cư đã tràn ngập trong các trường học và gây ra biết bao khó khăn cho các ngành dịch vụ xã hội trong các thành phố lớn của chúng ta.
Thế mà, thế hệ đó và cả thế hệ kế tiếp đã đạt được mức sống không nơi nào tren thế giới sánh kịp, Các vấn đề của các trường học của Mỹ không phải là không thể khắc phục được, chỉ có điều nó vô cùng phức tạp. Thậm chí ngày nay. trong các trường học nói trên cũng đạt nhiều thành tựu mà bạn chưa biết tới. Tôi có đề cập tới một số ví dụ trong cuốn sách này. Tuy nhiên, những đề tài đó nằm ngoài phạm vi cuốn sách, vấn đề là các cộng đồng sẽ phải giành lại các trường học và các khu phố của họ. Các địa phương cần phải nỗ lực cao độ, lần này một khu phố, lần khác một trường học. Và sau đó các bậc phụ huynn học sinh phải đảm bảo rằng họ đưa con cái đến trường là để học tập. Nếu vẫn với thái độ “Hãy để trường học (hoặc chính phủ) lo”, thì trẻ em sẽ thất học.
Một khi một bầu không khí lạc quan khiêm nhường nhất đối với giáo dục được hình thành thì xa lộ thông tin sẽ giúp nâng cao tiêu chuẩn học vấn cho mọi người trong các thế hệ tương lai. Xa lộ sẽ giới thiệu các phương pháp giảng dạy mới với nhiều sự chọn lựa khác nhau. Giáo trình giảng dạy có chất lượng có thể được tạo bằng ngân sách của chính phủ và được sử dụng miễn phí. Các nhà bán lẻ mới có thể là các trường công khác; các nhà giáo viên trường công hoặc giáo viên nghỉ hưu sẽ lao vào kinh doanh mặt hàng này; hoặc một số trường học tư áp dụng chương trinh giảng dạy có trên xa lộ, muốn chứng minh các khả năng của nó. Xa lộ sẽ là một phương thức để cho các trường học đào tạo ra giáo viên mới hoặc sử dụng dịch vụ của họ trên xa lộ.
Xa lộ cũng giúp cho việc học ở nhà dễ dàng hơn. Nó sẽ giúp các bậc phụ huynh chọn những trường có chất lượng nhưng vẫn kiểm soát được nội dung.
Việc học với máy điện toán sẽ tạo đà cho việc học không có máy sau này. Trẻ con muốn được chạm vào các chơi và các dụng cụ bằng tay của chúng. Việc xem các phản ứng hoá học xảy ra trên màn hình có thể bổ sung tốt cho việc tiến hành thí nghiệm trên thực tế trong phòng thí nghiệm sau này, nhưng nó không thể thay thế hoàn toàn thí nghiệm thực được. Trẻ con cần sự tương tác cá nhân với nhau, và với người lớn, để học các kỹ năng xã hội và cách giao tiếp với nhau, như ý thức làm việc tập thể.
Các giáo viên giỏi của tương lai sẽ phải làm việc nhiều hơn chứ không phải là chỉ có chỉ cho trẻ em cách tiếp cận thông tin trên xa lộ. Họ còn phải hiểu khi nào kiểm tra, quan sát, khiêu khích, khơi gợi vấn đề. Họ còn phải luyện tập các kỹ năng của các em trong cách viết và giao tiếp bằng lời nói, và sẽ sử dụng kỹ thuật như một khởi điểm hoặc một phương tiện trợ giúp. Những giáo viên thành công sẽ là những huấn luyện viên, các cộng sự , là những sáng tạo, và là những nhịp cầu nối các em với thế giới.
Các máy điện toán trên xa lộ thông tin có khả năng thể hiện cũng như giải thích về thế giới. Việc tạo hoặc sử dụng mô hình máy điện toán có thể là một giáo cụ tuyệt vời. Những năm trước đây, một giáo viên ở trường trung học Sunnyside ở Tucson, Arizona, đã tổ chức một câu lạc bộ sinh viên để tái tạo trên máy điện toán trạng thái của thế giới thực. Sinh viên đã khám phá ra những hậu quả khủng khiếp của hành vi của các băng nhóm tội phạm bằng cách tái tạo lại bọn chúng theo phương pháp toán học. Thành công của câu lạc bộ cuối cùng đã dẫn đến kết quả là người ta đã phải cải tổ toàn bộ giáo trình giảng dạy toán học theo ý tưởng là giáo dục không chỉ nhằm làm cho trẻ em trả lời đúng các câu hỏi, mà nhằm giúp cho chúng phương pháp để xác định câu trả lời đó là đúng.
