Mỹ sẽ chuyển phần lớn lực lượng hải quân qua vùng Thái Bình Dương

Từ tỷ lệ đồng đều – một nửa cho Thái Bình Dương và một nửa cho Đại Tây Dương – như hiện nay, trong thời gian từ giờ cho đến năm 2020, 60% hạm đội Mỹ sẽ được bố trí tại vùng Thái Bình Dương. Trên đây là nội dung tuyên bố vào hôm nay, 02/06/2012, của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta, trong bài phát biểu tại cuộc Đối thoại Shangri-La ở Singapore, diễn đàn an ninh và quốc phòng thường niên của vùng châu Á Thái Bình Dương.

Trước các lãnh đạo quốc phòng và quân sự cao cấp đại diện cho 28 quốc gia tham dự hội nghị, người đứng đầu Lầu Năm Góc xác định là quyết định triển khai thêm lực lượng qua vùng Thái Bình Dương, kèm theo với việc mở rộng mạng lưới các quan hệ đối tác quân sự, là một phần trong các nỗ lực « đều đặn và kiên quyết » của Hoa Kỳ nhằm củng cố vai trò của mình trong một khu vực được đánh giá là quan trọng đối với tương lai của nước Mỹ.

Một cách chi tiết, ông Panetta cho biết là lực lượng Hải quân Mỹ ở vùng Thái Bình Dương sắp tới đây sẽ bao gồm sáu tàu sân bay, phần lớn các tàu tuần dương, tàu khu trục, tàu cận chiến duyên hải, và tàu ngầm. Hải quân Mỹ hiện thời có một hạm đội gồm 285 tàu, mà khoảng một nửa được giao nhiệm vụ hoạt động tại Thái Bình Dương.

Hoa Kỳ cũng đã lên kế hoạch để mở rộng các cuộc tập trận trong vùng, và xúc tiến những chuyến ghé cảng hữu nghị của Hải quân Mỹ trong một khu vực rộng lớn hơn hiện nay, trải dài đến tận Ấn Độ Dương.

Kể từ khi Tổng thống Barack Obama loan báo chiến lược châu Á mới của Mỹ vào tháng Giêng vừa qua, Lầu Năm Góc chưa cho biết nhiều chi tiết về việc thực hiện kế hoạch này. Theo hãng tin Pháp AFP, thông báo hôm nay về tương lai của hạm đội Mỹ là dấu hiệu rõ ràng nhất về sự chuyển hướng qua châu Á đó. Bài diễn văn của ông Panetta có thể được xem là nhằm trấn an các đồng minh của Mỹ trong vùng, cho thấy là Washington đang cụ thể hóa chiến lược mới bằng những hành động thực tế.

Mối lo ngại của các đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ ở châu Á là liệu Washington có đủ phương tiện tài chánh để thực hiện chiến lược mới của mình hay không, trong bối cảnh ngân sách quốc phòng Mỹ bị buộc phải cắt giảm như hiện nay. Trong bài phát biểu của mình, Bộ trưởng Quốc phòng Panetta cho là khủng hoảng ngân sách ở Washington sẽ không ảnh hưởng đến kế hoạch hướng về châu Á của quân đội Hoa Kỳ.

Theo ông, nước Mỹ đang dự trù đầu tư thêm vào các loại phương tiện cần phải có để nâng cao năng lực tung nhanh các lực lượng hùng hậu đến hiện trường, cũng như tăng cường khả năng tác chiến tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Trong số các phương tiện này có « các loại chiến đầu cơ tàng hình, tránh được radar, một loại oanh tạc cơ đường trường, các vũ khí dùng trong chiến tranh điện tử và các hệ thống phòng thủ tên lửa. »

Trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ-Trung ngày càng rõ nét, trong những cuộc trao đổi riêng tư, các quan chức Mỹ thừa nhận là việc tăng cường sự hiện diện quân sự của Mỹ tại châu Á có mục tiêu củng cố thêm cho ngành ngoại giao Mỹ khi phải đối mặt với thái độ quyết đoán của Bắc Kinh ở Biển Đông.

Tuy nhiên, trong diễn văn của mình vào hôm nay, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã nhấn mạnh là việc Hoa Kỳ đổi mới chiến lược hoàn toàn không phải là nhằm thách thức Trung Quốc. Theo ông cả hai nước đều có lợi trong việc thúc đẩy an ninh và thương mại trong khu vực.

Trung Quốc phản ứng gay gắt

Ngay sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ loan báo tại Singapore về quyết định triển khai 60% hạm đội Hoa Kỳ tại vùng Thái Bình Dương, hôm nay Trung Quốc đã lập tức có phản ứng gay gắt và nêu đích danh vấn đề Biển Đông. Trong một bài xã luận, Tân Hoa xã đã khuyến cáo Mỹ là “Không nên làm Biển Đông dậy sóng”.

Theo các nhà phân tích, khi nêu bật tại Singapore các bước đi sắp tới đây của Hoa Kỳ nhằm tăng cường sự hiện diện quân sự trong vùng Thái Bình Dương, bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng cho thấy rõ là Washington sẽ chống lại mọi cố gắng của Bắc Kinh muốn đơn phương áp đặt đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc tại vùng Biển Đông, nơi họ đang tranh chấp với Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan.

Theo ông Panetta, các tranh chấp cần phải được giải quyết thông qua đàm phán giữa tất cả các nước có liên can, và dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Chỉ ít lâu sau tuyên bố kể trên, hãng tin Trung Quốc Tân Hoa Xã, trong một bài xã luận, đã cảnh cáo Mỹ là không nên làm Biển Đông dậy sóng. Với giọng điệu gay gắt, cơ quan thông tấn chính thức của Trung Quốc đã khuyên « một số người nào đó là nên tránh khuấy động nước bùn để thả câu ».

Bài báo đã không ngần ngại cho rằng chính một số nước có tranh chấp với Trung Quốc về chủ quyền tại vùng Biển Đông đã cố tình gây ra căng thẳng trong vùng. Bài viết khẳng định : « Liên quan đến các mối căng thẳng tại vùng biển Nam Hải (tức là Biển Đông), chính một số nước có đòi hỏi chủ quyền, không rõ là đã trở nên bạo dạn hơn vì lập trường mới của Mỹ hay không, đã châm lửa rồi thổi cho lửa bùng lên ».

Ngược lại, cũng theo tờ báo, « mong muốn chân thật » của Bắc Kinh là biến Biển Đông thành một vùng biển « hòa bình, hữu nghị và hợp tác ».

Hiện nay, Trung Quốc là nước tự nhận chủ quyền trên hầu như toàn bộ Biển Đông, bất chấp đòi hỏi của các láng giềng. Trong thời gian qua, chính Trung Quốc là nước thường xuyên có những hành động lấn lướt các láng giềng, mà gần đây nhất là vụ đưa cả chục chiếc tàu đến trấn tại khu vực bãi đá ngầm Scarborough nằm trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Philippines.

Trọng Nghĩa (RFI)