Euro 2012: Thôi thế thì chia tay?
Chừng 5 phút đồng hồ trước khi trận so giày trên sân Donbass Arena ở thành phố Donetsk kết thúc, những đoạn phim thật ngắn chiếu trên màn ảnh truyền hình cho khán giả khắp thế giới thấy những khuôn mặt buồn bã của người dân Ukraine, không ngờ hội tuyển quốc gia của họ lại phải chia tay với EURO 2012 ngay từ vòng bảng, nhất là sau trận banh họ làm chủ sân từ phút đầu tiên cho tới giây cuối cùng.
Mười hai tiếng đồng hồ trước đó, cuộc thăm dò của tờ báo mạng 24.com và tờ Champion chuyên về thể thao ở thủ đô Kiev cho thấy mọi người đều tin khó có thể qua được cửa Anh Quốc, nhưng hy vọng vào một phép lạ nào đó. Tờ Champion còn trích dẫn lời một độc giả họ gặp trên đường phố Kiev, bảo “thế nào Trời cũng thương chúng ta”. Một độc giả khác thì nói “Anh Quốc không vào tứ kết Giải này thì họ còn nhiều cơ hội để vào tứ kết ở những giải khác, trong lúc cơ hội tuyệt diệu này chỉ đến với chúng ta có một lần trong đời thôi”.
Rất tiếc phép lạ đó đã không đến.
2
Mặc dù các cầu thủ học trò của ông huấn luyện viên Oleh Blokhin đã đem hết sức mình ra để bào vệ mầu cờ sắc áo, nhưng mọi cố gắng của họ cũng không đem lại được kết quả cả nước trông chờ. Ai cũng nghĩ Ukraine sẽ phải vất vả trước sức tấn công của đoàn quân do ông Roy Hodgson dẫn dắt đến từ Xứ Sương Mù, không ngờ anh thủ môn Joe Hart của hội tuyển Anh phải thật vất vả mới bảo vệ được khung thành trước những đợt tấn công không ngừng nghỉ của hội tuyển nước chủ nhà.
Ai cũng nghĩ những cú sút như trời giáng của Rooney sẽ gây chấn động cầu trường, không ngờ anh tiền đạo tài ba nhất của Anh Quốc lại ghi bàn thắng bằng cú đánh đầu quá nhẹ nhàng và quá dễ ở phút 48. Đó cũng là bàn thắng duy nhất của trận banh, và cũng chỉ cần bàn thắng mỏng manh đó đã đủ phá tan mọi hy vọng của người dân Ukraine ở trận cuối cùng vòng bảng.
Ngay sau khi tiếng còi của trọng tài thổi bắt đầu trận banh, các cầu thủ áo xanh Ukraine đã nhất quyết phải làm chủ sân, thay phiên nhau mở những đường banh thật sâu vào vùng cấm địa của Anh Quốc. Thỉnh thoảng màn hình lại chiếu cho mọi người thấy 2 kiện tướng khác là Theo Walcott và Andy Carroll ngồi hàng ghế phòng hờ, nóng lòng chờ ông huấn luyện viên Hogdson cho vào sân trổ tài, nghĩ rằng nếu đứng trong sân họ có thể làm thay đổi cục diện đang xảy ra.
Cũng ngồi ở hàng ghế phòng hờ, khuôn mặt anh thủ quân Andryi Schevchenko của hội Ukraine -ngồi ngay bên cạnh một cầu thủ phòng hờ khác là anh Andryi Voronin- mặt đanh thép hơn thường ngày mỗi lần thấy nhìn thấy bạn đồng đội dẫn banh tiến vào phần đất đối phương. Hết đợt tấn công này tới đợt tấn công khác được đoàn quân áo xanh tung ra nhưng không đem lại được kết quả như họ trông chờ, kể cả bàn thắng rõ rệt của Marco Devic nhưng trọng tài không cho ăn.
Kết quả: Anh thắng Ukraine 1-0 để vào tứ kết, sửa soạn cho trận banh kế tiếp khi họ ra sân tranh tài với Italy theo đúng dự tính của họ ngày từ ngày đầu. Cùng với đồng chủ nhà Ba Lan, hội tuyển Ukraine phải chia tay với Euro 2012.
3
Tôi có quyền giận ông Chủ Tịch Liên Đoàn Bóng Đá Thế Giới (FIFA) Sepp Blatter.
Ở Nam Phi 2 năm trước đây anh em nhà báo chúng tôi được gặp ông ngay trước trận chung kết giữa Tây Ban Nha-Hòa Lan, để nghe ông trình bày về những cảm nghĩ liên quan đến Giải World Cup 2010. Trong cuộc họp báo kéo dài hơn nửa giờ đồng hồ đó, phần lớn câu hỏi xoay quanh chuyện các lỗi lầm không thể chấp nhận được của trọng tài chính và trọng tài biên, về những quả phạt không đáng phạt, về những chiếc thẻ vàng, thẻ đỏ được giơ lên đôi lúc quá đáng, về những trái banh rõ ràng đã tung lưới mà không được công nhận.
Hôm đó tôi ngồi chung với một số nhà báo Mỹ khác. Anh em chúng tôi nêu ý kiến liệu FIFA có nên sử dụng các phương tiện kỹ thuật tối tân để giúp trọng tài làm việc dễ hơn và đúng hơn, chẳng hạn như các môn thể thao ở Hoa Kỳ áp dụng luật “replay” (tức quay phim và chiếu chậm lại cho trọng tài xem trước khi quyết định đúng sai). Một nhà báo -hình như làm việc cho tờ The New York Times- cho rằng “cục diện trận banh có thể thay đổi vì quyết định hay sai lầm của ông trọng tài”, và có lẽ đã đến lúc FIFA nên thay đổi một số luật lệ cho “đúng hơn”.
Có thể chữ “đúng hơn” này khiến ông Blatter nổi cáu. Nếu tôi nhớ không lầm thì câu đầu tiên ông nói là “chẳng phải cứ điều gì áp dụng ở Mỹ thì phải được áp dụng ở những nơi khác”, câu thứ nhì của ông là “trong thể thao chúng ta phải chấp nhận có những sai lầm”, giải thích “chúng ta đều là con người, có đúng có sai” xem đó là chuyện bình thường không cần phải bàn luận thêm. Ông cũng hứa sẽ tìm cách giải quyết cho tốt hơn, nhưng lại bảo thêm với đại ý là dù có giải quyết cách nào đi chăng nữa “cũng không thể làm hài lòng tất cả mọi người”.
Từ đó đến giờ đã 2 năm trôi qua, FIFA vẫn chưa đưa ra một quyết định nào giúp các ông trọng tài làm việc tốt hơn. Ngay ở Giải EURO 2012, nhiều cầu thủ bị bắt lỗi sai, nhiều quả phạt bị ông trọng tài huýt còi không đúng, và trái banh ghi bàn của Marco Devic là thí dụ rõ rệt nhất. Ở đường banh này, 2 lỗi lầm của trọng tài đã xảy ra: thứ nhất, cầu thủ Artem Milevskiy của Ukraine đứng ở vị trí việt vị trước khi phát banh, thứ nhì, cả thế giới trông thấy trái banh của Devic bay bổng vào trong khung thành của Anh trước khi John Terry đá ngược ra ngoài, nhưng cả trọng tài lẫn giám biên đều không trông thấy.
4
Nhưng chuyện lớn nhất của ngày hôm nay, ngày thứ 12 của EURO 2012, vẫn phải là chuyện cả 2 nước chủ nhà đã phải chia tay với Giải. Đây là điều đã đoán được từ trước, nhưng khi xảy đến “vẫn thấy sao sao ấy”, như lời những người bạn Ba Lan nói với tôi.
Cách đây chẳng bao lâu, một thành viên trong ban đặc trách truyền thông của UEFA đã nói với tôi chuyện này. Hôm đó, anh bảo điều mọi người đều mong là làm thế nào “ít nhất phải có một trong 2 nước chủ nhà vào tới tứ kết” vì “đó là truyền thông của bóng đá thế giới và bóng đá Châu Âu”. Truyền thống đó là nước chủ nhà bao giờ cũng qua được vòng bảng, nhưng đã bị gián đoạn ở World Cup 2010 khi chủ nhà Nam Phi không vào được vòng 16 và lần này ở EURO 2012, khi cả 2 ông chủ nhà Ba Lan và Ukraine đều không vượt qua nổi vòng bảng.
Không nói ai cũng biết người dân 2 nước chủ nhà rất buồn khi thấy hội tuyển của họ không vào sâu hơn. Điều đó thể hiện rõ qua hình ảnh gửi đi từ sân vận động, ở Fan Zone các thành phố lớn, hay trên đường phố những nơi tôi đã có dịp đến trong 12 ngày vừa qua. Cảnh các bạn thanh niên nam nữ đưa tay chùi nước mắt hay những khán giả tuổi đã trung niên bặm môi khi thấy hội tuyển của họ thua là những hình ảnh tôi sẽ không bao giờ quên được.
Họ khóc hay không cất thành tiếng được chỉ vì họ đã bỏ biết bao nhiêu công sức cho việc tổ chức, những trận banh trên sân đã giúp họ đoàn kết thành một khối. Thành công là thành công chung, thất bại là thất bại của mọi người. Họ reo hò khi thấy cầu thủ tung lưới đối phương, và họ sững sờ khi thấy anh thủ môn hội tuyển quốc gia vào lưới nhặt bóng. Vì thế, họ buồn khi thấy hội tuyển của họ không đi thật xa như họ mong muốn.
Nhưng đừng vội bảo là họ đã chia tay với EURO 2012.
“Chúng tôi đã tổ chức một Giải tuyệt vời”, một anh thanh niên tên Jakub nói với tôi trên đường đi vào sân vận động Gdansk cách đây vài ngày. “Chúng tôi có khả năng nhưng chỉ kém may mắn”, ông huấn luyện viên Oleh Blokhin của Ukraine chia sẻ cãm nghĩ sau trận gặp Anh. Chính những lời nói với giọng đầy tự hào đó đủ để tôi hiểu mặc dù trên sân không còn 2 hội tuyển Ba Lan và Ukraine, nhưng người dân 2 nước vẫn giục giã bạn bè nhớ ăn cơm sớm để sau đó còn tụm năm tụm ba cùng nhau ngồi trước TV, tay cầm ly bia xem các trận banh còn lại.
Dù không thành công về mặt thể thao, nhưng họ vẫn hãnh diện với Giải “của họ” chứ không của ai khác. Họ đã đi với Giải từ những ngày đầu tiên, và họ sẽ tiếp tục đi với Giải cho đến ngày cuối cùng. Họ chưa chia tay với EURO 2012 đâu.
Tường thuật từ Warsaw
