Tranh đấu từ bức xúc cá nhân, tại sao không?
Phần trước: Hoạt động dân chủ để nổi tiếng?
Cách đây gần 8 năm, ngày 24/10/2005 thế giới mất đi một con người vĩ đại, một trong 100 nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất tới nhân loại trong thế kỉ 20. Đó là một phụ nữ da đen bà Rosa Parks.
Chuyện giành ghế của bà thợ may
Điều đặc biệt, bà không phải là trí thức, một lãnh đạo hay một nhà tư tưởng. Rosa Parks làm nghề khâu vá. Cho tới ngày 1/10/1955, chưa ai biết tới người thợ may42 tuổi này. Bà chỉ được nhắc đến sau 1 sự kiện. Hôm đó, trên chuyến xe buýt, bà đã nhất định không nhường chỗ cho một người da trắng, bất chấp lời dọa dẫm từ tài xế xe buýt. Bà đã bình thản ngồi trên chiếc ghế đó để chờ cảnh sát tới bắt đi. Và bà đã bị bắt đúng như lời hăm dọa.
Rosa Parks bị bắt khi không chịu nhường ghế.
Phiên tòa sau đó đã xử phạt bà 14 USD. Hành động bị cho là cứng đầu cứng cổ đó khiến bà bị mất việc, bị dọa giết, nhưng nó đã khiến không chỉ nước Mỹ mà thế giới này thay đổi, mở ra một kỷ nguyên mới về bình đẳng sắc tộc.
Tháng 2 vừa qua, một buổi lễ trang trọng đã diễn ra tại Quốc hội Mỹ nhằm vinh danh bà và một bức tượng đồng lớn của bà được đặt tại trụ sở Quốc hội. Đây là tác phẩm điêu khắc đầu tiên của một phụ nữ da mầu có mặt trong tòa nhà Quốc hội, bên cạnh những nhân vật vĩ đại nhất của lịch sử nước Mỹ như George Washington.
Tại buổi lễ đó, Tổng thống Obama đã phát biểu: “Hôm nay, chúng ta mừng một người thợ may, nhỏ nhắn về bề ngoài nhưng to lớn về lòng dũng cảm. Bà thách thức những sai trái, thách thức những bất công.”
Nếu không có hành động phản kháng của người thợ may da đen ngày đó, thì chưa chắc đã có một Tổng thống da mầu của nước Mỹ như ngày hôm nay. Hành động của bà cho thấy rằng, sự thay đổi lớn lao, hay nói một cách hoa mỹ là Cách Mạng có khi chỉ bắt đầu bằng sự phản kháng của một cá nhân, chứ không nhất thiết từ một học thuyết hay lý tưởng vĩ đại nào đó như người ta vẫn rao giảng.
Không thiếu những bức xúc
Nhưng hơn nửa thế kỉ sau câu chuyện của bà thợ may, biết phản ứng trước những việc làm sai trái vẫn là một bài học tươi mới còn nguyên giá trị của nó. Nhìn vào xã hội Việt Nam hiện nay, có thể nói, bất công đầy dẫy, ra ngõ gặp chuyện bực mình nhưng sự lên tiếng hay tranh đấu chống lại những tệ nạn này còn quá yếu ớt và đơn lẻ.
Liệu có ai ở đất nước này chưa từng biết đến hay chưa từng là nạn nhân của tệ phong bì, phong bao? Nạn đưa phong bì xảy ra ở mọi nơi, mọi lúc nhưng đau lòng nhất là ở bệnh viện. Đến bệnh viện phải kính thưa các loại phong bì, từ bác sĩ khám xét tới bác sĩ mổ xẻ, rồi y tá cho mỗi lần tiêm chọc, thay băng. Bà mẹ đang còn đau đớn sau ca sinh nở phải dúi vào tay y tá chút tiền để họ tắm rửa nhẹ tay với đứa con mới sinh của mình. Không ai nỡ nhìn con mình bị quăng quật mạnh tay hay bị giựt cái băng rốn đến tóe máu. Bệnh nhân tai nạn giao thông, gẫy giập nát đùi, chuyển tới bệnh viện, nhưng bác sĩ không ngó tới vì còn chờ người nhà bệnh nhân đem tiền tới nộp… Những chuyện như thế xảy ra hàng ngày ở Việt Nam nhưng chưa có ai làm thật ráo riết với nó, chưa có một người không chịu đưa phong bì nhưng kiên quyết đòi hỏi quyền lợi của mình.
Một chuyện nữa diễn ra từ Bắc tới Nam, ai cũng biết, nhưng ngoài vài vụ ồn ào đem quan tài diễu phố tất cả lại đâu vào đấy. Nếu có một thống kê nghiêm chỉnh, ngành công an Việt Nam chắc chắn phải đứng đầu thế giới về tỉ lệ các vụ đánh chết người, nhưng sự việc nọ vẫn nối tiếp sự việc kia chìm vào quên lãng với vài ba cái án xử chiếu lệ.
Còn vô số những điều xấu xa trong xã hội đã trở thành quốc nạn như tệ mua quan bán chức. Không kể tới các chức tước lớn mà sự mua bán của nó nghe nói lên tới nhiều tỉ, một sinh viên mới ra trường hiện nay, muốn trở thành công chức nhà nước cũng phải mất vài trăm triệu tùy theo từng ngành nghề và từng địa phương. Không những anh cảnh sát giao thông muốn ra ‘đứng đường’ phải tốn vài trăm triệu mà những nghề đại diện cho lương tâm của một xã hội cũng phải chạy chọt bằng tiền bạc. Chân giáo viên biên chế vài trăm triệu, chân bác sĩ bệnh viện lớn có khi tới nửa tỉ. Những gia đình có tiền thì lẳng lặng thu xếp cho con em mình một chỗ làm việc trong bộ máy nhà nước; nhà nào không, thì dù có tới 2 bằng đại học cũng khó kiếm được một công việc tử tế. Sinh viên, thanh niên có đủ thứ hội đoàn nhưng chưa có hội đoàn nào nói “không” với tệ nạn này.
Chỉ thiếu người lên tiếng
Khoan nói tới bất kỳ một sự thay đổi chính trị nào – vốn là điều hết sức nhạy cảm ở một quốc gia như Việt Nam – nhưng nếu mỗi người biết phản kháng hay biết ủng hộ những người phản kháng thì xã hội xung quanh ta chắc chắn sẽ tốt đẹp hơn nhiều.
Ở Việt Nam, bất kể ai cũng có thể kể ra dăm ba chuyện bức xúc nhưng rất ít người dám tranh đấu công khai chống lại bất công. Ở một đất nước mà tham nhũng nhìn đâu cũng thấy, nhưng chống tham nhũng tích cực nhất lại là một bà cụ về hưu tuổi đã ngoài 80. Trong ngành Giáo dục, thầy giáo Đỗ Việt Khoa trở thành người “một mình chống lại mafia” khi ông lên tiếng nói “không” với căn bệnh thành tích trong thi cử. Và kết quả, sau sự ồn ào ủng hộ của một số quan chức, ông Khoa từ “người đương thời” trở thành “mất dậy”.
Trịnh Kim Tiến đến với đòi hỏi dân chủ từ nỗi đau gia đình.
Tình trạng công an đánh chết người diễn ra thường xuyên nhưng tranh đấu một cách trực diện, lâu dài và quyết liệt hình như chỉ có một mình Trịnh Kim Tiến. Từ phẫn uất cá nhân, cô gái tuổi đôi mươi đã đến với lý tưởng dân chủ, với chủ quyền biển đảo một cách chững chạc và trở thành một người được biết đến trong cũng như ngoài nước.
Dân oan hiện nay biết tới một Bùi Hằng với quyền sách giới thiệu về nhân quyền trên tay. Những người nông dân mất đất biết chị như một người phụ nữ sẵn sàng bay từ cực Nam của đất nước ra Hà Nội để sát cánh cùng họ. Nhưng theo chia sẻ của chị, 4 năm trước đây những khái niệm “nhân quyền” hay “dân chủ” chưa hề xuất hiện trong chị. Sáng lên từ những cuộc biểu tình chống Trung Quốc, rồi bị đày đọa trong trại cải tạo nửa năm trời, nhưng chị tranh đấu bắt đầu từ vụ kiện cáo cá nhân liên quan tới đất đai thừa kế. Từ đó chị nhìn ra những bất công của xã hội, sự tham nhũng của hệ thống quan chức và mong muốn có sự thay đổi về chính trị.
Trở lại chủ đề của bài viết này, không phả ai cũng đến với việc tranh đấu cho dân chủ bằng một lý tưởng hay một quan điểm đã định hình sẵn trong đầu, mà người ta có thể đến bằng nhiều con đường khác nhau, kể cả bức xúc cá nhân, hay bất đắc chí để rồi cùng hòa quyện vào dòng chảy dân chủ. Bùi Hằng hay Kim Tiến chỉ là những ví dụ nhỏ của những người tới với dân chủ không xuất phát từ một nhận thức. Điều quan trọng không phải là điểm bắt đầu của mỗi người mà là điểm kết thúc của người đó.
Nói như một chính trị gia Ba Lan mới đây, ông đã huỵch toẹt trước công luận rằng, “tôi làm chính trị vì chẳng biết làm gì khác”, nhưng ông vẫn là một chính trị gia được kính trọng. Xã hội, một cách công bằng, sẽ đánh giá con người qua những việc họ đã làm được cho cộng đồng, những giá trị họ để lại hơn là việc nhân danh những lý tưởng cao đẹp. Vậy tại sao không bắt đầu tranh đấu bằng những điều bức xúc nhỏ nhặt nhất xung quanh ta?
Trước khi dừng bài viết, xin có đôi lời về câu chuyện của Rosa Parks. Bà đã làm lịch sử nhờ sự ủng hộ của hàng ngàn người da đen khác. Họ đã tẩy chay ô tô buýt hơn một năm trời. Chấp nhận đi bộ hàng dặm dưới nắng gắt hay mưa rét và những đôi chân nứt nẻ, mệt mỏi của họ đã khiến nhà chức trách Hoa Kỳ nhìn nhận lại sự việc.
Ở Việt Nam đã có những tiếng nói, những hành động đơn lẻ đầy dũng cảm, nhưng một bà cụ về hưu hay một cô gái mất cha không thể làm nên một thay đổi lớn nào nếu không có sự ủng hộ của quần chúng, nếu hàng vạn người khác không hành động cùng họ. Hàng chục nhà dân chủ ở Việt Nam đã và đang vào tù đầy can đảm nhưng đằng sau họ vẫn thiếu một công chúng, thiếu những bước chân, những bàn tay của những người xung quanh. Sự thờ ơ lãnh cảm này có thể sẽ là chủ đề của một phần viết khác.
Phần tiếp: Nhận tiền của hải ngoại, có xấu hay không?
© Đàn Chim Việt
@ Ngàn Trong, Ngàn Ngoài , Ngàn bách hóa Tổng hợp , Ngàn Lớn Ngàn con ,
Sẽ có bao nhiêu…. thi sĩ Ngàn?
Làm thơ lượm thượm Ý khô khan
Gieo vần buông chử sai thi pháp
Hoán âm rót điệu quá sổ sàng
Cố mong bới vết tìm chân mỸ,
Nào ngờ tâm niệm rách tan hoang
Khả năng nếu vậy thì nên vậy
Chớ cố cưỡng cầu khoái chơi sang !
Chớ có cưỡng cầu khoái chơi sang !
Nói sao cho hiểu mấy thầy… Ngàn!
Cãi cọ trấu tro lòi trí dốt
Sân si hung hãn lộ tánh càn
Cố vớt sông khuya tìm giọt nắng
Gượng tát đầm xâu kiếm nghĩa vàng
Trần ai nhíu mặt nhìn thơ chuối
Ngàn ơi nghĩ kỸ phải không Ngàn ?
Có một vài lổi chính tả do đánh máy.
“đầm sâu ” chớ không phải “đầm xâu”
” Luộm thuộm ” chớ không phải ” lượm thuợm ”
“Sỗ sàng ” chớ không phải ” sổ sàng ”
Đánh máy kiểu nước lụt nên sai sót
Thông cảm nghen !
Chưã thấy thơ bay rợp bóng trần
Chưa đau nhức nhối với muôn dân
Xem thơ đả thấy lòng ngay thẵng
Người sống hiên ngang chẳng lụy mình
Không phãi anh hào nước non sao?
Cũng là nhân sĩ dưới trời cao
Bao giờ mỡ hội Long hoa nhĩ
Mong gặp Trọng Dần buỗi ứng thi
Vô Danh
Người Việt trong nước hiện nay vừa hèn vừa nhát cộng thêm chứng bệnh liệt kháng. Vì thế họ chấp nhận làm dân Giao Chỉ vậy thôi.
Ối giời ơi, phân tích làm gì lắm. tớ thấy đấu tranh vì cái déo gì cũng được kể cả vì ngứa mắt hay ngứa mồm miễn là sao chóng có dchu là được, độc tài độc đảng mãi chán lắm cũng mong đổi gió tí, tớ nói thế phải không các bác nhẩy.
Muốn nhận đươc sự đồng thuận điều duy nhất là đóng lại những cái “loa” chữi đổng của mấy ông
chống cộng quá khích.
“phamd says:
27/07/2013 at 13:31
Muốn nhận đươc sự đồng thuận điều duy nhất là đóng lại những cái “loa” chữi đổng của mấy ông chống cộng quá khích.”
Chỉ để mấy cái ” loa ngu dân của bọn Ba Đình ” là toàn cỏi VN đang cúi đầu. . .Đồng Thuận. . .để bị bán đi làm đĩ, bị đánh cho đến chết !
Ông chưa hài lòng nữa sao ?
CUỘC ĐỜI VÀ BẢN CHẤT
Mỗi người mỗi bản chất
Trời sinh ra trên đời
Hoặc bẩm thụ cha mẹ
Hoặc đột biến ngẫu nhiên
Nhưng cạnh bản chất ấy
Có giáo dục thêm vào
Học đường cùng xã hội
Mỗi người thành khác ra
Song tựu trung chốt lại
Có tâm huyết hay không
Có đầu óc cao cả
Hay chỉ thứ cà nhông
Xã hội như trảng cỏ
Toàn cỏ thấp là nhiều
Chẳng có bao cây lớn
Như tinh hoa cuộc đời
Nên ích kỷ phần lớn
Nên cá nhân phần nhiều
Nên thụ động phần chính
Ít ai sống vì đời
Giai cấp nào cũng vậy
Có người dở người hay
Có người tốt người xấu
Nhân danh làm hại đời
Xã hội cần tinh hoa
Làm đầu tàu lịch sử
Tinh hoa mà không có
Con tàu chỉ đui mù
Tinh hoa cần hiểu biết
Cần phải có con tim
Phải luôn có đầu óc
Nếu không sao tinh hoa
Nhưng cũng có phận mệnh
Mỗi nước mỗi cá nhân
Phận mệnh chung xã hội
Dù khoa học luôn cần
Hại nhất là mê tín
Tin nhảm trong cuộc đời
Học thuyết này thuyết nọ
Biết đâu thứ ma trơi
Bởi đời là như vậy
Nên ta chẳng mặn đời
Chẳng thấy gì quan trọng
Cốt làm thơ để chơi
Ta dùng Đàn Chim Việt
Như cửa sổ trong đời
Mở ra toàn thế giới
Để tung ra thơ ta
Thơ ta cốt làm chơi
Mỗi giây một câu có
Mươi phút thành một bài
Làm xong quẳng ra đó
Kiểu như người xưa nói
Xuất khẩu liền thành thơ
Chuyện gì đâu mà lạ
Trên đời vẫn có nhiều
Nên khi tung lên mạng
Biết ai người đọc chơi
Biết ai chẳng thèm đọc
Biết ai sưu tập hoài
Thơ ta toàn nghệ thuật
Nghệ thuật rất chắc tay
Không kiểu thơ đú đẩn
Như bao nhiêu con người
Nên sá gì Tố Hữu
Sá gì Chế Lan Viên
Sá gì đâu Xuân Diệu
Chỉ thơ nịnh trên đời
Thơ ta toàn tư tưởng
Từ thấp lên tới cao
Mọi việc đời bao quát
Đâu có nói tào lao
Thơ ta cũng chẳng nháp
Thơ vui chơi vậy mà
Có gì đâu nghiêm trọng
Viết sai sửa mấy hồi
Thơ như dạo trong vườn
Cất bước đi thong thả
Chẳng cần phải khó nhọc
Tựa gió thổi mây bay
Nhưng có người cũng ngại
Sợ thơ phạm húy nhiều
Sợ Công an hỏi tới
Đời thật khó bao nhiêu
Nhưng ta lòng ngay thẳng
Nào muốn chống phá ai
Chỉ nêu toàn sự thật
Để giúp ích đời thôi
Thế nhưng ở trên mạng
Một số tên lưu manh
Tỏ ra thật khiếm nhã
Đúng là bọn hôi tanh
Chúng nhân danh chống Cộng
Chúng vổ ngực nhân quyền
Xưng tự do dân chủ
Bản chất chỉ lưu manh
Thật sự ở trên đời
Luôn luôn vẫn chỉ vậy
Tinh hoa chỉ rất ít
Còn một ít lưu manh
Riêng số đông người đời
Chỉ có sống là chính
Như mọi vật tự nhiên
Ấy cũng là quy luật
Nên xây dựng xã hội
Có khác gì ngôi nhà
Hầu hết là vật liệu
Trang trí mới tinh hoa
Vậy thì cũng gút lại
Công nghệ luôn hàng đầu
Tài năng luôn chính yếu
Tinh hoa chỉ vậy thôi
Dầu là về chính trị
Hay kinh tế nói chung
Trên sàn diễn lịch sử
Vẫn bản chất con người
Con người bản chất tốt
Đóng góp nhiều cho đời
Còn kẻ bản chất xấu
Chỉ cơ hội mà thôi
Nên khác nào bầy kiến
Con chạy ngược chạy xuôi
Có con leo lên đứng
Cho con khác khiêng đi
Sự đời luôn vẫn vậy
Công bằng có ích gì
Vẫn chỉ là tương đối
Tuyệt đối chỉ ngu si
Đấy thơ ta tư tưởng
Dùng nghệ thuật tải chơi
Chẳng trông mong gì lắm
Việc để lại cho đời
Ta cám ơn diễn đàn
Khiến thơ ta nở rộ
Nhiều ngàn bài chẳng khó
Chỉ như cuộc dạo chơi
Ta quan niệm cuộc đời
Vẫn trò chơi là chính
Những đao to búa lớn
Chủ yếu chỉ bịp đời
Cái chính trong cuộc đời
Là cầu tìm hạnh phúc
Cá nhân như xã hội
Đó chính là nhân quyền
ĐẠI NGÀN
(27/7/13)
Bài thơ này của anh VHT mới đáng đoạt giải nhất ” Trạng nguyên thơ” được tổ chức tại VN vừa qua. Mong bác Trần M Hảo chuyển bài thơ này cho ban TC và yêu cầu chấm lại. Bravo Võ Hung Thanh, nhớ khi đoạt giả đừng quên kẻ hèn này.
LIÊN HOA
Hoa sen tỏa ngát hương thơm
Một mình một cõi quả hay trên đời
Còn ta thơ thẩn tầm phào
Dám nào đâu sánh cùng người thế gian
NẮNG NGÀN
(27/7/13)
Chào cô Liên Hoa
Thơ cuả VHT tôi không dám bàn !
Đã bảo là đoạt giải nhất ” Trạng nguyên thơ” Có thật không vậy ? cho vui ké một chút
Rồi “yêu càu chấm lại ”
Rồi NHẮN NHE “nhớ khi đoạt giaĩ đừng quên kẻ hèn nầy ”
Thế nà thế lào nhĩ ??? Đoạt giaĩ khác thêm nưã chăng ? Vậy thì cụng cầu chúc !
Trúng luôn!!!
BÙI LÂN
Bùi Lân nhớ ráng hiểu người
Còn như lãng đãng có đâu phải mình
Người cao ý tứ phân minh
Cõi lòng rộng mở ý tình đùa chơi
Hiểu người mình mới hiểu đời
Hiểu người không hết lấy chi hiểu mình
Vậy nên nhắn lại Bùi Lân
Nói chơi thì tốt, thật lòng thì sai
Hiểu người, lòng dạ bao la
Đều cao như núi mới ra non ngàn !
LÁ NGÀN
(28/7/13)
Dại ngàn, dại ngàn, lại dại ngàn,
Thì ta chỉ là kẻ bán than
Than bán chẳng ai thèm mua hớ
Mặt mày nhếch nhác cũng vì than.
Dại ngài dại ngàn bớ dại ngoàm…
“Sự thật” chính là điều gì tồn tại với thời gian, sau khi mọi thứ khác đều đã biến mất. Chỉ trích không bao giờ tồn tại lâu…
Bài viết của Tác Giả Mạc Việt Hồng rất tâm đắc, và thực tế. Bất cứ cuộc đấu tranh nào cũng cần sự hậu thuẩn của Quần chúng. Tác nhân chính là những người đương đầu, nhưng đưa đến sự thành tựu cuộc đấu tranh, không ai khác đó là sự hưởng ứng một cách toàn diện và rốt ráo của Quần chúng…
Cám ơn chị MVH. Trong sáng, giản dị, mạch lạc = bài viết quá đạt.
Et encore BRAVO !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!