Nữ lão tướng truyền thông Helen Thomas

Helen Thomas là một tên tuổi được trọng nể trong làng báo Hoa kỳ và thế giới. Tại Washington DC đầu năm nay, Câu lạc bộ nhà báo Mỹ đã tổ chức kỷ niệm 50 năm nhà báo Helen Thomas nhận nhiệm vụ là phóng viên tự do bắt đầu theo dõi sát các đời Tổng thống Mỹ (từ năm 1960) cho đến tận nay.

Lúc ấy, vào cuối năm 1960, cô phóng viên Helen vừa tuổi chín trong nghề (40 tuổi), có nhiệm vụ bám chặt, theo dõi để viết bài cho hãng tin UPI về mọi hoạt động của Tổng thống Mỹ trong Nhà Trắng.

Từ cái bắt tay bỡ ngỡ ban đầu với tổng thống hào hoa John F. Kennedy, thời gian trôi nhanh, Helen đã trở nên quen thuộc với mọi cư dân trong Nhà Trắng, từ nhân viên văn phòng, chuyên viên an ninh cho đến người làm vườn, anh thợ điện, ông đầu bếp trong Nhà Trắng, và trên hết, trước hết là Tổng thống Hoa kỳ.

Báo Mỹ cho rằng Helen là nhà báo am hiểu nhất từ con người đến bộ máy làm việc tại Nhà Trắng, từ những quan điểm chính trị cho đến đặc điểm  phong cách, tính tình của từng tổng thống Hoa kỳ trong 50 năm nay; tất cả là 10 vị : từ Kennedy, rồi Johnson, đến Nixon, qua Ford, sang Carter, đến Reagan, rồi Bush (cha), rồi Clinton, đến Bush (con), cho đến Obama ngày nay.

Helen được giới báo chí và công luận nể trọng không phải chỉ vì già dặn, tích luỹ nhiều kinh nghiệm trong nghề, biết nhiều ngữ một cách thuần thục Anh, Pháp, Đức, Tây Ban nha… mà trước hết bà là một cây bút sắc sảo, độc đáo, luôn viết rất ngắn, dùng chữ rất chọn lọc, nhiều khi mới lạ. Ở bà vẻ điềm đạm, ít bộc lộ ra ngoài che dấu một tính cách riêng hóm hỉnh, trào lộng một cách thâm thuý. Bà viết 5 cuốn sách, trong đó 3 cuốn được xếp vào lọai bestseller – bán chạy nhất, đó là quyển “Front Row at the White House” (Hàng ghế đầu tại Nhà Trắng), “Listen up, Mr President” (Thưa Ngài Tổng thống, xin hãy nghe) và cuốn”Watchdogs of the Democracy” ( Những người canh giữnền Dân chủ),  được coi là sách tham khảo không thể thiếu tại các lớp đào tạo nhà báo trẻ.

Cuộc đời ký giả của Helen được đánh dấu bởi những chuyến đi lịch sử trên chiếc chuyên cơ Air Force One, tháp tùng các tổng thống Nixon, Ford, Carter, Reagan, Bush (cha), và cả mới đây với Barack Obama, trên danh nghĩa Trưởng đoàn báo chí của Nhà Trắng trong các chuyến công du của Tổng thống Mỹ. Helen nhớ nhất là chuyến đi Bắc kinh cùng tổng thống Nixon năm 1972, bà có vài lời trao đổi với Mao Trạch Đông và Chu Ân Lai.

Trong hơn một trăm cuộc họp báo trong Nhà Trắng, người dự thường hồi hộp chờ đợi những câu hỏi của Helen. Bao giờ cũng là những câu hỏi bất ngờ, thú vị, về những đề tài hóc búa khó trả lời nhất, có khi bà truy đến tận những ngõ ngách thâm hiểm của vấn đề. Như khi bà cật vấn tổng thống Reagan về vai trò của CIA trong việc đi đêm với nhóm Contras ở Nicaragoa và trong quan hệ với Manuel Noriega trùm buôn ma túy ở Panama.

Tuy sâu sắc và sắc sảo, nhà báo Helen không bao giờ có ác ý khi chất vấn, truy vấn đối tác của mình; bà luôn đứng về phía xã hội, về phía công chúng, về phía bạn đọc của bà để tìm cho ra sự thật đầy đủ trọn vẹn nhất, có lợi cho xã hội, cho “người dân không quyền lực”, như ở ta thường gọi là dân đen, dân vỉa hè, dân ở đáy xã hội.

Vốn nhà nghèo, sinh ra từ một gia đình nhập cư từ Libăng, cô bé Helen có chí học giỏi lên đến bậc đại học rồi chọn nghề truyền thông. Bà luôn tự học để thành đạt.

Bà từng kể đặt câu hỏi cho tổng thống Mỹ, không phải là chuyện dễ dàng, đơn giản, mỗi một ý hỏi phải “đáng đồng tiền bát gạo”, lượng trước câu trả lời để truy kích vào trung tâm của sự thật, cho sự thật mới mẻ bật tung ra, soi sáng lịch sử và thời cuộc. Có câu hỏi bà phải nghiền ngẫm suốt 3 đêm.

Chả vậy mà bà được đúng 10 giải thưởng cao quý về báo chí, được vinh danh là Nữ ký giả xuất sắc của Hoa kỳ, thuộc 20 Phụ nữ Mỹ nổi tiếng nhất, là Nhà bình luận xuất sắc nhất của hãng truyền thông Hearst.

Helen là nhà báo có vinh dự có hẳn một vị trí làm việc chính thức trong Nhà Trắng. Từ 20 năm nay, bà còn có thêm một nhiệm vụ cao quý là thay mặt giới báo chí có mặt trong mỗi cuộc họp báo của Tổng thống Mỹ  nói câu nói xã giao :”Xin cám ơn Ngài Tổng thống !” khi kết thúc. Vì bà là ký giả cao tuổi nhất, lại có uy tín lớn.

Sau buổi kỷ niệm 50 năm làm ký giả tại Nhà trắng, giới báo chí, bạn bè, độc giả của Helen Thomas đang chuẩn bị kỷ niệm Đại Thượng thọ 90 tuổi của bà vào  tháng 8 tới (4-8-1920 — 4-8-2010). Hiện bà vẫn hoàn toàn minh mẫn và chưa buông bút, đinh ninh rằng làm ký giả là một trách nhiệm công dân cao quý nhất, là một nghề khó khăn nhưng thú vị, đẹp đẽ nhất trên đời này.

Nhân ngày Phụ nữ Quốc tế (8-3) sắp đến, xin gửi bài này như một món quà tinh thần đến đông đảo các nhà báo nữ ở trong nước, đến các nhà báo dân chủ, các nữ blogger gan góc, cũng như nữ lão tướng HelenThomas,  đang dấn thân cho tự do truyền thông của nhân dân..

Paris 25-2-2010.

© Bùi Tín

Nguồn: VOA