Phát biểu của Bộ Trưởng Gates tại Hội nghị các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN Mở rộng

Xin chào và cảm ơn Tướng Thanh và Chính phủ Việt Nam đã tiếp đãi chúng tôi hôm nay. Xin chúc mừng kỷ niệm 1000 năm Hà Nội. Tôi hân hạnh được tham gia với quý vị trong buổi họp khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN Mở rộng. Tôi muốn bắt đầu bằng lời khen ngợi của chúng tôi dành cho các đối tác ASEAN qua việc nhận thấy sự cần thiết về một diễn đàn Châu Á rộng hơn, cho phép các viên chức quốc phòng trong khu vực thảo luận về các vấn đề cùng quan tâm.

Như tôi đã nói trước đây, Hoa Kỳ là một quốc gia ở Thái Bình Dương và là một cường quốc thường trú ở châu Á – Chúng tôi đã có mặt nhiều năm và sẽ tiếp tục hiện diện trong tương lai. Bởi vì cả trong lịch sử và tương lai của chúng tôi đã quyện vào nhau với các bạn, chúng tôi tin rằng, rất cần thiết để chúng ta có thể cùng làm việc với nhau về những thách thức an ninh chung.

Trong vài thập kỷ qua, khu vực này đã đạt được những tiến bộ to lớn trong việc khắc phục những hận thù quá khứ và thiết lập các quan hệ đối tác mới. Điều cần thiết hiện nay là các mối quan hệ song phương được bổ sung bởi các tổ chức đa phương mạnh mẽ. Các tổ chức này cho phép chúng ta xây dựng những thói quen hợp tác thường xuyên để giải quyết các lợi ích chung, trong khi cho phép thảo luận thẳng thắn về những lĩnh vực mà chúng ta có thể không đồng ý.

Thông qua đối thoại và hợp tác thường xuyên, chúng ta có thể xây dựng một nền tảng về  sự tín nhiệm và sự tự tin lớn hơn, điều đó rất cần thiết để tăng cường an ninh chung của chúng ta. Để làm được như thế, chúng ta phải thiết lập “luật đi đường” chung và theo đuổi sự minh bạch hơn – nghĩa là khi chúng ta cải thiện khả năng quân sự của chúng ta, chúng ta cùng phải thảo luận sự phát triển này với nhau. Điều này cung cấp sự bảo đảm rằng khả năng của chúng ta không chống lại các nước khác trong khu vực và rằng việc phát triển quân sự đó sẽ được sử dụng cho mục đích chung.

Như tôi đã nói trước đây, bước đầu tiên là tái khẳng định cam kết của chúng tôi đối với các nguyên tắc cơ bản cần thiết cho hòa bình, thịnh vượng và ổn định trong khu vực, bao gồm:

·    Cam kết của chúng tôi đối với tự do thương mại và mở rộng;
·    Một lệnh quốc tế chính đáng nhấn mạnh rằng, quyền lợi và trách nhiệm của các quốc gia, và sự trung thành đối với các quy định của pháp luật;
·    Tự do đi lại cho tất cả các nước ở các vùng biển chung trên toàn cầu, vùng trời, không gian, và bây giờ cả lĩnh vực không gian mạng; và
·    Nguyên tắc giải quyết xung đột mà không sử dụng vũ lực.

Đồng ý về các nguyên tắc cơ bản này thì quan trọng hơn bao giờ hết. Châu Á đối mặt với sự thách thức trong phạm vi rộng và ngày càng gia tăng ở thế kỷ 21:

·    Cực đoan bạo lực;
·    Biến đổi khí hậu và bệnh dịch;
·    Cạnh tranh về các nguồn tài nguyên khan hiếm;
·    Biên giới tranh chấp chưa được giải quyết;
·    Việc phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt và các phương tiện phân phát; và
·    Bắc Hàn tiếp tục khiêu khích, chẳng hạn như đánh chìm tàu Cheonan.

Đây là những vấn đề an ninh không thể được giải quyết thành công nếu không có sự hợp tác của tất cả mọi người ở đây hôm nay.

Tổng thống Obama đã nói rõ rằng, một trong những vấn đề chuẩn mực đối với chính phủ của ông là chống phổ biến vũ khí hạt nhân. Chúng ta không thể đạt được mục tiêu này mà không có sự hỗ trợ của các đối tác trong khu vực. Các nước châu Á đã thực hiện một số bước quan trọng về vấn đề này, bao gồm cả việc tham gia vào sáng kiến phát triển an ninh, và thực hiện nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ. Trong tương lai, diễn đàn này cung cấp cho chúng ta cơ hội thảo luận thêm với nhau, làm thế nào để chúng ta có thể giảm nguy cơ phổ biến vũ khí.

Một thách thức nghiêm trọng khác trong khu vực, đặc biệt là ở đây tại Đông Nam Á, là nguy cơ của bệnh dịch lớn. Độ lớn của một ổ dịch bùng phát lan rộng ở châu Á sẽ là chưa từng có. Vì lý do này, chính phủ Hoa Kỳ đang hợp tác với các đối tác trong khu vực để nâng cao khả năng của chúng tôi tiến hành giám sát dịch bệnh và tăng cường khả năng đối phó trong trường hợp dịch bệnh bùng phát.

Tương tự như vậy, cực đoan bạo lực là mối đe dọa ngày càng tăng ở châu Á, và là vấn đề mà Hoa Kỳ cân nhắc một cách nghiêm túc. Chúng tôi đang hợp tác với một số đối tác để gia khả năng kết hợp của chúng ta chống lại mối đe dọa này. Mặc dù chúng tôi đã đạt được một số tiến bộ, chắc chắn có nhiều điều hơn mà chúng ta có thể làm, thông qua luyện tập kết hợp, trao đổi thực thi pháp luật và đối thoại, phối hợp và cải thiện các thủ tục hoạt động tiêu chuẩn của chúng ta.

Cuối cùng, một chủ đề đặc biệt quan trọng cho tất cả các nước ở đây hôm nay, đó là an ninh hàng hải. Những bất đồng về tuyên bố chủ quyền lãnh thổ và sử dụng lãnh hải thích hợp cho thấy như là một thách thức gia tăng đối với sự ổn định và thịnh vượng trong khu vực.

Hoa Kỳ không đứng về bên nào trong tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, chẳng hạn như những các nước trong khu vực biển Đông. Các tuyên bố chủ quyền cần được giải quyết một cách hòa bình, không sử dụng vũ lực hay cưỡng chế, thông qua quá trình cộng tác ngoại giao, và phù hợp với luật pháp và tập quán quốc tế.

Về điểm chú ý này, chúng tôi muốn xem các quốc gia tranh chấp chủ quyền ở biển Nam Trung Hoa (biển Đông), thực hiện những bước đầu tiên để thảo luận về sự phát triển một quy tắc ứng xử đầy đủ, phù hợp Tuyên bố ứng xử của các bên, của ASEAN năm 2002. Chúng tôi hoan nghênh cách tiếp cận đa phương này và chúng tôi sẵn sàng giúp đỡ tạo điều kiện cho sự khởi đầu như thế.

Quan điểm của Mỹ về an ninh hàng hải đã rõ ràng. Chúng tôi có lợi ích quốc gia về  tự do hàng hải, phát triển kinh tế và thương mại không bị cản trở, và tôn trọng luật pháp quốc tế. Chúng tôi cũng tin rằng luật pháp và tập quán quốc tế, như đã phản ánh trong Công ước về Luật biển của Liên Hiệp Quốc, đã đưa ra hướng dẫn rõ ràng về việc sử dụng thích hợp lĩnh vực hàng hải và quyền tiếp cận nó. Bằng cách tôn trọng những hướng dẫn này, chúng ta có thể bảo đảm rằng tất cả các nước đều được quyền sử dụng vùng biển quốc tế một cách công bằng.

Hoa Kỳ luôn luôn thực hiện quyền của chúng tôi và ủng hộ quyền của các nước quá cảnh và hoạt động trên vùng biển quốc tế. Điều này sẽ không thay đổi, cũng như cam kết của chúng tôi tham gia vào các cuộc diễn tập và các hoạt động cùng với các đồng minh và đối tác của chúng tôi cũng sẽ không thay đổi.

Những hoạt động này là một phần thường xuyên và quan trọng trong việc thể hiện cam kết của chúng tôi trong khu vực, duy trì hòa bình và ổn định, và thúc đẩy tự do hàng hải. Các hoạt động này cũng quan trọng để xây dựng thói quen hợp tác an ninh mạnh mẽ, điều này cần thiết khi chúng ta tiến lên phía trước để giải quyết các thách thức an ninh chung với nhau.

Chúng tôi đã đạt được tiến bộ to lớn ở khu vực này trong ba mươi năm qua Nhưng còn nhiều việc chúng ta cần phải làm. Các thách thức mà chúng ta đối mặt hiện nay, đòi hỏi một cam kết mới về quốc phòng song phương và đa phương mạnh mẽ và các mối quan hệ an ninh. Diễn đàn ADMM mở rộng này cung cấp cho chúng ta các cơ hội để làm cho khát vọng này trở thành hiện thực và nâng cao năng lực của chúng ta để đáp ứng những thách thức chung. Hoa Kỳ mong muốn tham gia tích cực vào sự đổi mới ích lợi này để giải quyết những thách thức và các cơ hội chúng ta đều nhìn thấy trong khu vực. Chúng ta nên tin cậy vào sự thành công của cuộc họp hôm nay.

Ngọc Thu dịch
Nguồn: Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ