Trường hợp Lý Chánh Trung [3]

2- Lý Chánh Trung sau 1975

Cộng sản vào miền Nam, ông được kể là người được tín cẩn nhất. Con cái của ông tuy đông, nhưng sau 1975, để đền ơn Đảng,  ông đã hứng khởi làm thơ dâng hiến con cho cách mạng và tình nguyện cho con trai đi lính sang đánh giặc ở Campuchia…

Ít người miền Nam nào đã làm được như thế..

Trong tư thế một người công giáo miền Nam gần gũi với những sinh hoạt công giáo trong giới trí thức công giáo miền Nam như Tờ Sống Đao, tờ Hành Trình, Đất Nước và Tin Sáng

Ông còn là một người trí thức tiêu biểu cho thành phần trí thức thiên tả, lưc lương thứ ba ở miền Nam.

Về mặt Đảng cộng sản, vào những năm sau 1968 đến 1975, ông thực sự đứng trong hàng ngũ MTGPMN được chỉ định hoạt động bên cạnh giới sinh viên học sinh ở Sài Gòn.

Ở một tư thế thuận lợi về mặt Đạo, mặt Đời như vậy. Cả TGM Nguyễn Văn Bình đến phía Mặt trận đều coi ông là người của hoàn cảnh- người làm trung gian- giữa giáo hội công giáo và chính quyền mới.

Lý Chánh Trung- Lm Nguyễn Huy Lich- Nguyễn đình Đầu tự nhiên giữ vai trò trung gian giữa Tổng Giám mục và chính quyền mới.

Tổng giáo phận Sài Gòn giữ một vai trò quan trọng sau 1975.. đối với chính quyền mới và tiêu biểu cho cách ứng xử cúa giáo hội Thiên Chúa giáo đối với người cộng sản. TGM đã khôn ngoan lập ra một ban cố vấn gồm nhiều linh mục giáo dân và họp nhóm mỗi sáng thứ hai. Nhóm gồm có linh mục Huỳnh Công Minh, ông Nguyễn Đình Đầu, lm Phan Khắc Từ, lm Chân Tín, lm Nguyễn Huy Lịch và lm Mai Xuân Hậu.

Có thể đó là một nhóm cố vấn »công khai», có những người đi theo cộng sản, có người chỉ có cảm tình và có người trung lập hoặc không ưa cộng sản như lm Mai Xuân Hậu. Ngoài ra còn có những  người như Nguyễn Văn Trung, Lý Chánh Trung được Đức Cha Bình nhờ trong một số trường hợp.

Lý Chánh Trung- dù không chính thức trong nhóm cố vấn của TGM Nguyễn Văn Bình, nhưng ông lại ở cái vị thế thích hợp nhất, vì ông có chân trong Mặt Trận tổ quốc thêm là đại biểu Quốc Hội.

Về mặt Đạo hay đời, ông đều có thế giá để người ta nghĩ  đến và nhờ cậy.

Mặt đời mặt đạo ông đều có cái thế, cái uy tín.. để ăn nói..

Vì vậy, đã hẳn ông hiểu được những động lực, những toan tính, những chòng chéo trong các quyết định của nhà nước trong các vụ quan trọng như: việc loại trừ giám mục Nguyễn Văn Thuận ra khỏi Sài gòn, vụ trục xuất khâm sứ, vụ án Vinh Sơn, việc chiếm hữu các cơ sở tài sản của địa phận.

Mức độ tham gia của ông trong chừng mực nào hiện nay khó mà biết đủ được.

Có một diều chắc chắn là Tổng Giám mục Nguyễn Văn Bình đã chịu nhiều sức ép từ phía Huỳnh Công Minh, Trương Bá Cần, Nguyễn Huy Lịch, Nguyễn Đình Đầu và cả Lý Chánh Trung nữa

Lợi của những loại cố vấn này thì không thấy bao nhiêu, nhưng hại thì nhiều- TGM Nguyễn Văn Bình cứ nhượng bộ hết chuyện này đến chuyện kia, hết tuyên bố lại đến Thư Chung..Nếu có ai trách Ngài thì ngài than họ cứ ép buộc tôi nào tôi có muốn nói thế đâu!!.

Ngày nay nhìn lại, tôi thật sự bất nhẫn với thành phần linh mục, trí thức chung quanh TGM Nguyễn Văn Bình..Bởi vì, theo tôi :

-  Chính họ là những người khởi xướng ra việc đặt vấn đề Tổng Giám Mục Phó với quyền thế vị của Giam mục Thuận rồi dẫn đưa đến việc trục xuất và cuối củng là 13 năm tù đầy biệt giam. Họ là những linh muc tiến bộ như Thanh Lãng, rồi Trương Bá Cần, Nguyễn Ngọc Lan Họ sợ Giám mục Thuận là người chống Cộng với các tội vu vơ như ủng hộ đảng Nhân Xã, tổ chức phong trào công lý và Hòa bình và điều kiển chương trình Corey.

 -  Từ một vấn đề bổ nhiệm là một vấn đề thủ tục của Vatican và TGP Sài Gòn, họ đã bé xé ra to biến nó trở thành một vấn đề chính trị, Một âm mưu

-  Sau này chỉ mình Thanh Lãng, hai tháng trước khi chết đã viết chúc thư xin lỗi Giám Mục Nguyễn Văn Thuận.

-  Nhưng lúc bấy giờ, có một người duy nhất can đảm và xứng đáng nhất là lm Chủ nhiệm tờ báo Hòa Bình : linh mục Trần Du trong những buổi họp công khai ở Đại Chủng Viện và Dinh Độc Lập đã gọi bọn linh mục cấp tiến là Bọn Con Nít. Thật ra phải gọi là bọn hèn nhát và xu thời mới đúng.

-  Chính Trương Bá Cần cũng là người điều động thanh niên biểu tình trước  tòa Khâm Sứ và xúi bẩy việc trục xuất khâm sứ tòa thánh.

-  Chính họ hiến kế cho việc tich thu 300 cơ sở các trường tiểu học, trung học trên toàn địa phận, bất kể số phận ra sao của các bà sơ, sư huynh điều hành các trường ấy. Họ lấy gì để sinh sống, nhiều dòng tu nữ đã rã gánh. Các bà sơ sau nhiều năm phục vụ nhà Chúa, nay đã lớn tuổi, số phận họ ra sao ? Nhiều dòng tu các sơ phải chia nhau đi làm công ở bên ngoài hoặc lập ra Hợp tác xã để sống qua ngày. Kể từ ấy đến nay, họ giữ im lặng. Tôi mong mỏi họ lên tiếng tố cáo sự vô tâm và vô trách nhiệm của địa phận.

-  Các linh mục tuyên úy được coi như người lính ngoài mặt trận phải đi học tập cải tạo mút mùa.. Ai là người của địa phận giúp lo tiếp tế, giúp can thiệp để giảm hạn thời gian học tập..Đã có lần nào TGM Nguyễn Văn Bình đề cập đến vấn đề này hay mặc xác số phận họ? Sau nhiều năm học tập được thả ra về, mất quyền linh mục, không được coi xứ, sống vất vưởng, tòa TGM đã có biện pháp gì giúp đỡ họ? Theo ông Phạm Quang Giai:

-  ‘ Cách đối xử của CS đối với những vị Tuyên Úy nói chung là tàn nhẫn, có nhiều bất công hơn cả với các đội thường.. Chẳng hạn, công việc làm vôi đóng gạch là nặng nề nhất, cũng như công việc cuốc đất sau đó cho trâu xuống quần đất thành bùn cũng dành cho các vị tuyên uy.. Để làm nhục họ, chúng bắt họ cởi chuồng  mỗi khi tắm mà nhiều vị không quen ‘ [31]

Những người có thẩm quyền nhất như Thanh Lãng thì đã quá vãng. Nguyễn Huy Lịch và Chân Tín chỉ nắm được một phần nào cũng không còn nữa. Nguyễn Ngọc Lan cũng không hẳn người trong cuộc chỉ với tư cách người làm báo nay cũng đã ra đi.

Trương Bá Cần và những bọn sâu bọ khác như Huỳnh Công Minh, Phan Khắc Từ, Nguyễn Nghị, Thiện Cẩm(vừa qua đời), Vương Đình Bích, Nguyễn Thiện Toàn thì tin gì vào bọn người này?

Nay thực sự chỉ còn có hai người là Nguyễn Đình Đầu và Lý Chánh Trung còn sống. Đã đến lúc họ nên nói hết về vai trò trung gian của họ giữa tòa TGM và Chính quyền.

Cái vai trò trung gian ấy thật sự có phải chỉ là vai trò đồng lõa, hợp pháp hóa những việc trấn áp, tịch thu đất đai, tài sản của giáo hội.

Cả một lịch sử giáo hội miền Nam sau 1975 hầu như bỏ trống không ai dòm ngó..May mắn là ở Hải ngoại có cho xuất bản được cuốn sách nhan đề Ba mươi năm Công giáo Việt Nam dưới chế độ cộng sản, 1975-2005. [32]

Lý Chánh Trung cùng với lm Nguyễn Huy Lịch, Nguyễn Đình Đầu được chính quyền giao phó những công việc  khá tế nhị như nhân chứng cho vụ án nhà thờ Vinh Sơn, tiếp quản một phần khu Câu Lạc Bộ Phục Hưng.
(Còn tiếp)
_____________________

[31] Phạm Quang Giai, Trại Cải Tạo, Hồi ký Lao tu cộng sản. các trang tu72331-335

[32] Ba mươi năm dưới chế độ cộng sản với sự hợp tác của Trần Ngọc Báu, Bử Sao, Nguyễn Tiến Cảnh, Vũ Sinh Hiên, Nguyễn Chính Kết, Phạm Hồng Lam, Nguyễn Ngọc Lan, Chân Tín, Mặc Giao, Phạm Minh Tâm, Đỗ Hữu Nghiêm, Nguyễn Văn Tánh, Lê Thiên, Đỗ Mạnh Trí, Trần Phong Vũ

© Nguyễn Văn Lục

© Đàn Chim Việt

Pages: 1 2