Tiêu Dao Bảo Cự: nhạc Trịnh chỉ khơi dậy tình tự dân tộc, nỗi buồn nhược tiểu, nỗi đau chiến tranh
Ông Tiêu Dao Bảo Cự
Tiêu Dao Bảo Cự trước năm 1975 là sinh viên tranh đấu ở Huế rồi đi dạy học. Gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1974, có một thời làm Phó Tổng biên tập báo Langbian, sau bị khai trừ và quản chế một thời gian vì đòi hỏi tự do, dân chủ cho Việt Nam. Ba cuốn sách của ông đã được xuất bản ở hải ngoại: Nửa đời nhìn lại (1993), Mảnh trời xanh trên thung lũng (2007) và Tiếng chim báo bão (2009). Ông hiện sống ở Đà Lạt, Việt Nam.
1. Thưa ông, là người tham gia phong trào sinh viên tranh đấu trong thập niên 1960 và 70 tại miền Nam Việt Nam, theo ông nhạc Trịnh Công Sơn có những ảnh hưởng gì đến phong trào?
- Phong trào tranh đấu của sinh viên tại miền Nam diễn ra từ 1963 đến 1975, có lúc cao trào, có lúc thoái trào. Tôi chủ yếu tham gia thời sinh viên từ 1963 đến 1967 tại Đại học Huế. Sau đó ra trường, tôi đi dạy học ở những tỉnh lẻ, xa các trung tâm tranh đấu của sinh viên ở Sài Gòn, Huế, Đà Lạt. Tuy nhiên vì vẫn tiếp tục hoạt động với thanh niên học sinh, có bạn bè ở các trường đại học, chịu tác động của phong trào sinh viên tranh đấu nên tôi không bị tách rời khỏi phong trào chung nhưng về sau không có điều kiện theo dõi sát phong trào ở các trung tâm. Do đó nhận xét của tôi có thể bị hạn chế.
Thời kỳ 1963-67, sinh viên tranh đấu chưa có bài hát riêng. Chúng tôi hát những bài hát nào có chút hơi hướng liên quan đến lý tưởng, tâm trạng của mình. Tôi còn nhớ đài hiệu của đài phát thanh tranh đấu ở Huế năm 1966 do tôi phụ trách là mấy câu trong bài “Mẹ Việt Nam” của Phạm Duy. Chúng tôi còn hát các bài khác nữa của Phạm Duy như Tâm ca hay của những nhạc sĩ khác có nội dung về tình tự, truyền thống dân tộc.
Sau này khi có Ca khúc da vàng của Trịnh Công Sơn, sinh viên tranh đấu cũng hát nhiều. Nhưng tôi nghĩ “nhạc phản chiến” của Trịnh Công Sơn không có ảnh hưởng trực tiếp đến sự dấn thân, các cuộc xuống đường hay bạo động của sinh viên. Nhạc Trịnh Công Sơn chỉ khơi dậy tình tự dân tộc, nỗi buồn nhược tiểu, nỗi đau chiến tranh và mơ ước hoà bình. Một số nhạc sĩ khác cũng góp phần vào điều đó như Phạm Thế Mỹ, Nguyễn Đức Quang v.v… Những điều này làm cho người ta yêu thương hơn, buồn đau hơn về số phận đất nước, có thể từ đó khơi nguồn cho tình thần trách nhiệm, ý thức đấu tranh.
2. Như thế nhạc đấu tranh của sinh viên là loại nhạc nào?
Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn
Nhạc phong trào, hay còn gọi là “nhạc tranh đấu” là những bài ca chính thức của phong trào sinh viên phần lớn do những nhạc sĩ sinh viên sáng tác. Đó là âm nhạc “hát trên đường tranh đấu”, “hát cho đồng bào tôi nghe”, “hát cùng đồng bào”. Đây mới chính là âm nhạc đấu tranh, hát trong những đêm không ngủ, những buổi sinh hoạt, lúc xuống đường, lúc ở trong lao tù.
Đó là “Hát cho dân tôi nghe, tiếng hát tung cờ ngày nào…”, “Nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng, nếu là người tôi sẽ chết cho quê hương”. Đó là “Dậy mà đi, dậy mà đi, ai chiến thắng không hề chiến bại…” hay “Xuống đường, xuống đường, đập tan mọi xích xiềng…” Đó là “Chốn lao tù là nơi ta rèn tâm chí, đây cũng là chiến trường mà ta không cần vũ khí…”
Trong các cao trào về sau này, nhạc Trịnh Công Sơn không còn ảnh hưởng và được sử dụng nhiều mà phong trào sinh viên tranh đấu đã có âm nhạc của riêng mình, đó là “nhạc tranh đấu”, “tranh đấu ca” mang tính thôi thúc, hào hùng, dữ dội, quyết liệt hơn những lời thở than buồn bã.
Xin được mở ngoặc nói thêm là những “nhạc sĩ sinh viên tranh đấu” này và những sinh viên đã hào hùng hát những bài ca của họ ngày nào, sau năm 1975 có người trở thành “quan cách mạng”, có người bị coi là “ngụy”, rất ít ai cất lên lời hát tranh đấu năm xưa, khi hoàn cảnh yêu cầu phản kháng có những điều còn tồi tệ hơn trước 1975. Tôi đã công khai đặt vấn đề này trong bài “Đọc thơ Đông Trình, suy nghĩ về văn nghệ, chính trị và sám hối”, viết năm 1993 và công bố trên báo Đối Thoại ở Mỹ, sau này trên mạng talawas.org và mới in lại trong tác phẩm Tiếng chim báo bão [Nhà xuất bản Tiếng Quê hương. Hoa Kỳ 2009]. Mãi gần đây mới có một số “sinh viên tranh đấu” ngày trước ký tên vào Kiến nghị yêu cầu ngưng khai thác bô-xít ở Tây nguyên hay lên tiếng về tình hình đất nước, tiêu biểu là Lê Hiếu Đằng. Đây vẫn còn là một câu hỏi, một vấn nạn đặt ra cho những người yêu nước, những người phản kháng “tranh đấu” ngày nào. Dĩ nhiên trong một bối cảnh khác, với ý nghĩa và phương thức khác.
3. Tuy không là nhạc của phong trào, những bài hát nào của Trịnh Công Sơn đã được sinh viên hát nhiều nhất trong các sinh hoạt?
- Đó là những bài hát trong tập Ca khúc da vàng mà phổ biến nhất là bài “Gia tài của mẹ”.
4. Có người cho rằng nhạc của Trịnh Công Sơn mang tính ru ngủ thành phần thanh niên và làm nản lòng chiến đấu của người lính Việt Nam Cộng Hòa. Ý kiến của ông thế nào?
- Tôi không nghĩ như thế. Vì như đã nói trên, nhạc Trịnh Công Sơn chủ yếu khơi dậy tinh thần dân tộc, tình yêu đất nước, nỗi buồn nhược tiểu, nỗi đau chiến tranh, ước mơ hoà bình. Nhiều người lính của Việt Nam Cộng Hòa thích nghe, hát nhạc Trịnh Công Sơn. Ngay cả người lính miền Bắc cũng vậy, tuy một số rất ít có cơ hội. Vì những điều trên họ có thể chiến đấu hăng say hơn, hay muốn đào ngũ, tùy tâm trạng và hoàn cảnh riêng từng người. Tuy nhiên tôi không thể xác quyết điều này mà xin dành nhận định cho những người lính Việt Nam Cộng Hòa.
5. Ông dạy học trong những năm 1970, học sinh của ông có nhiều em yêu thích nhạc Trịnh không?
- Thời gian đầu tôi mới ra trường, học sinh đệ nhị cấp, tức cấp 3 bây giờ, chỉ kém thầy vài tuổi, chúng tôi thường cùng đi uống café nghe nhạc hay hát hò. Nhạc Trịnh là một trong những dòng nhạc mà chúng tôi cùng yêu thích.
6. Thời gian từ 1970 đến 1975 ở miền Nam nhiều người biết đến những lời ca của Trịnh Công Sơn:
Một ngàn năm nô lệ giặc tàu
một trăm năm đô hộ giặc tây
hai mươi năm nội chiến từng ngày
Gia tài của mẹ để lại cho con
gia tài của mẹ là nước Việt buồn…
Ông nghĩ gì hay có lí giải về những ca từ trên?
- Thời trẻ tôi và các bạn thân thường lên án thế hệ đàn anh đã để lại cho chúng tôi một gia tài rách nát với vô vàn vấn nạn. Có lẽ lớp trẻ bây giờ cũng vậy. Lời ca của Trịnh Công Sơn trong bài “Gia tài của mẹ” diễn tả đúng nhận thức của tôi vào thời điểm đó và ngay cả bây giờ.
Chuyện “nô lệ giặc tàu”, “đô hộ giặc tây” hầu như mọi người đều đồng ý nhưng người ta nghĩ khác nhau về chuyện “hai mươi năm nội chiến từng ngày”. Bởi có hai phe, hai miền tham dự chiến tranh và bên nào cũng cho mình là chính nghĩa.
Người ta có thể có mọi thứ nhân danh, đặt ra nhiều tên gọi, nhưng dù là chiến tranh ủy nhiệm, chiến tranh giải phóng, chiến tranh tự vệ, chiến tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược hay chống cộng sản độc tài tàn bạo thì trong cuộc chiến lâu dài đó hai bên đều nhận viện trợ, súng đạn của ngoại bang để bắn giết nhau. Trong cuộc chiến đó, người Việt chết nhiều nhất, người Việt giết nhau nhiều nhất, nên dù lý giải cách nào cuộc chiến tranh này cũng mang yếu tố nội chiến.
Tiếc thay đến nay 36 năm đã trôi qua từ ngày cuộc chiến chấm dứt, phần lớn những người tham dự của hai phe vẫn không thay đổi quan điểm của mình và cuộc nội chiến dường như vẫn còn tiếp tục dưới một dạng khác, tuy không còn súng đạn nhưng hao tổn không ít tiềm lực của dân tộc trên con đường xây lại nước non mình.
7. Trưa ngày 30.04.1975 sau khi Tổng thống Dương Văn Minh ra lệnh đầu hàng, trên đài phát thanh Sài Gòn Trịnh Công Sơn đã hát ca khúc “Nối vòng tay lớn” của ông:
Mặt đất bao la, anh em ta về
gặp nhau mừng như bão cát
quay cuồng trời rộng bàn tay ta nắm
nối tròn một vòng Việt Nam…
Lúc đó ông đang ở đâu? Ông có nghe được những lời ca trên qua sóng phát thanh và cảm nhận của ông thế nào vào thời điểm đó?
- Thời điểm đó tôi đang ở Bảo Lộc và không được nghe Trịnh Công Sơn hát trên đài phát thanh Sài Gòn. Tuy nhiên tôi có thể nói cảm nhận của mình bây giờ.
Thống nhất đất nước là nguyện vọng lâu đời của người Việt Nam sau nhiều lần qua phân tranh trong lịch sử. Không ai không muốn đất nước thống nhất nhưng có người muốn thống nhất theo kiểu Đông-Tây Đức, có người muốn theo kiểu Việt Nam. Có lẽ không ai muốn đất nước chia cắt lâu dài như Nam-Bắc Triều Tiên, khi gặp lại nhau, anh em-bà con-bè bạn không còn nhận ra nhau hay không còn cơ hội nào để gặp nhau nữa và sự khác biệt, thù hận giữa hai miền đất nước kéo dài chưa biết đến bao giờ mới chấm dứt. Cho nên ngoài những ý nghĩa mà người ta bất đồng về ngày 30.04.75 là ngày quốc hận hay ngày giải phóng, có lẽ không ít người đồng ý rằng, dù sao đi nữa, ngày đó cũng là một dấu mốc lớn trong lịch sử Việt Nam vì đó là ngày thống nhất đất nước. Dĩ nhiên sau ngày thống nhất này đất nước như thế nào là một vấn đề khác liên quan đến đường lối chính sách, tài năng, bản lĩnh của những người cầm quyền, nhưng không thể phủ nhận ý nghĩa tích cực của việc thống nhất. Nếu sau 30.04.75 mà Việt Nam thực sự có hoà giải hoà hợp, đại đoàn kết dân tộc, vươn lên hùng cường như nước Nhật sau Thế chiến 2 thì thống nhất quả là hạnh phúc lớn của dân tộc. Tiếc thay lịch sử không có chữ “nếu” này nên bi kịch vẫn còn tiếp diễn.
Bài hát “Nối vòng tay lớn” nói lên khát vọng thống nhất đất nước một cách hình tượng, với cảm xúc, niềm vui dâng tràn. Đây không phải là tình cảm riêng tư, cá biệt mà là của cả dân tộc. Bài hát này ngay hiện nay chúng ta vẫn có thể hát với niềm rung động trong những ngày anh-em-tụ-hội. Tuy nhiên khi Trịnh Công Sơn hát bài này trên đài phát thanh Sài Gòn ngày 30.04.75 có nhiều phản ứng khác nhau nơi người nghe. Có người ngây ngất hạnh phúc, có người nghe như sét nổ bên tai. Điều ấy tất nhiên vì lúc đó có thắng-bại, tử-sinh, vinh-nhục khi cuộc chiến ngã ngũ với kẻ thắng người bại. Tuy nhiên không phải mọi người của mỗi bên đều nghĩ như nhau. Có người phía chiến bại vẫn vui với tiếng hát, có người hơn 30 năm sau vẫn uất hận khi hồi tưởng. Đây cũng là một khía cạnh bi kịch của nội chiến.
Có điều xin nói thêm. Gần đây tôi mới được nghe lời phát biểu của Trịnh Công Sơn trong dịp này qua thông tin trên mạng. Tôi hơi giật mình vì thấy Trịnh Công Sơn phát biểu rất “cách mạng”, giọng điệu rất “tuyên truyền” khi kêu gọi trí thức văn nghệ sĩ đừng bỏ nước ra đi mà hãy trình diện chính quyền cách mạng. Giá Trịnh Công Sơn đừng phát biểu gì thì hay hơn.
8. Trịnh Công Sơn nhìn quê hương và con người Việt Nam như thế này qua những ca từ của ông:
Người nô lệ da vàng ngủ quên
ngủ quên trong căn nhà nhỏ
đèn thắp thì mờ
ngủ quên, quên đã bao năm
ngủ quên không thấy quê hương…
Bao nhiêu năm còn nô lệ
anh em ta nhận vũ khí
quê ta bãi hoang chiến trường
diệt nhau như thú
Trôi bao nhiêu dòng máu đỏ
bao yêu thương lùi trong quá khứ
ôi giấc mơ thanh bình còn quá xa…
Hãy mở mắt ra nhìn quanh đây
những ai còn là Việt Nam triệu người đã chết
Hãy mở mắt ra lật xác quân thù
triệu người Việt Nam trên đó…
Trịnh Công Sơn nhìn quê hương Việt Nam, dân hai miền Nam Bắc như thế. Nhưng sao lại có những người cho rằng cho rằng ông bênh vực hay đứng về phiá cộng sản?
- Ca từ trên chỉ là cách diễn đạt dài hơn câu “hai mươi năm nội chiến từng ngày”. Nói như thế, hai bên của cuộc chiến tranh quốc-cộng trước đây đều không hài lòng. Tuy nhiên khi đứng ở miền Nam mà hô hào phản chiến, người ta hiểu là chống Mỹ và chống Mỹ có nghĩa là bênh vực hay đứng về phía cộng sản. Những người phản chiến thực sự không nghĩ như vậy vì họ chỉ phản đối cuộc chiến tranh nồi da xáo thịt mà đất nước phải gánh chịu trong cuộc tương tranh giành ảnh hưởng của các cường quốc.
Có thể có người cho rằng Trịnh Công Sơn bênh vực hay đứng về phía cộng sản là do ông có bạn bè thân theo cộng sản, có xu hướng thiên tả, ngày 30.04 hát trên đài phát thanh Sài Gòn và sau 75 ở lại trong nước, dần dần được coi trọng, quan hệ với nhiều “văn nghệ sĩ cách mạng” và làm một số bài hát có nội dung ca ngợi chế độ mới.
9. Trước năm 1975, Trịnh Công Sơn đã viết:
Ðêm nay hòa bình sao em nhỏ chưa vui
hãy bước ra đây nhìn phố ngập người
Ðêm nay hòa bình không nụ cười trên môi
nhìn quanh em không ai còn lại
không ai còn lại
ru đỡ tình người cho có đôi..
Trịnh Công Sơn như đã tiên đoán về một ngày hoà bình đến trên quê hương buồn như thế. Nhìn lại những năm chiến tranh, người Việt ai chẳng mơ ước hoà bình. Theo ông hoà bình có đã đến với quê hương?
- Người ta thường hiểu hoà bình là không có chiến tranh, như thế Việt Nam đã có hoà bình từ sau 1975. Tuy nhiên hoà bình còn có nghĩa là không có xung đột dưới mọi hình thức và bình an trong tâm hồn. Theo nghĩa đó, Việt Nam vẫn chưa có hoà bình. Những xung đột ngày càng mạnh thêm giữa người cai trị và người bị trị, giữa người có lợi ích và những người trắng tay. Và nặng nề nhất là cuộc đối đầu quốc-cộng giữa chính quyền trong nước và người Việt tị nạn cộng sản ở hải ngoại vẫn còn tiếp diễn, nổi bật là cuộc chiến ngôn từ trên mạng thể hiện còn dữ dội hơn thời chiến ngày trước và mọi âm mưu thủ đoạn đối phó lẫn nhau vẫn đang tiếp diễn.
10. Sau năm 1975 Trịnh Công Sơn có dịp sinh hoạt với văn nghệ sĩ Lâm Đồng. Ông có tham gia sinh hoạt văn nghệ lúc đó và có còn nhớ về cuộc gặp gỡ này?
- Khoảng năm 1988, tôi đang làm việc ở Hội Văn nghệ Lâm Đồng tại Đà Lạt, Trịnh Công Sơn có đến thăm hội đúng vào lúc có đám cưới của Bùi Minh Quốc, chủ tịch hội, tổ chức ở ngay trụ sở cơ quan. Dịp đó có nhiều văn nghệ sĩ ở Lâm Đồng và từ các nơi khác về dự. Trong dịp này Trịnh Công Sơn không thể hiện gì đặc biệt vì đây là một cuộc vui chung. Ấn tượng nhớ lâu lại là về Trần Mạnh Hảo, ngà ngà say “độc chiếm diễn đàn” để đọc thơ và “nói phét”. Anh chàng thi sĩ này quả là thông minh và mồm mép.
Trịnh Công Sơn lên Đà Lạt lần đó theo lời mời của Hội Phụ nữ Lâm Đồng, trực tiếp do chị Cao Thị Quế Hương, phó chủ tịch hội mời. Chị Quế Hương là cựu sinh viên Sài Gòn, nổi tiếng trong phong trào tranh đấu vì từng bị bắt giam và có người yêu là Nguyễn Ngọc Phương bị đánh chết trong tù. Trong dịp này Trịnh Công Sơn đã sáng tác bài “Tình khúc Ơ-bai” viết về các cô gái dân tộc thiểu số của tỉnh Lâm Đồng.
11. Nhận xét của riêng ông về con người Trịnh Công Sơn?
- Nhận xét về một con người rất khó khi ta chưa hiểu hết về họ, nhất là với một tài năng nổi tiếng. Ý kiến riêng sau đây không nhằm ngợi ca, phê phán hay phản bác, biện minh cho điều gì, chỉ là ý kiến riêng trong chừng mực hiểu biết của mình.
Trịnh Công Sơn trước hết và sau cùng chỉ là một nghệ sĩ, một nhạc sĩ tài hoa, một “người ca thơ”, “gã du ca” đã làm say mê nhiều thế hệ. Trong cuộc chiến tranh và cuộc sống sau này, Trịnh Công Sơn chỉ là một con người nhỏ bé trước các thế lực chi phối đất nước và xã hội. Ông bày tỏ nhận thức, nỗi niềm của mình qua tác phẩm âm nhạc, được đông đảo công chúng chấp nhận nhưng các chính quyền và một số người không hài lòng. Là một nghệ sĩ gắn bó với dân tộc và đất nước, trong chiến tranh ông đã công khai bày tỏ chính kiến qua tác phẩm, dù đúng hay sai đối với ai đó, nhưng đây là quyền, trách nhiệm và thôi thúc nội tâm của một người công dân-nghệ sĩ.
Trước và sau 75, Trịnh Công Sơn đôi lúc có sự nương nhờ vào một số người có thế lực trong bộ máy cầm quyền cũng như sáng tác một số bài có phần mang tính ngợi ca. Ông nương nhờ để tồn tại nhưng không trở thành “gia nô”. Ông ngợi ca nhưng không là “bồi bút”. Điều đó do bản chất nghệ sĩ, tài năng và nhân cách của ông. Như “Cho một người vừa nằm xuống” viết về Đại tá Không quân Việt Nam Cộng hoà Lưu Kim Cương tử trận, ông không ca ngợi chiến tích hay lên án kẻ thù mà nói về nỗi chết và phận người. “Huyền thoại Mẹ” sau 75 là hình ảnh, sự hi sinh và tình cảm của những người mẹ muôn thuở trong chiến tranh.
Trịnh Công Sơn không phải là người làm chính trị, chiến sĩ cách mạng hay kẻ cầm quyền để “biểu diễn lập trường” hay dấn thân tranh đấu. Người ta không thể đòi hỏi nhiều hơn nơi ông. Ông chỉ là một nghệ sĩ trong cuộc đời, một cuộc đời Việt Nam đầy máu lửa và bi kịch. Mãi mãi người ta sẽ nhớ về Trịnh Công Sơn như một nhạc sĩ tài năng viết về chiến tranh, tình yêu và thân phận, sẽ ngân nga nhạc điệu đơn giản nhưng tài hoa, sẽ lắng nghe và rung động với ca từ có sức cuốn hút ma lực trong tác phẩm của ông để sống nhân hậu, hòa bình, yêu đời, yêu người hơn.
Liên tưởng đến một trường hợp khác, có lẽ hậu thế không ai phê phán thái độ chính trị của Nguyễn Du, một “hàng thần lơ láo” dưới triều Nguyễn, khi vào chầu không bao giờ phát biểu một điều gì, khi chết không buồn trăn trối. Người Việt vẫn không ngừng ngợi ca “Truyện Kiều” là tài hoa kết tinh ngôn ngữ thi ca dân tộc và thông cảm với tiếng thở dài của ông gởi cho người đời sau:
Bất tri tam bách dư niên hậu
Thiên hạ thùy nhân khấp Tố Như.
12. Riêng với ông, nhạc Trịnh đã để lại những ấn tượng gì là sâu đậm nhất?
- Không biết từ bao giờ người ta dùng từ “nhạc Trịnh” để nói về âm nhạc của Trịnh Công Sơn và hầu như nó được nhiều người chấp nhận. Điều đó có nghĩa là âm nhạc Trịnh Công Sơn đã trở thành một dòng chảy riêng trong nền âm nhạc Việt Nam. Bên cạnh nhạc tiền chiến, nhạc kháng chiến, nhạc tranh đấu, nhạc đỏ, nhạc vàng, nhạc sến… có nhạc Trịnh. Đó là sự thừa nhận và vinh danh của công chúng dành cho thiên tài âm nhạc này mà chưa nhạc sĩ nào, dù rất tài năng như Phạm Duy hay Văn Cao cũng không có được.
Nhạc Trịnh có đến hơn 600 ca khúc với những giai điệu và đặc điểm ca từ rất riêng không lẫn với ai khác. Đối với riêng tôi, có nhiều bài đã trở thành những bài hát chuyên chở tâm hồn mình và tâm hồn của cả một thế hệ. Tôi đã nghe và hát rất nhiều lần những bài ca đó trong từng cơn xúc động lặng lẽ hay sôi trào của tâm cảnh. Đôi khi không cần hiểu thấu đáo ca từ, chỉ là cảm nhận rất sâu xa, dịu dàng và đau đớn những gì thuộc về tình yêu và phận người, trong thời chiến tranh cũng như trong cuộc làm người đẹp đẽ, mong manh và đầy bi kịch.
13. Những lời ca viết về thân phận quê hương của Trịnh Công Sơn thì gây tranh cãi, nhưng nhiều người yêu thích tình ca họ Trịnh. Có một hay vài bài tình ca nào của Trịnh Công Sơn mà ông yêu thích? Tại sao?
- Tình ca Trịnh Công Sơn là những niềm riêng nhưng lại rất phổ quát ở những người biết yêu thương, giận hờn, nhớ nhung, đau khổ, cô đơn, phiền muộn, nghĩa là trải qua vô vàn cung bậc của cuộc tình người. Có khi “Chiều Chủ nhật buồn nằm trong căn gác đìu hiu, tôi xin năm ngón tay em thiên thần, trên vùng ăn năn, qua cơn hờn dỗi, tôi xin năm ngón tay em đưa vào cô đơn”. Không ai khác, chính là ta nằm đó lắng nghe chính mình. Có khi như trong cơn mê, cảm nhận “Ngày tháng nào đã ra đi khi ta còn ngồi lại, cuộc tình nào đã ra khơi ta còn mãi nơi đây. Từng người tình bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ, ôi những dòng sông nhỏ, lời hẹn thề là những cơn mưa”. Rồi những khi đắm chìm trong suy niệm “Bao nhiêu năm rồi còn mãi ra đi, đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt”. Hay âm thầm tự hỏi “Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi, để một mai tôi về làm cát bụi, ôi cát bụi mệt nhoài, tiếng động nào gõ nhịp trong tôi”. Và còn nhiều những rung động tinh tế khác của tâm hồn.
Những lúc đó, trong đêm khuya hay ngày vắng, một mình lại cất lên tiếng hát, hay dạo một khúc ghi-ta thánh thót, nghe đời hoang vu, thấy mình cô độc nhưng vẫn yêu đời, yêu người trong cuộc hành trình về nơi vô tận.
14. Ngày 01.04.2011 là kỉ niệm 10 năm ngày Trịnh Công Sơn mất, ông có dự định tham dự chương trình tưởng niệm nào không?
Tôi đang ở Sài Gòn. Trong những ngày này, nhiều nơi trong cả nước chuẩn bị cho những sinh hoạt kỷ niệm 10 năm ngày mất Trịnh Công Sơn. Nhiều tổ chức, ban nhạc, ca sĩ, phòng trà, quán café tổ chức các chương trình, live show, ra đĩa, ra sách kỷ niệm. Riêng tại Sài Gòn, sinh hoạt quy mô nhất vẫn là ở hội quán Hội Ngộ, làng du lịch Bình Quới ở quận Bình Thạnh. Đây là nơi hàng năm đều tổ chức chương trình nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Năm nay đêm nhạc có chủ đề “Trịnh Công Sơn – người ca thơ” sẽ diễn ra vào đêm 4-4.
Mấy năm trước đã có một lần tôi tham dự đêm tưởng niệm Trịnh Công Sơn ở đây, phải mất một giờ để gởi xe và một giờ để lấy xe ra sau khi tan cuộc vì người tham dự quá đông, đi như trẩy hội và con đường độc đạo đi vào khá chật hẹp. Năm nay nếu không có gì trở ngại, tôi cũng đi tham dự để xem có gì thực sự mới trong sinh hoạt này.
© Bùi văn Phú – TDBC
Nguồn: Damau.org
“Không biết từ bao giờ người ta dùng từ “nhạc Trịnh” để nói về âm nhạc của Trịnh Công Sơn và hầu như nó được nhiều người chấp nhận.”
Có thực “hầu như nó đuọc nhiều người chấp nhận” không? Nếu phải nói đến nhạc Trịnh Công Sơn, tôi thấy hầu như nhiều người, nếu muốn nói đến nhạc Trịnh Công Sơn theo nghĩa nghiêm chỉnh tử tế, vẫn muốn dùng mấy chữ “nhạc trịnh Công Sơn”, chứ không phải mấy chữ “nhạc Trịnh”.
Có lẽ từ sau cái chết của Trịnh Công Sơn tháng 4/2001, ở trong nuớc mới đặt ra mấy chữ “nhạc Trịnh” để gọi nhạc Trịnh Công Sơn, theo đúng cái cung cách nổ – sến – cải luong của “văn nghệ sĩ giải phóng”, thừa hưởng nơi các “dzăng nghệ sĩ con người mới xã hội chủ nghĩa”, và từ đó, với mấy chữ “nhạc Trịnh”, chưa bao giờ ngôn ngữ tiếng Việt lại có một từ ngữ sến & thủm & mách qué đến như vậy.
Tôi đồng ý một vài khía cạnh phân tích của Tiêu Dao Bảo Cự, nhưng tôi cũng suy nghĩ nhiều về 20 năm nội chiến từng ngày… để tự tìm cho mình 1 câu lý giải… suy cho cùng với lịch sử 4000 năm… trong đó có 1000 năm Bắc thuộc, 100 năm Pháp thuộc… VN ta vẫn kiên cường ko chịu khuất phục, ko bị đồng hóa… và cuối cùng đều đã chiến thắng. Chúng ta có thể phải lợi dụng vào viện trợ nước ngoài (đây là điều khôn của VN) nhưng không để cho ngoại bang đem quân (và cả chư hâu, lính đánh thuê) vào đô hộ và giết chóc dân ta (tấm gương tự tôn dân tộc Ngô ĐIình DIệm…). Cuộc chiến 20 năm là vì Tự tôn dân tộc, điều này hoàn toàn chính xác, chúng ta nên nghĩ sâu xa một chút, đất nước đang chờ ta, mọi điều tốt lành đang ở tương lai.
Một sự thật đáng buồn là trí thức VN có nhiều người hồ hởi vọc tay vào máu mà cứ tưởng đâu tranh cho dân tộc ,chừng nhìn ra thì quá muộn màn nhưng lại không có kẻ đủ liêm sĩ để nhận ra hâu quả những việc mình làm ,chi lanh quanh chạy tội ,
Vấn nạn là ở chổ đó
Có người bảo đó là cái hèn của trí thức VN ,
Đúng hay sai ?
1 ý kiến quá hay ! Sao ông TDBC không nhìn nhận cái hậu quả của VN ngày hôm nay ông có chịu phần trách nhiệm ??? Vẫn có thể nói được câu ” thống nhất là nguyện vọng lâu đời của tòan dân VN ” !!! Xin thưa với ông TDBC, dân miền Nam chưa bao giờ cần cái THỐNG NHẤT đó ! Mà thống nhất cho ai nào ?? cho đất nước VN hay cho TQ ??? Ông cũng tự biết rằng ông chỉ là 1 tên lính đánh thuê phản quốc trong đòan quân GIẢI PHÓNG miền NAM cho tên ngọai bang TRUNG CỘNG !!!
Nhận xét của TDBC về con người và nhạc TCS thì tôi thấy cũng được trung thực đấy, nhưng điều ông ta nói “… nhưng không thể phủ nhận ý nghĩa tích cực của việc thống nhất.” thì theo tôi hiểu, chỉ
1) những người CS nằm vùng hay thân CS,
2) những người trung lập vô tư (như những người Hoa),
3) hay có thể cả những người VNCH kém học chưa hề biết đến CS trong đời sống,
4) hoặc những người gọi là trí thức nhưng chỉ biết CS trong lý thuyết (nhất là những người bị mang tự ái dân tộc/giai cấp/tôn giáo quá lớn làm họ mù quáng – như TCS)
mới có thể cùng ca hát với Bắc quân trong ngày “tự do thống nhất” này được!
Như tôi và nhiều người Bắc 54 thì gia đình họ hàng chúng tôi đã quá biết CSVN là thế nào, dù chưa hiểu trọn chủ thuyết CS, nên phải tìm đủ mọi cách chạy xa ngay … không thể chậm chân! May mà CSVN đã bỏ chủ nghĩa vô sản, nếu không thì ông TDBC đã hoàn toàn không thể có cái ý kiến này rồi! Kể cũng lạ, giữa hai chế độ, một sai và xấu (CSVN – chỉ nói đến chế độ thôi, con người và bản năng người Bắc có thế nào là tùy vào hoàn cảnh và sự lựa chọn của mỗi người), và một đúng và dở, thì những người như TDBC đến bây giờ vẫn cho là hợp chung vào một của cái thứ nhất là điều tích cực, thay vì tự đóng góp để sửa sang giữ cái thứ hai tốt đẹp hơn! Nói như thế thì như là Bắc Hàn chiếm Nam Hàn, hoặc ngược lại đếu tốt cả!
Họ hèn (vì sợ chế độ bắt bớ) hoặc là thiếu khiêm nhường để nhận lỗi với nhân dân Việt Nam? Có lẽ cả hai chăng? Hay là do hiện tượng “Stockholm syndrome”?
Cai ten TDBC = Th… Dao B. C.. Da noi len het tinh cach cua con nguoi nay roi
Ong dau co con ( gia tri ) gi de viet nua ong oi ! Ai tin ong day ? Tot hon het la
ong hay ( hy sinh ) tanh mang minh de duong dau voi bon CSVN de loai bo chu
thuyet (ta dao) nay ra khoi doi song xa hoi Vietnam ! Lam duoc nhu the ! Nhung
loi noi va bai viet cua ong moi thuyet phuc !
Chao ong nhe !
Một người nhạc sỹ, hay một người làm nghệ sỹ nói chung. Người ta chỉ cần làm tròn bổn phận nghệ thuật của người ta mà được xã hội hâm mộ đã là rất quý, là niềm tự hào của dân tộc trong mọi xã hội!
Không những thế, Trịnh Công Sơn còn là một nhạc sỹ yêu nước. Việc này được thể hiện qua các tác phẩm chống chiến tranh Việt Nam của ông.
Cớ sao bây giờ có một số người cứ muốn gán ghép Trịnh theo ta hay theo định.v.v. Lỡm!
Cuộc đời âm nhạc của ông ta đã nói lên rằng ông yêu dân tộc VN. và ông sót xa khi nhìn quê hương điêu tàn khói lửa, anh em hai miền cùng một mẹ chém giết nhau suốt 20 năm trời mà không chịu thức tỉnh! Để nói lên, phơi bày ra những sự thực đó chưa đủ sao?
Trong thời chiến tranh, vì miền Nam có tự do dân chủ, nên ông Trịnh có điều kiện đã sáng tác và hát nhạc chống chiến tranh cũng như nhiều băng nhóm trên thế giới ca hát chống chiến tranh.
Sau khi thống nhất đất nước thì ông sáng tác nhạc tình yêu quê hương đất nước, về Hà Nội.v.v.
Không lẽ khi ra Hà Nội mà Trịnh Công Sơn ngứa nghề sáng tác nhạc CHỐNG THAM NHŨNG thì chúng nó gô cổ theo luật 88!!!
Cầu mong cho linh hồn nhạc sỹ Trịnh Công Sơn được thanh thản nơi chín suối!
Câu hỏi được đặt ra : Miền Nam có rất nhiều ca sĩ tài hoa , tại sao họ không có những hành động như TCS , đặt những bài ca phản chiến để cùng a dua với bọn sinh viên , học sinh chống phá nhà nước VNCH do bọn CS nằm vùng giựt dây , nhìn những tên như HPNT , NĐX …và tên TDBC này thì rõ , bọn chúng là những tên CS thực sự ??? . Nếu cho rằng TCS yêu nước thì chẳng khác gì kết án những nhạc sĩ cũa miền Nam không yêu nước . Nếu bảo rằng TCS đau buồn cảnh nồi da xéo thịt thì thử hỏi người dân miền Nam ai không đau khổ , buồn phiền với chiến tranh , nhất là những người phải khoác lên người chiếc áo nhà binh , cha mẹ , vợ con họ . Những ca khúc được người dân miền Nam yêu thích luôn thể hiện cái tính nhân bản , vị tha cũa người dân miền Nam tha thiết cầu mong đất nước thanh bình , người lính trở về cuộc sống dân sự bên vợ con để cùng nhau xây dựng đất nước . Ngay bản thân tôi , ngay từ khi biết nói đã được Mẹ cũa tôi dạy cầu nguyện cho đất nước hết chiến tranh ….Cầu cho quê hương thanh bình chính là vì bản thân , gia đình , chồng con , anh em , bạn bè , người thân , dân tộc . Một người dân lương thiện nào không muốn quê hương thanh bình ??? . Bởi vậy , tâng bốc một TCS yêu nước vì những bài ca phản chiến là một hành động bốc phét trơ trẻn . Trong khi đó cố tình quên rằng gia đình , bạn bè cũa TCS là những tên CS nằm vùng tàn bạo , độc ác , bất chấp thủ đoạn , bất chấp luân lý đạo đức , lợi dụng một miền Nam tự do để quấy phá chế độ , nhằm phục vụ cho tham vọng bành trướng cũa bọn CS phương Bắc . Phật tử đấu tranh , sinh viên Phật Tử đấu tranh …và trên hết là Tết Mậu Thân đã phơi bày tất cả cái bản chất cũa những người thân và bạn bè cũa TCS . Cho rằng TCS là một người mù , người không có một bộ óc để nhận biết ai là kẻ gây chiến tranh , ai mong muốn quê hương thanh bình , ai tàn bạo độc ác với chính dân tộc mình , và những bài ca phản chiến cũa TCS đã được dùng như một chiêu bài chống chiến tranh để gây khó khăn cho một miền Nam đang chiến đấu chống bọn CS quốc tế . Không , TCS biết rất rõ nhưng vì TCS là một người mang tâm hồn CS . Là một công dân cũa một đất nước tự do , dân chủ và chính TCS đã được hưởng sự tự do , dân chủ đó để sáng tác , nhưng TCS đã không cùng người dân miền Nam chiến đấu để bão vệ nền tự do , dân chủ trước họa CS , trái lại sáng tác những ca khúc mang lại sự bất lợi cho miền Nam , thì rõ ràng TCS vô tình hay cố ý tự biến mình thành một kẻ phản quốc hại dân , tội đồ cũa dân tộc . Khóc lóc , rên rĩ không phải là hành động cũa một kẻ yêu nước . Hàng trăm công dân Nhật đang thiện nguyện vật lộn với những lò nguyên tử lực mới là những vị anh hùng , yêu nước , thương dân .
Tóm lại , Câu hỏi được đặt ra : TCS đã làm gì để chứng tõ là một người yêu nước ??? Những bài ca phản chiến ??? Láo !!! . Sau năm 75 , chắc chắn TCS đủ thông minh để nhận biết cái chế độ CS mà gia đình , bạn bè TCS và ngay cả bản thân TCS đấu tranh để tạo nên nó , thực sự đã mang lại những gì cho quê hương dân tộc , TCS đã làm gì để gọi là yêu nước ??? ” ông sáng tác nhạc tình yêu quê hương đất nước, về Hà Nội.v.v. ” , Láo !!! . Nếu cho rằng TCS là một nhạc sĩ tài hoa , sáng tác những ca khúc bất hủ , tôi hoàn toàn đồng ý vì cá nhân tôi rất yêu thích nhạc TCS . Nếu tôn trọng TCS thì xem ông ta như một nhạc sĩ lớn cũa VN , chấm hết . Ca tụng , tâng bốc TCS là một người yêu nước là hành động là bốc phét , lếu láo trơ trẻn . Hưởng thụ Cà phê ngon , rượu ngoại với những tên cán bộ CS cao cấp đang đầy đọa dân tộc , tham nhũng đực khoét tiền bạc , sức lực cũa chính dân tộc mình là hành động cũa một kẻ yêu nước sao ??? .
Này 86 tr con chim , Ông ta làm gì có dũng khí mà viết bài CHỐNG THAM NHŨNG ?? Tên TCS là ai thì ngày 30/4/1975 người dân miền Nam đã rõ. Hắn lên báo , lên đài truyền thanh hát hỏng , phát biểu xôm tụ để chứng tỏ cái mặt …chuột của mình. Hắn là ai thì xin hãy đọc bài viết của Liên Thành. Một tên hèn sợ chết nên chống đối chiến tranh. Sau giải phóng lại càng hèn hơn, không dám phản kháng trước những xấu xa, thối nát của chế độ, vì hơn ai hết hắn đã từng ở trong lòng CS chứng kiến cái tàn ác thú vật của CS đối xử với kẻ thù .
Xin phép được góp ý vài hàng về trương hợp nhạc sĩ Trịnh Công Sơn,
Toi sinh trưởng ở miền Nam, cùng thời kỳ với anh TC Sơn, cũng mang ít nhiều tâm trạng vui buồn trước hiện tình đất nước, cũng từng xuống đường nếm mùi lựu đạn cay dưới hai chính thể VNCH. Do đó tôi từng say mê nghêu ngao hát nhạc họ Trịnh, nhất là Ca Khúc Da Vàng (Gia Tài Của Mẹ).
Tôi đồng ý với tác giả TDBC rằng nhạc sĩ TC Sơn chỉ là một người thao thức trăn trở về thân phận dân tộc quê hương trong bối cảnh chính trị quá tàn khốc cho nên ông chỉ biết mượn âm nhạc để tải nỗi lòng thầm kín. Ông không phải là một nhà chính trị lão luyện, ngược lại chính ông vì chấp nhận hoà mình vào dân chúng, sinh viên, học sinh mà đành phải chịu nhiều tai tiếng liên hệ với CS. Ông là nhạc sĩ được nhiều người mến phục thương mến nhất, hãy quan sát thành phần đông đảo quần chúng tự nguyện bỏ thì giờ đưa tiễn ông về nơi an nghỉ cuối cùng thì hiểu. Chưa chắc gì nhạc sĩ Phạm Duy sẽ chiếm được cảm tình đại đa số quần chúng như thế, kể cả những ông cán lớn thuộc BCT Nhà Nuớc.
Tôi chỉ cầu mong một điều duy nhất là các ông cán bộ cách mạng CS VN hãy có can đảm lên tiếng công khai bạch hoá những mối dây liên hệ của họ với anh TC Sơn, với đầy đủ nhân chứng thời cuộc (Tiêu Dao Bảo Cự, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Liên Thành) để toàn dân được biết sự thật về anh TC Sơn, ít ra tránh những thị phi đàm tiếu không mấy tốt đẹp cho nhạc sĩ tài ba này. Kẻ thủ phạm chịu trách nhiệm nhiều nhất là Nhà Nước VN hiện nay, vừa âm thầm cấm hát một số bài ca của anh TC Sơn vừa công khai đặt tên đường phố cho anh để tự sơn một lớp sơn giả dối mang nhãn hiệu “dân chủ”.
Vâng , ca tụng TCS yêu nước thì LeQuocTrinh cũng muốn mọi người ca tụng mình yêu nước khi tự giới thiệu : ” cũng từng xuống đường nếm mùi lựu đạn cay dưới hai chính thể VNCH ” . (BBT bỏ một đoạn)
Trích bài chủ…”Tôi chủ yếu tham gia thời sinh viên từ 1963 đến 1967 tại Đại học Huế. Sau đó ra trường, tôi đi dạy học ở những tỉnh lẻ, xa các trung tâm tranh đấu của sinh viên ở Sài Gòn, Huế, Đà Lạt.” (TDBC)
Thưa anh Tiêu Dao Bảo Cự, mặc dù Anh tham gia “tranh đấu ở Huế” vào thời 1963-1967 nhưng vẫn được nhà cầm quyền VNCH “trọng dụng” hoặc vẫn để cho Anh được đi dạy học!
1) Vậy mong Anh cho biết cảm nghĩ và nhận định về chế độ csvn hiện nay; họ gây khó khăn và chặn đứt đường sống của LS Lê Trần Luật, Tạ Phong Tần, Lê Thị công Nhân, Nguyễn Văn Đài và Lê Quốc Quân?
2) Anh đã từng đấu tranh chống chế độ VNCH! Xin Anh cho biết lý do nào đã thúc đẩy Anh gia nhập đảng csvn, như vậy có phải, đối với Anh thì csvn có chính nghĩa?
” Có lẽ không ai muốn đất nước chia cắt lâu dài như Nam-Bắc Triều Tiên, khi gặp lại nhau, anh em-bà con-bè bạn không còn nhận ra nhau hay không còn cơ hội nào để gặp nhau nữa và sự khác biệt, thù hận giữa hai miền đất nước kéo dài chưa biết đến bao giờ mới chấm dứt. ”
Đúng , không ai muốn đất nước chia cắt , nhưng điều này không nghĩa là người ta chấp nhận một chế độ CS tàn bạo , dối trá , lừa bịp …Câu hỏi được đặt ra : giữa hai sự lựa chọn , đất nước chia cắt hay thống nhất dưới bàn tay bạo quyền CS , người dân sẽ chọn cái nào ??? . Một người dân Nam Hàn nào vì muốn gần gủi với người thân để rồi từ bỏ Nam Hàn về với Bắc Hàn hay không ??? .
” Tiếc thay đến nay 36 năm đã trôi qua từ ngày cuộc chiến chấm dứt, phần lớn những người tham dự của hai phe vẫn không thay đổi quan điểm của mình và cuộc nội chiến dường như vẫn còn tiếp tục dưới một dạng khác, tuy không còn súng đạn nhưng hao tổn không ít tiềm lực của dân tộc trên con đường xây lại nước non mình. ”
Đúng là ngụy biện !!! TDBC không bao giờ chấp nhận một sự thật , chính đảng CSVN và TDBC là một thành viên , đã dùng súng đạn cũa ngoại bang , quốc tế CS , để xâm lăng VN bằng con đường ” bạo lực cách mạng ” cũa LêNin . Miền Nam muốn bão vệ nền tự do dân chủ nên phải chống trả , và dĩ nhiên miền Nam không thể làm gì khác hơn phải dựa vào HK , một quốc gia duy nhất có khả năng lãnh đạo thế giới tự do chống bọn quốc tế CS . Ai chính nghĩa đã quá rõ ràng , một người trí thức như TDBC không thể nhận biết ???
... (Cắt)…
(BBT nhắc bạn không dùng diễn đàn để xúc phạm người khác. Bất cứ ai cũng có quyền thay đổi)
Vâng , nếu cá nhân tôi có xúc phạm thì cũng xúc phạm những tên giết hại người dân vô tội cũa dân tộc tôi , bán nước hại dân . Thưa BBT , nguyền rũa , chủi bới ..bọn CS mà BBT cho là xúc phạm thì không riêng cá nhân tôi mà hàng triệu con người có lương tâm , đạo đức trên thế giới . Tôi từng nghe và thấy một người điên tại phường tôi đứng trước cái loa phát thanh cũa bọn CSVN la hét : ” hãy im đi những thằng lứa bịp , xúc sanh ” .
Trên Youtube thiếu cha gì dân oan, dân lành chửi bọn CA CSVN, chửi chế độ độc tài chuyên chính này, thậm chí họ còn cởi truồng cởi trần mà phản đối. Người dân không cCSó tất sắc, không súng đạn, vậy giải toả bức xúc bằng gì đây? Im lặng hay ôn hoà lịch thiệp,..hay sao? vậy đến lúc đó Đảng CSVN chỉ cần nằm ngửa cũng vững cũng “Quang Vinh muôn năm” vì tất cả dân bây giờ đã bị Đảng lấy bộ nhớ bộ suy nghĩ trong não ra rồi, chỉ là những robot sinh học lao động sản xuất phục vụ sinh lý nhu cầu cho Đảng CSVN như Ăn , Ngủ, Đ…, Ỉa hay sao ?
cam on anh TDBCda post lip cua cac ban tre xuong trong ngay dau tranh ve HOANG SA VA TRUONG SA LA CUA VIET NAM !toi khong biet nhung nguoi cong san hom nay co phai la con chau cua DUC THANH TRAN HUNG DAO ,NGO QUYEN ,LY THUONG KIET ,BINH DING VUONG LE LOI HAY KHONG ?hay noi theo kieu TRINH CONG SON
Tôi thiển nghĩ đã qua 35 rồi,trắng đen đã tương đối rõ,những gì TCS nói trong ngày 30/4 không cần phải phê bình.Dân tộc VN là 1 dân tộc đáng thương nhất trên thế giới này,nhìn Nhật,Thái và nhiều nước khác may mắn có nhà lãnh đạo tài giỏi mang lại phồn vinh cho đat nước ,dân tộc họ mặc dù số phận họ không khác gì VN.
Dân tộc VN thiếu sự khoan dung, khôn ngoan lại chia rẽ trong cũng như ngoài nước việc này không thể không có bàn tay của Trung Quốc và họ đã thành công làm suy yếu VN.Trong chiến tranh gọi là “giải phóng miền Nam” thực chất thế nào mọi người đã rõ,VN chưa chế tạo được 1 viên đạn M16 hay AK …nhưng do sự thúc đẩy của các cường quốc xông vào bắn giết nhau không thương tiếc,trách nhiệm này có phải là do cấp lãnh đạo thiếu sáng suốt,nướng dân vào lửa đạn.Tôi nghĩ ngày 30/4 là ngày ô nhục cho nhân dân VN trong con mắt của các nhà phân tích chính trị trên thế giới.Việc trước mắt hiện nay là làm sao thoát khỏi sự thao túng của TQ về chính trị ,kinh tế nhưng chưa thấy ánh sáng ở cuối đường hầm.Buồn thay !
Đúng thế.
Tôi xin góp thêm ý kiến:
Cái tai nạn của trí thức VN là dốt, nhưng không những không biết rằng mình dốt, mà lại cứ tưởng mình giỏi.
Lãnh đạo VN từ HCM đến NVThiệu tham quyền trên hết, bất chấp tất cả!
NVThiệu, khư khư nắm giữ lấy quyền.
HCM nhắm cho bằng được lấy miền Nam. Làm chủ tịch một nửa nước, nửa nghèo nhất, ai mà chịu được.
Cả nước chỉ là một lũ mù quáng.
Tại sao Thiệu và HCM là nhữnh lãnh đạo tồi như thế?
Vì họ ít học. Sự hiểu biết văn chương, sử học, triết lý, tôn giáo của họ quá thấp, quá nông cạn.
“Hãy mở mắt ra nhìn quanh đây
những ai còn là Việt Nam triệu người đã chết
Hãy mở mắt ra lật xác quân thù
triệu người Việt Nam trên đó…”
Những câu hát trên đây… tại sao TCS không kêu gọi đích danh bọn việt gian gây chiến và xâm lược, mà lại gào thét vào tai những người cầm súng tự vệ, bảo vệ miền Nam?
Lãnh đạo nào mà chẳng tham quyền?
Nhưng dù sao Nguyễn Văn Thiệu thì còn bị lá phiếu của người dân chế tài, quyết định! Còn HCM và CSVN thì độc tài, tự phong và cha truyền con nối, không nên lầm lẫn và đánh đồng NVThiệu với HCM!
“Lãnh đạo nào mà chẳng tham quyền? ”
Vài lãnh đạo không tham quyền:
U Nu, Miến Diện.
Gandhi, Nehru, Ấn Độ.
Churchill, Anh.
Charles DeGaulle, Pháp.
Washington, Hoa Kỳ.
Nelson Mandela, Nam Phi.
Pierre Trudeau, Canada.
Adenauer, Đức.
NVThiệu phải gánh trách nhiệm rất nặng về sự sụp đổ miền Nam, cuộc rút lui không trật tự vùng Tây Nguyên. Chính phủ NVThiệu không phải là một chính phủ dân sự thật sự mà là một chính phủ quân phiệt. Chính phủ Thiệu không dùng nhân tài, trái lại, dùng người tin cậy; Thiệu luôn luôn sợ bị lật đổ, nơm nớp lo giữ ngai vàng. Thiệu không đủ uy tín và kiến thức để được sự ủng hộ của giới trí thức; những người theo Thiệu, một số đáng kể là mua quan chức và chạy theo lợi tư, ghế tốt.
Park Chung Hee trong trọn ba năm giữ vững Nam Hàn. Thiệu có 8 năm để củng cố tình trạng miền Nam mà không xong.
Thiệu bắt buộc phải theo hệ thông chính trị Mỹ, không cũng sẽ bị CIA Mỹ lật đổ. Thiệu ra ứng cử, không ai ra chống đối, Mỹ xấu hổ quá, phải đi tìm ứng cử viên TT ra để cho có vẻ dân chủ.
Nếu không có Mỹ kềm kẹp, Thiệu chỉ là một tên độc tài hạng ba.
Ai cũng đủ trí óc để phân biệt giữa Thiệu và HCM, nhưng phải nêu lên điểu không sai này:
HCM là lãnh đạo Bắc Việt. Trong thời gian đó, đương đầu với HCM, là Thiệu, lãnh đạo ở Nam Việt.
Hai lãnh đạo này mỗi người tồi một vẻ, còn ai tồi hơn ai thì cũng đã rõ.
Nhưng câu hỏi cần phải đặt ra là nếu ở miền Nam có lãnh đạo tài ba, trong sạch, thì miền Nam có mất không?
Xin đừng đem lý luận cũ rích “Mỹ bỏ rơi” ra lập lại. Nếu làm vậy, tôi xin hỏi, những năm 63-68, Mỹ chưa bỏ rơi thì các ông tướng miền Nam làm được những trò chống gì?
Nam V N dau co khieu chien dau ! May ong tuong mien Nam lam duoc nhieu lam chu ban ! Giu vung vung dat Tu Do
khong cho VC xam lang hieu chien ! Ho lam rat tot trong thoi gian 1963 toi 1975 ! Bon phan va nhiem vu cua ho la chi de
( bao ve ) thoi , cho du vien tro cua My moi nam cang eo hep so voi che do CS o ngoai Bac ! Chuyen no toi se toi thoi
36 nam nhin lai ho thuc su la ( Anh hung ) do ong a !
(BBT: Mời ông bà vào vpskeys.org tải phần mềm gõ tiếng Việt).
Nam VN không khiêuchiến, Nam VN chỉ được anbài, sắpxếp,..
thế thôi! Chỉ đâu đánh đó! Không nghe lời là dẹp bỏ, như thân
phận con chó, chỉ biết giữ nhà cho chủ, để chủ bànhtrướng thếlực và làm giàu!!! Nói thiệt dù cho có lãnhđạo tàiba cũng rất là khó mà sống còn với chúngnó!!! Và rồi thì cũng nhứ thế mà thôi… Lúc này mà vượt kwa được, tiến lên được mới là giỏi nè? Đúng không? Chẳng dễ lắm đâu nghe?!?
Phát biểu của BốcPhét có chữ nhưng không có nghĩa khi viết rằng..”Nam VN không khiêuchiến, Nam VN chỉ được anbài, sắp xếp,..thế thôi! Chỉ đâu đánh đó!“.
–> Không khiêu chiến đã là tốt lắm rồi, khi bị kẻ cướp tấn công thì phải phòng thủ, mà muốn phòng thủ thì phải được sắp xếp, định vị (an bài vị trí chiến đấu) và chiến đấu theo lịnh…điều đó là rất hiển nhiên!
–> “con chó, chỉ biết giữ nhà cho chủ” là con chó khôn ngoan, đáng được trọng dụng! Nếu ông Thiệu được ví như con chó coi nhà cho chủ là nhân dân Việt Nam thì cũng đáng hãnh diện!
Còn ông HCM và csvn là xẻ xâm lược miền Nam theo chỉ thị của quan thầy Nga-Hoa (CSQT) thì sao, có khác gì lũ chó săn đặc chủng…không những phản chủ (nhân dân) mà còn cắn gà nhà?
Hãy nhìn qua Libăng (Libya) để thấy tên độc tài Gaddafi đang giãy chết! csvn cũng đáng bị như thế lắm, vì như ông Boris Yelzin khi làm Tổng Thống Nga đã từng tuyên bố: ” ”Chủ nghĩa cộng sản không thể thay đổi mà chỉ có xoá bỏ thôi!”
Bạn nvtncs viết…”Nhưng câu hỏi cần phải đặt ra là nếu ở miền Nam có lãnh đạo tài ba, trong sạch, thì miền Nam có mất không?“…
Vậy Bạn nghĩ thế nào về chế độ csvn hiện nay! Còn tệ gấp trăm thời VNCH đấy, mà sao không bị lật đổ?
Một khi đã bị phản bội, bị bỏ rơi, thì dù Bạn có giỏi đến đâu cũng thể đứng vững trước một khối CSQT khổng lồ với dã tâm đánh qụy Bạn!!!
Nhà thơ Nguyễn Chí Thiện biết rõ “nó” là ai khi ông viết: “Tôi biết nó thằng nói câu đó”.
Còn lần này chắc bác Kiên hơi bị lúng túng một tý tỵ tì ti. (Đoán rằng) bác Kiên không biết “nó” là ai?
TIP: Đôi khi “nó” cũng chưa chắc đã biết rõ “nó” ai đâu?
Phần nhiều thì tôi đồng ý với ông Trung Kiên.
(BBT bỏ một đoạn)
Nếu muốn ngưng chiến tranh, sao TCS không ra Bắc mà hát? Kẻ gây chiến tranh là dân Bắc đó! Sao TCS không yêu cầu đảng CSVN ngưng bắn? Rút quân khỏi miền Nam? Mỹ chỉ rục rịch muốn bỏ chạy. Năm 73 Mỹ đi rồi sao không hát mời bộ đội đi về Bắc đi?
Nhưng không phải vì bênh vực dân miền Nam và xã hội Việt Nam Cộng Hoà mà tôi có thể quên được cái ngu xuẩn, cái tội lỗi của lũ tướng ám sát ông Diệm, nhất là tên DVMinh với dân Nam.
TrungKiên ơi, đời nó thế! Chính chuá mà cũng cần phải có ma, bởi chính ma là cha sanh ra chuá! Không có ma, đố ai cần chi chuá!?! Cho nên chuyện đời này sẽ không baogiờ chấmdứt, mà sự sống là đờiđời, cứ tuầntự theo duyên, theo nghiệp mà xảy ra, chẳng có cha nào, chuá nào làm được cái gì cả, bạn có kêu gào thì cũng rứa, chuyện chưa tới lúc, chưa đủ điềukiện thì chưa thể xảy ra được! Nợ trả chưa xong thì phải tiếptục trả cho dứt, để rồi còn phải trả nữa cho cái phần nợ mới đang vay từng ngày từng giờ đây nữa nè! Có hiểu không? Hỏi ”cha” có hiểu được không??? (M)Amen!!!
BốcPhét là quỷ vương ma vương judas trên diễn đàn này !
Hỏi kụ Viện: không có kwỷvương lấy đâu ra chuá? Không có DuĐa chịu chửi đờiđời thì làm sao có thày DêSu được vang danh sángchói? Cho nên ta tự thấy rất vinhhạnh được kụ Viện tônvinh làm kwỷvương, DuĐa. Ngàynay những người Latino có DêSu (Jesus) chạy đầy đường mà không ai dám đặt tên con là DuĐa (Judas) cả càng làm cho DuĐa có giá hơn và đáng thờ, đáng kính hơn! Kụ biết không???
KỤ Viện của cháu BốcPhét là VÔ THẦN theo Khoa học nhưng kkông đến nỗi SIÊU VÔ THẦN như vì ngay Ein stein Nhà Khoa học vĩ đại vẫn tin có sự Hòa điệu kỳ bí của Thượng đế .. ..
BốcPhét >>>> Karl MARX ! ha ha ha !
Râuria rậmrạp, ku như kụ
Mặtmũi nhănnheo, kụ là ku…
Ku Viện đòi làm KỤ hả? Khả khả khả… cho kụ ăn đậu đấy!!!
Cha Viện ui, Karlmarx là cái thá gì? Chỉ là nhóc tỳ chắtchít của kụ ĐạtMa thui! Từ thuở nào xaxưa ĐạtMa đã trảlời rõràng với LươngVõĐế rằng: ”Kwáchnhiên vô thánh!”- Nghĩa là chẳng có thầnthánh cái mốcxì gì cả, tấtcả đều là chúngsanh bìnhđẳng như nhau hết ! Biết chửa?!? Cái gọi là vôthần của Marx và CS chỉ là để đốiđầu với cái hữuthần thôi
và chínhthật vẫn là một kụ thần to tổ chảng! Không thua gì kụ tên tướng cướp nào đó đã nói câu nầy: ”Bring them here,..slaughter them before me!” (Mang chúng ra đây… hànhhình chúng ngay trước mặt ta)!!! Độctài ghê chưa? Hungác ghê chưa? Kụ mi ”thờ” nổi không? Ta chịu???!!!
“Tôi nghĩ ngày 30/4 là ngày ô nhục cho nhân dân VN trong con mắt của các nhà phân tích chính trị trên thế giới.” (klv)
Vậy:
1- Ngày bạo chúa Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc có phải là “NGÀY Ô NHỤC” của nhân đân Trung Quốc không?
2- Ngày kết thúc thời kỳ Trịnh – Nguyễn phân tranh có phải là “NGÀY Ô NHỤC” của nhân đân Việt nam không?
3- Ngày chế độ Khme đỏ tàn bạo thống nhất Camphuchia có phải là “NGÀY Ô NHỤC” của nhân đân Camphuchia không?
Nói theo lối nói của Igazsag là không đúng đắn!
Nếu sau 30 tháng Tư năm 1975, khi đất nước được qui về mốt mối mà không có hàng chục ngàn người bị đi tù cải tạo, hàng triệu người bỏ nước trốn đi tìm tự do và ngày nay mọi người dân trong nước được tự do, cơm no, áo ấm, những phần đất Aỉ Nam Quan, thác Bản Giốc, không mất, Hoàng Sa, Trường Sa vẫn là của Việt Nam thì ngày 30 tháng Tư mới không phải là ngày ô nhục!
Ý kiến của bác Tạ Uyên chính là câu trả lời đúng đắn rồi đó.
Cần phân biệt:
- Điều đáng lên án KHÔNG PHẢI là sự kiện THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC, KẾT THÚC CHIẾN TRANH vào ngày 30/04/1975.
- Điều đáng lên án là những gì đảng cs VN làm SAU ngày 30/04/1975.
(Tương tự, sự kiện người mẹ sinh con không thể bị lên án vì lý do sau này đứa con trở thành tội phạm.)
Hy vọng bác Tạ Uyên đồng ý(?)
Hòan toàn đồng ý.
Tại sao ông hoặc bà không nhìn đến trừơng hợp thừơng xảy ra là cha mẹ bệnh hoạn thì khó sanh ra đựơc 1 ngừơi con khỏe mạnh và từ đó ta có thể suy ra đựơc là 1 tinh thần bịnh hoạn thừơng ở trong 1 thân thể yếu đuối. Đó là CS Nga + CSTàu sanh ra CSVN.
Lý luận cũa Igazsag dựa trên cái cãm tính cũa hai chữ ” thống nhất ” nhưng hoàn toàn sai lạc với thực tế . Nói như Igazsag thì chẳng khác gì kết án những người cầm súng chống lại sự bành trướng cũa quốc tế CS được che đậy dưới chiêu bài ” thống nhất ” là sai , là phản quốc . Tại sao họ chống lại CS , chống lại cái mà CS gọi là ” thống nhất ” ??? . Vì họ biết CS là ai , và họ biết rất rõ ” những gì đảng cs VN làm SAU ngày 30/04/1975. ” như CS đã làm tại miền Bắc sau năm 75 và những gì xảy ra tại các nước CS …Và trên hết họ biết cái CNCS là một thãm họa cho dân tộc . Igazsag đã vô tình bị CS ” nhồi sọ ” bằng cái chữ mỹ miều nhưng bịp bợm rồi !!! .
Một cô gái bị một tên lưu manh hãm hiếp mang bầu , cô ta muốn phá cái thai vì cô ta nhìn thấy sự kiện sanh đứa con này nó không mang một ý nghĩa gì cao đẹp vì nó sẽ mang đến cho cô ta những hệ lụy tiêu cực , những lo lắng ….Đứa con sẽ giống bố nó , đứa con sẽ ám hãnh cô với hành động hãm hiếp …
Tóm lại , vì biết cái ngày ” thống nhất ” 30.04.75 sẽ là một thãm họa nên vào cái ngày oan nghiệt đó tôi đã nhìn thấy không biết bao người ngồi buồn với những giọt nước mắt tuôn dài … . Ô nhục vì biết nó sẽ xấu xa , thãn họa mà không thể ngan cãn nó xảy ra , nhục cho bản thân , nhục cho cả một dân tộc .