Tranh cử TT 2016: Cộng Hòa, Dân Chủ đường vẫn còn xa

Bất kể ai là ứng cử viên thành công trong những cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên diễn ra ơ miền Tây nước Mỹ ngày hôm nay, thứ Ba 22 tháng Ba 2016, người dân Hoa Kỳ vẫn phải chờ thêm một thời gian khá dài nữa trước khi chính thức biết được hai người sẽ đại diện cho đảng Dân Chủ và đảng Cộng Hòa ra tranh cử tổng thống vào tháng 11 năm nay.

Mặc dù tất cả những dự đoán đều nói có lẽ cuối cùng sẽ là trận chiến chiến giữa bà Hillary Clinton của đảng Dân Chủ và ông tỷ phú Donald Trump của đảng Cộng Hòa, nhưng cho đến bây giờ những cử ứng viên khác vẫn chưa chịu rời khỏi đường đua. Mặc dù chính Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama đã “kín đáo” nói với những nhà tài trợ cho đảng Dân Chủ là ông tin “bà Clinton sẽ đại diện cho đảng” nhưng Thượng Nghị Sĩ Bernei Sanders vẫn nhất quyết đi đến cùng, bất kể lời các nhà quan sát gọi ông là người “đang lội ngược dòng”; bên đảng Cộng Hòa, trận chiến vẫn tiếp tục là cuộc chiến tay ba giữa ông Trump, Thượng Nghị Sĩ Ted Cruz của tiểu bang Texas và ông Thống Đốc John Kasich của tiểu bang Ohio, cho dù trong những cuộc phỏng vấn hồi cuối tuần rồi, ông Cruz nói thẳng “đã đến lúc ông Kasich nên rút lui” vì “mọi người đểu thấy trận chiến bây giờ phải là trận chiến tay đôi giữa tôi (Cruz) và ông Trump, để tôi có thể đánh bại người (mà đảng Cộng Hòa) không muốn thấy đại diện cho đảng, người cử tri Mỹ không muốn thấy trở thành tổng thống (là ông Trump)”.

Rất tiếc, lời kêu gọi đó không được ông Kasich lắng nghe.

Sau ngày chiến thắng ở tiểu bang nhà Ohio, ông Kasich nhiều lần lên tiếng cho rằng chỉ có ông, chứ không ai khác, “là người sẽ chận được đường tiến của ông tỷ phú Trump”, hay ít nhất, “cũng ngăn cản không để ông Trump có 1,237 phiếu đại biểu để đại diện cho đảng ra tranh cử tổng thống”. Trả lời phỏng vấn của CBS News, ông Thống Đốc Kasich nói với giọng đầy tự tin: trong trường hợp tới ngày họp đại hội đảng vẫn chưa ai có đủ phiếu đại biểu, các đảng viên dự đại hội sẽ ủng hộ ông, vì ông là người có kinh nghiệm hành pháp lẫn lập pháp vì ông từng làm dân biểu liên bang trước ngày trở thành thống đốc, là người điềm tĩnh, không bốc đổng như 2 ông Trump và Cruz. Ông Kasich nói như vậy, nhưng cuộc thăm dò mới nhất do CNN/ORC thực hiện cho thấy kết quả hoàn toàn khác: hiện giờ, người được cử tri Cộng Hòa ủng hộ nhiều nhất vẫn là ông Trump, về nhì là ông Cruz và ông Kasich đứng cuối bảng xếp hạng.

“Tình huống này cho thấy trận chiến chính trị của cả 2 đảng sẽ tiếp tục kéo dài”, theo nhà phân tích David Wasserman của tạp chí chính trị Cook Political Report, tờ báo không thiên về cánh Dân Chủ cũng chẳng ngã về phía Cộng Hòa. “Ít nhất phía đảng Dân Chủ phải đến đầu tháng Sáu mới xong (tức sau ngày cuộc bầu cử sơ bộ cuối cùng), cỏn phía đảng Cộng Hòa có thể chúng ta phải chờ đến sau đại hội đảng mới biết chuyện gì xảy ra, mới biết ai sẽ được chọn để tranh cử tổng thống”.

Trong lúc chờ đợi đến ngày quyết định đó, “đừng quên cả 2 đảng đều đang ở chỗ khó khăn vì mất đoàn kết” là nhận xét của ông Steven Wagner, từng làm việc với Ủy Ban Vận Động Tranh Cử George W. Bush. Ông Burton đưa ra dẫn chứng: gần 50% những người ủng hộ bà Clinton cho biết họ sẽ bất bình nếu ông Sanders là người đại diện cho đảng Dân Chủ, tới 55% cử tri ủng hộ ông Sanders cũng có ý nghĩ tương tự về là Cựu Ngoại Trưởng Mỹ. Bên Cộng Hòa “tình hình còn nặng nề hơn”, ông Wagner nói tiếp, “tới 1 phần 3 cử tri Cộng Hòa cho hay nếu ông Trump đại diện cho đảng để tranh cử với bà Clinton, họ sẽ bỏ phiếu cho ứng cử viên thứ 3”.

Điều đó, vẫn theo ông Wagner, “có nghĩa là tất cả các ứng cử viên vẫn phải bận rộn đánh nhau với người cùng đảng, chưa ai có thi giờ để vật lộn với đối thủ khác đảng”. Ông đồng ý “thỉnh thoảng tôi có thây ông Trump đưa ra lời phát biểu nhắm vào bà Clinton và ngược lại, bà Clinton cũng nói câu này, câu khác nhắm vào ông Trump, nhưng chủ yếu cả 2 ứng cử viên đang dẫn đầu này vẫn rất bận rộn với chuyện nội bộ, chuyện trong nhà, chưa tính tới chuyện ngoài ngõ được. Họ chưa có thi giờ để tung những cú đấm cực mạnh nhắm vào đối thủ cần phải đánh là người của đảng khác”.

Điều ông Wagner đưa ra cũng là điều ông Bill Burton, cựu phát ngôn viên cho liên danh Obama-Biden nghĩ đến. Có mặt trong một buổi thỏa luận về tình hình bẩu cử 2016 được tổ chức tại Washington D.C., khi trả lời câu hỏi đảng Dân Chủ phải làm những gì để có thể giữ ghế tống thống cho 4 năm sắp tới, ông Burton cho rằng muốn thành công “đảng Dân Chủ phải có một lối vận động hoàn toàn khác, khởi đầu bằng đoàn kết để đánh ông Trump của đảng Cộng Hòa”. Ông Burton nhấn mạnh nhiều lần đến chữ “đoàn kết”, ý muốn nói đó là điều ông chưa thấy, vì bà Clinton và ông Sanders vẫn còn bận rộn tranh cãi với nhau.

Điều đó không sai. Mới vài ngày trước đây, chiến lược gia Ted Devine của ông Sanders nói với mọi người “cuộc đua mới ở mức giữa đường”, hứa hẹn sẽ dốc hết lực cho đoạn đưởng con lại. Bên ông Trump, bà phát ngôn viên Hope Hicks bảo “cuối cùng chúng tôi sẽ chiến thắng. Ông Trump sẽ được đảng chọn để ra tranh cử, sẽ được cử tri ủng hộ để trở thành tổng thống”.

Rất tiếc, ngày hôm nay vẫn chưa là ngày cuối cùng. Cuộc đua chưa kết thúc, chỉ ở mức giữa đường, mức đến ở đâu, chưa ai nhìn thấy.

© Nguyễn Văn Khanh

© Đàn Chim Việt