Quân nổi dậy đã vào thủ đô Tripoli, lực lượng bảo vệ Gadhafi sụp đổ
AL-MAYA/TRIPOLI (Reuters) – Ông Adel Dabbechi, Phối Hợp Viên của Hội Đồng Quốc Gia Lâm Thời Chuyển Tiếp Của Lực Lượng Nổi Dậy, (Rebel National Transitional Council Coordinator) đã xác nhận với phóng viên hãng Reuters tin con trai thứ của ông Gadhafi, tên Saif Al-Islam đã bị quân nổi dậy bắt giữ. Người con trai trưởng của ông ta, anh Mohammed Al-Gaddafi trước đó đã đầu hàng quân nổi dậy.
Ông Saad Djebbar, cựu cố vấn tư pháp của chính phủ Libya đã nói, “Xong rồi. Chế độ của ông Gadhafi chấm dứt.”
Đài Truyền Hình Al jazeera chiếu hình ảnh người dân ăn mừng tại trung tâm thủ đô Tripoli và xé bỏ các tấm biểu ngữ có hình ông Gadhafi, vốn đầy khắp các thành phố của Libya trong nhiều thập niên qua.
Tại thành phố Benghazi ở miền đông, hàng ngàn người dân đã tụ tập tại quảng trường trung tâm thành phố vẫy lá cờ quân nổi dậy với ba mầu đỏ, đen và xanh lá cây khi có tin tin tức cho biết quân nổi dậy đã tiến vào thủ đô.
Một viên chức chính phủ cho hãng tin Reuters hay rằng có 376 người thuộc cả hai phe bị thiệt mạng trong cuộc giao tranh đêm Thứ Bẩy rạng sáng Chủ Nhật tại Tripoli, cùng với khoảng 1000 người khác bị thương.
Một nguồn tin ngoại giao từ Paris, nơi chính phủ Pháp yểm trợ chặt chẽ quân nổi dậy, cho hay các tổ nằm vùng của quân nổi dậy trong thủ đô đã theo sát kế hoạch tỉ mỉ được hoạch định cách nay nhiều tháng và đã chờ đợi dấu hiệu để hành động.
(Viết bởi Ulf Laessing và Missy Ryan của hãng tin Reuters 21/8/ 2011)
*
Tại Libya quân nổi dậy đã tiến vào thủ đô Tripoli, lực lượng bảo vệ Gadhafi sụp đổ.
http://news.yahoo.com/libya-rebels-tripoli-gadhafi-defenses-collapse-224430097.html
Ảnh quần chúng ăn mừng tin tức mới về cuộc nổi dậy tại Tripoli chống chế độ Moammar Gadhafi tại thành phố Benghazi, Lybia do quân nổi dậy chiếm giữ vào sáng sớm ngày Chủ Nhật, 21/8/2011. Quân nổi dậy Libya cho hay họ phố hợp với NATO tung ra cuộc tấn công đầu tiên vào thủ đô Tripoli, và phóng viên của hãng tin AP đã nghe thấy tiếng súng lớn và các tiếng nổi khác thường tại thủ đô. Trận chiến bộc phát chỉ vài giờ sau khi quân nổi dậy chiếm được thành phố quan trọng Zawiya gần đó. (ảnh của Alexandre Meneghini thuộc hãng tin AP)
TRIPOLI, Libya (AP) —Quân nổi dậy Libya kích động và vui mừng chạy tới thủ đô Tripoli vào ngày Chủ Nhật và tiến sát khu vực trung tâm mà gặp ít kháng cự trong khi lực lượng bảo vệ ông Gadhafi bị sụp đổ và chế độ của ông ta dường như đang tan rã nhanh.
Các thông tín viên của hãng tin AP đi theo quân nổi dậy cho hay quân nổi tiến một cách dễ dàng từ vùng ngoại ô phía tây vào cứ điểm của chế độ với một tốc độ chuyển hướng ngoạn mục trong cuộc nội chiến kéo dài 6 tháng qua tại Libya. Một lãnh tụ quân nổi dậy cho hay đơn vị chịu trách nhiệm bảo vệ ông Gadhafi và thủ đô Tripoli đã đầu hàng và tham gia cuộc nổi dậy, cho phép lực lượng nổi dậy tiến quân một cách tự do.
Ông Mohammed al-Zawi, một kháng chiến quân 30 tuổi, người tiến vào thủ đô Tripoli cho hay, “Theo ý Thượng Đế, quân nổi dậy sẽ tiến vào Quảng Trường Xanh (Green Square) vào đêm nay.) Quảng Trường Xanh lâu nay là địa điểm tập trung của những người ủng hộ ông Gadhafi trong suốt thời gian có cuộc nổi dậy.
Trước đó trong ngày, quân nổi dậy đã tràn ngập một căn cứ quân sự chủ yếu bảo vệ thủ đô, chuyển đi các xe vận tải chở đầy vũ khí và tiến nhanh vào thủ đô Tripoli hầu như không gặp kháng cự.
Người ta hiện chưa biết hiện nay ông Gadhafi ẩn náu nơi đâu. Nhưng ông ta đã tung ra một loạt các thông điệp truyền thanh đầy giận dữ và thách thức trên đài truyền hình nhà nước. Ông ta không xuất hiện cùng với bản thông điệp. Trong bản thông điệp mới nhất, ông ta thừa nhận rằng lực lượng chống đối đang tiến tới thủ đô Tripoli và lưu ý rằng thủ đô sẽ bị biến thành một thành phố Baghdad khác.
Ông ta nói, “Làm thế nào đồng bào có thể cho phép thủ đô Tripoli bị chiếm đóng một lần nữa? Những quân phản quốc đang mở đường cho quân xâm lăng bố trí tại Tripoli.”
Ông ta kêu gọi các người ủng hộ tràn ra đường phố và làm sạch thủ đô không còn “bọn chuột nhắt.”
Hàng chục ngàn dân chúng vui mừng chạy ào ra khỏi nhà đón chào đoàn dài xe tải nhỏ (pickup trucks) chở quân nổi dậy nổ súng ăn mừng lên trời. Một số chiến binh la lớn đùa giỡn, “Chúng tôi tới cứu ông, kẻ có “đầu tóc uốn” (frizz-head)” một tên đặt ra để chế riễu ông Gadhafi. Trong các ngôi làng dọc theo đường tiến quân lần lược lọt vào tay quân nổi dậy, các loa phát thanh từ các ngôi đền hồi giáo vang lên tiếng cầu kinh “Thượng đế vĩ đại!”
Ông Nabil al-Ghowail, một nha sĩ 30 tuổi đang cầm khẩu súng trường ở ngoài đường khu Janzour, vùng ngoại ô chỉ cách phía tây thủ đô Tripoli có 6 dậm nói rằng, “Chúng tôi đang hy sinh mạng sống cho tự do.” Gần đó có tiếng súng lớn.
Khi hết thành phố này tới thành phố rơi vào tay quân nổi dậy và lực lượng của ông Gadhafi biến mất, bầu không khí trở nên phấn chấn. Có người la lớn, “Chúng ta sẽ tiến vào thủ đô Tripoli tối nay.” Những người khác thì bắn súng lên trời, bóp còi xe và la lớn “Thượng Đế vĩ đại.”
Khi vào tới thủ đô Tripoli, quân nổi dậy chiếm quyền kiểm soát một khu phó, khu Ghot Shaal, ven phía tây thủ đô. Họ đặt trạm kiểm soát trong khi đoàn xe hơn 10 chiếc xe tải nhỏ tiến qua. Quân nổi dậy đã tiến vào khu phố Girgash, cách Quảng Trường trung tâm thủ đô khoảng 1 dậm rưỡi. Họ cho hay đã bị bắn bởi một tên bắn sẻ từ trên một mái nhà trong khu vực.
Bên trong thủ đô, các va chạm bùng nổ khắp nơi trong ngày thứ nhì giữa các tổ nằm vùng của quân nổi dậy và các phần tử trung thành với ông Gadhafi. Quân nổi dậy nói chuyện qua điện thoại với thân nhân từ thủ đô cho hay tại nhiều khu phố có hàng ngàn người tràn ra đường phố biểu tình phản đối chính phủ.
Sự khai thông đầu tiên trong ngày diễn ra khi hàng trăm quân nổi dậy chiến đấu tiến vào một biểu tượng của chế độ Gadhafi, căn cứ của Lữ Đoàn Tinh Nhuệ số 32, chỉ huy bởi Khamis, con trai của ông Gadhafi. Các chiến binh cho hay họ đã gặp ít kháng cự.
Hàng trăm quân nổi dậy đã vui mừng nhẩy múa khi họ chiếm được căn cứ này và kéo cờ ba mầu lên cổng chính và phá nát một tấm bảng lớn có hình ông Gadhafi.
Bên trong căn cứ, quân nổi dậy mở các thùng gỗ có nhãn, “Quân đội Libya” và chất đầy đạn dược lên các xe tải nhỏ (trucks). Một trong các quân nổi dậy mang theo một thùng lựu đạn, trong khi người khác mang đi hai khẩu súng cối.
Ông Ahmed al-Ajdal, 27 tuổi, chỉ vào các món vũ khí đạn dược đó nói, “Đây là tài sản của nhân dân Libya, hắn ta (Gadhafi) đã dùng để chống lại chúng ta. Bây giờ chúng ta sẽ dùng nó để chống lại hắn và bất cứ tên độc tài nào chống lại nhân dân Libya.”
Một nhóm nổ máy 1 chiếc xe tăng, lái ra khỏi cổng, ra xa lộ và tiến về thủ đô Tripoli. Quân nổi dậy ăn mừng việc chiếm được căn cứ này bằng hàng loạt súng chỉ thiên inh tai nhức óc tỏa khói mù mịt lên không trung.
Bên kia đường, quân nổi dậy lục soát một nhà kho lớn, lấy đi hàng trăm thùng hỏa tiễn, đạn pháo và đạn đại liên. Nhà kho này trước kia từng chứa thực phẩm đóng gói và phía sau nhà kho vẫn cón chất cao tới trần là các lon đậu.
Họ giải thoát hàng trăm tù nhân. Các chiến binh và cựu tù nhân này, nhiều người trông yếu ớt và mất thần và cho thấy các vết sẹo và vết bầm do bị đánh đập, đã ôm nhau và khóc vì vui mừng.
Các tù nhân này đã bị giam trong bốn bức tường và khi quân nổi dậy tiến vào, đã giải thoát hơn 300 người.
Thanh niên Majid al-Hodeiri, 23 tuổi, người thành phố Zawiya, cho hay, “Chúng tôi đang ngồi trong buồng giam thì đột nhiên nghe nhiều tiếng súng và người dân hô “Thượng đế Vĩ đại”. Chúng tôi chả hiểu chuyện gì đang xảy ra, và rồi chúng tôi thấy quân nổi dậy chạy vào và nói, “Chúng tôi tới cứu các anh.” Và họ cho chúng tôi ra.” Anh ta nói anh ta bị bắt cách nay 4 tháng mang về giam tại đây. Trong lúc bị giam anh ta đã bị đánh đập và hành hạ.
Nhiều tù nhân có vẻ mất thần khi họ dừng lại tại một địa điểm tập trung của quân nổi dậy cách căn cứ nhiều dậm. Một số tù nhân có dấy hiệu bị đánh đập nặng. Một số khác mặc những chiếc áo T-shirt tơi tả hay đi chân đất. Quân nổi dậy và các tù nhân đã ôm nhau.
Từ căn cứ này, đoàn xe tiến nhanh về thủ đô. Thanh niên Mahmoud al-Ghwei, 20 tuổi, không vũ trang, cho hay anh ta chỉ đi theo một người bạn trong đoàn quân nổi dậy. Anh ta nói, “Thú vị lắm. Trong suốt nhiều năm qua, chúng tôi muốn tự do và Gadhafi đã giựt mất của chúng tôi. Bây giờ chúng tôi sẽ xóa sổ Gadhafi và lấy lại tự do của chúng tôi.”
Khi đêm xuống, quân nổi dậy đã tới Janzour, ngoại ô của thủ đô Tripoli. Trên đường tiến quân, họ đã được chào đón bởi hàng loạt dân chúng đứng dọc hai bên đường vẫy cờ của quân nổi dậy. Một người đàn ông đã vồ lấy một lá cờ của lực lượng nổi dậy đang phủ trên đầu máy một chiếc xe đang chạy chậm chậm và hôn lá cờ này, đầy xúc động.
Issam Wallani, một quân nổi dậy nói, “Chúng ta sẽ không trở lại thời trước. Theo ý Thượng đế, chiều tối nay, chúng ta sẽ tiến vào thủ đô Tripoli.” Cuộc nổi dậy chống ông Gadhafi bùng nổ vào giữa tháng 2, và các cuộc biểu tình chống chế độ mau chóng lan tràn khắp quốc gia đầy sa mạc chỉ có 6 triêu dân này. Sự đàn áp tàn bạo của chính quyền đã mau chóng biến các cuộc biểu tình của dân chúng thành một cuộc nổi dậy vũ trang. Quân nổi dậy đã chiếm miền đông Libya, thành lập chính phủ chuyển tiếp được quốc tế công nhận, và hai vùng giải phóng ở miền tây là thành phố cảng Misrata và dẫy núi Nafusa.
Kể từ đầu tháng 8, hàng ngàn quân nổi dậy, trong đó có nhiều người bỏ chạy từ các thành phố do ông Gadhafi kiểm soát, tham gia một cuộc tấn công từ vùng núi non Nafusa tới miền duyên hải.
Lực lượng nổi dậy phát khởi từ vùng núi Nafusa cách nay 3 tuần đã tiến nhanh về thủ đô Tripoli vào ngày Chủ Nhật. Lực lượng này xuất phát vào buổi sớm tinh mơ từ một ngôi làng chỉ nằm về phía đông thành phố duyên hải Zawiya. Chỉ mới ngày hôm trước quân nổi dậy tuyên bố đã hoàn toàn kiểm soát được thành phố Zawiya, một cứ điểm chống chính phủ có 200 ngàn dân và là thành phố săng dầu cuối cùng còn hoạt động của Libya.
Hôm Thứ Bẩy, quân nổi dậy cho hay trước đó họ đã tung ra cuộc tấn công đầu tiên vào thủ đô Tripoli với sự phối hợp với NATO, và các trận giao tranh cũng như pháo kích đã làm rung chuyển thành phố. Khi trời tối, các máy bay của NATO cũng bỏ bom nhiều hơn bình thường tạo ra các tiếng nổ vang dội khắp thủ đô.
Ngày Chủ Nhật, có thêm nhiều tiếng súng máy và các tiếng nổ khắp nơi trong thủ đô trong lúc có thêm nhiều đụng độ và biểu tình chống chính quyền.
Ngày Chủ Nhật, nhân viên chính phủ tại một khách sạn nơi các nhà báo quốc tế lưu trú tại Tripoli đã tự vũ trang trước dự đoán quân nổi dậy sẽ chiếm khách sạn. Quản lý khách sạn nói rằng ông ta nhận được một cú điện thoại của quân nổi dậy giận dữ đe dọa sẽ chiếm khách sạn để bắt giữ viên phát ngôn chính phủ Moussa Ibrahim.
Người ta nghe thấy tiếng súng lớn trong khu phố quanh khách sạn Rixos, và thấy khói bốc lên từ một tòa cao ốc kế cận.
Một phụ nữ từ khu phố ủng hộ quân nổi dậy tại thủ đô, khu phố Bin Ashour, nói với phóng viên hãng tin AP qua điện thoại rằng, “Chúng tôi sợ và ở trong nhà, nhưng các thanh niên thì đang ra đường để bảo vệ nhà cửa của chúng tôi.” Bà ta không xưng tên vì sợ bị trả thù. Bà ta cho hay một người con trai của hàng xóm đã bị bắn chết tối Thứ Bẩy bởi quân chính phủ trong khi cậu ta đang cố bảo vệ khu phố với một nhóm thanh thiếu niên ủng hộ nổi dậy.
Nuri al-Zawi, một cư dân khác trong khu phố Bin Ashour, đã cho phóng viên hãng AP qua điện thoại biết rằng quân nổi dậy đang dùng vũ khí nhẹ để bảo vệ đường phố, và trong một số trường hợp chỉ dùng thân mình để ngăn chặn quân chính phủ ngồi trên các xe tải nhỏ (pickup trucks). Anh ta nói thêm, “Chúng tôi quen thuộc với tình hình này rồi. Chúng tôi đang ở trong một thành phố bị cắt đứt mọi liên lạc với thế giới bên ngoài.”
Các người này cũng tường thuật có các cuộc đụng độ trong những khu phố trên khắp thủ đô cũng như tại phi trường quân sự Mitiga của thành phố. Họ cho hay họ nghe thấy các tiếng nổ và tiếng súng giao tranh tại các khu phố Fashloum, Tajoura và Bin Ashour.
Các cư dân và quân nổi dậy cũng cho biết các cuộc biểu tình đông đảo chống chính phủ diễn ra ở những khu phố vừa nêu. Trong một số vụ biểu tình đó, hàng ngàn người đã can đảm đương đầu với đạn bắn sẻ từ trên các nóc nhà của các cao ốc.
*
NATO cho hay sẽ tiếp tục cưỡng hành quyền hành được ủy nhiệm tại Libya
BRUSSELS (Reuters) – Ngày Chủ Nhật, NATO cho hay sẽ tiếp tục cưỡng hành nhiệm quyền được trao bởi Liên Hiệp Quốc là bảo vệ thường dân Libya, sau khi lực lượng nổi dậy chiến đấu tiến vào thủ đô để buộc ông Muammar Gaddafi rời khỏi quyền hành.
Bà Oana Lungescu, phát ngôn viên của NATO nói rằng, “Điều chúng tôi tiếp tục làm là tiếp tục cưỡng hành nhiệm quyền của Liên Hiệp Quốc trao cho chúng tôi là bảo vệ thường dân.” Bà nói tiếp, “Tất cả mọi bên trong cuộc giao tranh này có trách nhiệm rõ ràng là bảo vệ thường dân… Nếu chúng tôi thấy rằng có thêm các toan tính tấn công thường dân thì chúng tôi sẽ tiếp tục cưỡng hành nhiệm quyền được trao phó.”
NATO đã thực hiện các cuộc không kích tại Libya từ cuối tháng Ba để thực hiện một nhiệm quyền được trao bởi Liên Hiệp Quốc yêu cầu có hành động quân sự để bảo vệ thường dân trong cuộc xung đột tại Libya.
© Đàn Chim Việt
