Nền ngoại giao Mỹ bấp bênh với ngoại trưởng John Kerry
Hai nhận xét có thể tóm tắt kết quả của chính sách ngoại giao Hoa Kỳ trong vòng 7 tháng kể từ ngày ông John Kerry nắm chức vụ ngoại trưởng: trong khi vùng Đông Á Thái Bình Dương quan ngại rằng Mỹ không chú trọng vào khu vực giống như thời bà Hillary Clinton thì Trung Đông lại thắc mắc liệu Hoa Kỳ có đủ cương quyết để thực hiện các quyết định khó khăn hay không.
Tại cuộc Hội Nghị cấp Ngoại Trưởng ở Brunei vào tháng 7-2013 nhiều nhân vật Á Châu đã bài tỏ mối quan tâm rằng Hoa Kỳ đang bị lôi kéo vào các tranh chấp tại Trung Đông nên sao nhãng đến khu vực Đông Á như đã từng xảy ra trước đây dưới thời Tổng Thống Bush – một mối lo âu bắt nguồn từ cả kinh nghiệm chính trị lẫn số lần ông Kerry viếng Âu Châu và Trung Đông so với sang Á Đông. Ngoại trưởng Mỹ đã trấn an rằng khu vực Thái Bình Dương vẫn là ưu tiên hàng đầu, nhưng ngay sau đó Hoa Kỳ bị cuốn hút vào cuộc đảo chánh tại Ai-Cập rồi đến tình hình sôi động ở Syria.
Riêng tại Syria thì chưa bao giờ Hành Pháp Mỹ bị rơi vào thế cô lập như vừa qua: chỉ có một đồng minh duy nhất là Pháp cam kết tham dự nếu xảy ra chiến dịch quân sự, trong lúc 60% dân chúng Mỹ và đa số trong Quốc Hội đều chống can thiệp. Sáng kiến của Nga để quốc tế giám sát kho vũ khí hoá học của Syria giúp cho Tổng Thống Obama thoát khỏi mất mặt trong trường hợp Quốc Hội bác bỏ việc tấn công quân sự, nhưng đồng thời đem đến ba hậu quả: Mỹ ngày càng khó xử dụng biện pháp quân sự ngay cả khi Syria dùng thủ đoạn câu giờ; Tổng Thống Assad trở lại vị trí nằm trong các cuộc thương lượng quốc tế thay vì bị cô lập như trong hai năm qua; hơn hết, đây là một chiến thắng ngoại giao ngoạn mục của Tổng Thống Nga Putin.
Nhiều người cho rằng chiến lược quốc gia do Tổng Thống an bày còn các Bộ Trưởng chỉ thừa hành – nhưng nói như vậy là chưa có kinh nghiệm quản lý. Tạm thí dụ thời giờ của ông Obama dành 60% cho kinh tế và chính trị nội bộ trong xứ Mỹ, 40% còn lại phải chia ra nhiều ít khác nhau cho khủng bố Hồi Giáo, Âu Châu, Trung Quốc, Nga, Trung Đông, Nhật, Bắc Hàn, Ấn Độ, Đông Nam Á v.v… Tổng Thống cần một ban tham mưu giỏi để bày trận đồ cho dù ông là người nắm trách nhiệm về các quyết định tối hậu trong những tình huốn khó khăn nhất.
Việc Tổng Thống Obama bất ngờ hỏi ý kiến của Quốc Hội trước khi tấn công Syria – theo tin tức báo chí không hề có thảo luận trước đó với ngoại trưởng Kerry – cho thấy Hành Pháp bị cô lập vào một tình thế nan giải, vì đánh thì dễ nhưng rồi sau đó giải quyết như thế nào các hệ lụy của chiến tranh thì ngành ngoại giao không có phương án nào cả. Theo nhận xét chủ quan của người viết thì nếu bà Clinton còn là ngoại trưởng thật khó lòng ông Obama đi một nước cờ như vậy mà không tham khảo trước với bà Clinton do cả tính quyết đoán và uy tín của bà trên quốc tế và đối với Obama.
Sự kiện thứ nhì khi ông John Kerry buộc miệng nói một câu mà không hề chuẩn bị trước rằng Hoa Kỳ sẽ không tấn công nếu Syria trao quyền kiểm soát kho vũ khí hoá học. Chỉ ít phút sau đó Nga và Syria nắm lấy cơ hội để biến thành một giải pháp ngoại giao – cho dù sau này tiến triển có thuận lợi thì đây vẫn được xem là chiến thắng lớn của Nga bắt nguồn từ sự hớ hênh của Ngoại Trưởng Kerry.
Một sự kiện khác bên lề liên quan đến ông Kerry và Việt Nam khi chuyến công du Hoa Kỳ của Chủ Tịch Trương Tấn Sang được tổ chức một cách rất vội vã và bất ngờ, nhưng hẳn là phải thông qua sự đồng ý của Bộ Ngoại Giao Mỹ. Kết quả sau đó lại mù mờ gần như không có tiến triển nào đáng kể về cả mặt nhân quyền (thả Nguyễn Phương Uyên nhưng lại tiếp tục các cuộc đàn áp và bóp nghẹt tự do thông tin) lẫn quân sự (Mỹ tiếp tục không bán vũ khí cho VN), ngoại trừ lời cam kết về TPP trước cuối năm nay. Chúng ta không hiểu rằng ông John Kerry đã tính toán gì khi đồng ý với chuyến viếng thăm gấp rút này và kết cục đạt thành bại ra sao!
Trở lại Đông Á hiện nhờ vào chính sách cứng rắn của Nhật và Phi khiến Bắc Kinh bực tức nên giữ được mối quan tâm của Mỹ. Đây cũng là bài học cho các quốc gia nào cần sự hợp tác với Mỹ, rằng ngành ngoại giao của Hoa Kỳ lúc nào cũng bị chi phối bởi nhiều khuynh hướng đối nghịch: nếu những nước này tỏ ra quyết tâm tự cứu mình (điển hình nhất là Do Thái) thì mới tạo ra những xáo trộn và giữ được sự chú ý của Mỹ. Còn nếu nhủng nhặn để giữ hoà khí trong khu vực thì chẳng có lý do gì cho Hoa Kỳ can thiệp.
Khuynh hướng chống tái cân bằng lực lượng sang Thái Bình Dương để tập trung vào Trung Đông vẫn tồn tại, cho dù không ồn ào nên chúng ta không đánh giá được thế lực trong hậu trường của nhóm này như thế nào. Nhưng thỉnh thoảng có vài bài viết “ngớ ngẫn” lại được đăng trên các tạp chí lớn, tác giả là những nhà nghiên cứu hàng đầu nên quan điểm xem ra dù hàm hồ ắt hẳn phải có hậu ý, nội dung xem Trung Quốc là một nước thân thiện nếu Hoa Kỳ không bảo vệ Đài Loan [1] hoặc không chuyển trục về Đông Á [2]
Riêng cộng đồng người Việt không có tiếng nói trên báo chí Mỹ lẫn thế lực chính trị hậu trường, nhưng ít nhất cần phải có quan niệm đúng đắn khi làm cử tri bỏ phiếu. Suy nghĩ cho rằng Hoa Kỳ lúc nào cũng phải có chính sách ngoại giao cứng rắn tại mọi nơi trên thế giới không còn phù hợp nhất là sau khi Mỹ đã bỏ hàng ngàn tỷ USD tại Trung Đông nhưng nay tình hình khu vực ngày càng tồi tệ và bị nhiều tín đồ Hồi Giáo thêm chán ghét. Hoa Kỳ phải lợi dụng ưu thế mới của một quốc gia sản xuất năng lượng để giảm lệ thuộc vào Trung Đông, tạo khoảng cách và thời gian cho khối Hồi Giáo quyết định về tương lai của họ. Trung Quốc hiện cần dầu hỏa Trung Đông nhiều hơn Hoa Kỳ thì Bắc Kinh phải có trách nhiệm trong khu vực, chớ không thể kéo dài tình trạng Mỹ tốn kém về quân sự và ngoại giao để rồi Hoa Lục hưởng lợi bán tivi tủ lạnh và trúng thầu mua dầu hoả.
Khu vực mà nước Mỹ cần thể hiện quyết tâm chính ở Đông Á vốn là vùng năng động nhất trong thế kỷ thứ 21, và cũng là nơi mà Hoa Kỳ được tiếp đón để cân bằng với áp lực ngày càng lớn từ Trung Quốc – chính sách nói trên phù hợp với nguyện vọng của cử tri gốc Việt thay vì theo đuổi vai trò sen đầm tại Trung Đông.
Sau rốt để nhắc lại bài học lịch sử năm 1975: các thế lực hậu trường đã khiến Hoa Kỳ rút bỏ khỏi Đông Nam Á để tập trung về Trung Đông, cho dù khi đó những ván bài Domino còn lại (Thái Lan, Mã Lai, ….) không biết có sẽ liên tiếp rơi rụng hay không. Tương tự như vậy hiện có ý kiến là Hồi Giáo cực đoan hay Iran sẽ lan tràn ra Trung Đông nếu Mỹ giảm nhẹ can thiệp; nhưng chúng ta chỉ biết rằng Hoa Kỳ đã tốn rất nhiều nhân vật lực mà tình hình ngày thêm tồi tệ, trong khi mỗi bước sa lầy là một lần sao nhãng về Đông Á.
© Đàn Chim Việt
————————————————————-
[1] Xem Foreign Affairs số tháng 3/4 năm 2011. Bài viết trang đầu mang mang tựa đề “China‘s Rise lead to War?” (Liệu sự trổi dậy của Trung Quốc có sẽ dẫn đến Chiến Tranh) của Giáo Sư ngành Chính Trị Học Charles Glaser thuộc trường Đại Học George Washington University
[2] Xem The Diplomat số ngày 03 tháng 09, 2013: Air-Sea Battle – A Dangerous Way to Deal with China của Giáo Sư Amitai Etzioni thuộc Đại Học George Washington University
BẠT NGÀN
Bạt ngàn cây lá muôn vàn
Non sông một dãi nên càng đáng yêu
Đại ngàn gió thổi hiu hiu
Trăng ngàn soi sáng mọi chiều nhân gian
Sá chi những thứ lang bang
Chê mây ngàn nữa lại càng ra chi
SÔNG NGÀN
(21/9/13)
Ngay cả khi Mỹ chủ trương xem việc ngăn chận Trung Quốc là hàng đầu thì Việt Nam có hưởng được lợi gì trong khi có một chính quyền bám chân Trung Quốc? Việc chống Trung Quốc là việc của người dân Việt Nam trước tiên. Đừng đợi Mỹ chống hộ.
Điều ông Obama quan tâm hàng đầu là cải cách hệ thống y tế, an sinh xã hội tại Mỹ. Nhưng chính phủ Mỹ vẫn phải lo đối ngoại. Vấn đề tại Trung Đông là vấn đề an ninh cho nước Mỹ và khai thác dầu hỏa. Vấn đề Á Châu thì an ninh không quan trọng bằng cạnh tranh với Trung Quốc về kinh tế.
Cuộc cánh mạng Hoa Nhài tại Trung Đông là sự nổi dậy của các phần tử thiên về Hồi Giáo cực đoan. Do đó sự lo ngại của Mỹ ở đây là những kẻ nổi dậy lên nắm chính quyền có thái độ chống Mỹ mạnh mẽ hơn.
Ông Obama tìm cách rút quân ra khỏi các nước Hồi Giáo để lo giải quyết kinh tế nước Mỹ trước. Tình hình Trung Đông sao trông giống như tại Đông Dương. Khi Mỹ rút đi khỏi Đông Dương thì Cộng Sản quay qua đánh lẫn nhau, nay tại Syria thì Hồi Giáo đánh lẫn nhau. Cuộc nổi dậy tại Syria lúc đầu là do chính quyền đàn áp người dân biểu tình. Nay nó đi đến chỗ Ả Rập Saudi cung cấp tiền bạc, vũ khí và huấn luyện người cho dân Syria gốc Sunni chống lại chính quyền. Còn CIA thì lấy vũ khí cũ của chế độ Gaddafi đem chuyển giao cho phe nổi loạn ở Syria. Chính quyền tại Syria từ xưa đến nay do Iran ủng hộ, thuộc về phe Si-a. Khi ông Obama lên cầm quyền, ông ta nói sẽ rút quân ra khỏi Iraq, Afganistan. Rồi bà ngoại trưởng Hillary Clinton đi một vòng các nước Ả Rập nói chuyện gì đó. Có người lúc đó đã nói Mỹ định chơi lá bài Hồi Giáo Suni chống Hồi Giáo Si-a. Nay tại Syria việc xảy ra đúng y như vậy. Các thành viên Al Qaeda kéo đến Syria đánh nhau thì sẽ bớt bận tâm phá hoại nước Mỹ. Nhóm Hezbollah kéo đến Syria phụ giúp cho chính quyền Syria thì sẽ bớt là mối bận tâm cho Do Thái. Iran phải lo trợ giúp cho Syria và Hezbollah thì sẽ phải tiêu hao vào cuộc chiến Syria. Do Thái đã từng nói khi Trung Đông có chiến tranh lại là lúc thanh bình nhất. Đó là thanh bình cho Do Thái. Khi Iraq và Iran có chiến tranh trong thập niên 1980 thì Do Thái hưởng thái bình và các nước cung cấp vũ khí cho Iraq, Iran muốn chiến tranh này cứ kéo dài mãi. Ngày nay, có những nước muốn nội chiến tại Syria kéo dài mãi. Nga hưởng lợi khi Syria có nội chiến vì Syria cần mua vũ khí của Nga. Mỹ, Do Thái và các nước Ả Rập muốn cầm chân Iran.
Có một thực tế là quan hệ đối tác của nhà nước Việt Nam đưa ra rất rõ ràng: “Việt-Trung hữu hảo”, “Việt-Nga thủy chung”, “Việt-Mỹ toàn diện”. Đường lối ngoại giao này đã được nhiều bên công nhận.
Vậy là Việt Nam chơi với cả thể giới (vì đã và đang kết thân một cách khôn khéo với hầu hết các “đại ca”). Ngược lại, đám chống Cộng cực đoan chẳng những chẳng ai chơi mà còn không chơi được với nhau.
Trước ngày tết trung thu, tôi lại liên tưởng đến cảnh con chó sủa trăng. Lấy thứ ngôn ngữ của loài súc vật để tạo sự chú ý của cả vũ trụ thì thật là nực cười.
Nhân tết đoàn viên, mong rằng người Việt khắp nới có một ngày hội trăng rằm vui vẻ và hạnh phúc! Mong các bạn cờ vàng có được vài phút giây hạ chiếc loa rè xuống để ăn với con cháu mình một miếng bánh đoàn viên.
@Việt Mỹ đuề huề: Làm ơn cho…I-Can-You!…Dư luận viên mà trình độ viết lách, tuyên truyền…Chưa đầy một lá mít như “nhà ngươi” thì: Thật là tội cho dân đen và tiền mồ hôi đống thuế của họ. Hãy tập làm người lương thiện và hãy học hỏi thêm thế nào là lòng tự trọng, liêm sỉ và nhứt là “kiến thức thời cuộc”, để biết rằng-thì-là: Việt Nam…Không có cửa để “CHƠI” với bất cứ QG nào mà ông bạn đề cập bên trên (kể cả sau 38 cướp trắng vựa lúa MN của tập đoàn CSBV). Đối với NGA-HOA các anh chỉ là một lũ tay sai mạt rệp, những con chốt mạt hang trong chủ nghĩa CS qua lý thuyết rừng rú, hổ lốn…Không làm mà no. Đối với Mỹ: Ông bạn đã và đang xử dụng “ngôn ngữ của loài sút vật” qua cụm từ lịch sử, (thiếu chút nữa là bị diệt chủng)…Đánh Mỹ cứu nước, đánh Mỹ cho đến người Việt cuối cùng! Các anh luôn khoe mẽ rằng: Việt Nam…Đánh THẮNG Pháp, thắng Nhật, thắng Mỹ, thắng Tàu, ai các anh cũng THẮNG! Vậy thì làm ơn chỉ cho bà con, đồng bào mình thấy…Miếng đất cấm dùi nào của Pháp, Nhật, Mỹ, Tàu thuộc chủ quyền Việt Nam?…Hay là ngược lại?? Nhìn cảnh tượng bọn cầm quyền, lãnh tụ chóp bu VN công du sang nước ngoài (nước mà CSVN từng chiến thắng?!) mà tôi oải! Chưa thấy cái chính quyền nào mà nó “đĩ” như chính quyền Việt Nam cộng sản hiện thời. Đi triều cống quỳ lụy thằng Tàu thì “đĩ” miệng gọi là hữu nghị, đi cầu cạnh, van lơn thề trung thành suốt đời làm tay sai cho Nga triều (không biết CSVN có đem vịnh Cam Ranh ra thế chấp?) Để thằng Nga bán chịu vũ khí tàu ngầm hỏa tiễn thì “đĩ” mép gọi là anh em tốt, sau cùng thì tới Mỹ (cái nầy thì hơi chua…Vì csvn phải cố nuốt cục…Đờm to tổ bố “đánh cho Mỹ cút” lũ đế quốc bọn thực dân kiểu mới và cũng là kẻ cựu thù…Ực!) vừa xin xỏ vừa ca bài “như có bác Hồ trong ngày Mỹ rút của thế kỷ trước” nếu Mỹ không giúp “qua phà” ĐTTBD thì VN sẽ…Bán cái mẹ nó hẳn cho thằng TC, đúng là “đĩ” mồm! Áo vải cờ đào…Xin vấn kế cho nhà nước Việt nam: Hãy mau đem cái “đảng cộng sản” ra mặc cả và bán đấu giá may ra còn kịp, một khi mà nước lật thuyền thì…Chỉ có ống cống là nơi an nghỉ cuối cùng dành cho lũ tội đồ việt cộng! Và khi chế độ CS đi bán muối thì con cháu của chúng có “nực cười” như ông bạn nghĩ? Với tôi, chống cộng không phải là chuyện cười, mà là một quá trình được kết hợp từ tận cùng của đau thương và nước mắt, kể cả máu của tất cả con dân nước Việt, trong đó có anh và tôi, anh có hiểu không? Nếu không thì anh là “bên thắng cuộc”!…Cười người chớ vội cười lâu, đây là lời khuyên thành thật mà cũng là “một thực tế” mà tôi có thể nhắn nhũ cùng anh, giữa con người với con người, trước khi ăn một miếng bánh đoàn viên với nụ cười trọn vẹn. Chào anh, Áo vải cờ đào.
Mỹ có quyền lợi khắp nơi trên thế giới và cần phải bảo vệ. Á Châu Thái Bình Dương là quyền lợi lâu dài nhưng Trung Đông là những quyền lợi trước mắt mà Mỹ không thể để mất. Ngày nay, Mỹ không còn đủ sức và tiền bạc để phải có mặt mọi nơi; thay vào đó, chỉ là những tiếng nói nhưng thiếu hành động cụ thể nên thế giới không còn mấy tin tưởng.
“Barack Obama ran for President to get the U.S. out of wars, not into them” là tựa đề ngay trang đầu của tuần báo Time, số ra ngày Sept 9, 2013 của tác giả Michael Crowley nói về Syria problem, the unhappy warrior… Mỹ đang ngày dần yếu với nhiệm kỳ II của tổng thống Obama và dàn nội các với hai ông bộ trưởng ngoại giao Kerry và quốc phòng Hagel.
Việt Nam nên kết chặt với Nhật, Úc, Ấn Độ, và các nước trong khối ASEAN thay vì trông ở Mỹ xa xôi. Nếu không đáp ứng được đòi hỏi quyền lợi của Mỹ thì khó trông mong Mỹ sẽ đáp ứng lại. Ngay như Nhật, Nam Hàn và các nước đồng minh khác cũng hiểu và phải tự mình lo liệu lấy. Không có đồng minh nào xấu hay tốt mà tất cả là quyền lợi quốc gia, và đồng minh tốt đồng nghĩa hai bên đều có lợi.
Đồng y’ với tác giả Đoàn Hưng Quốc. Đó là ly’ do tại sao tôi đã không bỏ phiếu cho tên mặt lừa phản chiến chuyên môn đâm thọc phong trào của người Việt hải ngoại khi hắn ra ứng cử TT. Và tôi cũng bỏ phiếu cho Obama ky` vừa qua, cũng như sẽ bỏ phiếu cho bà Hillar vào dịp bầu cử sắp đến!!!! Khi nào Hoa Ky` còn công nhận quyền lợi của họ ở Đông Á, thì bọn Tàu cộng sẽ khó khăn hơn để hung hăng (dùng chữ “quyết đoán” như các báo đài truyền thông trong tường hợp này là sai bét về Anh ngữ khi dịch từ chữ aggressie) và VN sẽ có thêm cơ hội. Đồng bào hải ngoại cần phải dẹp bỏ du lịch hay gửi đô la về kíu bọn V+, dồn phiếu cho Dân Chủ, tiếp tay trong nước đạp đổ đảng CSVN buôn dân bán nước kia đi, thì mới có hy vọng quang phục lại VN.
LANG BANG
Ông Đoàn ơi hỡi ông Đoàn
Tự nhiên lên mạng viết lang bang
Kiểu này hưng quốc còn lâu nhỉ
Chắc để cho đời chịu tiếng oan
BẠT NGÀN
(18/9/13)
Gởi Bạt Ngàn:
“Bạt ngàn đâu phải “Bạc ngàn”.
Dù có vô vàn cũng chẳng đáng chi,
Chỉ gây bao tiếng thị phi!
Bạt ngàn im thít, còn gì tốt hơn!!!”